SKKN Một số biện pháp rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ 4-5 tuổi trong trường mầm non

 MỤC LỤC
 A. ĐẶT VẤN ĐỀ: 
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI. 
II. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI THỜI GIAN NGHIÊN CỨU
1. Đối tượng nghiên cứu
 2. Phạm vi nghiên cứu
 3. Thời gian nghiên cứu
III. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.
 B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: 
 I: CƠ SỞ CỦA VIỆC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
 1. Cơ sở lý luận
 2. Cơ sở thực tiễn.
 3. Khảo sát thực trạng trước khi thực hiện đề tài
 II: CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN.
 Biện pháp 1: Tạo môi trường giáo dục kỹ năng tự phục vụ 
 Biện pháp 2: Giáo dục kỹ năng tự phục vụ trong hoạt động vui chơi, hoạt 
động góc
 Biện pháp 3: Giáo dục kỹ năng tự phục vụ cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi 
 Biện pháp 4: Giáo dục kỹ năng tự phục vụ cho trẻ ở hoạt động học
 Biện pháp 5: Phối hợp với phụ huynh cùng rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ 
 Biện pháp 6: Phối hợp với đồng nghiệp trong việc rèn trẻ kỹ năng tự phục vụ 
cho trẻ.
 III: KẾT QUẢ CỦA SÁNG KIẾN.
C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.
 1. Kết luận.
 2. Khuyến nghị. 
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO.
 Bản thân tôi là một giáo viên, tôi nhận thức rõ việc rèn kỹ năng cho trẻ là 
rất cần thiết để trẻ phát triển một cách toàn diện nên tôi nghiên cứu đề tài.
 “Một số biện pháp rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ 4 – 5 trong trường mầm 
non”
 II. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU:
 1. Đối tượng nghiên cứu:
 - Trẻ 4 - 5 tuổi 
 2. Phạm vi nghiên cứu: 
 - Tại lớp 4 tuổi B2 trường mầm non đang công tác
 3. Thời gian nghiên cứu:
 - Từ tháng 9/ 2020 đến tháng 3/2021
III. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Giúp cho giáo viên nâng cao về phương pháp giúp trẻ 4- 5 tuổi rèn kỹ năng tự 
phục vụ trong trường mầm non.
Tạo được lòng tin của phụ huynh đối với nhà trường cũng như giáo viên 
 B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 I: CƠ SỞ CỦA VIỆC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
 1. Cơ sở lý luận.
 Kỹ năng tự phục vụ là một yếu tố quan trọng có thể giúp trẻ tăng cường tính 
độc lập và cảm giác về sự thành công. Dạy cho trẻ những kỹ năng tự phục vụ 
giúp trẻ ý thức được bản thân, đây là cơ hội tốt nhất giúp trẻ nhanh chóng khôn 
lớn và trưởng thành trong cuộc sống, trẻ sống có trách nhiệm hơn với mình, dạy 
trẻ biết quan sát và hằng ngày hướng dẫn của người lớn trong các công việc nhỏ. 
Chính những việc làm của người lớn thường ngày sẽ được trẻ chú ý quan sát và 
ghi nhớ để thực hiện lại. Vì vậy ngoài việc nâng cao tính tự giác, tự lập trẻ còn 
tạo dựng được tinh thần tập thể, biết quan tâm và giúp đỡ người xung quanh. 
Nhưng trong thực tế hiện nay nhiều gia đình, các bậc cha mẹ thường không để 
cho các cháu nhỏ làm gì cả, ngoài việc học tập và vui chơi, đến trường các cháu 
cũng vậy. Do đó việc rèn kỹ năng tự phục vụ bản thân cho trẻ trong trường mầm 
non là việc làm vô cùng cần thiết sự tự tin, cách ứng sử của trẻ và hiểu biết của 
chúng về thế giới xung quanh phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng môi trường 
giáo dục và mối quan hệ tương hỗ giữa giáo viên và trẻ.
