SKKN Một số biện pháp ứng dụng phương pháp STEAM trong tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non

 MỤC LỤC
I. ĐẶT VẤN ĐỀ ...................................................................................................1
 1. Lí do chọn đề tài.............................................................................................1
 2.Thời gian nghiên cứu. .....................................................................................2
 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu......................................................................2
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ...................................................................................3
 1. Cơ sở lí luận ...................................................................................................3
 2. Thực trạng vấn đề...........................................................................................3
 2.1. Thuận lợi:.................................................................................................3
 2.2 Khó khăn...................................................................................................4
 3. Các biện pháp thực hiện:................................................................................5
 3.1. Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch các hoạt động ứng dụng STEAM cho 
 trẻ ....................................................................................................................5
 3.2. Biện pháp 2: Xây dựng môi trường hoạt động STEAM..........................5
 3.4. Biện pháp 4: Ứng dụng STEAM trong các hoạt động.............................6
 3.5. Biện pháp 5: Tuyên truyền kết hợp với phụ huynh................................13
 4. Hiệu quả của SKKN.....................................................................................14
 4.1. Đối với giáo viên....................................................................................14
 4.2. Đối với trẻ ..............................................................................................15
 4.3. Đối với phụ huynh .................................................................................15
III. KẾT LUẬN, KHUYẾN NGHỊ .....................................................................16
 1. Kết luận ........................................................................................................16
 2. Khuyến nghị .................................................................................................16
IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................. phương pháp STEAM trong tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ 4 - 5 tuổi ở 
trường mầm non”
 2.Thời gian nghiên cứu.
 Từ tháng 9 năm 2022 đến tháng 4 năm 2023
 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu.
 Trẻ lớp mẫu giáo nhỡ B1 trường mầm non Trung Mầu • Giáo viên thường xuyên tham gia các lớp tập huấn và kiến tập các chuyên 
 đề, tham quan học hỏi các trường bạn, nâng cao kiến thức chuyên môn 
 nghiệp vụ. Tham gia lớp bồi dưỡng “Tiếp cận học qua chơi và ứng dụng 
 STEAM trong giáo dục mầm non”, “Dạy học theo phương pháp 
 Montessori”
 • Hai giáo viên phụ trách lớp có trình độ đại học, có nhiều sáng tạo trong 
 công tác chăm sóc, giáo dục trẻ, luôn nhiệt tình, tâm huyết với nghề. 
 • Trẻ ở cùng một độ tuổi nên mức độ nhận thức tương đối đồng đều.
 • Được sự quan tâm hỗ trợ của các bậc phụ huynh đã hưởng ứng tham gia 
 các phong trào của nhà trường, của lớp nhiệt tình, thường xuyên ủng hộ 
 những nguyên vật liệu để làm đồ dùng dạy học và vui chơi cho các cháu.
 2.2 Khó khăn
 • Cơ sở vật chất nhà trường đã từng bước hoàn hiện hơn, tuy nhiên phòng 
 học để đáp ứng cho việc giảng dạy phương pháp STEAM hiện nay của 
 trường cũng chưa thể đáp ứng đầy đủ mà từng bước khắc phục dần theo 
 kế hoạch.
 • Tài liệu tham khảo phương pháp STEAM chưa nhiều, chủ yếu giáo viên 
 vẫn tự nghiên cứu, tìm tòi trên mạng.
 • Sĩ số học sinh trong lớp khá đông, việc áp dụng phương pháp giảng dạy 
 tích cực cũng phần nào bị hạn chế.
 • Phụ huynh chưa thực sự hiểu rõ về STEAM và cách học của chính những 
 đứa trẻ ở độ tuổi mầm non để có cách hỗ trợ trẻ tốt nhất.
 BẢNG KHẢO SÁT TRƯỚC KHI THỰC HIỆN GIẢI PHÁP
 Đầu năm
 Nội dung
 Số trẻ Tỷ lệ %
 Sáng tạo 10/31 32
Tự tin 14/31 45
Giải quyết vấn đề 17/31 54
Kiên trì 20/31 64 Xây dựng môi trường hoạt động học qua chơi, góc chơi hoạt động STEAM 
phải chú ý đảm bảo 2 yếu tố: không gian và đồ dùng. Cần tạo không gian sáng 
tạo và không gian cất giữ vật liệu gần nhau để trẻ có thể lấy vật liệu dễ dàng. 
Điều quan trọng nhất là trẻ phải biết được nơi cất giữ vật liệu chúng cần để hoàn 
thành nhiệm vụ. Khi giáo viên quan sát trẻ thực hiện thử thách, có thể gợi ý và 
giúp trẻ sắp xếp các vật liệu theo hướng có lợi cho việc giải quyết vấn đề chứ 
không phải chỉ để trưng bày.
