SKKN Một số biện pháp nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ở trường mầm non

 Một số biện pháp nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi ở
 trường mầm non
 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
 Tên đề tài: Một số biện pháp nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường 
cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi ở trường mầm non.
 1:Lý do chọn đề tài
 Ô nhiễm môi trường hiện nay đang là vấn đề được cả thế giới đang 
quan tâm. Bảo vệ môi trường cũng là bảo vệ sức khỏe mỗi chúng ta. Hiện nay tình 
trang ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí, đã ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe 
con người đặc biệt với trẻ em mầm non . Một trong các nguyên nhân cơ bản gây 
nên tình trạng trên là do thiếu hiểu biết, thiếu ý thức của con người. Vì vậy, hiểu 
biết về môi trường và giáo dục bảo vệ môi trường trở thành một vấn đề cấp bách.
Vì vậy việc giáo dục trẻ bảo vệ môi trường đã trở thành một nhiệm vụ quan trọng 
trong việc đào tạo thế hệ trẻ ở các trường học và được quan tâm ngay từ bậc học 
đầu tiên: “Giáo dục mầm non”.
 Giáo dục giúp trẻ có ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non là cung cấp cho 
trẻ những hiểu biết ban đầu về môi trường sống của bản thân, biết cách sống tích 
cực với môi trường. Mục đích của giáo dục bảo vệ môi trường là hình thành cho 
trẻ có thói quen tốt biết sắp xếp đồ dùng đồ chơi trong lớp và ngoài trời gọn gàng 
ngăn nắp, biết bỏ rác đúng nơi qui định, biết chăm sóc cây xanh, hình thành cho 
trẻ có thói quen biết giữ gìn vệ sinh bảo vệ môi trường, biết được hành vi nào là 
sai đối với môi trường: Như vứt rác bừa bãi nơi công cộng, vẽ bẩn lên tường, dẫm 
đạp lên cây xanh.. .Bên cạnh đó giúp cho các bậc phụ huynh và cộng đồng có kiến 
thức cơ bản về giáo dục bảo vệ môi trường và tích cực tham gia vào các hoạt động 
vì môi trường “Xanh - sạch - đẹp” cho đất nước và cho thế hệ mai sau.
 Trên thực tế, ở trường mầm non thái hòa nói chung và lớp mẫu giáo nhỡ 4 - 
5 tuổi B1 nói riêng vấn đề giáo dục môi trường cho trẻ mầm non còn hạn chế, chưa 
phát huy hết được việc cho trẻ hiểu về môi trường, được quan sát, tiếp cận, làm 
các trải nghiệm thực tiễn. Ở lớp tôi nhận thấy có một số phụ huynh chưa quan tâm 
đến vấn đề môi trường của trường lớp, gia đình. Còn học sinh thì chưa ý thức . tích 
cực tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường như: Vệ sinh thân thể, sắp xếp 
đồ dùng đồ chơi chưa gọn gàng , còn vứt rác bừa bãi còn ngắt hoa bẻ cành đây 
thực sự là một khó khăn lớn đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo 4-5 
tuổi nói riêng .
 Là một giáo viên hàng ngày đang trực tiếp giáo dục những thế hệ tương lai 
của đất nước, tôi nhận ra một điều thật quan trọng trong công việc của mình là cần 
phải giáo dục cho trẻ ngay từ bậc học mầm non ý thức bảo vệ môi trường. Điều 
này là vô cùng quan trọng trong đời sống của trẻ sau này, vì khi trẻ có ý thức bảo 
 34/34 Một số biện pháp nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi ở
 trường mầm non
sống của con người ,thế giới xung quanh
 Môi trường có vai trò hết sức quan trọng đối với sức khỏe con người, môi 
trường là nơi chứa đựng tài nguyên cần thiết cho đời sống sản xuất của con người 
.Là nơi chứa đựng phế thải do con người tác động như khí thải công nghiệp .các 
lại hóa chất bảo vệ thực vật các chất bức xạ chất thải rắn ,khói bụi ,tiếng ồn
 Vì vậy nên giáo dục cho trẻ giúp trẻ hiểu được việc bảo vệ môi trường giữ 
cho môi trường trong sạch chính là bảo vệ sức khỏe của chính mình.