 Bản thân tôi học hỏi được rất nhiều kinh nghiệm, không chỉ trên lý luận mà 
đặc biệt là trên thực tế. Điều đó có ảnh hưởng không nhỏ đến việc chăm sóc giáo 
dục của nhà trường, phát triển học tập của nhà trường được phụ huynh ngày 
càng tin tưởng, một hoạt động rèn kỹ năng sống (đặc biệt kỹ năng tự phục vụ * Khó khăn:
 - Về phía trẻ:
 + Tuy trẻ trong lớp có cùng một độ tuổi nhưng khả năng nhận thức, nề nếp, 
các kỹ năng tự phục vụ của trẻ hoàn toàn khác nhau. Có những trẻ mới đến lớp, 
hiếu động, khả năng tự phục vụ kém khả năng nhận thức của trẻ còn bị hạn 
chế như (Phong, Bình, Ving Quang ). Kỹ năng cơ bản của lứa tuổi thực hiện các 
hoạt động hằng ngày (Tự rửa mặt, tự cất đồ dùng cá nhân, tự mặc quần áo, tự 
cởi quần áo)
 + Số lượng trẻ trong một lớp đông. Một số trẻ nhút nhát nên không tự tin khi 
tham gia vào các hoạt động, một số trẻ lại quá hiếu động nên khi hoạt động chưa 
chú ý vào sự hướng dẫn của cô.
 + Do tác động của xã hội làm cho trẻ bị ảnh hưởng một số thói quen xấu, bởi 
cuộc sống hiện đại như: Internet, tivi, các trò chơi điện tử nên việc rèn luyện kỹ 
năng tự phục vụ cho trẻ còn gặp nhiều khó khăn. 
 + Trẻ được sống trong môi trường quá bao bọc, mọi việc đều được bố mẹ làm 
cho, khiến trẻ quen dựa dẫm, không có tính tự lập, ích kỷ.
 - Về phía giáo viên:
 + Giáo viên chưa chú trọng vào rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ, vẫn làm hộ trẻ, 
còn gò bó đối với trẻ
 + Trong thực tế ở trường mầm non nhiều giáo viên còn dạy trẻ trên hình thức 
một chiều ít lắng nghe, tìm hiểu trẻ, hay chê bai trẻ khi trẻ chưa có kỹ năng.
 - Về phía phụ huynh:
 + Mặc dù quan tâm con nhưng đa số phụ huynh còn mải công việc, ít giành 
thời gian cho con, phần lớn còn ỷ lại cho ông bà, vì vậy việc trao đổi phối hợp 
chăm sóc giáo dục trẻ giữa giáo viên và phụ huynh còn gặp nhiều khó khăn.
 + Nhận thức của phụ huynh về kỹ năng tự phục vụ chưa cao, còn nuông chiều 
trẻ, sợ trẻ quá sức. Một số phụ huynh chưa quan tâm đúng mức đến giáo dục kỹ 
năng cho con em mình
 * Kết quả khảo sát đầu năm:
 KHẢO SÁT TRƯỚC KHI THỰC HIỆN.
 STT Nội dung khảo sát Tổng Đầu năm
 số Số trẻ Tỉ lệ(%)
 cháu
 1 Kỹ năng cất dọn đồ dùng đồ chơi 21 57
 2 Kỹ năng làm vệ sinh cá nhân (đi vệ 24 65
 sinh, rửa tay, rửa mặt, đánh răng, 37 
 trải đầu) trẻ + Treo hình ảnh các bước lau mặt ngay tại nơi để giá khăn lau mặt
+ Trong nhà vệ sinh, trang trí các hình ảnh minh họa hành động giáo dục trẻ 
như: Xếp hàng để rửa tay, để rác đúng nơi quy định
 Góc tuyên truyền ở lớp. Tôi tuyên truyền các bài tuyên truyền giáo dục kỹ 
năng tự phục vụ cho trẻ trên mạng hay trên báo để dán ở góc tuyên truyền dành 
cho cha mẹ trẻ để phụ huynh khi đưa đón trẻ đến lớp có thể đọc được
 Cho trẻ sinh hoạt phòng chức năng thường xuyên. Hằng tuần trẻ lớp tôi đều 
được tham gia sinh hoạt ở phòng chức năng của trường. Qua các buổi sinh hoạt 
này, trẻ không chỉ được trải nghiêm các hoạt động mà trẻ còn có kỹ năng giữ trật 
tự, lấy cất đồ chơi đúng nơi quy định, gọn gàng ngăn nắp.
 Biện pháp 2: Giáo dục kỹ năng tự phục vụ trong hoạt động vui chơi, hoạt 
động góc
 Thông qua hoạt động vui chơi trẻ được trải nghiệm nhiều vai chơi khác nhau 
trong cuộc sống từ đó biết cách ứng sử với mọi người xung quanh
 Qua các góc chơi khác như:( Xây dựng, nấu ăn, bán hàng) Cô giáo luôn là 
người bạn chơi cùng với trẻ để hướng dẫn trẻ giao lưu với nhau trong từng góc, 
từng nhóm. Cô giáo gợi ý, hướng dẫn trẻ cách chơi, cách xưng hô khi chơi. Cô 
chơi với trẻ như người bạn thật sự của trẻ để cho trẻ học cách ứng sử với nhau 
khi chơi, biết đối đáp trong khi chơi
 Qua góc chơi nấu ăn. Trẻ được làm với những đồ dùng, vật dụng khác nhau ( 
bộ đồ bếp, bộ đồ ăn, bộ đồ uống). Sự sạch sẽ, gọn gàng, một thói quen nề nếp, 
sự sắp đặt ngăn nắp, ngay ngắn những bộ đồ dùng, vật dụng, thái độ, ăn uống từ 
tốn, không vội vã, không khí cởi mở, thoải mái và đầm ấm, những cuộc trao đổi 
nhẹ nhàng, dễ chịu,.tất cả những yếu tố trên sẽ giúp trẻ có thói quen tốt để 
hình thành kỹ năng tự phục vụ và ý nghĩa hơn là kỹ năng sống tự lập sau này. 
 Qua góc nấu ăn trẻ được giao lưu kết nối với phụ huynh, được xem phụ 
huynh hướng dẫn làm món ăn mới, như vậy trẻ cảm thấy tự tin khi tham gia giao 
tiếp. Kỹ năng biết quan tâm và chia sẻ với nhau để tổ chức các sự kiện trong khi 
chơi (Ảnh2. Trẻ chơi góc nấu ăn)
 VD: Qua góc chơi “bán hàng” thông qua trò chơi này ngoài việc trẻ hiểu được 
công việc của người bán hàng và mua hàng trẻ còn phải biết thưa gửi lễ phép. 
