SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục thể chất cho trẻ Mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi

 Trẻ em là công dân của xã hội, là thế hệ tương lai của đất nước nên ngay 
từ thuở lọt lòng chúng ta cần chăm sóc giáo dục trẻ thật chu đáo. Đặc biệt, giáo 
dục thể chất cho trẻ càng có ý nghĩa quan trọng hơn bởi trong nghị quyết Trung 
ương 4 về những vấn đề cấp bách của sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ 
của nhân dân có ghi rõ: “Sức khoẻ là cái vốn quý nhất của mỗi con người và của 
toàn xã hội, là nhân tố quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” 
 Giáo dục thể chất là một bộ phận quan trọng của giáo dục phát triển toàn 
diện, có mối quan hệ mật thiết với giáo dục đạo đức, thẩm mỹ và lao động. Hơn 
nữa, giáo dục thể chất cho trẻ mầm non càng có ý nghĩa quan trọng hơn bởi cơ 
thể trẻ đang phát triển mạnh mẽ, hệ thần kinh, cơ xương hình thành nhanh, bộ 
máy hô hấp đang hoàn thiện. Cơ thể trẻ còn non yếu dễ bị phát triển lệch lạc, 
mất cân đối nếu không được chăm sóc giáo dục đúng đắn thì có thể gây nên 
những thiếu sót trong sự phát triển cơ thể trẻ mà không thể khắc phục được. 
Nhận thức được điều đó, Đảng và Nhà nước ta trong những năm gần đây đã đặc 
biệt chú trọng tới công tác chăm sóc giáo dục trẻ mầm non. 
 Quyết định 641/QĐ-TTg năm 2011 về phê duyệt Đề án tổng thể phát triển 
thể lực, tầm vóc người Việt Nam giai đoạn 2011 – 2030 do Thủ tướng Chính 
phủ ban hành là đề án chú trọng đến vấn đề “Tăng cường chăm sóc sức khỏe trẻ 
em, người chưa thành niên và thanh niên nhằm giảm thiểu các bệnh về tim 
mạch, bệnh béo phì, bệnh gây bất bình thường về chiều cao thân thể, góp phần 
nâng cao chất lượng cuộc sống”. 
 Đề án nâng cao chất lượng giáo dục mầm non "Phát triển Giáo dục mầm 
non giai đoạn 2006 – 2015" của bộ giáo dục và đào tạo cũng đưa ra mục tiêu: 
“Nâng cao chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ trong các cơ sở giáo 
dục mầm non, phấn đấu để tỷ lệ trẻ em đạt chuẩn phát triển là 80% năm 2010 và 
95% năm 2015, giảm tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng ở các cơ sở giáo dục mầm non 
xuống dưới 12% năm 2010 và dưới 10% năm 2015”.
 Với mục đích góp phần củng cố, tăng cường sức khỏe, phát triển cân đối, 
hài hòa về hình thái và chức năng của cơ thể của trẻ. Rèn luyện tư thế vận động 
cơ bản; phát triển các tố chất nhanh, mạnh, khéo, bền; phát triển khả năng định 
 2 cho trẻ. Nhiều bậc cha mẹ luôn lo sợ trẻ vận động sẽ bị ngã gây ra chấn thương, 
nhưng chúng ta hãy quan sát các loại vật nuôi trong gia đình như mèo chẳng 
hạn. Mèo mẹ thường tập luyện cho mèo con lăn lộn, chạy, nhảy, leo trèo và tập 
bắt mồi khi mèo con còn rất nhỏ. Bởi vậy, tập cho trẻ vận động là một trong 
những biện pháp tích cực, có hiệu quả đối với trẻ ở tuổi mẫu giáo. 
 Giáo dục thể chất cho trẻ là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất 
của trường mầm non, vì vậy mà nhiệm vụ giáo dục thể chất luôn được nhà 
trường quan tâm, lưu ý thực hiện nghiêm túc và đầy đủ, nhờ đó chất lượng giáo 
dục thể chất của trẻ không ngừng được nâng cao. Trong quá trình thực hiện 
nhiệm vụ chăm sóc và giáo dục thể chất cho trẻ chúng tôi có những thuận lợi và 
khó khăn sau:
a. Thuận lợi:
 - Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo quận 
Long Biên, Ban giám hiệu trường mầm non Hoa Thủy Tiên quan tâm chỉ đạo sát 
sao, tạo điều kiện đối với các hoạt động của giáo viên trong việc giáo dục thể 
chất cho trẻ tại trường.
 - Ban giám hiệu nhà trường đã lập kế hoạch xây dựng chuyên đề “Phát 
triển vận động cho trẻ trong trường mầm non” một cách cụ thể và triển khai tới 
cán bộ công nhân viên nhà trường và được tập thể hội đồng nhất trí, ủng hộ, 
đoàn kết và quyết tâm thực hiện.