 Giáo dục bảo vệ môi trường là một lĩnh vực giáo dục rất quan trọng, vì vậy 
được triển khai theo phương pháp tích hợp. Nội dung giáo dục bảo vệ môi trường 
được
 tích hợp lồng ghép vào các hoạt động giáo dục, hoạt động vui chơi, hoạt động 
khám phá...Thông qua chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ ở trường hình thành cho 
trẻ có thói quen, hành vi ứng xử văn minh, lịch sự với môi trường ngay từ lứa tuổi 
mầm non.
 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
 Trường mầm non Thái Hòa nằm trên địa bàn xã Thái Hòa - Ba Vì - Hà Nội,
 Trường được xây dựng có khung cảnh sư phạm môi trường sạch trồng nhiều 
cây xanh, phân khu hợp lý và luôn đảm bảo là ngôi trường xanh - sạch - đẹp. Nhà 
trường có đủ điều kiện về cơ sở vật chất chăm sóc giáo dục trẻ.
 Năm học 2020 - 2021 tôi được nhà trường phân công phụ trách lớp Mẫu giáo 
nhỡ 4 - 5 tuổi B1 với số trẻ là 19 cháu, trong đó có 8 cháu nam và 11 cháu nữ.
 Lớp có 2 cô giáo đạt trình độ đạt chuẩn và luôn chú tâm đến việc chăm sóc 
giáo dục trẻ, trang trí lớp phù hợp theo chủ đề, tạo môi trường lớp học gần gũi hấp 
dẫn trẻ. Cô và trò luôn quan tâm đến vấn đề vệ sinh môi trường, vệ sinh cơ thể và 
có trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường.
 Với đặc điểm tình hình như vậy khi thực hiện đề tài này tôi thấy có một số 
thuận lợi và khó khăn như sau:
 2.1. Thuận lợi
 34/34 Một số biện pháp nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi ở
 trường mầm non
 3.2. Biện pháp 2: Xây dựng môi trường lớp học an toàn thân thiện để giáo 
 dục bảo vệ môi trường cho trẻ.
 3.3. Biện pháp 3: Lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường vào các hoạt động 
 học.
 3.4. Biện pháp 4: Tổ chức lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường vào hoạt 
 động khác.
 3.5. Biện pháp 5: Tuyên truyền, phối hợp với phụ huynh cùng giáo dục trẻ
 bảo vệ môi trường..
 4. Những biện pháp thực hiện từng phần:
 4.1. Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch giáo dục bảo vệ môi trường thật cụ 
thể và phù hợp.
Một trong những nội dung giáo dục quan trọng ở lứa tuổi Mầm non chính là hình 
thành ở trẻ một số kỹ năng sống mà trong đó chuyên đề giáo dục bảo vệ môi trường 
là một phần không thể thiếu để hình thành cho trẻ những thói quen và hành vi văn 
minh. Thấy được tầm quan trọng đó nên ngay từ đầu năm học tôi đã dựa vào kế 
hoạch chung của nhà trường để lên kế hoạch cụ thể cho từng chủ đề, phù hợp với 
tình hình thực tế của lớp. Sau khi áp dụng vào thực tế tôi sẽ thực hiện lên kế hoạch 
theo từng tháng, tuần sao cho phù hợp.
Ví dụ: Khi dạy cho trẻ chủ đề “Nghề nghiệp xung quanh bé”. Cô giúp trẻ liên hệ 
thực tế với bản thân: Trẻ có thể làm gì để bảo vệ môi trường và giúp đỡ các cô, bác 
công nhân, cô giáo, cô cấp dưỡng, chú bảo vệ bớt vất vả. Ngoài ra, tôi còn đàm 
thoại với trẻ về công việc của một số nghề như: Trồng rừng, kiểm lâm, quét rác, 
chăm sóc cây ở công viên,.. .Qua đó giúp trẻ biết được về một số nghề bảo vệ môi 
trường và liên hệ thực tế với bản thân trẻ
Vì vậy phải xây dựng kế hoạch và lựa chọn các nội dung, hoạt động tích hợp giáo 
dục phù hợp, nhẹ nhàng, Tận dụng các tình huống cụ thể hàng ngày để giáo dục ý 
thức bảo vệ môi trường theo từng tháng trong năm học:
 Ví dụ: Tháng 9:
 Hoạt động học: Cho trẻ thăm quan lớp học, khu bếp ăn, khu vui chơi ngoài 
sân trường. Giáo dục trẻ biết giữ vệ sinh lớp học, sân trường, không vứt rác bừa 
bãi, ngắt hoa, bẻ cành.
