SKKN Một số biện pháp xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ 4-5 tuổi thích đến trường và tích cực tham gia hoạt động

 1
 PHẦN A: ĐẶT VẤN ĐỀ
 TÊN ĐỀ TÀI: “Một số biện pháp xây dựng môi trường giáo dục cho 
trẻ 4 - 5 tuổi thích đến trường và tích cực tham gia hoạt động”
 I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
 Như chúng ta đã biết, môi trường giáo dục là tổng hợp các mối quan hệ. 
Môi trường giáo dục rất đa dạng có thể phân chia một cách tương đối thành các 
môi trường nhà trường, gia đình, xã hội và tự nhiên.
 Môi trường có vai trò và ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự hình thành 
và phát triển nhân cách của mỗi con người, đó là môi trường nhà trường, đặc 
biệt môi trường giáo dục của trường mầm non tạo cơ hội cho trẻ được tự lựa 
chọn hoạt động phù hợp. Khuyến khích trẻ tham gia tích cực tạo cơ hội cho trẻ 
bộc lộ khả năng, qua đó cung cấp kiến thức, kỹ năng cho trẻ nhằm góp phần 
hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Môi trường giáo dục như người giáo 
viên thứ hai trong công tác tổ chức, hướng dẫn trẻ hoạt động nhằm thỏa mãn 
nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ, thông qua đó nhân cách trẻ được hình 
thành và phát triển toàn diện.
 Môi trường giáo dục trong trường mầm non thúc đẩy sự phát triển ở các 
lĩnh vực như nhận thức, vận động, tình cảm, xúc cảm, giao tiếp xã hội, tính tự 
lực và hình thành thói quen, hành vi tốt cho đứa trẻ ngay từ lứa tuổi mầm non.
 Giáo dục mầm non hiện nay là dựa trên việc thiết kế môi trường giáo dục 
tích cực, cho trẻ tự học và khám phá tìm tòi một cách chủ động, tích cực và đảm 
bảo mỗi trẻ đều có cơ hội phát triển tốt những tiềm năng sãn có để hình thành 
những kỹ năng sống cần thiết theo phương châm “Mỗi ngày đến trường là một 
ngày vui”. 
 Qua nhiều năm công tác được nhà trường phân công phụ trách lớp mẫu 
giáo 4 – 5 tuổi. Tôi nhận thấy rằng trẻ mầm non khi đến trường bước vào đầu 
năm học còn nhiều bỡ ngỡ, phải xa nhà xa ông bà, bố mẹ và người thân trong 
khoảng thời gian dài mà trước đó thì trẻ được mọi người quan tâm làm hộ các kỹ 
năng tự phục vụ nhiều. Vì vậy trẻ không thích đế trường và khi đến trường trẻ 
không hứng thú tích cực tham gia hoạt động, điều đó có tác động ảnh hưởng đến 
việc phát triển số lượng của trường của nhóm lớp, cũng như việc đảm bảo về 
chất lượng giáo dục. Từ đó tôi thiết nghĩ việc xây dựng môi trường giáo dục tích 
cực là để phục vụ việc chăm sóc giáo dục trẻ tốt nhất. Chính vì vậy tôi đã lựa 
chọn đề tài “Một số biện pháp xây dựng môi trường giáo dục nhằm khuyến 
khích trẻ 4 - 5 tuổi thích đến trường và tích cực tham gia họat động” 
 II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: 
 - Gây hứng thú cho trẻ thích đến trường và tích cực tham gia các hoạt động
SKKN: “Một số biện pháp xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ 4 - 5 tuổi thích đến 
trường và tích cực tham gia hoạt động”. 3
 - Tận dụng và khai thác triệt để tác dụng giáo dục của môi trường xây
dựng, tránh tình trạng lãng phí công sức, thời gian.
 - Luôn thay đổi không gian môi trường giáo dục tạo ra sự hấp dẫn mới lạ 
đối với trẻ
 - Tôn trọng nhu cầu sở thích và có tính đến khả năng của mỗi trẻ
 Bên cạnh đó, môi trường phải thuận lợi để hình thành các kỹ năng xã hội. 
