SKKN Một số biện pháp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4-5 tuổi trong trường mầm non

 Một số biện pháp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4-5 tuổi trong trường MN
 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 
 Như chúng ta đã biết, bảo vệ môi trường đang trở thành vấn đề nóng bỏng 
trên toàn cầu. tất cả các quốc gia trên thế giới đã và đang nỗ lực vào cuộc để tìm 
ra những giải pháp để cứu lấy trái đất- Ngôi nhà chung của toàn nhân loại, môi 
trường đang bị hủy hoại do chính con người vẫn đang diễn ra từng ngày, từng 
giờ ở khắp nơi trên thế giới.Tài nguyên khoáng sản cạn kiệt, rừng bị chặt phá 
bừa bãi, các chất thải công nghiệp không được xử lý, làm môi trường đất, nước, 
không khí bị ô nhiễm nặng nề. Hậu quả của sự tác động đó là những trận nắng 
nóng, những trận động đất, những cơn bão, lũ khủng khiếp trên thế giới. Một 
trong những nguyên nhân chính gây nên những tình trạng đó là do thiếu hiểu 
biết về môi trường của các quôc gia nói chung và của từng cá nhân nói riêng. Để 
khắc phục những vấn đề này, nhiệm vụ hàng đầu được đặt ra là phải nhanh 
chóng, tăng cường việc giáo dục bảo vệ môi trường cho từng cá nhân ở mọi lứa 
tuổi.
 Để nhằm khắc phục hậu quả con người gây ra đối với môi trường. Giáo 
dục mầm non là mắt xích đầu tiên có vai trò vị trí quan trọng trong việc giáo dục 
môi trường cho trẻ, việc đưa giáo dục môi trường trong trường mầm non là vô 
cùng cần thiết, sẽ giúp trẻ tạo ra những phản xạ, thói quen đầu tiên về bảo vệ 
môi trường sống của mỗi cá thể, từ đó xây dựng quan niệm nhận thức, kiến thức 
và kỹ năng cho các bậc học sau.
 Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ trong trường mầm non nói chung ,cho 
trẻ 4-5 tuổi nói riêng, nhằm bảo vệ sức khỏe và đảm bảo sự tăng trưởng lành 
mạnh cho cơ thể trẻ, bên cạnh đó giúp trẻ hiểu biết về môi trường sống của bản 
thân nói riêng, con người và các sinh vật nói chung. Qua đó làm cho trẻ hiểu biết 
cách sống tích cực trong môi trường và thân thiện với môi trường.
 Giáo dục môi trường cho trẻ là tạo cho trẻ môi trường sống phù hợp với 
môi trường sống của trẻ thơ, môi trường ấy cần đáp ứng những nhu cầu: An 
toàn, sạch sẽ và phong phú. Hình thành ở trẻ cách sống có văn hóa đối với môi 
 2/24 Một số biện pháp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4-5 tuổi trong trường MN
 - Một số phụ huynh cũng chưa có ý thức và chưa biết nhắc nhở con trong 
việc bảo vệ môi trường 
* Số liệu điều tra trước khi thực hiện đề tài:
 Tâm lý lứa tuổi mầm non trẻ tri giác bằng trực quan và hành động cụ thể, 
nên những hành vi, hành động, lời nói, nội dung trong các bài thơ, bài hát, câu 
chuyện, những hoạt động trẻ được trải nghiệm có tác động sâu sắc đến tâm lý 
của trẻ.Tôi đã dựa vào bảng khảo sát đầu năm để đưa ra các biện pháp dạy trẻ 
sâu hơn.
 Bảng khảo sát được trình bày dưới đây
 TT Nội dung Đầu năm
 Đạt Chưa đạt
 1 Vệ sinh lau dọn đồ 30 HS 67% 15 HS 33%
 dùng, đồ chơi
 2 Không vứt rác bừa bãi 35 HS 78% 10 HS 22%
 3 Có ý thức bảo vệ cây 36 HS 80% 8 HS 20%
 xanh, không hái hoa, 
 ngắt lá, bẻ cành
 4 Nguyên nhân làm ô 33 HS 73% 12 HS 27%
 nhiễm nguồn nước
 5 Sử dụng tiết kiệm 37 HS 82% 8 HS 18%
 nước
 Qua khảo sát ban đầu như trên, tôi nhận thấy ý thức bảo vệ môi trường 
của trẻ chưa cao. Vì vậy, tôi đã suy nghĩ phải làm thế nào để dạy trẻ đạt hiệu quả 
cao hơn và tạo cho trẻ có một số thói quen văn minh tốt trong việc bảo vệ môi 
trường, qua đó cung cấp cho trẻ những hiểu biết ban đầu, tạo điều kiện củng cố, 
mở rộng thêm những hiểu biết cho trẻ về môi trường sống xung quanh trẻ. Hình 
thành cho trẻ có thói quen giữ gìn và bảo vệ môi trường. Những vấn đề được 
nghiên cứu trong đề tài này sẽ giúp ích rất nhiều cho tôi trong công tác giảng 
dạy của mình trong trường mầm non. Dưới đây là một số biện pháp đã được tôi 
áp dụng có hiệu quả để giải quyết những vấn đề trên.
3. Các biện pháp tiến hành
3.1.Biện pháp 1: Tổ chức các hoạt động giáo dục bổ ích cho trẻ
* Hoạt động học: 
 Thông qua hoạt động học như : Khám phá khoa học, âm nhạc, tác phẩm 
văn học, tạo hìnhtùy vào mỗi hoạt động mà trẻ được quan sát, đàm thoại, thực 
 4/24 Một số biện pháp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4-5 tuổi trong trường MN
 Hình ảnh trẻ lao động tập thể, chăm sóc cây cảnh
 Hình thành các thói quen lao động tự phục vụ: Lau dọn, sắp xếp gọn gàng 
đồ dùng, đồ chơi, không vứt rác, vứt đồ chơi bừa bãi. Đi vệ sinh đúng nơi quy 
định, biết röa tay sau khi đi vệ sinh xong. Hướng dẫn trẻ cách nhổ cỏ,chăm sóc 
tưới cây, trồng cây để tạo môi trường xanh, sạch, đẹp cho lớp.
.
 Hình ảnh cô và trẻ trồng cây xanh
 6/24 Một số biện pháp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4-5 tuổi trong trường MN
* Hoạt động vui chơi
 - Thông qua hoạt động vui chơi, trẻ được tham gia vào các trò chơi như phân 
vai, trẻ được đóng vai và làm công việc của bác lao công trong trường: chăm sóc 
cây, quét ráchay đóng vai làm chú công an đi nhắc nhở người bán hàng không 
được bán hàng rong và vứt rác bừa bãi nơi công cộng
 Hình ảnh bé đóng vai cô chú lao công
3.2. Biện pháp 2 : Làm thí nghiệm
 Phương pháp thí nghiệm là phương pháp cho trẻ thực hành để tạo ra kết quả 
kiểm nghiệm một sự vật tạo dựng trong thiên nhiên, đây chỉ là thí nghiệm hết 
sức đơn giản ,nhưng đối với trẻ lại vô cùng mới lạ và hấp dẫn khơi gợi sự hứng 
thú, tìm tòi khám phá thế giới xung quanh và bảo vệ môi trường. 
* Cho trẻ làm thí nghiệm về tác hại của gió bão: 
 Thí nghiệm này nhằm giáo dục trẻ nếu không trồng cây, chăm sóc bảo vệ cây 
hoặc chặt phá cây thì khi có gió bão xuất hiện sẽ xảy ra điều gì.
 - Chuẩn bị: Hai cái quạt điện,1 hộp xanh, 1 hộp đỏ, 4-5 cây được làm chắc 
chắn sao cho không bị đổ khi gặp gió . Một hộp để phía sau một dãy cây và một 
hộp để ở trước quạt không có cây chắn. Cô bật quạt to như nhau và cho trẻ xem 
kết quả sau đó cô đưa ra câu hỏi để trẻ trả lời : Vì sao hộp màu đỏ khi gặp gió lại 
không bị đổ còn hộp màu xanh lại bị đổ ? Từ đó trẻ sẽ biết được sự cần thiết của 
cây xanh đối với môi trường và con người.
 8/24 Một số biện pháp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4-5 tuổi trong trường MN
mà cô giáo đã làm. Vì vậy, mỗi khi ở trước mặt trẻ, cho dù là ở trong lớp hay 
hoạt động ngoài trời, tôi luôn làm gương cho trẻ bằng những hành động mang 
tính giáo dục như : Lớp học và bàn làm việc của giáo viên phải luôn sắp xếp gọn 
gàng, ngăn nắp. Nếu cô nhìn thấy rác thì nhắc trẻ cùng cô nhặt bỏ vào thùng rác, 
chăm sóc vườn hoa, cây xanh trong lớp cũng như ngoài hành lang, sân trường. 
Khi rửa tay cô mở vòi nước vừa phải đồng thời nhắc trẻ không để nước chảy quá 
to, lấy nước uống đủ dùng không được lấy nhiều uống không hết rồi đổ đi gây 
lãng phí nước, nhắc trẻ biết sử dụng tiết kiệm nước ..Từ đó hình thành cho trẻ 
một số thói quen văn minh và hành vi tốt trong việc bảo vệ môi trường.
