SKKN Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động dạy trẻ kể chuyện sáng tạo trong trường mầm non

 Thông qua hoạt động dạy trẻ kể chuyện sáng tạo trẻ biết đoàn kết, giúp đỡ lẫn 
 nhau ,tận dụng được những nguyên vật liệu phế thải làm đồ dùng ,tranh ảnh như vỏ 
 sữa, bìa cát tông , lá cây, sỏi đá, các loại chai nhựagiúp trẻ vô cùng hứng thú.
 PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Thực trạng của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua hoạt động dạy trẻ 
kể chuyện sáng tạo trong trường mầm non.
 a. Ưu điểm
- Sự phát triển ngôn ngữ của trẻ là một quá trình từ thấp đến cao với các giai đoạn mang 
những đặc trưng khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ
- Trẻ 4-5 tuổi sự phát triển ngôn ngữ mạch lạc chịu ảnh hưởng lớn của việc tích cực 
hóa vốn từ, ngôn ngữ của trẻ đã mở rộng hơn, có trật tự hơn,mặc dù cấu trúc còn chưa 
hoàn thiện. Khả năng nói trình bày ý nghĩa, hiểu ngôn ngữ hoàn cảnh của trẻ cũng đã 
bắt đầu phát triển.
- Bằng các hình tượng văn học mở ra cho trẻ cuộc sống với xã hội và thiên nhiên, các 
mối quan hệ qua lại của con người. Những hình tượng đó giúp trẻ nhận thức được tính 
rõ ràng, chính xác của từ ngữ trong tác phẩm văn học.
- Với nhiệm vụ khơi dậy ở trẻ tình yêu đối với từ ngữ nghệ thuật thông qua cách dọc 
kể diễn cảm, cao hơn nữa là biết dùng ngôn ngữ của mình để kể chuyện sáng tạo. Đây 
là nhiệm vụ rất phức tạp, yểu cầu khi kể chuyện sáng tạo trẻ phải tự nghĩ ra một nội 
dung câu chuyện, lời nói kết hợp với sử dụng đồ dùng trực quan.
- Bản thân là giáo viên có trình độ chuẩn về chuyên môn, yêu nghề mến trẻ, nắm vững 
chuyên môn, tâm huyết với nghề, ham học hỏi nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, qua 
đó nắm được tâm sinh lý của trẻ và những thói quen của trẻ hàng ngày. Rất tích cực 
trong việc làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo từ những nguyên vật liệu quen thuộc.
- Ban giám hiệu thường xuyên tổ chức bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên học tập 
và rút kinh nghiệm, luôn sát sao chỉ đạo giáo viên thực hiện tốt chuyên môn.
- Phụ huynh luôn quan tâm và ủng hộ nhiệt tình mọi hoạt động của lớp.
b. Hạn chế và nguyên nhân của hạn chế:
- Trong quá trình giảng dạy tôi thấy khả năng trẻ biết kể chuyện sáng tạo còn rất thấp .
- Một số trẻ còn nhút nhát , chưa mạnh dạn tham gia vào hoạt động,một số cháu nói 
còn chưa rõ từ, còn ngọng, một số cháu còn chưa hứng thú với hoạt động. - Ngoài ra tôi còn làm các nhân vật trong các câu chuyện cổ tích thay đổi theo 
từng chủ đề để trang trí cho góc và những nhân vật đó được ứng dụng vào trong các 
câu chuyện theo từng chủ đề nhánh.
- Tôi còn sử dụng luôn những ngón tay nhỏ bé của trẻ vẽ lên những khuôn mặt của 
nhân vật để trẻ sử dụng chúng kể chuyện sáng tạo, trẻ rất thích và hứng th
VD:Với chủ đề gia đình tôi đã vẽ khuôn mặt bố, mẹ, ông, bà, anh, em lên ngón tay 
và qua đó tôi đã giúp trẻ kể được những câu chuyện sáng tạo về gia đình. (hình ảnh 
vẽ trên đầu ngón tay được sử dụng để kể câu chuyện gia đình thân yêu)
-Qua những câu chuyện cô kể về gia đình, trẻ biết quan tâm và yêu quý những người 
thân yêu bên mình, biết làm những việc đơn giản để những người thân được vui 
lòng. Đồng thời qua việc dạy trẻ kể chuyện sáng tạo ngôn ngữ của trẻ được phát 
triển, trẻ có vốn từ phong phú hơn, thích kể chuyện sáng tạo hơn về những gì gần 
gũi thân quen với trẻ.