Cụ thể như:
 + Xây dựng môi trường thân thiện, ấm cúng, cởi mở giữa cô và trẻ, giữa 
trẻ với trẻ.
 + Nhà trường, gia đình và xã hội phải thống nhất các biện pháp giáo dục, 
những thói quen hành vi văn hóa cho trẻ.
 2. Cơ sở thực tiễn: 
 a. Thuận lợi:
 - Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu nhà trường
 - Được sự tin yêu và tín nhiệm của phụ huynh học sinh
 - Trẻ đi lớp đều, đạt tỉ lệ chuyên cần cao
 - Bản thân tôi đã trải qua nhiều năm giảng dạy đã tích lũy được một số 
kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy, đặc biệt là kinh nghiệm để gây hứng thú 
cho trẻ tới lớp.
 b. Khó khăn:
 - Đồ dùng đồ chơi còn ít, chưa có nhiều đồ dùng tự tạo nên chưa thu hút trẻ
 - Khi trẻ ở lớp 3 tuổi thì nghỉ học nhiều do covit nên đa số trẻ nhập học 
còn nhút nhát chưa mạnh dạn và tự tin chưa hứng thú tham gia vào các hoạt 
động của lớp khi lên 4 tuổi. Nhiều trẻ phát âm chưa đúng, còn nói ngọng, nói 
chưa đủ câu rõ chữ.
 - Đa phần phụ huynh làm nghề nông nghiệp và nghề tự do nên nhiều phụ 
huynh chưa nhận thức được tầm quan trọng của bậc học mầm non.
 c. Khảo sát thực tế trước khi thực hiện đề tài: 
 * Đối với giáo viên: Đầu năm tôi đã thực hiện 5 hoạt động mời BGH dự 
giờ đánh giá và kết quả đạt được như sau:
 STT Phân loại Số tiết Tỷ lệ (%)
 1 Tốt 2/5 40%
 2 Khá 3/5 60%
SKKN: “Một số biện pháp xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ 4 - 5 tuổi thích đến 
trường và tích cực tham gia hoạt động”. 5
triển của trẻ.
 Trên cơ sở nghiên cứu chương trình giáo dục mầm non, dưới sự chỉ đạo 
của Ban giám hiệu và tổ chuyên môn, tôi đã chủ động xây dựng kế hoạch giáo 
dục của lớp mình phụ trách bám sát với kế hoạch của nhà trường. Từ đó xây 
dựng được môi trường giáo dục trong suốt quá trình thực hiện chương trình 
chăm sóc và giáo dục trẻ theo từng chủ đề.
 Bên cạnh việc tự nghiên cứu tài liệu thì trong các buổi sinh hoạt chuyên 
môn hàng tuần, hàng tháng, tôi trao đổi với chị em đồng nghiệp trong trường 
những thắc mắc, những gì chưa hiểu rõ về kế hoạch xây dựng môi trường giáo 
dục, xin ý kiến chỉ đạo của ban giám hiệu và tổ chuyên môn để cùng nhau giải 
đáp, tìm ra hướng đi tốt nhất trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ, đảm bảo 
việc thực hiện chương trình và xây dựng môi trường một cách tốt nhất.
 Không những tự học tự bồi dưỡng trong sách được cấp phát, mà tôi còn 
tham khảo thêm các tài liệu trên mạng Intetnet, trên chương trình truyền hình, 
trong các buổi họp chuyên môn để từ đó rút ra những kinh nghiệm quý báu 
trong việc xây dựng môi trường giáo dục hiệu quả và khoa học để trẻ luôn chủ 
động tích cực tham gia vào các hoạt động đạt kết quả cao.
 2. Biện pháp 2 : Lập kế hoạch xây dựng môi trường giáo dục.
 Bám sát vào kế hoạch giáo dục của nhà trường và mục tiêu chung của 
khối, tôi đã phối kết hợp với giáo viên trên lớp xây dựng kế hoạch giáo dục cho 
trẻ theo từng chủ đề từ đầu năm đến hết năm học, từ đó cũng lập kế hoạch xây 
dựng môi trường giáo dục cụ thể và được tiến hành hàng ngày như. 
