SKKN Một số kinh nghiệm trong việc nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi tại trường mầm non tại Trường Mầm non Hoa Sữa

 MỤC LỤC
 NỘI DUNG Trang
PHẦN I – ĐẶT VẤN ĐỀ 1
PHẦN II - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 3
 1. Cơ sở lý luận 3
 2. Thực trạng vấn đề 3
 3. Các biện pháp đã tiến hành 4
3.1. Biện pháp 1: Tạo môi trường cho trẻ hoạt động 5
3.2. Biện pháp 2: Qua hoạt động học khám phá khoa học 6
3.3. Biện pháp 3: Sử dụng các trò chơi thực nghiệm 7
3.4. Biện pháp 4: Sử dụng đồ dùng trực quan 8
3.5. Biện pháp 5: Dạy trẻ khám phá khoa học trong các hoạt động khác 8
3.6. Biện pháp 6: Ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động dạy 
 9
khám phá khoa học
3.7. Biện pháp 7: Kết hợp với với phụ huynh. 9
4. Hiệu quả của sáng kiến 9
PHẦN III - KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 9
1. Kết luận 9
2. Kiến nghị 9
PHẦN IV – TÀI LIỆU THAM KHẢO 10 2. Thực trạng vấn đề
 2.1. Thuận lợi
 Nhà trường được quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất với đầy đủ các trang 
thiết bị phục vụ tổ chức hoạt động và chuyên môn, bồi dưỡng phương pháp, đổi 
mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục mầm non, tạo mọi điều kiện giúp tôi 
thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non mới. 
 Một số phụ huynh nhiệt tình chia sẻ với giáo viên về tình hình của con ở 
nhà, thường xuyên trao dành thời gian trao đổi với cô giáo để cùng chăm sóc và 
giáo dục các con, phụ huynh ủng hộ các hoạt động của nhà trường và của lớp 
 Bản thân thường xuyên tìm tòi, nghiên cứu tài liệu, tạp chí, thông tin trên 
mạng có liên quan đến việc chăm sóc và giáo dục trẻ để áp dụng vào việc chăm 
sóc giáo dục trẻ hằng ngày.
 2.2. Khó khăn
 Giáo viên trong lớp còn nhiều hạn chế về phương pháp và chưa có kinh 
nghiệm trong việc nâng cao chất lượng cho trẻ 4 -5 tuổi trong hoạt động khám 
phá 
 Việc khai thác, tìm tòi các đề tài mới của giáo viên còn hạn chế. 
 2.3. Số liệu điều tra
 Năm học 2018 – 2019 tôi được phân công phụ trách lớp mẫu giáo nhỡ ( 4-5 
tuổi) . Lớp có 40 trẻ: 22 nam, 18 nữ .
 Số liệu khảo sát đầu năm học 2018 – 2019
 STT Nội dung Kết quả
 Số lượng Tỷ lệ %
 1 Trẻ tích cực,hứng thú khi tham gia 25 62,5%
 hoạt động khám phá
 2 Trẻ có kỹ năng quan sát 20 50%
 3 Trẻ có kỹ năng so sánh và đặt ra các 15 37,5%
 câu hỏi 
3. Các biện pháp đã tiến hành
3.1. Biện pháp 1: Tạo môi trường cho trẻ hoạt động
Quá trình khám phá khoa học có đạt đạt hiệu quả hay không phụ thuộc vào 
nhiều yếu tố, trong đó môi trường xung quanh trẻ giữ một vị trí quan trọng. Nó 
chứa đựng các phương tiện cần thiết để tổ chức cho trẻ khám phá. Trẻ mầm non 
phần lớn sống trong gia đình và trường lớp mẫu giáo vì vậy việc taọ môi trường 
cho trẻ thực hiện các hoạt động khám phá là vô cùng quan trọng và cần thiết.
 2/10 Ví dụ: Chúng mình đã biết rất nhiều về con mèo, hãy đặt câu đố hay vẽ lại 
con mèo. Tại sao lại khó thế nhỉ bởi chúng ta chưa thấy nó bao giờ? Để đặt câu 
đố, vẽ dễ hơn chúng mình cùng quan sát về con mèo nhé.
 Sử dụng câu đố, bài hát, thơ ca gây hứng thú cho trẻ khám phá khoa học
 Cho trẻ làm quen với con cá, tôi dùng câu đố :
 “Con gì có vẩy có vây
 Không đi trên cạn mà đi dưới hồ ”
 Trong hoạt động khám phá tôi lồng ghép tích hợp các môn khác như: 
Toán, âm nhạc, tạo hình, văn học để trẻ thêm hứng thú, ghi nhớ tốt hơn, hiểu 
vấn đề sâu và rộng hơn. ( Hình ảnh 2)
3.3.Biện pháp 3: Sử dụng các trò chơi thực nghiệm 
 Trong khám phá khoa học việc sử dụng trò chơi, thí nghiệm 
đơn giản luôn tạo cho trẻ sự hứng thú, kích thích trẻ tích cực hoạt 
động, phát triển ở trẻ tính tò mò, ham hiểu biết, thích khám phá, tìm tòi, phát 
triển óc quan sát, phán đoán và các năng lực hoạt động trí tuệ,....chính vì vậy mà 
phương pháp sử dụng các trò chơi thực nghiệm luôn đạt kết quả cao trong hoạt 
động khám phá khoa học.
Ví dụ 2: Trò chơi với nước, không khí và ánh sáng : “Bóng cây thay đổi”
* Mục tiêu:
 Cho trẻ biết vào mỗi thời điểm khác nhau trong một ngày: sáng, trưa, tối thì 
các vật trên mặt đất được chiếu vào sẽ tạo ra bóng một cách khác nhau.
* Chuẩn bị::
- Phấn, thước đo, một số cây trên sân.
- Đố trẻ bóng người, nhà ở, bóng cây dưới ánh sáng mặt trời trong ngày có thay 
đổi không? Theo trẻ thay đổi như thế nào?.
- Cùng trẻ đo bóng cây, một người, nhà ở hoặc của một cây dưới ánh sáng mặt 
trời ở 3 thời điểm trong ngày (sáng- trưa- tối).
- Cho trẻ nhận xét vị trí của bóng cây thay đổi như thế nào? tìm hiểu vì sao bóng 
cây thay đổi theo các thời điểm trong ngày như vậy. so sánh khi nào bóng ngắn, 
dài nhất. 
Cho trẻ trực tiếp tham gia quan sát và đo bóng cây sau đó tự nêu ra các yêu cầu 
của bài thí nghiệm.
* Giải thích và kết luận:
- Ánh sáng mặt trời chiếu vào phần vướng cây xanh nên không đi qua được nên 
tạo ra bóng trên mặt đất. Ngoài ra vào các thời điểm khác nhau thì sẽ có các 
bóng xuất hiện trên mặt đất là khác nhau do bóng mặt trời di chuyển.
Ví dụ 4: Thí nghiệm về vật nổi vật chìm dưới nước.
 4/10 chín có vị chua, còn quả cam chín có vị ngọt” khi được trải nghiệm thực tế thì 
trẻ đã nắm vững những kiến thức tôi muốn truyền đạt. 
 Việc sử dụng màn hình, máy chiếu cũng là một hình thức sử dụng trực 
quan vì vậy tôi thường xuyên sử dụng tạo điều kiện để cho trẻ nắm kiến thức. 
Thông qua những cảnh quay, đoạn băng được đưa lên màn hình sẽ tạo ra sự thay 
đổi, sự mới lạ cho trẻ vì tất cả những sự vật hiện tượng đều có thể chụp lại, quay 
lại để đưa lên màn hình cơ hội để trẻ khám phá những sự vật- hiện tượng, con 
vật mà trẻ khó có cơ hội tiếp xúc như: tìm hiểu động vật sống trong rừng, 
động vật sống dưới biển
 Việc sử dụng đồ dùng trực quan phải được sử dụng một cách linh hoạt và sáng 
tạo.Ví dụ: Trong tiết dạy cho trẻ làm quen với một số loại rau tôi có thể sử dụng 
một số loại đồ dùng như: Tranh lô tô, vật thật, đồ chơi, màn hình, mô hình kết 
hợp với nhau sao cho linh hoạt và phù hợp như phần đầu giới thiệu bài cho trẻ đi 
thăm mô hình vườn rau với nhiều loại rau, phần cung cấp kiến thức cho trẻ quan 
sát các loại rau thật, phần mở rộng cho trẻ xem trên màn hình một số loại rau 
khác và các món ăn từ rau, phần luyện tập cho trẻ đi chơi trò chơi qua những đồ 
rau nhựa, tranh lô tô.Việc kết hợp sử dụng linh hoạt các loại đồ dùng trực quan 
trong tiết học tôi thấy trẻ hứng thú hơn mỗi khi học khám phá khoa học, kiến 
thức tôi truyền đạt vì thế mà dễ dàng và trẻ ghi nhớ hơn.( Hình ảnh 4)
3.5. Biện pháp 5:Dạy trẻ khám phá khoa học trong các hoạt động khác
 *Giờ đón và trả trẻ tôi trò chuyện với trẻ về nội dung chủ đề
 Tôi chào hỏi, trò chuyện với trẻ tạo tâm thế tốt cho trẻ. Đặc biệt là trò 
chuyện về chủ đề đang tiến hành. Tạo điều kiện quan tâm tới các bạn về ăn mặc, 
đầu tóc... Mở chủ đề tôi hướng trẻ vào quan sát, hỏi trẻ về chủ đề kích thích sự 
khám phá tìm tòi của trẻ
 Đối với phụ huynh tôi nhờ phụ huynh sưu tầm tranh ảnh, vật thật và tích 
luỹ kiến thức cho trẻ về chủ đề đang học. ( Hình ảnh 5)
 * Qua hoạt động ngoài trời:
