SKKN Một số biện pháp tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở trường mầm non

 đảm bảo an toàn cho trẻ khi vui chơi, chưa khai thác hết sự tự nguyện, yêu thích ở trẻ cho 
nên đôi lúc giáo viên chưa thường xuyên tổ chức cho trẻ chơi ngoài trời hoặc tổ chức trong 
thời gian ngắn, hình thức tổ chức còn sơ sài, thiếu linh hoạt và sáng tạo. Bên cạnh đó nội 
dung tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ giáo viên chưa mạnh dạn sưu tầm, đổi mới hình 
thức, chỉ đơn giản là cho trẻ quan sát thiên nhiên, tổ chức cho trẻ tham gia một số trò chơi 
dân gian đơn giản như: “Chi chi chành chành”, “Rồng rắn lên mây”...; Vì vậy trẻ chưa tích 
cực, hứng thú tham gia vào hoạt động, trẻ còn hơi thụ động, chưa thể’ hiện được ý kiến 
tích cực cá nhân của mình.
 Từ những băn khoăn trăn trở trên. Với những kinh nghiệm sẳn có của bản thân 
trong khoảng thời gian giảng dạy tại trường, tôi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài “Một sô biện 
pháp tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ mẫu giáo 4 -5 tuổi ở trường mâm non ”.
 1.2. Điểm mới của đề tài:
 Giáo viên tự ý thức, xác định vai trò trách nhiệm của mình, xác định được nội dung, 
hình thức và cách thức tổ chức đối với các cháu ở lứa tuổi mầm non. Đây là nhiệm vụ cần 
thiết để’ thực hiện việc tổ chức “ Hoạt động ngoài trời” thực sự có chất lượng và hiệu quả.
 * Phạm vi áp dụng đề tài:
 Giới hạn, phạm vi của sáng kiến kinh nghiệm: Với phạm vi của đề tài tôi chỉ đề cập 
đến một số biện pháp nhằm nâng cao công tác tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ trong 
trường Mầm Non. Tôi đã tiến hành nghiên cứu trong năm học 2014 - 2015, 2015 - 2016, 
2016 - 2017.
 Đề tài nêu ra những giải pháp để nâng cao, khai thác có hiệu quả hoạt động ngoài 
trời cho trẻ.
 Đề tài tập trung vào những mặt đã làm được, đề xuất, đưa ra những giải pháp hay 
những quan điể’m phù hợp cho quá trình thực hiện “Hoạt động ngoài trời” ở trường mầm 
non có hiệu quả có nghĩa là:
 - Gây được sự hứng thú, tập trung sự chú ý của trẻ tham gia vào hoạt động một cách 
tích cực, phù hợp với lứa tuổi và đảm bảo tính tự nguyện của trẻ.
 - Giáo viên thường xuyên quan tâm đặt trẻ vào “Trung tâm” cô giáo là người chỉ 
dẫn, gợi mở cho trẻ được làm quen, khám phá các sự vật, hiện tượng.
 2. PHẦN NỘI DUNG
 2.1. Thực trạng nội dung cần nghiên cứu:
 * Thuận lợi:
 Năm học 2015-2016 được sự phân công của Ban giám hiệu nhà trường, tôi phụ 
trách dạy lớp mẫu giáo 4-5 tuổi, 100% trẻ có cùng độ tuổi, điều này rất thuận lợi cho việc 
truyền thụ kiến thức cho trẻ.
 2 dắt trẻ tìm tòi khám phá, bày tỏ suy nghĩ của mình.
 - Giáo viên chuẩn bị đồ dùng đồ chơi đầy đủ, bổ sung đồ dùng đồ chơi đúng lúc, 
động viên khuyến khích, hỗ trợ trẻ kịp thời.
 - Giáo viên có thể’ thay đổi hoạt động phù hợp với thời tiết hiện tại hoặc các hoạt 
động xã hội, tình huống đang xảy ra trong thời điể’m tổ chức.
 - Giáo viên là người đóng vai trò quan sát, lập kế hoạch tổ chức vì vậy giáo viên 
cần hiể’u được hết ý nghĩa của hoạt động vui chơi đối với trẻ, hiể’u được các giai đoạn 
phát triể’n của trẻ để’ từ đó hiể’u được mức độ suy nghĩ của trẻ, phát hiện được các đồ 
chơi hoặc vật liệu khó khăn so với trẻ để thay đổi hoặc xử lý kịp thời.