 - Môi trường về cơ sở vật chất như: Phòng học thoáng mát đầy đủ các đồ 
dùng trang thiết bị bàn, ghế, xốp trải nền, các loại giàn giá đựng đồ dùng đồ 
chơi, các loại phương tiện hiện đại phục vụ cho việc dạy và học
 + Môi trường bên trong như: Các góc chơi mới, đồ dùng, đồ chơi
 + Môi trường bên ngoài như: Góc thiên nhiên, góc vận động, góc tuyên 
truyền, sân chơi
 Đồng thời môi trường tình cảm xã hội thân thiện cùng với một môi trường 
vật chất được thiết kế tốt sẽ tạo điều kiện cho trẻ tham gia một cách tích cực, 
chủ động và độc lập hơn.
 Để có được những môi trường hoạt động như tôi đã xây dựng kế hoạch. 
Tôi mạnh dạn đề xuất với Ban giám hiệu nhà trường để đầu tư kinh phí mua sắm 
bổ sung về cơ sở vật chất, cũng như các trang thiết bị cho nhà trường trong đó có 
lớp 4 tuổi B2 tôi đang phụ trách và đã được nhà trường quan tâm đầu tư đầy đủ về cơ 
sở vật chất, đồ dung trang thiết bị để tạo hứng thú, thu hút trẻ đến trường.
SKKN: “Một số biện pháp xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ 4 - 5 tuổi thích đến 
trường và tích cực tham gia hoạt động”. 7
 Bản thân tôi luôn cố gắng tạo cho phụ huynh có lòng tin bằng sự cởi mở, 
tận tình trong công việc chăm sóc trẻ hàng ngày, bằng chính kết quả học tập và 
sức khỏe của trẻ hàng tháng, tạo được niềm tin với phụ huynh khi gửi con tới 
lớp, tới trường.
 Khi đã tạo dựng được niềm tin từ phía phụ huynh thì từ đó tôi cũng dễ
dàng vận động phụ huynh đóng góp từ những nguyên vật liệu, học liệu để trang 
trí lớp, để luôn đảm bảo khung cảnh sư phạm tạo môi trường giáo dục tích cực. 
Từ đó trẻ luôn yêu thích khi tới lớp với cô và các bạn, từ đó trẻ rất hứng thú 
trong quá trình nhận thức, tư duy, hình thành tinh thần tập thể.
 3.3. Môi trường vật chất
 a. Môi trường trong lớp học 
 Môi trường trong lớp học, môi trường học tập mang tính mở an toàn, thân 
thiện sẽ khơi gợi năng lực của cá nhân trẻ. Kích thích trẻ tìm tòi khám phá,sáng 
tạo từ đó trẻ lĩnh hội kiến thức một cách tự nhiên và đa dạng.
 Đầu năm học, Ban giám hiệu nhà trường đã mở hội thi trang trí sắp xếp 
phòng lớp để giáo viên chúng tôi thể hiện sự sáng tạo trong việc bố trí xây dựng 
môi trường giáo dục cho trẻ sao cho mọi hoạt động của cô và trẻ được thuận tiện 
và đạt hiệu quả giáo dục cao nhất. Điều này đã giúp cho mỗi giáo viên chúng 
tôi ý thức và phấn đấu để việc xây dựng môi trường đạt hiệu quả cao nhất góp 
phần nâng cao chất lượng chuyên môn của lớp. Khi trang trí, tôi căn cứ vào mục 
tiêu giáo dục của từng chủ đề, đồng thời tận dụng tối đa môi trường không gian 
bên trong lớp học, khai thác các thiết bị đồ dùng sẵn có, bổ sung thêm thiết bị đồ 
dùng tự làm. Đồng thơi tôi thường xuyên lưu ý để làm nổi bật được chủ đề đang 
thực hiện. Khi trang trí các góc của chủ đề sự kiện cần đẹp có tính sư phạm, 
thẩm mỹ sẽ thu hút trẻ ngay khi bước chân vào lớp, và nó cũng giúp trẻ có hứng 
thú để khám phá một chủ đề sự kiện mới.
 - Để chuẩn bị vào một chủ đề sự kiện mới tôi luôn lên kế hoạch trước và 
cùng giáo viên tại lớp sưu tầm nguyên vật liệu thiên nhiên, chuẩn bị các loại đồ 
dùng, đồ chơi, các ngyên vật liệu thiên nhiên để trang trí các góc chơi cho trẻ 
chơi. 