 Trẻ cần rất nhiều vật liệu có thể sử dụng lâu dài và các bộ phận rời rạc để 
phục vụ cho quá trình chế tạo, điều chỉnh và hoàn thiện. Giáo viên sắp xếp và 
trưng bày các vật liệu một cách bắt mắt hấp dẫn để trẻ có thêm động lực sử dụng 
trí tưởng tượng của mình để sáng chế dựa trên những vật liệu đó.
 • Góc chơi phải hấp dẫn, thu hút trẻ chơi, có tính kích thích, gợi mở, cuốn 
 hút trẻ tò mò khám phá.
 • Nguyên học liệu sử dụng vật thật, vật tự nhiên và các phế liệu tái sử dụng 
 đảm bảo an toàn. 
 • Thiết kế gồm có 3 khu vực: Giá để nguyên vật liệu, học liệu; Nơi trẻ chế 
 tạo và trải nghiệm tạo ra sản phẩm; Nơi trưng bày sản phẩm.
 • Trẻ phải được hợp tác, tương tác, được thảo luận với nhau, được lựa chọn 
 các đồ chơi khác nhau.
 • Góc chơi sắp xếp khoa học, dễ quản lý, bảo quản và thuận tiện vệ sinh. 
 Cần sắp xếp góc chơi theo góc nhìn của trẻ (độ cao vừa phải để trẻ dễ 
 thao tác với đồ dùng trong góc) 
 3.4. Biện pháp 4: Ứng dụng STEAM trong các hoạt động 
 Sau khi đã lựa chọn được những nội dung phù hợp tôi sẽ đưa vào lồng ghép 
trong các tháng để tổ chức các hoạt động trong nội dung đó. Trong từng hoạt 
động cụ thể cần linh hoạt ứng dựng phương pháp Steam để đạt được hiệu quả 
cao nhất. Tùy theo những nội dung khác nhau thì cách thức tiếp cận và tổ chức 
cho trẻ là hoàn toàn khác nhau. Qua các tháng của từng nội dung, trẻ được củng 
cố, rèn luyện kiến thức, kĩ năng trẻ đã biết, đồng thời thu nhận các kiến thức, kĩ 
năng mới một cách tự nhiên, thông qua trải nghiệm chứ không phải chỉ từ lời nói 
của người lớn. Điều quan trọng nhất trong mỗi nội dung học tích hợp đó là làm 
sao để trẻ cảm thấy hứng thú với bài đang được học. Điều này sẽ kích thích sự 
khám phá, tìm tòi xuất phát từ nhu cầu của bản thân trẻ và hứng thú hơn nữa khi 
trẻ được khám phá bằng chính những trải nghiệm trực tiếp của mình. Những trải 
nghiệm đó khiến cho trẻ nhớ lâu hơn và cảm thấy yêu thích việc học tập, kiến 
thức từ đó cũng được “ngấm” một cách tự nhiên. mình vừa làm xem nó di chuyển như thế nào? 
 *Phần kết luận: Giáo viên kết luận nguyên lí hoạt động của 
 robot và là thế nào để robot di chuyển được
 Hoạt động giáo dục ở mẫu giáo là một quá trình giáo dục có mục đích, có 
kế hoạch với nhiều hình thức, phương pháp khác nhau. Mỗi hoạt động đều nhằm 
đạt được một mục đích nhất định. Vì thế hoạt động nào cũng có tính chất riêng 
của nó. Thông qua hoạt động này, với sự dẫn dắt, gợi mở của cô giáo, trẻ tích 
cực lĩnh hội các kiến thức và kỹ năng cần thiết. Trong quá trình tổ chức hoạt 
động học có chủ định, ngoài việc sử dụng các phương pháp riêng của mỗi loại, 
tôi đã lựa chọn nội dung tích hợp hoạt động STEAM phù hợp cho từng hoạt 
động như sau:
 • Hoạt động tạo hình: 
Hoạt động tạo hình là quá trình trẻ chơi sáng tạo với màu nước và vô vàn 
nguyên liệu, điều này tạo cơ hội cho trẻ biết sử dụng phối hợp các nguyên liệu 
khi tạo ra các sản phẩm, đây là tiền đề để trẻ biết cách kết hợp các nguyên liệu 
và sử dụng các kỹ năng được rèn luyện từ các hoạt động khác: 
 • Hoạt động âm nhạc: 
 Năm học 2022 - 2023 với chuyên đề “Tiếp cận học qua chơi và đổi mới 
hình thức tổ chức hoạt động giáo dục lĩnh vực phát triển thẩm mĩ”. Với những 
điểm hướng dẫn đổi mới: Lựa chọn nội dung hoạt động âm nhạc không phụ 
thuộc hoàn toàn vào nội dung chủ đề, tạo cơ hội cho trẻ tiếp xúc trực tiếp với các 
thể loại, tác phẩm âm nhạc, nhạc sĩ nổi tiếng (nghe xem video, thử nghiệm với 
tiết tấu, hát, vận động theo nhạc, sử dụng nhạc cụ). Bản thân đã nghiên cứu 
tìm tòi, nhờ tư vấn từ người phụ trách chuyên môn và các đồng nghiệp để lựa 
chọn ra một số đề tài đổi mới đưa vào hoạt động dạy trẻ. 