 - Trường đã đạt chuẩn Quốc gia mức độ II nên cở sở vật chất của nhà 
trường khang trang, có nhiều đồ dùng phục vụ cho việc giáo dục thể chất. Sân 
chơi rộng có nhiều đồ chơi ngoài trời, Trồng nhiều cây xanh nên sân chơi sạch 
sẽ, thoáng mát phục vụ tốt cho việc hoạt động nâng cao thể chất cho trẻ.
 - Diện tích lớp rộng, đảm bảo không gian sinh hoạt chung trên 1,5m 2 / trẻ, 
không khí lớp thoáng mát, sạch sẽ đạt tiêu chuẩn cho mọi hoạt động của trẻ.
 - Giáo viên nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ nắm vững phương pháp của bộ 
môn giáo dục thể chất.
 4 Chế độ sinh hoạt là sự luân phiên rõ ràng và hợp lý các dạng hoạt động và 
nghỉ ngơi của trẻ trong một ngày, nhằm thỏa mãn đầy đủ nhu cầu về ăn ngủ, vệ 
sinh cá nhân, hoạt động và nghỉ ngơi của trẻ theo lứa tuổi, đảm bảo trạng thái 
cân bằng của hệ thần kinh, giúp cơ thể phát triển tốt.
 Chế độ sinh hoạt là điều kiện quan trọng để giáo dục thể chất cho trẻ có 
kết quả. Khi chế độ sinh hoạt trở thành thói quen thì nó giúp trẻ phát triển tính 
độc lập tích cực, sáng tạo của trẻ, giúp trẻ có được những phẩm chất thói quen 
đạo đức, sinh hoạt có nề nếp theo trật tự thời gian.
 Chính vì điều đó nên khi lập kế hoạch chế độ sinh hoạt một ngày cho trẻ 
tôi đã dựa trên các yêu cầu sau:
 - Dựa vào đặc điểm sinh lý, tâm lý của trẻ, trên cơ sở những nhiệm vụ 
giáo dục và điều kiện sinh hoạt. Phù hợp với chức năng cơ thể và môi trường 
sống
 - Đảm bảo được sự cân bằng giữa các hoạt động và nghỉ ngơi, giúp trẻ có 
thể tiến hành hoạt động dưới nhiều dạng khác nhau và tránh quá sức đối với trẻ.
 - Chế độ sinh hoạt hàng ngày phải được lặp đi lặp lại tránh xáo trộn nhiều 
để tạo thói quen, nề nếp cho trẻ. 
 - Chế độ sinh hoạt phải được tổ chức một cách linh hoạt cho phù hợp với 
mọi trẻ; đồng thời chế độ sinh hoạt cần chú ý tới những đặc điểm riêng của từng 
trẻ: những trẻ yếu, hệ thần kinh dễ bị kích thích thì cần tăng thời gian ngủ, nghỉ 
ngơi nhiều hơn các bạn khác.
Qua những yêu cầu trên tôi đã lập kế hoạch sinh hoạt cho trẻ một ngày như sau:
 Thời gian Nội dung
 7h17 – 8h00 Đón trẻ vào lớp - Trẻ chơi tự do
 8h00 – 8h30 Thể dục sáng - Vệ sinh cá nhân - Điểm danh
 8h30 – 9h00 Hoạt động chung ( Nhóm 1)
 Hoạt động ngoài trời ( Nhóm 2)
 9h00 – 9h30 Hoạt động chung ( Nhóm 2)
 Hoạt động ngoài trời ( Nhóm 1)
 9h30 – 9h45 Vệ sinh cá nhân
 6 Trẻ diễn rối tay truyện Thỏ trắng biết lỗi
Trẻ diễn rối bàn tay truyện Cá rô con lên bờ
 8 5 con cua đá - Với những câu thơ này trẻ dùng 
Bò trên thân gỗ những ngón tay làm con cua bò trên 
Ăn những con bọ cảng tay còn lại để chơi, trò chơi 
Thật là ngon ngon này khiến trẻ thích thú và có tác 
Bỗng một con rơi tòm xuống dụng phát triển vận động của ngón 
Hỏi còn mấy con? . tay
 Trẻ chơi trò chơi Năm con cua đá cùng cô
Con chim chích - Với bài thơ này tôi cho trẻ tự nghĩ 
Bên này một con chim chích động tác để vận động theo lời thơ 
Bên này một con chim chích hoặc theo ý thích của trẻ
Hai chú chim cùng cười “hì hì”
Hai chú chim cùng cười “ha ha”
- Thời gian hoạt động chiều của mỗi ngày là một thời gian tương đối dài, trong 
khoảng thời gian đó có thể giúp trẻ ôn lại những bài đã học buổi sáng, làm 
những bài tập còn chưa hoàn chỉnh. Đó cũng là thời gian tôi rèn cho trẻ những 
thói quen vệ sinh và cho trẻ tham gia các trò chơi vận động để rèn những kỹ 
năng vận động cho trẻ. Để đạt được hiệu quả khi dạy trẻ tôi cũng thường xuyên 
những trò chơi dân gian mới mẻ hay sáng tác một số trò chơi vui vẻ cho trẻ chơi.