 Ở mỗi chủ đề tôi luôn quan tâm trang trí tạo góc mở trên tường và tạo 
những sản phẩm cùng trẻ. 
 + Ví dụ chủ đề “Gia đình” góc nghệ thuật trên tường tôi trang trí là hình 
ảnh những người thân trong gia đình
 MC1: Ảnh trang trí góc nghệ thuật ở chủ đề gia đình
 Góc xây dựng là những ngôi nhà với nhiều kiểu dáng khác nhau
 MC2: Ảnh trang trí góc xây dựng ở chủ đề gia đình
SKKN: “Một số biện pháp xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ 4 - 5 tuổi thích đến 
trường và tích cực tham gia hoạt động”. 9
 + Với các dự án steam tôi trang trí trên tường và chuẩn bị đồ dùng cho trẻ 
thực hiện dự án đầy đủ, khoa học.
 MC8: Ảnh dự án steam
 b. Môi trường ngoài lớp học
 Không chỉ quan tâm đến môi trường trong lớp học mà tôi còn quan tâm 
tới cả môi trường ngoài lớp học, tôi luôn chú ý để xây dựng được môi trường 
giáo dục tích cực nhất đối với trẻ. Do điều kiện diện tích ngoài lớp học chật hẹp, 
diện tích sân chơi ngoài trời hạn chế nên giáo viên phải hết sức linh hoạt tận 
dụng điều kiện sẵn có để xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ.
 Với chủ để sự kiện ‘ Bé vui đón tết trung thu’’ tôi cùng với giáo viên 
trong trường trang trí mâm ngũ quả, bày bàn tiệc Butfe cho trẻ tạo một không 
khí đón tết trung thu thật vui vẻ, ấm áp.
 MC9: Ảnh cô và trẻ cùng vui đón tết trung thu
 Hay với chủ đề sự kiện ‘Tết và mùa xuân tôi cùng các giáo viên cũng 
trang trí các góc sảnh cầu thang, và ở khu vực trung tâm của sân trường giúp cho 
phụ huynh và trẻ cảm nhận được sự vui tươi háo hức khi tết đến mùa xuân về.
 MC10: Ảnh trang trí chủ đề sự kiện “Tết và mùa xuân”
 Các bài tập ở các dự án steam cũng được trang trí ở dưới các góc sảnh để 
trẻ có thể trải nhiệm khi đến trường hay lúc ra về cùng ông bà, bố mẹ.
 MC11: Ảnh các dự án steam ngoài sảnh
 Ở góc thể chất tôi đã tận dụng tủ đồ dùng cá nhân của trẻ để trưng bày đồ 
dùng phục vụ cho hoạt động mà rất dễ lấy.
 MC12: Ảnh góc thể chất
 Ngoài ra ở khu nhà vệ sinh tôi còn để thêm những chậu cây xanh tạo 
không khí mát mẻ, và trang trí các hình ảnh rửa tay đúng cách để trẻ được nhìn 
thấy thường xuyên sẽ giúp trẻ nhớ hơn cách rửa tay, từ đó hình thành ở trẻ thói 
quen rửa tay. Các ký hiệu trong nhà vệ sinh, giúp trẻ dễ nhận biết và gần gũi 
với trẻ và có khu vực giành riêng cho bạn trai và bạn gái.
 MC13: Ảnh khu vực nhà vệ sinh
 Khi trẻ được hoạt động ở môi trường ngoài lớp học cũng rất hứng thú, tạo 
điều kiện cho trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời, giúp trẻ được phát triển vận 
động và nâng cao sự hiểu biết về thế giới xung quanh.
 MC14: Cô cho trẻ tham gia hoạt động ngoài trời
 Biện pháp 4: Sưu tầm nguyên vật liệu thiên nhiên, làm đồ dùng, đồ chơi 
sáng tạo, để gây hứng thú cho trẻ thích đến trường và tích tham gia hoạt động 
SKKN: “Một số biện pháp xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ 4 - 5 tuổi thích đến 
trường và tích cực tham gia hoạt động”.