SKKN Một số kinh nghiệm giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi

 Giỏo dục bảo vệ mụi trường cho trẻ mầm non là cung cấp cho trẻ những 
kiến thức sơ đẳng về mụi trường phự hợp với khả năng nhận thức của trẻ nhằm 
tạo ra thỏi độ hành vi đỳng của trẻ với mụi trường xung quanh.
 Để đảm bảo cho con người được sống trong một mụi trường lành mạnh thỡ 
việc giỏo dục ý thức bảo vệ mụi trường cần được hỡnh thành và rốn luyện từ rất 
sớm, từ lứa tuổi mầm non giỳp con trẻ cú những khỏi niệm ban đầu về mụi 
trường sống của bản thõn mỡnh núi riờng và con người núi chung là cần thiết. Từ 
đú trẻ biết cỏch sống tớch cực với mụi trường nhằm đảm bảo sự phỏt triển lành 
mạnh của cơ thể và trớ tuệ.
 Mụi trường sinh thỏi hiện nay đang đứng trước một thực trạng đỏng lo 
ngại. Quỏ trỡnh khai thỏc sử dụng tài nguyờn thiờn nhiờn bức bói thiếu khoa học 
đó dẫn đến sự cạn kiệt cỏc tài nguyờn thiờn nhiờn ,gõy tỏc động sấu tới nhiều mặt 
của đới sống kinh tế xó hội . một trong những tỏc hại của sự vụ thức ấy lag làm 
hủy hoại đời sống con người ,ảnh hưởng tới tương lai và hạnh phỳc của cỏc thế 
hệ mai sau trờn phạm vi toàn cầu .
 Việc chỉ sừ thực trạng nguyờn nhõn của vấn đề ,đồng thời tỡm ra cỏc giải 
phỏp khắc phục nhằm bảo vệ mụi trường sinh thỏi là trỏch nhiệm của nhiều cấp 
nhiều nghành trong xó hội , của nhiều tổ chức trong nước và trờn thế giới .
 Một trong những giải phỏp bảo vệ này là quỏ trỡnh giỏo dục nhận thức , ý 
thức trỏch nhiệm tới mọi đối tượng trong xó hội trong đú cú tầng lớp thiếu niờn 
nhi đồng. Quỏ đú giỳp cỏc em nhận thức rừ tầm quan trọng của mụi trường sinh 
thỏi đối với cuộc sống con người , để cỏc em cú ý thức bảo vệ và giữ gỡn nguồn 
tài nguyờn quớ giỏ này 
 Ông cha ta có câu: “Nhà sạch thì mát, bát sạch ngon cơm” câu nói đó 
chính là yếu tố làm cho con ngời có thói quen sống vệ sinh, ngăn nắp, sạch sẽ, 
chính là bảo vệ môi trường sống của chúng ta.
 Đối với trẻ thơ giáo dục bảo vệ môi trường cần được đưa vào ngay từ lứa 
tuổi mầm non. Vì lứa tuổi này trẻ rất thích tiếp xúc với thiên nhiên và cuộc sống 
xung quanh mình, trẻ dễ hấp thụ và hình thành những nề nếp thói quen, những 
giá trị tốt đẹp tạo cơ sở cho việc hình thành nhân cách sau này.
 Khi đất nước với nền kinh tế đang phát triển cùng với sự thiếu hiểu biết 
của một số người chính là nguyên nhân cơ bản gây nên sợ ô nhiễm và suy thoái 
môi trường, vì vậy giáo dục bảo vệ môi trường là một vấn đề cấp bách có tính 
toàn cầu là vấn đề có tính xã hội sâu sắc, cần được giáo dục ngay từ tuổi thơ. 
Chính vì lẽ đó mà tôi đã đi sâu nghiên cứu đề tài “Một số kinh nghiệm giáo dục 
bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 4- 5 tuổi”.
 2/30 dẫn để trẻ thực hiện các khám phá hơn là cho chúng những câu trả lời hoặc theo 
dõi kiểm soát trẻ”.
2. Cơ sở thực tiễn
 - Trường mầm non nừi tụi cụng tỏc được sự quan tõm của cỏc cấp lónh đạo 
xõy mới và được bàn giao vào thỏng 7 năm 2013. Với diện tớch 3.514m2 với 14 
phũng học , cỏc phũng chức năng. Phũng bếp rộng rói, sạch sẽ 
 Tổng số cỏn bộ giỏo viờn và nhõn viờn : 41 đồng chớ. 
