SKKN Một số biện pháp phát triển tính tích cực vận động cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi trong giáo dục thể chất để phát triển sức khỏe hài hòa cho trẻ ở trường mầm non

 I.PHẦN MỞ ĐẦU.
1. Lý do chọn đề tài:
 Trẻ em là công dân của xã hội, là thế hệ tương lai của đất nước nên ngay từ khi 
lọt lòng chúng ta cần chăm sóc giáo dục trẻ thật chu đáo. Đặc biệt giáo dục thể chất 
cho trẻ càng có ý nghĩa quan trọng hơn bởi trong nghị quyết TƯ4 về những 
vấn đề cấp bách của sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của nhân dân có ghi rõ: 
“Sức khỏe là cái vốn quí nhất của mỗi con người và của toàn xã hội, là nhân tố quan 
trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. 
 Trẻ em ở lứa tuổi mầm non là thời kỳ quan trọng nhất để thực hiện các hoạt động 
phát triển thể chất, giúp cơ xuơng ngày một săn chắc, việc luyện tập các động tác 
vận động, khả năng giữ thăng bằng, sự phối hợp các giác quan và vận động giữa các 
cơ với nhau. Đây chính là thời kỳ phát triển đa dạng các lĩnh vực. Phát triển thể 
chất, phát triển nhận thức, phát triển ngôn ngữ, phát triển tình cảm và quan hệ xã 
hội, phát triển thẩm mỹ cho trẻ.
 Muốn có sức khỏe tốt thì ngay từ lứa tuổi mầm non trẻ đã được làm quen với 
các vận động đơn giản, các bài tập thể dục phù hợp với lứa tuổi của trẻ nhằm giúp 
trẻ phát triển sức khỏe một cách tốt nhất. Chính vì thế giáo dục thể chất là một bộ 
phận quan trọng của giáo dục phát triển toàn diện, có mối quan hệ mật thiết 
với giáo dục đạo đức, thẩm mỹ và lao động. Hơn nữa giáo dục thể chất cho trẻ 
mầm non càng có ý nghĩa quan trọng hơn bởi cơ thể trẻ đang phát triển mạnh mẽ, 
hệ thần kinh, cơ xương hình thành nhanh, bộ máy hô hấp đang hoàn thiện, cơ thể 
trẻ còn non yếu dễ đẽ bị phát triển lệnh lạc, mất cân đối nếu không được chăm sóc 
giáo dục đúng đắn thì có thể gây nên những thiếu sót trong sự phát triển cơ thể 
trẻ mà không thể khắc phục được. Nhận thức được điều đó Đảng và nhà nước 
ta trong những năm gần đây đã đặc biệt chú trọng tới công tác chăm sóc giáo dục 
trẻ mầm non. Và giáo dục thể chất là một trong những nội dung giáo dục quan 
trọng trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ của nhà trường nhằm đào tạo thế hệ trẻ 
Việt Nam phát triển trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần và 
trong sáng về đạo đức. - Khuyến khích tính tự giác và tích cực ở trẻ.
 - Lựa chọn hình thức tổ chức phong phú đa dạng.
 - Sử dụng đồ dùng trực quan.
 - Xây dựng bài tập vận động đảm bảo tính khoa học và hệ thống. 
 - Lồng ghép các bài hát vào tiết thể dục và đưa bài tập nhạc nhộn vào bài tập phát 
triển chung.
 - Tổ chức cho trẻ tham gia vận động ở mọi lúc, mọi nơi để củng cố và nâng cao 
khả năng vận động cho trẻ.
 Sau khi thực hiện có cải tiến hơn so với trước khi chưa thực hiện phương pháp 
lồng ghép qua từng hoạt động của trẻ. Trong giờ học trẻ hứng thú tham gia vào vận 
động thể chất rất tích cực, sôi nổi, cháu tự mình trải nghiệm, khám phá với những 
dụng cụ và mô hình thể chất ở trong trường một cách say mê và hứng thú.
3. Phạm vi áp dụng đề tài, sáng kiến, giải pháp:
- Đề tài của tôi tập trung nghiên cứu các biện pháp hay, tổ chức thực hiện có hiệu 
quả nhằm phát triển tính tích cực vận động cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi trong giáo dục 
thể chất ở trường mầm non.
 II.PHẦN NỘI DUNG
1. Thực trạng chung.
- Như chúng ta đã biết giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên của hệ thống giáo dục 
quốc dân, có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đặt nền móng cho sự hình thành 
và phát triển của nhân cách con người. Xuất phát từ mục tiêu và quan điểm giáo dục 
mầm non là phát triển nhân cách cho trẻ toàn diện trong đó phát triển năng lực trí 
tuệ cho trẻ phát huy tính nhận thức của trẻ trong hoạt động.
Quyết định 55 của bộ giáo dục quy định mục tiêu, kế hoạch đào tạo của Nhà trẻ 
- Mẫu giáo ghi rõ mục tiêu giáo dục mầm non là: “...Hình thành ở trẻ những cơ sở 
đầu tiên của nhân cách con người mới XHCN Việt Nam: 
- Khỏe mạnh, nhanh nhẹn, cơ thể phát triển hài hòa cân đối. 