 -Ngoài việc chú trọng xây dựng môi trường học tập ở trong lớp tôi còn tận dụng 
cả những hình ảnh trang trí trên mảng tường ở hành lang, cầu thang, sân trường, 
cổng trường cũng được tận dụng để trẻ kể chuyện sáng tạo. Trẻ được học với môi 
trường mới lạ càng hấp dẫn và hứng thú hơn ,trẻ sẽ được thỏa sức sáng tạo (hình ảnh 
tranh trên tường ngoài lớp học)
- Trong giờ hoạt động góc khi trẻ chơi ở góc nghệ thuật tôi thường cho trẻ vẽ tranh 
theo ý thích và hướng cho trẻ vẽ tranh theo chủ đề đang học, động viên trẻ kể về bức 
tranh mình đang vẽ. Từ những hình ảnh trẻ vẽ được trẻ có thể kể theo ý thích cho cô 
và các bạn cùng nghe.
- Kết hợp với việc tích cực làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo tôi còn đưa công nghệ 
thông tin và với các hình ảnh đều là động nên trẻ rất thích giúp hấp dẫn trẻ khi kể 
chuyện hơn (hình ảnh áp dụng công nghệ thông tin vào kể chuyện cho trẻ nghe câu 
chuyện: bé minh quân dũng cảm).
Biện pháp 2: Dạy trẻ cách sử dụng giọng điệu,ngữ điệu phù hợp với tính cách 
nhân vật,phù hợp với hoàn cảnh của câu chuyện.
- Ngoài việc xây dựng môi trường học tập có đầy đủ các loại đồ dùng trực quan da 
dạng, phong phú thu hút sự hứng thú tham gia kể chuyện sáng tạo của trẻ thì chúng 
ta còn phải dạy trẻ sử dụng giọng điệu, ngữ điệu phù hợp với hoàn cảnh của câu 
chuyện, phù hợp với tính cách của nhân vật. nhưng đó là con lợn nhựa. Con lợn nhựa của tớ màu hồng rất đẹp, nó không biết ăn 
gì mà chỉ giúp tớ cất tiền ai cho tớ thôi, tớ rất yêu nó.
 Thông qua các câu chuyện sáng tạo của trẻ, trẻ sử dụng các ngữ điệu ngắt nghỉ để 
truyền đạt thái độ, tình cảm của mình đối với tác phẩm. Trẻ bắt chước giọng kể diễn 
cảm của cô, trẻ có thể hiểu một từ dùng với đồ vật này lại có thể vào với các đồ vật 
khác nữa. Từ đó ngôn ngữ của trẻ phát triển mạnh mẽ,vốn từ phong phú thêm.
Biện pháp 4:dạy trẻ kể chuyện sáng tạo dưới hình thức lồng ghép các hoạt 
động khác.
 Việc dạy trẻ kể chuyện sáng tạo không chỉ được tiến hành trong giờ làm quen với 
văn học mà còn được lồng ghép với các hoạt động khác. Thông qua các hoạt động 
khác như âm nhạc , tạo hình, khám phá, toán. Ở các hoạt động này tôi tôi sử dụng 
những câu chuyện sáng tạo vào phần ổn định hoặc củng cố bài học.