 - Giáo viên là người lên kế hoạch, tổ chức trò chơi của trẻ, vì thế để hoạt động 
chơi không bị gián đoạn và được tiến hành một cách tự nhiên thì cần phải lựa chọn nội 
dung chơi, cung cấp vật liệu phong phú. Việc lập kế hoạch cần xem xét đến thời gian, một 
số hoạt động trẻ cần nhiều thời gian hơn hoạt động khác cho nên trẻ cần được tự do sử 
dụng nhiều hay ít thời gian cho hoạt động mà trẻ lựa chọn. Giáo viên cũng cần quan tâm 
đến nhu cầu cá nhân của trẻ, luôn tạo mọi cơ hội để trẻ được nói lên suy nghĩ của mình, 
động viên những trẻ nhút nhát, chưa tự tin được tham gia vào hoạt động vui chơi.
 - Hoạt động ngoài trời nhằm phục vụ sự thích thú của trẻ. Nên khi xây dựng hoạt 
động ngoài trời tôi đã xây dựng một cách gần gũi và chân thực nhất đối với trẻ. Chẳng hạn 
như lớp đang thực hiện chủ đề “Động vật”, tuy nhiên lại gặp trời mưa, tôi đã linh hoạt đưa 
vào hoạt động quan sát mưa để trẻ được khám phá cái đang ở trước mắt, cái gần gũi nhất 
với trẻ. Tôi cũng đã xây dựng tổ chức cho trẻ được khám phá những điều gần gũi nhất 
xung quanh trẻ
 Ví dụ: Chủ đề: Nước, hiện tượng thiên nhiên
 Đề tài: Nhận biết một vài đặc điểm, tính chất của cát, sỏi.
 I. Mục tiêu
 - Trẻ biết làm khám phá để nhận biết được một vài đặc điểm, tính chất của cát sỏi
 - Rèn khả năng phán đoán, suy luận, trả lời được câu hỏi của cô.
 - Giáo dục trẻ tích cực, hứng thú tham gia hoạt động, hòa đồng chơi cùng bạn
 II. Chuẩn bị
 - Cát, sỏi, cốc nhựa, thìa, nước, chai nhựa đủ cho cô và trẻ
 - Chong chóng, diều, dây thun...
 III. Tiến hành
 -Dặn dò trước khi ra sân chơi.
 a. Hoạt động 1: TCVĐ “Trời nắng trời mưa”
 - Cô hỏi trẻ cách chơi và luật chơi của trò chơi
 - Cô khái quát lại
 4 Trẻ dạo chơi vườn cổ tích, trẻ được quan sát các nhân vật trong các câu chuyện cổ 
tích như Tấm trong câu chuyện “Tấm- Cám”. Nhân vật 2 anh em trong câu chuyện “Trầu 
cau”....;
 3.3.3. Lựa chọn và tô chức các thí nghiệm mới lạ cho trẻ khám phá:
 Hiểu được tâm lý và đặc điểm lứa tuổi của trẻ. Bởi trẻ em luôn có nhu cầu tìm hiểu 
điều mới lạ và muốn khám phá những sự vật hiện tượng xảy ra xung quanh trẻ. Vì thế, tôi 
luôn tìm kiếm lựa chọn các đề tài thí nghiệm hấp dẫn, gần gũi quanh trẻ để thu hút trẻ vào 
hoạt động có như vậy trẻ mới thích thú tham gia vào hoạt động một cách tích cực nhất.
 Ví dụ 1:
 Chủ đề: Phương tiện giao thông
 Hoạt động vui chơi: HĐNT
 HĐCCĐ: “Làm quen một số PTGT đường thủy, đường hàng không”
 I. Mục tiêu
 - Trẻ được dạo chơi ngoài trời, hít thở không khí trong lành, nhận biết được một 
số PTGT đường thủy, đường hàng không.
 - Rèn kỹ năng phán đoán, kỹ năng trả lời các câu hỏi
 - Trẻ hứng thú tham gia trò chơi, tích cực tham gia các hoạt động
 II. Chuẩn bị
 + Cho cô: Hình ảnh về một số PTGT đường thủy, đường hàng không
 + Cho trẻ: máy bay, chậu nước, tàu thuyền, bè mảng, giấy.
 III. Tiến hành
 - Cô cho trẻ dạo chơi hít thở không khí ngoài trời.