 Hoạt động ngoài trời: Tôi cho trẻ khám phá các loại cây xanh ở xung quanh 
trường, giúp trẻ hiểu được các lợi ích của cây mang đến cho con người, giáo dục 
trẻ không được vặt lá bẻ cành. Sau giờ học tôi cho trẻ tưới cây, nhổ cỏ, nhặt lá rụng 
bỏ vào thùng rác.
 Hoạt động góc: Ở góc xây dựng tôi cho trẻ xây nhà, trồng nhiều cây xanh, 
các loại hoa, làm thùng đựng rác.. ..Khi chơi song tôi hướng dẫn trẻ cất gọn đồ 
chơi, giúp trẻ có thói quen ngăn nắp gọn gằng.
 Hoạt động chiều: Tôi hướng dẫn trẻ phải biết giữ vệ sinh cơ thể sẽ, thường 
xuyên rửa tay, lau mặt. Trẻ biết được khi nào cần rửa tay (Trước và sau khi ăn, sau 
khi đi vệ sinh, sau khi chơi đồ chơi, khi tay bẩn).
 Ví dụ: Tháng 10
 34/34 Một số biện pháp nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi ở
 trường mầm non
nguyên vật liệu thiên nhiên, đồ dùng đồ chơi ở các góc được sắp xếp gọn gàng 
khoa học, đẹp mắt để giáo dục được trẻ và để lôi cuốn trẻ tham gia vào hoạt động. 
Đặc biệt ở trong các lớp có bảng phân công trực nhật và ở mỗi góc chơi tôi thường 
đề ra những nội qui nho nhỏ giúp trẻ có thể thực hiện đúng theo nội qui của từng 
góc chơi. Hàng ngày, hàng tuần, trẻ có thể tự giúp cô lao động trực nhật, lau dọn 
góc chơi, lau lá cây... từ đó trẻ có ý thức giữ gìn đồ dùng đồ chơi của lớp gọn gàng. 
Biết cất và lấy đồ chơi đúng quy định.
 Góc thiên nhiên của các lớp rất thuận lợi cho giáo viên tổ chức các hoạt 
động trải nghiệm “Cây cần gì để sống”, Sự phát triển của cây”... Từ đó giáo dục 
trẻ ý thức bảo vệ môi trường.(Hình ảnh ở phần minh chứng)
 Việc tạo môi trường thiên nhiên cho trẻ hoạt động là điều cần thiết, để đáp 
ứng nhu cầu của trẻ: “ Học mà chơi, chơi mà học” trẻ được chơi, được khám phá, 
được học tập trong môi trường trong lành có đủ trang thiết bị, đồ chơi vận dụng 
từ thiên nhiên sẽ là cơ hội tốt cho trẻ, qua đó hình thành cho trẻ có tính thiện cảm 
về thiên nhiên, có ý thức chăm sóc bảo vệ môi trường.
 4.3. Biện pháp 3: Lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường vào các hoạt 
động học.
 Mỗi môn học đều có mục đích yêu cầu riêng, song tôi luôn chú ý lồng ghép 
giáo dục trẻ bảo vệ môi trường một cách linh hoạt sao cho phù hợp giúp trẻ dễ 
hiểu, dễ nhớ. Mỗi chủ đề có một nội dung khác nhau nhưng đều giúp cho trẻ có ý 
thức để bảo vệ môi trường.
 Dựa vào từng hoạt động cụ thể để lồng ghép vào từng phần của hoạt động, 
hay có thể lồng ghép vào trọng tâm của hoạt động, nhưng với chương trình học của 
lớp tôi đa phần giáo dục bảo vệ môi trường vào phần củng cố và giáo dục trẻ, nhằm 
để khắc sâu cho trẻ thói quen hành vi tốt, để cho trẻ biết được nội dung giáo dục 
môi trường trong bài học này là giáo dục cái gì? Trẻ phải thực hiện như thế nào? 
Những việc gì nên làm, những việc gì không nên làm để bảo vệ môi trường. Để 
hoạt động đạt kết quả cao tôi đã dùng các phương pháp khác nhau để kích thích trẻ 
tham gia hoạt động và ghi nhớ lâu hơn.
 Ví dụ: Hoạt động phám phá: “ Em yêu cây xanh ” cho trẻ xem một số hình 
ảnh về bão lũ lụt, cháy rừng, vì sao lại xảy ra lũ lụt, cháy rừng sẽ ảnh hưởng tới 
con người như thế nào?.... Vì sao phải trồng cây? Trồng cây để làm gì? Cây có lợi 
ích gì cho môi trường cho cuộc sống?
 34/34 Một số biện pháp nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi ở
 trường mầm non
ràng, chi tiết để trẻ hoạt động tích cực và luôn chuẩn bị đồ dùng đồ chơi phong 
phú, đa dạng nhằm thu hút trẻ chơi. Đặc biệt tôi luôn lưu ý, giao lưu với trẻ động 
viên trẻ giao lưu với các nhóm chơi giúp trẻ mạnh dạn.
 Qua trò chơi: Ở góc xây dựng: Tôi hướng dẫn trẻ xây nhà, trồng cây xanh, 
trồng rau, tưới nước cho cây, để không khí mát mẻ sạch sẽ, trẻ biết quý trọng ngôi 
nhà của mình đang ở bảo vệ không vứt rác bừa bãi. Sau giờ học tôi cho trẻ chăm 
sóc cây ở sân trường.
 Góc bán hàng và góc nấu ăn: Trẻ đóng vai người đi mua hàng: Mua rau, 
mua hoa quả về nấu ăn trẻ biết cất nép đồ dùng gọn gàng không xả rác bừa bãi. 
Qua đó giúp trẻ hình thành thói quen giữ vệ sinh chung nơi công cộng.
 Thông qua các trò chơi học tập tôi dạy trẻ cách tìm hiểu các hiện tượng trong 
môi trường, trẻ học cách so sánh, phân loại các hành vi nào là đúng, hành vi là sai 
đối với môi trường, phân biệt môi trường sạch, môi trường bẩn và tìm ra nguyên 
nhân vì sao môi trường lại bị ô nhiễm, làm sao để gữi môi trường luôn trong sạch?
 * Tổ chức lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường vào hoạt động ngoài 
trời:
 Hoạt động ngoài trời là hoạt động bổ sung thêm kiến thức cho trẻ về môi 
trường xung quanh, giáo dục cho trẻ có những thói quen hành vi tốt biết giữ vệ 
sinh nơi công cộng, giữ vệ sinh ở lớp học.
 Trường tôi có khung cảnh, khuôn viên sân trường , rộng rãi, có môi trường cây 
xanh, góc thiên nhiên. Rất thuận lợi cho trẻ hoạt động và khám phá với thiên nhiên. 
Thông qua hoạt động ngoài trời của các ngày tôi cho trẻ được quan sát và lao động 
ngoài trời như: Quan sát cây cối, các loại hoa, nhặt lá rụng, lau đồ chơi ngoài 
trời...Từ đó giáo dục trẻ yêu quý thiên nhiên, không bẻ cây, vặt lá, có ý thức bảo 
vệ môi trường. (Hình ảnh ở phần minh chứng)
 Ví dụ: Cho trẻ chăm sóc cây, hoa ở lớp và ở xung quanh trường: Gợi ý để 
trẻ nói lên những gì mà trẻ thấy, đặc điểm các loại cây, lợi ích của chúng như thế 
nào? Làm thế nào để cây xanh tốt? Nếu không tưới nước thì chuyện gì sẽ sảy ra? 
Với những câu hỏi đó trẻ sẽ đưa ra ý kiến của mình từ đó trẻ thể hiện tính độc lập 
cá nhân, mạnh bạo hơn, tự tin hơn, đồng thời kích thích được tính ham hiểu biết 
của trẻ. Khi trẻ được tham gia hoạt động kiến thức sẽ được khắc sâu trẻ học mà 
không biết là mình đang học.
 Cho trẻ quan sát Góc thên nhiên: Cho trẻ nhổ cỏ, tưới hoa, cho trẻ trồng 
thêm cây, một số loại hoa trẻ rất thích khám phá hoặc giúp cô qua đó giúp trẻ biết 
trân trọng không ngắt hoa bẻ cành...
 Tôi luôn hướng dẫn trẻ vào sự việc thật gần gũi để trẻ thấy được sự phong 
 34/34