Ví dụ: Trò chơi dân gian như Rồng rắn lên mây, trò chơi Mèo đuổi chuột
 10 quen đó một cách tỉ mỉ, kiên trì và thường xuyên để thói quen được củng cố và 
ổn định. Với trẻ lớp tôi tôi đã rèn trẻ một số thói quen sau đây:
 * Vệ sinh thân thể: Tôi luôn giáo dục trẻ biết giữ gìn thân thể sạch sẽ, có 
thói quen đánh răng, rửa mặt, rửa tay, rửa chân, chải tóc gọn gàng, sạch sẽ. Giáo 
dục các con không nghịch đất cát bẩn, cho đồ chơi hay bất cứ vật gì vào mồm, 
có thói quen rửa ráy, giữ gìn cơ thể sạch sẽ hàng ngày.
 - Để trẻ không quên thói quen này các buổi sáng tôi thường trò chuyện 
với trẻ như: Sáng dậy các con phải làm gì? Vì sao lại phải làm công việc đó? 
Nếu không đánh răng rửa mặt mà đến lớp thì sẽ như thế nào? 
 - Không chỉ có vậy mỗi khi trẻ ngủ dậy các cô luôn chải đầu tóc cho trẻ 
gọn gàng, và giáo dục trẻ phải thường xuyên gội đầu, tắm rửa để cơ thể sạch sẽ 
thơm tho có như vậy cơ thể mới phát triển tốt được.
 * Vệ sinh quần áo: Tôi luôn giáo dục cho trẻ biết vì sao phải mặc quần áo 
sạch sẽ. dạy trẻ biết nên mặc thêm quần áo hay phải cởi bớt quần áo, giáo dục 
trẻ không nghịch đất cát làm bẩn chân tay và không bôi tay bẩn vào quần áo làm 
bẩn quần áo của mình và của bạn.
 * Vệ sinh trong ăn uống: Vệ sinh trong ăn uống không những nhằm đáp 
ứng nhu cầu sinh lý của cơ thể, ăn uống có đảm bảo vệ sinh trẻ mới không bị lây 
nhiễm các loại bệnh tật, qua đó cơ thể trẻ mới phát triển cân đối hài hòa và khỏe 
mạnh, đồng thời giáo dục vệ sinh ăn uống còn có tác dụng giáo dục về khía 
cạnh đạo đức thẩm mỹ vì vậy:
 - Trước mỗi bữa ăn tôi luôn cho trẻ rửa tay bằng xà phòng sạch sẽ và nhắc 
nhở trẻ về gia đình cũng phải làm điều đó, đồng thời nói cho trẻ biết cần rửa tay 
bằng xà phòng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và khi tay bị bẩn để phòng bệnh 
tật đặc biệc là phòng bị trứng giun chui vào bụng gây nên nhiều bệnh
 - Trong khi ăn tôi luôn giáo dục trẻ biết sử dụng các dụng cụ ăn uống, biết 
nhai từ tốn, nhai kỹ và nuốt đồ ăn, không để rơi vãi thức ăn, không nói chuyện 
khi ăn, không nhai nhồm nhoàm
 12 Trẻ tham gia vệ sinh sân trường, nhặt lá vàng rơi
 Cùng cô nhặt cỏ vườn rau và tưới rau
 14 Trẻ lau đồ chơi và vệ sinh góc chơi
3. Tổ chức ăn cho trẻ: 
 Để trẻ phát triển thể lực cân đối hài hòa, đảm bảo được sự phát triển bình 
thường của các cơ quan trong cơ thể, việc tổ chức cho trẻ ăn uống một cách hợp 
lý, đúng giờ giấc, khẩu phần ăn phải hợp lý, cân đối giữa các thành phần Gluxit, 
Lipit, Protit, muối khoáng và vitamin, cách chế biến làm sao cho trẻ ăn, dễ hấp 
thu, phù hợp với khả năng tiêu hóa của trẻ là vô cùng quan trọng. Vì vậy tôi 
cũng thường xuyên góp ý vơí các đồng chí trong ban giám hiệu và các cô nuôi 
để trẻ có một bữa ăn đảm bảo nhất. 
 Tuy nhiên, ngoài việc đảm bảo cơ cấu thành phần bữa ăn phù hợp với 
lứa tuổi và khẩu vị của trẻ, việc tổ chức bữa ăn cho trẻ tại lớp cũng có ý nghĩa 
nhất định trong việc tiêu hóa thức ăn của trẻ. Do vậy tôi cũng rất chú trọng đến 
việc tổ chức ăn cho trẻ tại lớp tôi.
 * Trước khi ăn chúng tôi luôn chuẩn bị phòng ăn sạch sẽ, thoáng mát, bàn 
ghế sắp xếp thuận tiện cho trẻ đứng lên ngồi xuống. 
- Dụng cụ để ăn uống luôn được vệ sinh sạch sẽ, sắp xếp gọn gàng ngăn nắp. 
- Để tạo thành phản xạ có điều kiện, kích thích cảm giác ngon miệng, giúp trẻ 
tiêu hóa tốt tôi luôn cho trẻ ăn vào một thời gian nhất định.
 16