 - Cho trẻ quan sát hình ảnh PTGT đường thủy, PTGT đường hàng không
 - Cho trẻ gọi tên một số PTGT đó
 - Cho trẻ nêu đặc điểm, nơi hoạt động, ích lợi của những phương tiện đó
 - Giới thiệu cho trẻ khám phá các phương tiện bằng việc chơi với máy bay, thả 
thuyền vào nước ....; Và trẻ tự nói lên cảm nhận của mình.
 Thông qua các hoạt động này sẽ tạo cho trẻ cơ hội được trải nghiệm, thỏa mãn nhu 
cầu vui chơi ở trẻ, phát triển sự tự tin, phát triển trí nhớ trẻ năng động và tích cực hơn. Khi 
được tiếp cận với môi trường thiên nhiên trẻ sẽ vượt qua được sự nhút nhát, thiếu tự tin 
của bản thân. Và bằng những kinh nghiệm có được khi chơi ngoài trời sẽ giáo dục và rèn 
luyện cho trẻ nhiều kí năng sống khác: Luôn đặt câu hỏi theo hướng mở và cố gắng tìm 
kiếm câu trả lời cho các câu hỏi của mình.
 3.3.4. Đa dạng hóa các trò chơi ngoài trời (TCDG, TCVĐ)
 a. Trò chơi vận động:
 Hầu hết trẻ mầm non đều rất thích được tham gia vào trò chơi, chơi giúp trẻ phát 
 6 rèn cho trẻ sự khéo léo, kiên trì như trò chơi: kéo co, nhảy bao bố. Còn có những trò chơi 
giúp phát triển trí tuệ cho trẻ như trò chơi Ô ăn quan...;
 Thông qua trò chơi trẻ còn được phát triển nhiều mặt như tính kỷ luật, phát triển về 
mặt tình cảm làm trẻ thêm gắn bó mật thiết với nhau tạo nên mối quan hệ đoàn kết trong 
khi chơi.
 Ngoài ra tôi còn sưu tầm thêm một số trò chơi dân gian mới lạ để tổ chức cho trẻ 
hoạt động ngoài trời, trẻ vừa được tiếp xúc với các trò chơi của dân tộc vừa tăng sự hứng 
thú, tính tích cực vừa phát triển đẩy đủ các nhân cách con người.
 3.3.5. Sử dụng các hình thức phong phú cho trẻ chơi tự do trong hoạt động ngoài 
trời
 Hoạt động ngoài trời chủ yếu là trẻ được vui chơi, được tự mình tham gia trải 
nghiệm các trò chơi, trẻ thực sự tự do chơi theo ý thích của mình, nếu trẻ thích cái gì thì 
trẻ sẽ hoạt động rất tích cực, vì vậy mà giáo viên cần chuẩn bị nhiều các đồ dùng đồ chơi, 
các nguyên liệu để trẻ có phương tiện để hoạt động như: nước, sỏi, đất, cát, khuôn các loại, 
lá cây, chong chóng, các loại hột hạt.
 Muốn có nguồn nguyên vật liệu dồi dào ngoài việc kết hợp với phụ huynh, tôi luôn 
cố gắng tìm kiếm các nguyên vật liệu sẳn có ở trường, hoặc tìm kiếm các đồ chơi mà trẻ 
thích để cung cấp kịp thời cho nhu cầu của trẻ.
 Ví dụ: Trẻ ra sân trường thấy nhiều lá vàng cô cho trẻ thi nhau nhặt lá vàng rơi và 
cùng trò chuyện với nhau về lá vàng. Trẻ có thể sử dụng lá cây đó để làm con trâu hoặc 
làm mặt nạ, mũ đội đầu, cô có thể’ gợi ý giúp trẻ sáng tạo hơn...; Hoặc làm máy chụp hình 
từ các nguyên vật liệu mở để cho trẻ chơi trò chơi “Chụp ảnh”. Qua trò chơi chụp ảnh đó 
cháu tạo dáng để chụp rất dễ thương và ngộ nghĩnh. Hàng tuần tôi thường tìm kiếm các 
trò chơi, các loại đồ dùng mới lạ, hấp dẫn để thu hút trẻ tham gia vào hoạt động.