- Giàu lòng thương, biết quan tâm, nhường nhịn, giúp đỡ những người gần gũi như: 
Bố mẹ, bạn bè, cô giáo; thật thà, lễ phép, hồn nhiên. trách nhiệm. Nhiệm vụ quy tắc này đặt ra đối với tất cả trẻ, vì thế chúng có ý nghĩa 
giáo dục lớn. Trò chơi làm phát triển những phẩm chất đạo đức, tính kỷ luật, trung 
thực, công bằng, giúp đỡ lẫn nhau. Ông coi trò chơi như phương tiện giáo dục nhân 
cách”.
 Đối với trẻ mầm non, trong nhiều thí nghiệm cho rằng đây là thời kỳ hình thành 
tới 90% tế bào não, là thời kỳ phát triển hệ thần kinh, não, răng, xương, cân nặng, 
chiều cao. Về phương diện phát triển kỹ thuật vận động là thời kỳ hình thành khả 
năng tiếp thu những động tác liên quan đến vận động, không chỉ các động tác cơ bản 
và động tác bổ trợ. Với phương diện phát triển tình cảm xã hội thì đây là thời kỳ trẻ 
bỏ đi những suy nghĩ bản thân và dần dần hình thành tính cộng đồng.
 Vận động có vai trò hết sức quan trọng đối với sự phát triển của cơ thể, ở mỗi 
một giai đoạn thì nhu cầu vận động của trẻ là khác nhau. Vì vậy khi lập chương 
trình giáo dục thể chất nhằm phát triển vận động cần dựa trên những cơ sở sau: 
+ Các bài tập vận động phải phù hợp với từng độ tuổi làm sao gây được hứng thú 
cho trẻ. 
+ Các bài tập vận động có tác dụng chung đến toàn bộ cơ thể, kích thích được nhiều 
cơ bắp tham gia thúc đẩy sự hoạt động của toàn bộ các hệ cơ quan trong 
cơ thể. 
+ Cùng với việc dạy trẻ các bài tập vận động chúng ta cũng phải chú ý đến việc phát 
triển các kỹ năng, tố chất vận động. 
+ Cần tăng cường ưu tiên các nhóm cơ bắp còn yếu về mặt sinh lý và giáo dục tư thế 
đúng cho trẻ, giúp trẻ có một thân hình cân đối, các động tác nhẹ nhàng chính xác. 
+ Sự phát triển vận động được thực hiện thông qua nhiều hình thức phong phú phù 
hợp với đặc điểm phát triển của trẻ mẫu giáo như trò chơi vận động, thể dục sáng, 
tiết học thể dục, dạo chơi, các trò chơi thể thao lao động. 
 Do đó phát triển tính tích cực vận động trong giáo dục thể chất cho trẻ em cần 
được tiến hành một cách mạnh mẽ, toàn diện, cần được sự quan tâm ủng hộ của toàn 
xã hội, tạo điều kiện cho trẻ phát triển tốt nhất. 
- Trường mầm non nơi tôi công tác là trường mầm non đạt chuẩn quốc gia là ngôi 
trường luôn đi đầu trong công tác thi đua dạy tốt, chăm sóc, giáo dục trẻ tốt của 2. Điều tra thực tiễn :
 - Về nhận thức của giáo viên:
 Giáo viên hiểu được mục đích, yêu cầu và phương pháp thực hiện lĩnh vực phát 
triển thể chất trong chương trình giáo dục mầm non mới cho trẻ. Có động cơ phấn 
đấu tốt, có tinh thần tự giác cao.
 Giáo viên tích cực chủ động tìm tòi thiết kế các hoạt động sáng tạo, quan tâm phát 
huy tính tích cực của trẻ. 
 Qua khảo sát trên trẻ của giáo viên. Đa số trẻ thích các hoạt động vận động, tập 
các động tác múa, chơi các trò chơi động, các trò chơi đan tết, nặn, trẻ thích chơi các 
trò chơi dân gian
 Khảo sát sức khỏe lần 1 vào tháng 9 độ tuổi 4-5 tuổi ở lớp tôi phụ trách tổng số 
41 cháu ta thấy kết quả như sau: 
 Khảo sát tình hình sức khỏe đầu năm
 Số lượng Tỷ lệ %
 Trẻ ở kênh bình thường 33/41 80,5
 Trẻ SDD 6/41 14,6
 Trẻ thấp còi 5/41 12,2
 Béo phì 2/41 4,9
 Khảo sát một số tiêu chí về lĩnh vực phát triển thể chất
 Nội dung Đầu năm
 Sự tập trung chú ý, hứng thú của trẻ khi tham (15/41 cháu) 
 gia vận động. 36,6%
 Trẻ tích cực tự giác trong giờ học (18/41 cháu)
 43,9%
 Trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn, có thể lực tốt (32/41 cháu)
 78,0%
 Trẻ có các kỹ năng kỹ xảo vận động tốt (18/41 cháu)
 43,9% + Bồi dưỡng về cách xây dựng góc vận động cho trẻ
 + Hướng dẫn tích hợp lồng ghép vào trong các hoạt động.