 • Hoạt động khám phá: 
 Giáo dục STEAM rất phù hợp với lứa tuổi mầm non bởi trẻ đang ở lứa tuổi 
luôn tò mò về hiện tượng, sự vật mà trẻ được tiếp cận hay đang ở thời kỳ “Mười 
vạn câu hỏi vì sao”. Con đường trải nghiệm STEAM là con đường vô cùng lý 
thú. Khi được khám phá theo phương pháp này, trẻ rất tập trung, say sưa khám 
phá, qua đó trí tò mò được thỏa mãn và trên hết là giúp khơi gợi niềm đam mê, 
tình yêu mãnh liệt đối với khoa học và công nghệ.
 • Hoạt động làm quen với văn học: 
 Những bài thơ, câu truyện trong chương trình giáo dục cho trẻ 5 tuổi đều 
được chọn lọc và mang ý nghĩa giáo dục cho trẻ. Ở mỗi câu truyện đều có thể Khi trẻ có ý tưởng xây dựng một công trình nào đó cần vẽ phác thảo bản 
thiết kế sau đó tính toán xem cần dùng những đồ dùng gì, số lượng ra sao. Khi 
xây dựng cần đảm bảo phạm vi xây dựng đúng, công trình xây dựng có tính 
thẩm mĩ, cách sắp xếp, bố cục công trình sao cho cân đối, hợp lí và đẹp mắt.
 Tạo ra một môi trường học tập mới có ứng dụng phương pháp STEAM. Để 
trẻ được học tập, trải nghiệm và khám phá, qua đó kích thích được sự sáng tạo, 
rèn luyện được sự khéo léo, bền bỉ, khuyến khích trẻ thực hiện những thử 
nghiệm mới, luyện tập các kỹ năng cần thiết cho trẻ, dạy trẻ cách giải quyết vấn 
đề, cách làm việc theo nhóm và sử dụng công nghệ.
 • Hạt động ngoài trời: Mỗi hoạt động của trẻ đều nhằm đạt được một mục 
 đích nhất định. Vì thế, hoạt động nào cũng có tính chất riêng của nó. Nếu 
 như hoạt động chung được tổ chức nhằm cung cấp các kiến thức cho trẻ 
 thì hoạt động ngoài trời lại giúp trẻ được gần gũi với thiên nhiên, khám 
 phá các hiện tượng tự nhiên và phát triển thể chất. Trẻ được ‘‘Học mà 
 chơi – chơi mà học’’. Thông qua hoạt động vui chơi ngoài trời trẻ phát 
 triển trí tuệ, thể chất, tình cảm quan hệ xã hội qua đó nhằm phát triển toàn 
 diện nhân cách cho trẻ. Đối với trẻ hoạt động ngoài trời là một hoạt động 
 không thể thiếu vì trẻ sẽ được hít thở không khí trong lành, được quan sát 
 thế giới xung quanh khám phá những điều mới lạ từ thiên nhiên giúp trẻ 
 tăng thêm vốn sống và nhất là trẻ được tự do hoạt động. Vì vậy mà tôi đã 
 lựa chọn những thí nghiệm sử dụng không gian rộng hay trải nghiệm với 
 nước.
 • Hoạt động lễ hội: Lễ hội là một trong những hình thức tái hiện văn hóa, 
 truyền thống dân tộc. Chính vì vậy việc đưa lễ hội, đưa các ngày lễ quan 
 trọng vào chương trình giáo dục trẻ có lồng ghép phương pháp STEAM là 
 điều rất cần thiết. Thông qua những lễ hội, trẻ có cơ hội trải nghiệm, thấm 
 nhuần các truyền thống, văn hóa đẹp của dân tộc. Tháng 9 với lễ hội đền 
 lồng các học sinh ở tất cả các khối học được trải nghiệm một ngày hội ý 
 nghĩa với tràn ngập đèn lồng với các loại khác nhau. Học sinh mẫu giáo 
 bé và nhà trẻ được tìm hiểu đèn lồng thông qua phóng sự, video và trải 
 nghiệm thực tế của khối nhỡ và khối lớn.Học sinh khối nhỡ làm đèn lồng 
 có thể quay được, học sinh khối lớn các con được trải nghiệm làm đèn 
 lồng phát sáng được. Mỗi trẻ đều tìm cho mình một cách thiết kế riêng 
 biệt tạo nên ngày hội đèn lồng đặc sắc. Tất cả trẻ đều rất phấn khởi tham 
 gia, với nhiều chất liệu khác nhau trẻ đã cùng thi đua, sáng tạo cho ra 
 nhiều sản phẩm đẹp, đa dạng về kiểu dáng, màu sắc như: Đèn làm từ nút