 Việc dạy trẻ kể chuyện sáng tạo không chỉ tích hợp trong các hoạt động học mà 
còn được diễn ra mọi lúc mọi nơi. Trong giờ đón trẻ tôi trò chuyện với trẻ, kể cho 
trẻ nghe những câu chuyện sáng tạo nhằm giúp trẻ phân biệt được nhịp điệu, giọng 
điệu, lời nói của các nhân vật với mục đích khơi gợi sự yêu thích của trẻ, giúp trẻ 
phát triển tai nghe, sửa ngọng, nói lắp cho trẻ
 Các ngày lễ hội tôi thường tổ chức các buổi biểu diễn văn nghệ, đọc thơ, kể chuyện 
sáng tạo vào những buổi sinh hoạt chiều. Với hình thức này không những khuyến 
khích động viên những trẻ nhút nhát tham gia mà còn có tác dụng giúp trẻ bộc lộ hết 
khả năng đọc kể diễn cảm của mình.
Biện pháp 5:Tổ chức cho trẻ thi đua kể chuyện sáng tạo.
 Biện pháp này không thể thiếu được trong đời sống tập thể của trẻ, biện pháp này 
giúp tạo hứng thú cho trẻ.
Vd :Trong một giờ dạy trẻ kể chuyện sáng tạo tôi cho trẻ kể theo nhóm .Khi nhóm 
đã kể xong mời trẻ nhận xét xem nhóm đã kể sáng tạo chưa, sáng tạo ở chỗ nào. Sau 
đó cô củng cố , nhận xét lại. Mời các nhóm thi đua kể chuyện sáng tạo với nhau.
 Với hình thức thi đua như thế này tôi thấy trẻ kể chuyện rất hào hứng và có nhiều 
sáng tạo, trẻ thích thể hiện mình hơn, kể tự tin hơn, từ ngữ phong phú hấp dẫn hơn.
 Tôi luôn động viên khích lệ trẻ để trẻ tích cực tham gia kể chuyện sáng tạo. Từ đó 
tính tích cực, chủ động ,sáng tạo của trẻ được phát huy, đó chính là động lực để trẻ 
nỗ lực thi đua cố gắng. Đối với biện pháp 2: dạy trẻ cách sử dụng giọng điệu, ngữ điệu phù hợp với tính 
cách nhân vật, phù hợp với hoàn cảnh của câu chuyện. Tôi sẽ chú ý đến việc hướng 
dẫn trẻ sử dụng ngữ điệu sao cho phù hợp với hoàn cảnh của câu chuyện. Mỗi nhân 
vật sẽ có một tính cách khác nhau, tính cách nhân vật sẽ gắn liền với giọng điệu của 
nhân vật. Cho trẻ nghe nhiều lời thoại của các nhân vật: nhân vật ác, hiền, nhân vật 
đang vui, buồn, tức giận, sợ hãi để trẻ cảm nhận. Sau đó cho trẻ đóng các nhân vật 
đó và luyện cho trẻ nói với giọng điệu, ngữ điệu sao cho phù hợp nhất.
 Đối với biện pháp 3: dạy trẻ cách sử dụng các đồ dùng trực quan. Dạy trẻ kể 
chuyện sáng tạo thì phải sử dụng rất nhiều tranh ảnh, đồ dùng trực quan. Tôi sẽ tự 
làm hoặc cho trẻ sử dụng luôn những bức tranh trẻ sáng tạo ra để kể về nó. Dạy trẻ 
sử dụng rối tay: dạy trẻ sử dụng từng con một, kết hợp với lời nói , ngôn ngữ biểu 
cảm cùng với cách diễn rối. Dạy trẻ ghép tranh kể chuyện: chộn những tranh mà trẻ 
thích ghép thành một dải câu chuyện sau đó kể từng tranh kết hợp với lời nói, chỉ 
dẫn thông qua các nhân vật trong tranh. Dạy trẻ ghép các nhân vật kể chuyện: bằng 
cách chọn những nhân vật mà trẻ thích, sau đó ghép các nhân vật với nhau tạo thành 
một câu chuyện theo ý tưởng của trẻ. Dạy trẻ kể chuyện bằng sa bàn: bằng cách chọn 
những nhân vật mà trẻ thích kết hợp di chuyển các nhân vật đó trên sa bàn, nói đến 