 + Hàng tháng tham gia sinh hoạt chuyên môn theo khối để trao đổi học tập lẫn 
nhau.
 + Kết hợp nhân viên y tế bồi dưỡng sơ cứu ban đầu khi gặp sự cố không an toàn 
cho trẻ.
 Trong các buổi sinh hoạt chyên môn tôi đã cùng đồng nghiệp ôn lại phương pháp 
thực hiện hoạt động phát triển vận động, bằng cách từng giáo viên nói lại lần lượt 
các bước thực hiện hoạt động vận động, đồng thời tập nói cách hướng dẫn vận động 
đó.
 Ví dụ: Vận động “Ném trúng đích thẳng đứng”
 Tư thế chuẩn bị: Tay cầm túi cát đứng trước vạch xuất phát, chân trước , chân 
sau, tay cầm túi cát cùng phía với chân sau. Để túi cát ngang tầm mắt, mắt nhìn vào 
đích.
 Dùng sức của cánh tay ném túi cát trúng vào đích.
 Các hình thức nhằm phát triển vận động cho trẻ trong giờ thể dục buổi sáng, giờ 
thể dục, trò chơi vận động, dạo chơi, thăm quan. Cụ thể như:
 - Thể dục buổi sáng. Là hoạt động không thể thiếu trong sinh hoạt hàng ngày, tập 
thể dục buổi sáng giúp trẻ ham thích thể dục, thể thao, ham thích vận động, kỹ năng 
sử dụng đồ dùng theo từng chủ đề.
 - Giờ thể dục: Là hình thức cơ bản trong các hình thức phát triển vận động cho trẻ. 
Trong giờ thể dục cung cấp và rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo cho trẻ
 - Trò chơi vận động: Vừa là hình thức tổ chức vui chơi, nghỉ ngơi tích cực, vừa là 
phương tiện để giáo dục trẻ một cách toàn diện.
 - Dạo chơi, thăm quan: Tổ chức cho trẻ đi bộ, đi xe đạp trong hoặc ngoài trường. 
Trên đường đi giáo viên có thể cho trẻ dừng chân tập các bài tập như nhảy qua rãnh 
nước, bật qua suối chơi các trò chơi vận động, chơi với bóng, tắm nắng
 Các hình thức trên đều góp phần rèn luyện và phát triển vận động cho trẻ. Trong 
đó trò chơi vận động là hình thức phát triển vận động có hiệu quả nhất vì. Trò chơi đáp, hoặc tổ chức thao giảng để bản thân và đồng nghiệp dễ nhận thấy những điểm 
mạnh và những điểm còn hạn chế của đồng nghiệp từ đó rút kinh nghiệm cho bản 
thân.
 c. Bồi dưỡng qua thực hành.
 Sau mỗi lần bồi dưỡng lý thuyết chúng tôi thường được dự giờ thực hành hoạt 
động vận động theo kiểu cuốn chiếu đi theo từng độ tuổi. 
 Trong quá trình dự giờ giáo viên tôi và đồng nghiệp được bồi dưỡng thêm về 
những kỹ năng cơ bản, cách hướng dẫn theo khả năng của trẻ tại lớp đó. Qua tiết 
dạy, người dự đã nắm được phương pháp của hoạt động, hình thức lên lớp, cách lấy, 
cất đồ dùng dụng cụ, cách làm đồ dùng tự tạo trong hoạt động vận động cho trẻ.
Biện pháp 2: Lập kế hoạch tổ chức cho trẻ vận động và xây dựng góc vận 
động
- Dựa trên kế hoạch năm học của nhà trường xây dựng và căn cứ vào nội dung trong 
chương trình theo độ tuổi; Căn cứ vào thời gian, thời điểm thực hiện bài tập ở vào 
giai đoạn nào của chương trình năm học; Căn cứ vào mức độ phát triển, khả năng 
thực tế của trẻ, tôi đã xây dựng kế hoạch nội dung các vận động tập luyện cho trẻ, 
xác định độ khó của từng bài tập và sắp xếp theo trình tự để đưa vào hướng dẫn trẻ 
cho phù hợp đi từ dễ đến khó đảm bảo củng cố, phát triển những vận động trẻ đã 
biết, đồng thời chuẩn bị cho những kỹ năng vận động cao hơn. Nội dung trong 
chương trình đã được trình bày theo từng loại vận động và theo mức độ tăng dần từ 
dễ đến khó, đồng thời phù hợp với từng chủ đề chủ điểm, phù hợp với các hoạt 
động khác và các sự kiện . Khi lập được kế hoạch tổ chức rồi tôi thấy rất yên tâm 
và thực hiện rất hiệu quả. 
*VD: Kế hoạch tổ chức các hoạt động Giáo dục thể chất: