SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ Mẫu giáo nhỡ 4 đến 5 tuổi

 Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ Mẫu giáo nhỡ 
 I. ĐẶT VẤN ĐỀ 
 Một quốc gia hùng mạnh là một quốc gia có nền giáo dục phát triển. Vì 
vậy, đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển, đảm bảo xây dựng một thế hệ 
kế tiếp có đủ phẩm chất và năng lực phục vụ cho đất nước. Đại hội Đảng khoá 
IX đã xác định “Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, phát triển giáo dục - 
đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp 
hoá, hiện đại hoá, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người ”. Vì vậy, hiện 
nay giáo dục đã trở thành mối quan tâm của toàn xã hội. Đặc biệt, giáo dục mầm 
non có một vị trí rất quan trọng, là khâu đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc 
dân, là bậc học đặt nền móng cho sự phát triển nhân cách con người mới xã hội 
chủ nghĩa Việt Nam. 
 Chăm sóc - giáo dục trẻ em ngay từ những tháng năm đầu tiên của cuộc 
sống là một việc làm hết sức cần thiết và có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong sự 
nghiệp chăm lo đào tạo và bồi dưỡng thế hệ trẻ trở thành những con người tương 
lai của đất nước. Việt Nam đang có một bước chuyển mình mạnh mẽ trên con 
đường đi đến xây dựng cuộc sống ấm no, văn minh và hạnh phúc. Trẻ em hôm 
nay là thế giới ngày mai , trẻ em sinh ra có quyền được chăm sóc và bảo vệ, 
được tồn tại, được chấp nhận trong gia đình và cộng đồng. Vì thế, giáo dục con 
người ở lứa tuổi mầm non vừa là quyền lợi, vừa là nghĩa vụ của mỗi con người 
đối với xã hội, đối với cộng đồng. 
 Giáo dục thể chất là một bộ phận quan trọng của giáo dục phát triển toàn 
diện, có mối quan hệ mật thiết với giáo dục đạo đức, thẩm mỹ và lao động. Hơn 
nữa, giáo dục thể chất cho trẻ mầm non càng có ý nghĩa quan trọng hơn bởi cơ 
thể trẻ đang phát triển mạnh mẽ, hệ thần kinh, cơ xương hình thành nhanh, bộ 
máy hô hấp đang hoàn thiện. Cơ thể trẻ còn non yếu dễ bị phát triển lệch lạc, 
mất cân đối nếu không được chăm sóc giáo dục đúng đắn thì có thể gây nên 
những thiếu sót trong sự phát triển cơ thể trẻ mà không thể khắc phục được. 
Nhận thức được điều đó, Đảng và Nhà nước ta trong những năm gần đây đã đặc 
biệt chú trọng tới công tác chăm sóc giáo dục trẻ mầm non. 
 Với mục đích góp phần củng cố, tăng cường sức khỏe, phát triển cân đối, 
hài hòa về hình thái và chức năng của cơ thể của trẻ. Rèn luyện tư thế vận động 
cơ bản; phát triển các tố chất nhanh, mạnh, khéo, bền; phát triển khả năng định 
hướng trong không gian. Góp phần rèn luyện và phát triển cảm giác nhịp điệu, 
khả năng cảm nhận cái đẹp qua vận động nhanh nhẹn, nhịp nhàng, đúng tư thế, 
sự hứng thú đối với các loại vận động và đối với hoạt động tập thể. Rèn luyện 
tính trung thực, tính tổ chức kỷ luật, tinh thần tập thể, lòng dũng cảm, tự tin và 
khả năng tự quản, tự lập cho trẻ. Hình thành cho trẻ những thói quen vận động 
 2/30 Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ Mẫu giáo nhỡ 
2. Thực trạng vấn đề
a. Thuận lợi:
 - Ban giám hiệu nhà trường đã lập kế hoạch xây dựng chuyên đề “Phát 
triển vận động cho trẻ trong trường mầm non” một cách cụ thể và triển khai tới 
cán bộ công nhân viên nhà trường và được tập thể hội đồng nhất trí, ủng hộ, 
đoàn kết và quyết tâm thực hiện.
 - Trường đã đạt chuẩn Quốc gia giai đoạn 2 nên cở sở vật chất của nhà 
trường khang trang, có nhiều đồ dùng phục vụ cho việc giáo dục thể chất. Sân 
chơi rộng có nhiều đồ chơi ngoài trời, Trồng nhiều cây xanh nên sân chơi sạch 
sẽ, thoáng mát phục vụ tốt cho việc hoạt động nâng cao thể chất cho trẻ.
 - Diện tích lớp rộng, đảm bảo không gian sinh hoạt chung trên 1,5m 2 / trẻ, 
không khí lớp thoáng mát, sạch sẽ đạt tiêu chuẩn cho mọi hoạt động của trẻ.
 - Giáo viên nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ nắm vững phương pháp của bộ 
môn giáo dục thể chất.
 - Một số phụ huynh rất nhiệt tình kết hợp với giáo viên trong việc giáo 
dục trẻ và hỗ trợ về các nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ giáo 
dục thể chất.
b. Khó khăn:
 - Số lượng trẻ trên một lớp còn đông nên giáo viên còn gặp khó khăn 
trong việc chăm sóc giáo dục trẻ.
 - Phương pháp và cách tổ chức 1 số hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ 
của giáo viên chưa hiệu quả, chưa phát huy được tính tích cực của trẻ trong giờ 
học và các hoạt động giáo dục thể chất
 - Một số phụ huynh còn chưa thực sự quan tâm đến việc giáo dục thể chất 
cho trẻ.
 - Thể lực cũng như khả năng vận động của trẻ phát triển không đồng đều. 
 - Theo khảo sát đầu năm tôi thu được kết quả sau:
 Các mặt phát triển Đạt Chưa đạt
 của trẻ Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ %
1. Phát triển thể lực 45 / 48 93.7 3 / 48 62.5
2. Thói quen vệ sinh 34 / 48 7.1 14 / 48 29.1
3. Kỹ năng vận động 33/ 48 6.87 15 / 48 31.2
3. Các biện pháp tiến hành
3.1. Lồng ghép giáo dục thể chất theo chế độ sinh hoạt 1 ngày của trẻ ở lớp.
 Chế độ sinh hoạt là sự luân phiên rõ ràng và hợp lý các dạng hoạt động và 
nghỉ ngơi của trẻ trong một ngày, nhằm thỏa mãn đầy đủ nhu cầu về ăn ngủ, vệ 
 4/30 Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ Mẫu giáo nhỡ 
ngón tay ngộ nghĩnh để trẻ cùng diễn rối thông qua đó phát triển vận động của 
ngón tay và bàn tay
 Trẻ diễn rối ngón tay truyện Dê đen và dê trắng
 + Góc nghệ thuật trẻ không chỉ làm tranh hay đồ chơi từ các nguyên vật 
liệu phế thải mà tôi còn làm các bức tranh và cho trẻ vận động tạo dáng theo 
những hình ảnh đó Không những thế tại góc nghệ thuật trẻ còn được múa hát, 
vận động theo lời những bài hát đã học thông qua trò chơi Nhìn hình ảnh đoán 
tên và vận động minh họa bài hát đó
 Đặc biệt là tôi luôn hướng dẫn, gợi ý cho trẻ tại các góc chơi để trẻ có sự 
giao lưu đổi vai chơi trong khi chơi nhằm phát triển toàn diện cho trẻ vì nếu trẻ 
chỉ chơi tại một góc trong thời gian dài sẽ gây ra nhàm chán, mất hứng thú khi 
chơi và đặc biệt sự phát triển vận động sẽ không cân đối
 - Với Hoạt động sau khi ngủ dậy tôi luôn cho trẻ vận động nhẹ để giúp trẻ 
tỉnh táo trước khi bước vào hoạt động mới của buổi chiều, để làm được điều đó 
tôi luôn sáng tác và sưu tầm những bài thơ hay những trò chơi dân gian ngắn 
gọn dễ thuộc và có thể cho trẻ tự nghĩ ra những động tác vận động khi đọc thơ.
Ví dụ: Ở chủ đề Động vật tôi cho trẻ chơi trò chơi Năm con cua đá, Con chim 
chích
5 con cua đá - Với những câu thơ này trẻ dùng 
Bò trên thân gỗ những ngón tay làm con cua bò trên 
Ăn những con bọ cảng tay còn lại để chơi, trò chơi 
Thật là ngon ngon này khiến trẻ thích thú và có tác 
Bỗng một con rơi tòm xuống dụng phát triển vận động của ngón 
Hỏi còn mấy con? . tay
 6/30 Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ Mẫu giáo nhỡ 
 - Một số trò chơi vận động theo lời như:
 Nào ta cùng chơi
 Trò chơi đếm ngón Ngón này là.... em
 Ngón này là ông Đi ngủ ban đêm
 Ngón này là... bà Ban ngày đi học
 Ngón này là... cha Được đọc được chơi
 Ngón này là ... mẹ Và học đếm ngón
 Ngón này là ...chị Ngón này là ông
 Ngón này là ...anh Ngón này là bà..
 Con muỗi
 Có con muỗi Úi chà chà!
 Vo ve , vo ve Úi chà chà!
 Đốt cái tay Giang tay ra
 Đốt cái chân Vỗ con muỗi 
 Rồi bay đi xa, đi xa Đánh đét
 Con muỗi “ Bẹp”
3.2. Giáo dục các thói quen vệ sinh cho trẻ:
 Giáo dục thói quen vệ sinh cho trẻ là một nội dung không thể thiếu được 
trong việc giáo dục thể chất và hình thành nhân cách cho trẻ. Bởi khi trẻ biết vệ 
sinh thân thể, vệ sinh ăn uống, vệ sinh quần áo, và môi trường xung quanh sẽ 
tăng cường khả năng miễn dịch cho trẻ, giúp ngăn chặn những ảnh hưởng xấu từ 
môi trường xung quanh đến trẻ. Tuy nhiên, khả năng nhân thức cũng như vận 
động của trẻ còn hạn chế nên chúng ta cần hình thành, rèn luyện những thói 
quen đó một cách tỉ mỉ, kiên trì và thường xuyên để thói quen được củng cố và 
ổn định. Với trẻ lớp tôi tôi đã rèn trẻ một số thói quen sau đây:
 * Vệ sinh thân thể: Tôi luôn giáo dục trẻ biết giữ gìn thân thể sạch sẽ, có 
thói quen đánh răng, rửa mặt, rửa tay, rửa chân, chải tóc gọn gàng, sạch sẽ. Giáo 
dục các con không nghịch đất cát bẩn, cho đồ chơi hay bất cứ vật gì vào mồm, 
có thói quen rửa ráy, giữ gìn cơ thể sạch sẽ hàng ngày.
 - Để trẻ không quên thói quen này các buổi sáng tôi thường trò chuyện 
với trẻ như: Sáng dậy các con phải làm gì? Vì sao lại phải làm công việc đó? 
Nếu không đánh răng rửa mặt mà đến lớp thì sẽ như thế nào? 
 - Không chỉ có vậy mỗi khi trẻ ngủ dậy các cô luôn chải đầu tóc cho trẻ 
gọn gàng, và giáo dục trẻ phải thường xuyên gội đầu, tắm rửa để cơ thể sạch sẽ 
thơm tho có như vậy cơ thể mới phát triển tốt được.
 * Vệ sinh quần áo: Tôi luôn giáo dục cho trẻ biết vì sao phải mặc quần áo 
sạch sẽ. dạy trẻ biết nên mặc thêm quần áo hay phải cởi bớt quần áo, giáo dục 
 8/30 Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ Mẫu giáo nhỡ 
 Để trẻ có thể tham gia và thực hiện tốt việc vệ sinh môi trường ở trường 
và lớp tôi đã tham mưu với Ban giám hiệu nhà trường huy động xã hội hóa cùng 
phụ huynh trang bị thêm nhiều thùng rác có nắp đậy và bố trí ở mọi chỗ dễ nhìn, 
dễ thấy ở trong trường.
 Không chỉ như vậy tôi còn dạy trẻ biết phân loại rác thải để tốt cho môi 
trường sống: 
 + Những loại rác có thể tái chế được như vỏ chai, lon bia, vỏ hộp sữa, 
giấy vụn trẻ bỏ gọn vào một thùng hoặc có thể đưa cho cô để cùng cô tạo nên 
những đồ chơi ngộ nghĩnh phục vụ cho những giờ vui chơi.
 + Với những loại rác dễ phân hủy trẻ cũng để riêng, và đặc biệt tôi dạy trẻ 
không sử dụng túi nilong bừa bãi vì túi nilong không thể phân hủy được khi vứt 
bừa bãi ra môi trường, nhắc trẻ về nói với bố mẹ cùng hạn chế sử dụng túi 
nilong
 Trẻ tham gia vệ sinh sân trường, nhặt lá , nhặt cỏ và tưới rau
- Để trẻ có thể tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường bản thân các cô 
giáo lớp tôi cũng luôn luôn ý thức phải làm gương cho trẻ học tập, đồng thời các 
cô giáo cũng thường xuyên trao đổi với các bậc phụ huynh để tạo điều kiện cho 
trẻ về nhà được vận dụng những kỹ năng đã học để thói quen được hình thành 
và bền bỉ hơn.
 Trẻ lau đồ chơi và vệ sinh góc chơi
 10/30 Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ Mẫu giáo nhỡ 
 * Sau khi ăn: Luôn nhắc trẻ phải lau miệng, uống nước, súc miệng nước 
muối và nghỉ ngơi, không chạy nhảy, đùa nghịch trong lớp để tránh bị nôn chớ 
và không ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa còn non yếu của trẻ.
 * Quan tâm đến chế độ dinh dưỡng của trẻ suy dinh dưỡng: Với những trẻ 
suy dinh dưỡng có thể lực yếu tôi luôn chú ý động viên trẻ để trẻ ăn hết xuất 
đảm bảo đủ dinh dưỡng, Tôi cho những trẻ đó ngồi riêng một bàn và quan tâm 
đến trẻ nhiều hơn, có thể hỗ trợ trẻ và xúc cho trẻ ăn. Tôi còn bàn với phụ huynh 
về chế độ dinh dưỡng hợp lý cho trẻ để trẻ dễ ăn, dễ hấp thu để cơ thể trẻ phát 
triển tốt hơn.
3.4. Tổ chức giờ ngủ cho trẻ:
 Hình ảnh trẻ ngủ trưa tại lớp
 Ngủ là nhu cầu sinh lý không thể thiếu được của cơ thể. Trẻ càng nhỏ 
nhu cầu ngủ càng nhiều. Sự thúc của trẻ có liên quan đến hoạt động tích cực – 
kích thích các tế bào thần kinh vỏ não, được hình thành chủ yếu do ảnh hưởng 
của các tác động từ bên ngoài vỏ đại não thông qua các cơ quan cảm giác. Trung 
ương thần kinh của trẻ hoạt động còn rất yếu và rất dễ bị mệt mỏi khi trẻ thức. 
Để có thể khôi phục lại trạng thái bình thường của các tế bào thần kinh, việc tổ 
chức giấc ngủ tốt cho trẻ là rất cần thiết và có ý nghĩa lớn đối với việc bảo vệ 
sức khỏe và phát triển thể lực của trẻ. Vì vậy khi tổ chức cho trẻ ngủ tôi cũng 
 12/30