 Dạo chơi thăm quan hoạt động ngoài trời, không những để trẻ khám phá 
thế giới xung quanh mình. Trong quá trình dạo chơi ngoài trời trẻ có điều kiện 
tiếp xúc với môi trường tự nhiên và xã hội. Qua đó tôi còn giáo dục tình yêu 
thiên nhiên, ý thức bảo vệ môi trường. Tôi cũng luôn chú ý kiến thức xã hội với 
trẻ về công việc của mỗi người, về mối quan hệ giữa con người với nhau, đặc 
biệt là giáo dục Bảo vệ môi trường. Qua đó giáo dục trẻ những hình ảnh chân 
thực về thế giới khách quan, giúp trẻ tích luỹ kiến thức và ứng dụng trong thực 
tế. Đồng thời giúp trẻ tăng cường sức khỏe và thể lực, tích cực vận động. Với 
 6/10 Ví dụ 1: Tìm hiểu về “Mưa có từ đâu?”.Tôi sử dụng bài powerpoint trình chiếu 
các quá trình tạo thành mưa (ánh nắng chiếu xuống mặt nước – Nước bốc hơi- 
Tạo thành mây - Gió thổi mây thành đám nặng rồi rơi xuống thành mưa). Sau 
khi tìm hiểu xong về quá trình tạo thành mưa tôi cho trẻ xem phim hoạt hình 
“Đám mây đen xấu xí” vừa là phim vừa đám ứng việc củng cố kiến thức về quá 
trình tạo thành mưa cho trẻ. Thông qua việc trình chiếu và xem phim hoạt hình 
trẻ vừa như được giải trí và cũng là khi lượng kiến thức cần cung cấp cho trẻ 
đảm bảo trọn vẹn với hình thức này.
3.7. Biện pháp 7 : Kết hợp với với phụ huynh.
 Để nâng cao chất lượng hoạt động của trẻ trong trường mầm non để có sự 
giáo dục toàn bộ giữa gia đình và nhà trường là một việc làm hết sức cần thiết 
tôi thấy rằng tất cả mọi khó khăn trong học tập không thể thiếu được vai trò giải 
quyết khó khăn của phụ huynh vì thế ngay từ đầu năm học để phụ huynh hiểu 
thêm các hoạt động của trẻ trong trường mầm non trường tôi đã tổ chức họp phụ 
huynh và tuyên truyền đến các bậc phụ huynh.
 Bản thân tôi thông qua bảng tuyên truyền của lớp, trang trí những hình 
ảnh của chủ đề đang học một cách sinh động. Thường xuyên trao đổi về tình 
hình sức khoẻ của trẻ, tình hình học tập của trẻ đặc biệt qua các buổi đón trả trẻ 
tôi đã trao đổi với các bậc phụ huynh về tình hình học tập của trẻ 
 Ví dụ: Trong chủ đề “Thế giới thực vật” Hôm nay tôi cho trẻ làm Tìm hiểu 
về sự nảy mầm của cây. Trẻ được tham gia trải nghiệm và thực hiện công việc 
xong do thực nghiệm cần thời gian trẻ mới thu được kết quả và có thể một số trẻ 
nghỉ, thông qua trao đổi với phụ huynh phụ huynh nắm được từ đó tạo điều kiện 
cho trẻ được thực hiện việc gieo hạt ở nhà, khi được cô thường xuyên hỏi thăm 
về sản phẩm thì trẻ tỏ ra rất hứng thú, khi chính trẻ thực hiện và khám phá.. 
Trang thiết bị đồ dùng đồ chơi mà nhà trường đã cấp cho lớp còn thiếu những gì 
từ đó vận động các bậc phụ huynh cùng tham gia đóng góp thêm các loại đồ 
dùng như có phụ huynh đã sưu tầm các loại tranh ảnh về các con vật hoa quả 
để ủng hộ. 
4. Hiệu quả của SKKN
* Đối với trẻ: Tôi đã áp dụng SKKN ở lớp tôi trực tiếp giảng dạy là lớp Mẫu 
giáo nhỡ B2 ( 4- 5 tuổi).Số lượng học sinh khảo sát là 40 trẻ một lớp .
 Sau khi thực hiện được các biện pháp tôi đã thu được một số kết quả sau:
 STT Phân loại Đầu năm Cuối năm học
 Số lượng Tỷ lệ % Số lượng Tỷ lệ %
 1 Trẻ tích cực,hứng thú khi 25 62,5% 40 100%
 8/10