SKKN Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ 4-5 tuổi

 giúp trẻ có một thể lực tốt, cân đối, hài hòa, khỏe mạnh, cân nặng và chiều cao 
phát triển bình thường theo lứa tuổi, thực hiện được các vận động cơ bản một 
cách vững vàng, đúng tư thế. Có khả năng phối hợp các giác quan và vận động 
nhịp nhàng, biết định hướng trong không gian. Có kĩ năng trong một số hoạt 
động cần sự khéo léo của đôi bàn tayVì vậy việc giúp trẻ 4-5 tuổi phát triển 
tốt về thể chất là một vấn đề quan trọng trong toàn xã hội hiện nay. Chính vì thế 
mà tôi đã mạnh dạn đưa đề tài “Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục 
phát triển vận động cho trẻ 4-5 tuổi” vào để nghiên cứu, áp dụng cho lớp, 
trường tôi đang công tác. 
 Hệ thống các giải pháp tôi đưa ra sau đây nó mang tính thực thi cao, phù 
hợp với điều kiện cơ sở vật chất, đặc thù vùng miền, phù hợp với đặc điểm tâm 
sinh lý của trẻ 4-5 tuổi, phù hợp với nội dung chương trình chăm sóc giáo dục 
trẻ trong giai đoạn hiện nay.
 2. Phần nội dung
 2.1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu
 Trong quá trình giáo dục thể chất cho trẻ tuổi mẫu giáo, nhiệm vụ đặt ra 
hàng đầu cho chúng ta là hoàn thiện kĩ năng vận động cơ bản như: đi, chạy, 
nhảy, bò, trườn, trèo, tung, bắt, ném và phát triển các tố chất vận động như: 
nhanh nhẹn, mạnh dạn, bền bỉ và khéo léo nhằm cho trẻ có đủ năng lực để đến 
trường phổ thông. 
 Năm học 2016-2017 tôi được phân công dạy lớp mẫu giáo 4-5 tuổi, qua 
thời gian nghiên cứu đề tài, bản thân tôi gặp một số thuận lợi và khó khăn sau:
 2.1.1. Thuận lợi:
 Bản thân nhận được sự quan tâm giúp đỡ, chỉ đạo sâu sát của ban giám 
hiệu nhà trường để tôi thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, tạo điều kiện cho tôi 
tích cực tham gia vào các lớp học đào tạo nên trình độ chuyên môn khá vững 
vàng.
 Được nhà trường lựa chọn làm lớp điểm về chuyên đề phát triển vận động 
tại điểm trường nên luôn nhận được sự quan tâm, ưu ái của nhà trường về công 
tác phát triển vận động cho trẻ.
 Nhà trường luôn đầu tư về cơ sở vật chất: Lớp học và sân tập rộng rãi, 
thoáng mát, đồ dùng trực quan khá đầy đủ, đẹp mắt. Đặc biệt đã tạo được phòng 
tập thể dục cho trẻ, vì vậy đã thu hút trẻ tích cực tập luyện thể dục thể thao. 
 Thường xuyên được tham dự các buổi sinh hoạt chuyên môn giữa các 
trường để trao đổi kinh nghiệm. 
 Một số phụ huynh có ý thức trách nhiệm, quan tâm đến việc học tập, sức 
khỏe của con em mình, phối hợp thường xuyên với giáo viên.
 Các giáo viên trong trường luôn quan tâm, giúp đỡ lẫn nhau.
 Bản thân đã nhiều năm dạy trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi nên phần nào hiểu được 
đặc điểm tâm sinh lý, khả năng tiếp thu kiến thức của trẻ ở lứa tuổi này.
 2 trên địa bàn khá thuận lợi. Điều đó làm tôi luôn trăn trở và rút ra những nguyên 
nhân sau:
 - Đa số trẻ trong lớp trình độ nhận thức, tiếp thu kiến thức, kỹ năng của 
trẻ còn hạn chế, lại không đồng đều. 
 - Đa số trẻ là con nông dân nên chưa được bố, mẹ quan tâm chăm sóc 
nhiều
đặc biệt là việc phát triển thể chất, nhu cầu dinh dưỡng trong các bửa ăn của trẻ 
chưa đảm bảo.
 Mặc dù gặp nhiều khó khăn, song với lòng yêu nghề mến trẻ tôi đã tìm tòi 
một số biện pháp tối ưu, thu hút lôi cuốn trẻ tham gia vào các hoạt động một 
cách tích cực và có hiệu quả.
 2.2. Các giải pháp:
 Trong thực trạng đó, cũng như nhận thức được tình hình thực tế hiện nay, 
tôi đã suy nghĩ tìm tòi, nghiên cứu tìm ra những giải pháp nhằm nâng cao chất 
lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ 4-5 tuổi như sau:
 Giải pháp 1: Lập kế hoạch giáo dục phát triển vận động cho trẻ 4-5 
tuổi.