3.4 Biện pháp 4:Thông qua các tác phẩm văn học
 Trong việc giáo dục trẻ bảo vệ môi trường, phương pháp này tôi sưu tầm 
các câu truyện có nội dung về giáo dục môi trường, phản ánh mối quan hệ môi 
trường với thiên nhiên, nhằm cho trẻ nghe và cảm nhận đối với sự kiện hay đối 
tượng trong chuyện kể, các chuyện đó đều hấp dẫn và có tác dụng giáo dục trẻ 
bảo vệ môi trường. Đó là các truyện: Câu chuyện về tíu ni lông.. thông qua 
những câu chuyện có nội dung giáo dục đó, trẻ sẽ có những biểu hiện và hành vi 
đúng đắn hơn về việc bảo vệ môi trường.
 Hình ảnh giờ làm quen văn học của trẻ
 Bên cạnh những câu chuyện về giáo dục bảo vệ môi trường, tôi đã sưu 
tầm và tự sáng tác một số bài thơ dễ đọc, dễ hiểu có nội dung giáo dục bảo vệ 
môi trường ®ể dạy trẻ :
 10/24 Một số biện pháp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4-5 tuổi trong trường MN
 Nhắc bạn
 Trường mình đẹp lắm bạn ơi
 Xung quanh cây lá, hoa thơm sắc màu
 Mời bạn hãy đến tham quan
 Nhưng đừng ngắt lá, bẻ cành, hái hoa
 Khuyên ai có rác vứt đi
 Nên bỏ thùng rác giữ gìn vệ sinh
 Nhắc bạn nếu có lỡ tay
 Thì hãy cúi xuống nhặt ngay tức thì
 Hãy cùng bảo vệ môi trường
 Giữ cho sạch đẹp chúng mình vui chơi 
 Tác giả : Lương Thị Thu Thùy
 Thông qua các nội dung trong câu chuyện, bài thơ, trẻ sẽ hiểu những việc 
làm có lợi và có hại tới môi trường, biết được nguyên nhân gây ô nhiễm môi 
trường và tác hại của môi trường bị ô nhiễm sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe con 
người, mọi vật xung quanhĐặc biệt trẻ rất hào hứng đàm thoại cùng cô về nội 
dung bài thơ câu chuyện . 
 Ví dụ: Tôi đưa ra các câu hỏi: Nguyên nhân nào gây ra ô nhiễm môi 
trường? Tác hại của việc vứt rác bừa bãi, không đúng nơi quy định ? Các con 
sẽ làm gì để bảo vệ môi trường ? Đồng thời khuyến khích trẻ đặt câu hỏi theo ý 
của trẻ. 
 Qua phương pháp này tôi thấy trẻ đã có ý thức biết bảo vệ môi trường 
hơn,trẻ có phản ứng với hành vi không đúng của những người làm bẩn môi 
trường, và phá hoại môi trường như: vứt rác bừa bãi, hái hoa nơi công cộngtừ 
đó hình thành ở trẻ những hành vi tốt về giáo dục bảo vệ môi trường.
3.5 Biện pháp 5: Tổ chức cho trẻ tham quan, dạo chơi:
 Tôi tổ chức cho trẻ được trực tiếp quan sát với môi trường tự nhiên nơi trẻ 
sống, nguồn nước, trang trại giáo dục, vườn cây, di tích lịch sử để giúp trẻ 
cảm nhận về vẻ đẹp của môi trường đang diễn ra xung quanh trẻ giúp trẻ có ý 
thức giữ gìn và bảo vệ, đồng thời nhằm làm phong phú thêm kinh nghiệm của 
trẻ về môi trường và hình thành ở trẻ thái độ đối với môi trường. Khi thăm quan, 
dạo chơi, tôi yêu cầu trẻ nhận xét về vệ sinh môi trường ở tại nơi đó và nêu biện 
pháp khắc phục. Tôi đưa ra một số câu hỏi nhằm tạo hứng thú trong giờ hoạt 
động, từ đó giúp trẻ củng cố thêm kiến thức về bảo vệ môi trường: Con thấy 
cảnh đẹp ở đây như thế nào? Môi trường có thoáng mát và sạch sẽ không ? Vì 
 12/24 Một số biện pháp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4-5 tuổi trong trường MN
 Hình ảnh trẻ thăm quan đình làng
 Hình ảnh trẻ thăm quan Lăng Bác
3.6. Biện pháp 6: Tổ chức cho trẻ làm đồ dùng , đồ chơi tự tạo
 Bên cạnh những biện pháp vừa kể trên tôi kết hợp với giáo viên cùng lớp 
tìm kiếm, lựa chọn những mẫu đồ dùng, đồ chơi đơn giản được tận dụng từ 
nguyên vật liệu thải bỏ để hướng dẫn trẻ cùng thực hiện để làm phong phú hơn 
ngân hàng đồ chơi tại lớp cho trẻ.
 Tạo sự hứng thú cho trẻ khi được khám phá các loại nguyên vật liệu ấy và 
 14/24