Giai đoạn đầu trẻ còn chưa mạnh dạn trong khi chơi, tôi nhập vai người bán 
hàng khi cháu mua hàng tôi chủ động hỏi trẻ “ Bác ơi bác mua thứ gì nào” Trẻ 
nói mua rau trả tiền nè. Tôi phải sửa ngay cho trẻ, khi mua hàng con phải hỏi 
bác ơi bao nhiêu tiền một mớ ạ, nếu trẻ đã biết thưa giử lễ phép tôi sẽ thưởng 
cho trẻ một bông hoa và cuối ngày nhận xét trước lớp. Với hình thức này cháu 
rất thích Giáo dục trẻ ở mọi lúc mọi nơi, luôn làm gương cho trẻ noi theo. Khi trẻ vào 
lớp tôi nhắc trẻ chào cô, chào bố mẹ, nhắc trẻ cất đồ dùng cá nhân để vào lớp, 
tôi luôn chủ động chào hỏi trao đổi với các bậc phụ huynh giúp cho trẻ nhận 
thấy sự gần gũi, quan tâm của cô giáo với phụ huynh giúp trẻ mạnh dạn tự tin 
hơn.Vì đặc điểm của trẻ mầm non là luôn có tính bắt trước nên người lớn, giáo 
viên phải là tấm gương sáng, yêu thương, tôn trọng, đối sử công bằng với trẻ và 
đặc biệt phải đảm bảo an toàn cho trẻ
VD: Thời gian đầu nhiều trẻ chưa có kỹ năng chào hỏi và giao tiếp với cô cùng 
bạn bè, tôi chủ động chào trẻ trước “Cô chào con Bảo Ngọc” Thì lúc đó trẻ sẽ 
biết đáp lại câu “Con chào cô ạ” và tôi nhắc trẻ con chào bố, mẹ và cất đồ dùng 
cá nhân để đi để vào lớp với cô nào. Hoặc khi trẻ đang chơi mà có khách đến lớp 
tôi nhắc trẻ “Các con chào bác, cô, chú.đi nào” cứ như vậy dần trẻ có thói 
quen chào cô, chào bố mẹ và chào khách, khi đến lớp khi ra về. Còn với trẻ chưa 
có kỹ năng giao tiếp nhiều với cô, với bạn, và kỹ năng tự phục vụ, tôi thường 
gần gũi với trẻ hơn, trò chuyện với trẻ nhiều hơn về những người thân của trẻ, 
về thế giới xung quanh từ đó trẻ sẽ mạnh dạn hơn khi tiếp xúc và giao tiếp với 
cô, với bạn bè và có được một số kỹ năng tự phục vụ.
 Giờ hoạt động ngoài trời: Tôi luôn nhắc nhở trẻ khi ra sân trường chơi phải đi 
theo hàng, bạn nọ nối đuôi theo bạn kia, không đẩy bạn ngãNếu trẻ làm gì sai 
với bạn, với cô thì phải biết xin lỗi cô, xin lỗi bạn. Khi đi chơi gặp các bác, các 
cô làm việc trong trường phải biết chào hỏi lễ phép. Ai cho gì phải biết nhận 
bằng hai tay và nói cảm ơn. Tôi lựa chọn nội sao cho phù hợp nhằm phát huy hết 
khả năng của trẻ như: Cô hướng dẫn cho trẻ nhặt lá cây, gom rác ở sân trường, 
cho trẻ biết tưới cây nhổ cỏ, chăm sóc cây để bảo vệ môi trường đồng thời rèn 
cho trẻ ý thức tự phục vụ và chăm sóc những gì gần gũi xung quanh trẻ
 Hoặc qua giờ ăn trưa giáo viên rèn cho trẻ kỹ năng tự phục vụ từ đó hình thành 
một số kỹ năng, hành vi văn hóa trong ăn uống như: (Ảnh 3. Giờ ăn của trẻ)
 - Cách sử dụng bát, đĩa, thìa, ca cốc. Cách chia thìa, cách chia thức ăn
 - Trẻ còn được rèn luyện thói quen văn minh trong ăn uống như: Mời cô, mời 
các bạn, rửa tay trước và sau khi ăn, biết lấy tay che miệng khi ho, không nói 
chuyện khi ăn
 Ngoài ra kỹ năng tự phục vụ cho trẻ còn được giáo dục qua giờ đón trả trẻ. 
Như vào thời gian đón hoặc trả trẻ tôi đã trao đổi với phụ huynh về tình hình sức 
khoẻ, vệ sinh cá nhân, những phản ứng kém linh hoạt cũng như những kỹ năng 
của trẻ để cùng phụ huynh giáo dục trẻ, giúp trẻ chủ động trong các hoạt động. 
 Thông qua giờ đón trẻ, còn lồng ghép giáo dục kỹ năng giao tiếp cho trẻ, biết 
lễ phép chào cô, chào bố mẹ, hỏi han bạn hoặc dạy trẻ biết cất ba lô vào tủ, biết