 - Biờn chế : 29 đồng chớ
 - Hợp đồng quận : 12 đồng chớ
 - Trỡnh độ : + Chuẩn : 100%
 + Trờn chuẩn: 54%
 2.1. Thuận lợi:
 - Được sự quan tõm đặc biệt của ủy ban nhõn dõn quận Long Biờn, Phũng 
giỏo dục đào tạo quận Long Biờn, nhà trường đầu tư đầy đủ đồ dung để phục vụ 
trong cỏc tiết học như: Mỏy chiếu Projerter , đàn, đầu đĩa, mỏy vi tớnh.Cỏc bộ 
tranh chuyện.Cỏc tạp chớ mầm non
 - Được sự quan tõm của phũng giỏo dục đào tạo quận Long Biờn luụn tổ 
chức cỏc lớp tập huấn để giỏo viờn năng cao trỡnh độ sư phạm. Đặc biệt là lớp 
tập huấn, kiến tập cỏc hoạt động cú lồng ghộp giỏo dục bảo vệ mụi trường cho 
trẻ
 - Được ban giỏm hiệu tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất cũng 
như chuyờn mụn.
 - Giỏo viờn cú trỡnh độ chuyờn mụn, được tham gia cỏc lớp kiến tập do 
phũng giỏo dục và nhà trường tổ chức, sỏng tạo khi tổ chức cỏc hoạt động cho 
trẻ.
 - Giỏo viờn thường xuyờn tỡm hiểu qua sỏch bỏo, học hỏi đồng nghiệp về 
việc chăm súc giỏo dục trẻ theo hướng đổi mới.
 - Giỏo viờn tõm huyết với nghề. Luụn tỡm tũi, sưu tầm tài liệu về giỏo dục 
bảo vệ mụi trường cho trẻ.
 - Cỏc giỏo viờn trong trường đều cú ý thức bảo vệ mụi trường 
 4/30 3. Biện phỏp thực hiện:
 Để cú thể thực hiện được bài học về bảo vệ mụi trường cho trẻ một cỏch tốt 
nhất, theo tụi trước hết người dạy phải nắm được cỏc nội dung về bảo vệ môi tr-
ường để đưa bài dạy đến với trẻ . Qua việc đưa cỏc bài học về giỏo dục bảo vệ 
mụi trường đến với trẻ giỳp trẻ học được cỏc khỏi niệm thế nào là mụi trường 
,mụi trường gồm những gỡ ? mụi trường cần với mỗi chỳng ta như thế nào ? 
Chỳng ta sẽ làm gỡ để bảo vệ mụi trường? .... Để cú thể làm được điều này 
chỳng ta cần phải giỏo dục trẻ ở mọi lỳc mọi nơi .
 3.1.Biện phỏp 1: Khảo sỏt tỡnh hỡnh thực tế tại lớp- Đưa giỏo dục bảo vệ 
mụi trường vào giờ đún trẻ .
 - Để biết được thúi quen, ý thức ban đầu của trẻ, vào đầu năm học tụi đó 
tiến hành khảo sỏt tại lớp, kết quả cụ thể như sau.
 Bảng khảo sỏt đầu năm về thúi quen, ý thức bảo vệ mụi trường của trẻ
 Biết giữ gỡn Biết cất Khụng vứt 
 Biết chăm 
Tổng trật tự vệ sinh dọn đồ dựng rỏc ra đường, 
 súc và bảo vệ 
số trẻ cụng cộng, vệ đồ chơi đỳng biết gom rỏc 
 cõy
 sinh trường lớp nơi quy định vào thựng
 20/ 41
 15/41 23/ 41 25/ 41
41 Đạt 50%
 Đạt 37% đạt 56% Đạt 61 %
 Phõn biệt 
 được những Nhắc nhở 
 Biết tiết 
Tổng hành động người lớn 
 kiệm nước khi 
số trẻ đỳng, hành khụng được 
 sử dụng
 động sai với xả rỏc bừa bói.
 mụi trường
 22/ 41 15/ 41 15/ 41
41
 Đạt 54% Đạt 37% Đạt 37 %
 Qua cuộc khảo sỏt tụi nhận thấy rằng trẻ cú kiến thức trong việc bảo vệ 
mụi trường chưa đồng đều, cũn nhiều hạn chế
 Đõy là thời gian rất thớch hợp để giỏo dục bảo vệ mụi trường cho trẻ . Vừa 
đún trẻ cụ vừa cú thể tập chung trẻ cựng trũ chuyện về một số hành động bảo vệ 
mụi trường: như buổi sỏng trẻ thường ăn sỏng với cỏc loại bỏnh ,kẹo ,sữa hỳt  
 6/30 về những hành động bảo vệ mụi trường , nguồn nước và khụng khớ . Treo ở 
gúc cha mẹ cần biết để hằng ngày phụ huynh nắm được và cựng giỏo dục con .
Ảnh cụ và phụ huynh trao đổi về tạp chớ bảo vệ mụi trường
 3.3. Biện phỏp 3: Bồi dưỡng nõng cao nhận thức về bảo vệ mụi trường
 - Bồi dưỡng, nõng cao nhận thức về bảo vệ mụi trường cho tất cả cỏc lứa 
tuổi, trong cỏc hoạt động hàng ngày và ở mọi thời điểm, thực hiện giỏo dục bảo 
vệ mụi trường bằng phương phỏp hiện đại, đặt trọng tõm ở trẻ và cỏch tiếp cận 
học bằng việc làm cụ thể: Lỳc nào cũng chỳ ý tạo ra thỏi độ đỳng và tinh thần 
trỏch nhiệm
cao đối với việc bảo vệ mụi trường.
 - Mỗi cỏ nhõn phải nhận thức mụi trường là vấn đề của mỗi người cho cuộc 
sống hạnh phỳc giống như bữa ăn hằng ngày chứ mụi trường khụng phải là cỏi 
gỡ đú cú tớnh “kỹ thuật”, “khoa học thuần tuý” của những người khỏc.
 - Nhận thức được những quan điểm “xanh đậm” nghĩa là xem thiờn nhiờn 
làm tõm hay con người và thiờn nhiờn đều phụ thuộc lẫn nhau và là những bộ 
phận của một thể thống nhất.
 3.4.Biện phỏp 4: Xõy dựng nếp sống lành mạnh cho trẻ
 - Giỏo dục trẻ cú ý thức giữ vệ sinh chung như: khụng vứt rỏc bừa bói, 
khụng nhổ bậy, khụng bẻ cành, hỏi hoa, đi tiểu tiện đỳng nơi quy định
 - Tiết kiệm trong tiờu dựng: Tiết kiệm điện, nước, tớch cực tham gia cựng cụ 
làm đồ dựng đồ chơi từ nguyờn vật liệu từ thiờn nhiờn
 8/30 - Hoạt động ngoài trời: Xem tranh ảnh, đoạn băng tỡnh huống về việc giữ 
gỡn vệ sinh cảnh quan của trường, trũ chuyện với trẻ về cỏch xử lý tỡnh huống 
của trẻ: Nhặt rỏc trong sõn trường, nhặt lỏ cõy bỏ vào thựng rỏc.
 - Hoạt động chiều: Trũ chuyện về sự cần thiết của việc rửa tay, rửa mặt. 
Những thời điểm cần rửa tay, rửa mặt (Trước khi ăn, sau khi ăn, sau khi đi vệ 
sinh, sau khi hoạt động ngoài trời, và khi tay bẩn).
 + Chủ đề- sự kiện: Bản thõn và Gia đỡnh.
 - Hoạt động chớnh: Nhận biết mụi trường gia đỡnh bao gồm: Cỏc phũng ở, 
nhà vệ sinh, sõn vườn, nguồn nước, cỏc đồ dựng và sự sắp đặt trong gia đỡnh.
 - Quan sỏt qua băng hỡnh hoặc tranh ảnh, và đàm thoại về mụi trường sạch 
và mụi trường bẩn khỏc nhau như thế nào, giỳp trẻ phõn biệt được mụi trường 
sạch, mụi trường bẩn.
 . Mụi trường sạch được thể hiện: Cỏc phũng ở, nhà vệ sinh, chuồng gia 
sỳc, sõn vườn, nguồn nước, cỏc đồ dựng được sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp, 
khụng bụi, khụng khúi và khụng cú tiếng ồn.
 . Mụi trường bẩn được thể hiện: Nhà ở, sõn vườn khụng được quột dọn, 
đồ dựng đồ chơi khụng được lau chựi và sắp xếp gọn gàng, bụi bẩn.
 Sau khi trẻ phõn biệt được mụi trường sạch, mụi trường bẩn trẻ hiểu được 
ớch lợi khi sống trong mụi trường sạch, tỏc hại sẽ ra sao khi sống trong mụi 
trường bẩn.
 - Hoạt động ngoài trời: Cụ và trẻ cựng trũ chuyện về cụng việc của trẻ ở 
nhà.Cụ giỏo dục trẻ biết giỳp đỡ bố mẹ sắp xếp dọn dẹp nhà cửa, biết chăm súc 
cõy cảnh, cõy hoa cú trong nhà mỡnh ( tưới nước, nhặt lỏ vàng..)
 + Chủ đề- sự kiện: Thực vật
 - Hoạt động chớnh: Tỡm hiểu về sự phỏt triển của cõy xanh và cỏc loại 
hoa,quả. Ích lợi của cõy xanh, hoa, quả và giỏo dục trẻ ý thức bảo vệ mụi trường. 
 Vớ dụ: Khi tổ chức hoạt động tỡm hiểu một số loại quả, ngoài cho trẻ được trải 
nghiệm với mựi, vị tụi cũn giỏo dục trẻ khi ăn quả biết để vỏ vào thựng rỏc.
 - Hoạt động ngoài trời: Quan sỏt cõy cảnh cú trong sõn trường và ớch lợi 
của cỏc loại cõy. Chăm súc cõy xanh và trồng thờm một số cõy trong vườn 
trường. Trũ chuyện và quan sỏt sự trưởng thành của cõy. Thực hành trồng cõy và 
theo dừi sự phỏt triển của cõy theo cỏc điều kiện mụi trường.
 - Hoạt động gúc: 
 Gúc thiờn nhiờn: Chăm súc cõy cảnh, tưới nước cho cõy, nhặt lỏ vàng, lỏ 
rụng
 Gúc tạo hỡnh: Xộ lỏ cõy nhặt ở gúc thiờn nhiờn tạo thành con nghộ, 
khuụn mặt cười
 10/30 cũng đưa ra những trũ chơi phự hợp và cú tỏc dụng giỏo dục bảo vệ mụi trường 
cho trẻ . 
 Vớ dụ: Ở gúc nấu ăn trước khi chơi tụi kể cho trẻ cõu chuyện để giỏo dục trẻ 
: Chuyện “Chăm súc nếp nhà ” Chỉ bằng những cõu thảo luận đơn giản : (Trỏch 
nhiệm của con ở lớp là gỡ? Và khi chơi ở gúc chơi thỡ trỏch nhiệm của con là 
gỡ?)Sau đú là cụ đưa ra nhận thức cho trẻ là trẻ cú quyền được chơi và hưởng tất 
cả những đồ chơi , những cũng cú trỏch nhiệm thu dọn gọn gàng, sạch sẽ và giữ 
gỡn trong điều kiện tốt nhất .Chỳng mỡnh cú thể giỳp nhau làm nhiều đồ vật và 
cất giữ cẩn thận. Sau đú cụ tổ chức cho trẻ chơi và yờu cầu trẻ cú trỏch nhiệm 
sau khi chơi và sau khi chơi cụ lại cho trẻ thảo luận nhúm để buổi sau chơi trẻ cú 
trỏch nhiệm hơn và biết cỏch sử dụng cỏc đồ vật hơn .
 Ảnh trẻ chơi gúc nấu ăn
Vớ dụ: Ở gúc chơi xõy dựng tụi tổ chức cho trẻ chơi trũ chơi : xõy dựng mụi 
trường sinh thỏi mực đớch giỳp cỏc bộ hiểu được cảm nhận được vể đẹp của mụi 
trường tự nhiờn.Giỏo dục ý thức bảo vệ giữ gỡn mụi trường sống . Tạo một mụi 
trường sinh thỏi .
 12/30