đâu thì đưa nhân vật ra đến đó và lời kể đi theo nhân vật sử dụng. nhìn thấy hoặc có, để gợi ý cho trẻ tự kể chuyện về chúng qua cách nhìn của mình.Ở 
các hoạt động khác chúng ta cũng có thể cho vào phần gây hứng thú cho trẻ, chơi 
chuyển tiếp . Việc tích hợp các môn học khác cô càn phải linh hoạt, lựa chọn nội 
dung câu chuyện, giúp trẻ tham gia vào hoạt động một cách tích cực nhất và ngôn 
ngữ của trẻ được phát triển mạnh mẽ nhất. Tổ chức tốt các hoạt động cho trẻ trong 
các ngày hội, ngày lễ và các hoạt động trải nghiệm, thực nghiệm tạo cơ hội bằng 
nhiều cách
 Đối với biện pháp 5: Tổ chức cho trẻ thi đua kể chuyện sáng tạo. Trong một giờ 
dạy trẻ kể chuyện sáng tạo tôi cho trẻ kể theo nhóm, khi nhóm 1 đã kể xong , cô mời 
trẻ nhận xét xem nhóm 1 đã kể sáng tạo chưa, sáng tạo ở chỗ nào, sau dó cô củng cố 
nhận xét lại , mời nhóm 2 thi đua kể chuyện sáng tạo với nhóm 1, tiếp tục mời nhóm 
3. Hướng dẫn trẻ nhận xét các nhóm, cô khen thưởng động viên các nhóm, từ đó trẻ 
sẽ hứng thú hơn, thích thể hiện mình hơn, kể chuyện tự tin hơn, từ ngữ sẽ phong phú 
và hấp dẫn hơn. Cho trẻ thi đua theo nhiều hình thức: tổ, nhóm, cá nhân. Thi đua 
theo tập thể giữa 2 lớp cùng phòng tạo sự hứng thú cho trẻ. 4. Kết luận.
 Phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một trong nghững mục tiêu quan trọng nhất của 
giáo dục mầm non và hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ 4-5 tuổi thông qua việc 
dạy trẻ kể chuyện sáng tạo trong trường mầm non là một việc làm thiết thực nhất 
trong chương trình đổi mới hiện nay ,nó đóng vai trò rất quan trọng và cần thiết, là 
con đường phát triển ngôn ngữ cho trẻ tốt nhất và hiệu quả nhất. Hình 
thành vốn hiểu biết , tính tư duy hoàn thiện ngôn ngữ,cung cấp vốn từ cho trẻ phát 
huy tích cực. Thông qua việc trẻ kể chuyện sáng tạo giúp trẻ phát triển năng lực tư 
duy ,trí tưởng tượng, óc sáng tạo, biết yêu cái đẹp và hướng tới cái đẹp,góp phần 
hình thành nhân cách ở trẻ.
5.Kiến nghị,đề xuất.
 Qua việc tìm tòi nghiên cứu và thực hiện đề tài tôi nhận thấy việc phát triển ngôn 
ngữ cho trẻ 4-5 tuổi thông qua hoạt động dạy trẻ kể chuyện sáng tạo,với các biện 
phấp thực hiện đều mang lại hiệu quả song tôi cũng muốn đề tài này ngày càng được 
thuận tiện và nâng cao hơn nữa nên tôi có một số kiến nghị và đề suất sau:
a. Đối với tổ chuyên môn:
 Thực hiện sinh hoạt tổ chuyên môn đều đặn để chị em được học hỏi, trao đổi kinh 
nghiệm của nhau.
b. Đối với nhà trường:
 Quan tâm hơn nữa tới lớp, thường xuyên thăm lớp, động viên cô và trẻ.
 Đầu tư kinh phí mua sắm thiết bị đồ dùng đồ chơi để phục vụ cho nhu cầu của 
hoạt động kể chuyện.
 Thường xuyên tổ chức chuyên đề, hội giảng để giáo viên có cơ hội học hỏi, giao 
lưu và giải đáp những vướng mắc.
c. Đối với phòng giáo dục:
 Quan tâm hơn nữa đến trường mầm non Trung Sơn về con người cũng như cơ sở 
vật chất và đồ dùng đồ chơi phục vụ giảng dạy.
 Tạo điều kiện cho giáo viên được đi giao lưu, học hỏi ở các trường khác.