 Năm nay lớp tôi được lựa chọn làm lớp điểm về chuyên đề phát triển vận 
động, nên ngay từ đầu năm tôi đã căn cứ vào kế hoạch giáo dục của nhà trường 
đưa ra, căn cứ vào mục tiêu đặt ra trong Chương trình giáo dục mầm non, căn cứ 
vào độ tuổi và khả năng của trẻ, căn cứ vào tình hình thực tế của lớp, tôi đã lựa 
chọn nội dung giáo dục phù hợp, cụ thể theo hướng gần gũi với trẻ, phù hợp với 
vùng, miền. Từ nội dung giáo dục đó tôi đã cụ thể hóa thành các vận động cụ thể 
trong từng giờ giáo dục phát triển vận động cho trẻ theo nguyên tắc hệ thống, 
liên tục và có sự phối hợp giữa các vận động, theo mức độ tăng dần đi từ dễ đến 
khó, đồng thời phù hợp với từng chủ đề, phù hợp với thời gian nào trong năm, 
phù hợp với thời điểm nào trong chế độ sinh hoạt ở trường
 Ví dụ: Lập kế hoạch giáo dục phát triển vận động cho trẻ 4-5 tuổi.
 Chủ đề “Gia đình”
Thời Tháng/ Tuần/Chủ Mục tiêu giáo dục phát Nội dung Thời điểm 
gian Chủ đề đề nhánh triển vận động cần đạt thực hiện
3 tuần Gia Gia đình và - Trẻ khỏe mạnh, tinh - Tung - Hoạt 
Từ đình những thần thoải mái. bắt bóng động học.
24/10 người thân - Trẻ thực hiện được với - Hoạt 
- yêu của bé. đầy đủ, đúng các động người đối động vui 
11/11 tác trong bài thể dục diện. chơi ngoài 
 theo hiệu lệnh. trời.
 - Trẻ vận động nhanh 
 nhẹn, khéo léo khi 
 4 Cùng với việc tạo môi trường trong lớp, ngoài lớp tôi cũng tạo được môi 
trường phát triển vận động cho trẻ, đó là làm các ống dài từ lốp xe cho trẻ chui, 
làm đường gồ ghề cho trẻ đi, vẽ các hình con sâu trên sân cho trẻ bật nhảy, làm 
cầu treo.Các thiết bị, đồ chơi được sắp xếp theo hướng khuyến khích trẻ tích 
cực hoạt động theo nhóm, lớp, cá nhân, đảm bảo các mức độ vận động khác 
nhau để mọi trẻ đều có thể thực hiện vận động, đảm bảo an toàn, giáo viên dễ 
quan sát trẻ. Khu vui chơi với thiết bị đồ chơi liên hoàn, trên mỗi thiết bị tôi có 
đánh số thứ tự hoặc có kí hiệu (mũi tên) chỉ dẫn gợi ý giúp trẻ biết nên chơi liên 
hoàn thiết bị nào trước, thiết bị nào sau
 Giải pháp 3: Tổ chức tốt giờ học thể dục.
 Giờ thể dục được coi là hình thức cơ bản để tổ chức hoạt động giáo dục 
phát triển vận động cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non. Bởi trong giờ thể dục 
là thời điểm tốt nhất mà giáo viên cung cấp (rèn luyện) cho trẻ những kĩ năng, kĩ 
xảo vận động có mục đích, có tổ chức, có hệ thống, có kế hoạch, qua đó phát 
triển các tố chất vận động cho trẻ. Vì vậy khi thực hiện giờ học thể dục trước hết 
tôi xác định đúng mục tiêu của bài dạy, xác định đúng nội dung trọng tâm của 
giờ thể dục và chuẩn bị đầy đủ đồ dùng, dụng cụ cho trẻ học. Sau đó tôi hướng 
dẫn trẻ giờ học thể dục gồm 3 phần (Khởi động, trọng động, hồi tỉnh), giữa các 
phần có sự chuyển tiếp tự nhiên, liên tục. 
 * Khởi động: (Thực hiện 2-3 phút)
 Cô cho trẻ đi, chạy nhẹ nhàng theo đội hình vòng tròn, kết hợp các kiểu đi 
khác nhau với tốc độ khác nhau trên nền nhạc (đi thường, đi bằng mũi bàn chân, 
đi thường, đi bằng gót chân, đi thường, đi bằng mép chân, đi thường, chạy 
chậm, chạy nhanh, chạy chậm)
 * Trọng động: (Thực hiện 15-17 phút)
 Đây là phần trọng tâm của giờ thể dục, nó có tác dụng nhiều nhất đến sự 
phát triển của cơ thể trẻ. Ở phần này gồm có: Bài tập phát triển chung, vận động 
cơ bản, trò chơi vận động.
 - Bài tập phát triển chung: (Đội hình 3 hàng ngang, khoảng cách đều 
nhau). Tùy vào mức độ yêu cầu của bài tập vận động cơ bản để lựa chọn các 
động tác củ và mới phù hợp, thứ tự thực hiện các động tác là: Tay - vai; bụng - 
lườn; chân - bật, trong đó động tác hỗ trợ cho vận động cơ bản với số lần tăng 
thêm từ 1- 2 lần.
 Ví dụ: Vận động cơ bản “Bật xa 35cm – 40cm”, lựa chọn động tác: 
 Tay - vai 1: Tay đưa ra phía trước, lên cao.(2l x 8n) 
 Bụng - lườn 1: Đứng cúi gập người về trước, tay chạm ngón chân.(2l x 
8n)
 Bật 2: Bật về phía trước. (4l x 8n) 
 Với bài tập phát triển chung cô có thể hô cho trẻ tự tập hoặc cho trẻ tập 
theo bài hát. Khi tập cô cho trẻ tập kết hợp với vòng, gậy để tạo sự hứng thú cho 
 6 chọn nhạc và điều chỉnh nhanh hay chậm theo nhạc to – nhỏ rồi cho trẻ thi đua 
vận động theo nhạc. Khi bản nhạc kết thúc bạn nào về trước không va chạm vào 
vật là thắng cuộc.
 Hoặc: Vẫn là bài “Bò dích dắc qua 5 điểm” Chủ đề: “Thế giới thực vật”, 
giáo viên sử dụng các biện pháp như: dạy trẻ vận động kết hợp với âm nhạc, 
thay đổi điều kiện học tập như giáo viên cho trẻ học dưới hình thức vào “Vườn 
cổ tích” hỏi nhiều hoa thơm trái ngọt trong vườn cổ tích, các điểm cô cuộn 
những chiếc lá và tạo ra tình huống nếu bạn nào bò khéo, không làm không va 
chạm vào các điểm thì không những hái được nhiều quả mà lại tìm được cô công 
chúa nữa, còn bạn nào chạm vào các điểm sẽ không tìm được gì mà còn bị lá 
che vào người nữa như vậy trẻ rất tò mò hào hứng, thi đua nhau bò cho khéo. 
Trong lúc trẻ bò cô đánh đàn bài hát: “Vườn cổ tích”, “Quả” các bài hát có nội 
dung về thế giới thực vật, lúc đó trẻ được rèn kỹ năng khéo léo, lại vừa nghe 
nhạc. Như vậy trẻ học một cách nhẹ nhàng, vận động thấy thoải mái, không mệt 
mỏi. Hay đối với những bài tập tổng hợp bao gồm từ 2 – 3 động tác mà yêu cầu 
kỹ năng đòi hỏi phối hợp nhiều, trẻ phải thực hiện liên hoàn các động tác mà 
không bị gián đoạn, giáo viên sử dụng hình thức biện pháp tổ chức hội thi “Bé 
nhanh trí”, “ Bé khoẻ – Bé ngoan”, “ Hội khoẻ măng non” theo một chủ điểm 
“Thế giới động vật” chẳng hạn. Ví dụ: Bài “ném xa – chạy 15m trong khoảng 10 
giây”, giáo viên cho trẻ ném xa – chạy 15m lấy con vật theo yêu cầu của cô. 
Trong khi trẻ thực hiện các vận động cơ bản cô kết hợp bật nhạc các bài hát về 
thế giới động vật, lúc đó trẻ rất hứng thú và chủ động chạy nhanh để lên gắn 
được nhiều con vật theo yêu cầu của cô trong thời gian 1 bản nhạc.
 Khi tổ chức vận động cho trẻ, giáo viên có thể cho trẻ vận động theo cả 
lớp đồng loạt, cả lớp nối tiếp, theo nhóm, cá nhân...
 Trong quá trình dạy trẻ phát triển vận động, giáo viên biết phối hợp các 
hình thức, biện pháp linh hoạt, gợi mở một cách nhẹ nhàng làm trẻ hào hứng, 
vận động không nhàm chán. Nội dung phong phú được đan quyện chặt chẽ trong 
một thể thống nhất, giúp cho quá trình giáo dục phù hợp với quá trình nhận thức 
và phát triển toàn diện của trẻ. Trẻ cảm thấy thực sự học bằng chơi – chơi mà 
học. 
 Giải pháp 5: Tổ chức phát triển vận động cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi.
 Trong quá trình cung cấp cho trẻ một số kĩ năng, kĩ xảo vận động đúng 
trên tiết học thì việc phát triển vận động cho trẻ ngoài tiết học cũng rất quan 
trọng. Chính vì thế thông qua mọi lúc, mọi nơi tôi đã tổ chức cho trẻ phát triển 
vận động. 
 Ví dụ: Hàng ngày đến trường tôi tổ chức cho trẻ tập thể dục sáng theo các 
bản nhạc như: “Dậy đi thôi”; “Bé yêu biển lắm”; “Chú gà trống”nhằm giúp 
trẻ hít thở sâu, điều hòa nhịp thở, tăng cường quá trình trao đổi chất và tuần 
hoàn trong cơ thể; giúp các khớp, dây chằng được mềm dẻo, linh hoạt; đồng thời 
 8