 Ngoài ra tôi còn cho trẻ chơi với bể cát và nước, chuẩn bị các khuôn hình các con 
vật ngộ nghĩnh để trẻ tạo hình các con vật từ cát và khuôn hình đó. Trẻ vừa cảm thấy hứng 
thú, vừa tự mình khám phá ra điều mới lạ. Đó là cát, nước khi trộn vào nhau đặt trong một 
đồ vật có hình gì thì sẽ tạo ra được hình đó. Từ đó trẻ dần phát triển hơn khả năng tưởng 
tượng, phán đoán, phát triển các mặt một các hoàn thiện hơn.
 3.3.6. Công tác tuyên truyền đến các bậc phụ huynh:
 Giáo dục trẻ cần phải có sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường. Vì vậy phụ huynh 
cần biết được con em họ phát triển như thế nào, và trẻ được học những gì. Phụ huynh cũng 
cần nắm được các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của con em họ để từ đó phụ huynh 
có hướng can thiệp và giúp trẻ phát triển một cách tốt nhất tại nhà, và phối hợp với nhà 
trường tạo cho trẻ môi trường hoạt động hiệu quả nhất. Tôi tuyên truyền với phụ huynh 
thông qua bảng tin của lớp, trò chuyện trong giờ đón và trả trẻ, gọi điện thoại và qua các 
 8 Trẻ hứng thú và tích cực hưởng ứng theo hoạt động của trò chơi, tôi nhận thấy đa 
số cháu trở nên nhanh nhẹn và chủ động hơn trong các hoạt động chơi và học. Cháu không 
còn rụt rè, nhút nhát như đầu năm học. Hơn nữa nhận thức của cháu về thế giới xung quanh 
cũng phát triển rõ rệt, cháu chăm học hơn và luôn chủ động khám phá về thế giới xung 
quanh, luôn tìm cách đặt và tìm các câu trả lời cho những thắc mắc của bản thân trẻ và của 
bạn. Mặc khác các cháu đã nắm được một số kiến thức khoa học, kiến thức xã hội khi tham 
gia tích cực vào các hoạt động thiên nhiên, hoạt động vui chơi ngoài trời.
 * Đối với giáo viên
 Bản thân đã nắm chắc nội dung và phương pháp tổ chức hoạt động vui chơi ngoài 
trời cho trẻ. Nâng cao tay nghề trong việc làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động chơi 
ngoài trời. Luôn tìm tòi và sưu tầm những trò chơi, những đề tài khám phá mới, hấp dẫn 
để thu hút trẻ tham gia trải nghiệm
 Tôi luôn có hướng thay đổi cách hướng dẫn để’ trẻ được tham gia hoạt động ngoài 
trời một cách thích thú và hấp dẫn nhất. Luôn nắm bắt được ý trẻ, tôn trọng ý kiến và sở 
thích của trẻ. Từ ý kiến và sở thích của trẻ để’ giúp trẻ phát triể’n theo mục tiêu và đảm 
bảo cho sự phát triể’n toàn diện của trẻ.
 Tôi tạo được lòng tin đối với phụ huynh và được phụ huynh đồng tình ủng hộ mang 
đến lớp nhiều nguyên vật liệu mở để cô và trẻ cùng làm đồ dùng. Kết hợp với phụ huynh 
để có biện pháp giáo dục trẻ một cách tốt nhất ở gia đình và nhà trường.
 * Đối với phụ huynh
 Phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc cho trẻ tham gia hoạt động vui chơi 
đặc biệt là hoạt động vui chơi ngoài trời thay vì bắt trẻ phải tập viết và biết đọc theo như 
một số quan niệm sai lầm của phụ huynh trước kia. Phụ huynh hiểu được rằng trẻ vừa được 
chơi nhưng lại vừa được học, được trải nghiệm và khám phá thế giới xung quanh. Vì thế 
các bậc phụ huynh luôn thân thiện, quan tâm ngày càng nhiều đến nhà trường, cô giáo, con 
em mình.
 Phụ huynh đóng góp nhiều nguyên vật liệu phế thải để giáo viên cùng trẻ làm đồ 
dùng đồ chơi phục vụ cho các hoạt động vui chơi ngoài trời cho trẻ.
 Phụ huynh luôn kết hợp với giáo viên, nhà trường để giáo dục con tốt.
 Nội dung Khảo sát đầu năm Kết quả cuối năm
 Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ %
 Trẻ hứng thú tích cực tham gia hoạt 
 động ngoài trời. 10/12 83.3% 12/12 100%
 Trẻ mạnh dạn, tự tin. 9/12 75% 11/12 92%
 10