SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục Âm nhạc đối với trẻ 4-5 tuổi trong Trường mầm non Đông Cứu

 Sáng kiến kinh nghiệm
 - So với các giải pháp trước, các giải pháp được trình bày trong sáng 
kiến qui mô hơn, kết quả đạt tốt hơn.
 Với các giải pháp mà tôi đã đưa ra đây là các giải pháp khác hơn so 
với cách mà trước đây đã làm. Với các giải pháp này người quản lý, giáo 
viên làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục, bồi dưỡng đưa trẻ vào thế giới 
âm nhạc một cách linh hoạt, để trẻ cảm thụ âm nhạc một cách hiệu quả 
nhất, đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục âm cho trẻ trong trường mầm 
non.Việc nghiên cứu đề tài sáng kiến kinh nghiệm này cũng như khi áp 
dụng vào thực tế đã giúp trẻ lớp tôi nói riêng và các lớp mẫu giáo trường 
tôi nói chung rất hứng thú tham gia vào hoạt động âm nhạc.Trẻ thuộc lời 
bài hát nhanh, hát đúng giai điệu,đúng nhạc,rõ lời,trẻ tham gia sôi nổi đúng 
luật,đúng trò chơi âm nhạc.
 *Thời gian sáng kiến được áp dụng: Sáng kiến được áp dụng lần 
đầu tiên tại lớp 4 - 5 tuổi trường Mầm non Đông Cứu, từ tháng 8/2019.
 Tóm lại: Các giải pháp mà sáng kiến đưa ra có những nét khác và 
mới so với giải pháp làm trước đây. Nó vừa có tính kế thừa và phát huy 
những ưu điểm, đồng thời mang đến những nét đột phá, mới mẻ nhưng phù 
hợp với yêu cầu đổi mới hiện nay.
 3. Đóng góp của sáng kiến: 
 - Nâng cao chất lượng giảng dạy cho giáo viên. 
 - Giúp giáo viên có được những biện pháp sáng tạo nâng cao chất lượng 
hoạt động giáo dục âm nhạc đối với trẻ trong trường mầm non, đặc biệt là trẻ 
4 - 5 tuổi.
 - Giúp trẻ phát triển tốt về Đức - Trí - Thể - Mỹ và lao động.
 - Nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ.
 - Các bậc phụ huynh, nhân dân, các cấp lãnh đạo quan tâm đến ngành 
học mầm non. Đặc biệt các bậc phụ huynh, nhân dân tích cực đưa con em đến 
lớp đúng độ tuổi.
 - Đẩy mạnh công tác xã hội hóa giáo dục, đầu tư cơ sở vật chất, mua sắm 
đồ dùng, trang thiết bị cho việc dạy và học.
 - 2 - Sáng kiến kinh nghiệm
 Phần 2. NỘI DUNG
 Chương 1: KHÁI QUÁT THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ CỦA “MỘT SỐ 
BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NHẠC ĐỐI 
VỚI TRẺ 4 - 5 TUỔI TRONG TRƯỜNG MẦM NON”
 I. Cơ sở lý luận:
 Âm nhạc vốn rất gần gũi với trẻ em nhưng ở những năm đầu tiên của 
cuộc sống, những phản ứng vui vẻ của trẻ khi nghe âm nhạc vẫn còn mơ hồ, 
thậm chí nhiều khi còn lẫn lộn giữa âm nhạc với các âm thanh khác nhau ở 
xung quanh. Khi trẻ bước vào tuổi mẫu giáo, nhất là từ 4 tuổi trở lên thì trẻ đã 
cảm nhận được những bài hát và những điệu nhạc này.Tuy nhiên lòng yêu 
thích âm nhạc ở các cháu lại ở nhiều mức độ khác nhau: Có cháu yêu đến độ 
say mê, có cháu lại rất thờ ơ khi nhạc vang lên và mức độ yêu âm nhạc phần 
lớn do hoàn cảnh cuộc sống, giáo dục của người lớn xung quanh. Vì thế cho 
nên giáo dục âm nhạc là phương tiện giáo dục thẩm mỹ, giáo dục đạo đức, 
góp phần phát triển trí tuệ và có sự tác động lớn đến sự phát triển tâm sinh lí 
của trẻ. Âm nhạc đối với trẻ là thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Đặt nền móng 
cho sự phát triển của trẻ và chuẩn bị tâm thế hành trang cho trẻ bước vào 
trường Tiểu học. Có thể nói rằng sự phát triển trí tuệ nhân cách của trẻ nói 
chung và kết quả học tập của trẻ ở giai đoạn đầu phụ thuộc rất lớn vào tính 
tích cực của trẻ ở trường Mầm non. Bởi vậy Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã 
dạy:
 “Vì lợi ích mười năm phải trồng cây
 Vì lợi ích trăm năm phải trồng người”
 Ở trường Mầm non, đặc biệt đối với trẻ 4 - 5 tuổi, âm nhạc là một trong 
những loại hình nghệ thuật phát triển năng lực, cảm xúc, tưởng tượng, sáng 
tạo, sự tập trung chú ý, khả năng diễn tả những hứng thú của trẻ.
 Khác với loại hình nghệ thuật khác như hội hoạ, văn học, điện ảnh, 
âm nhạc không hoàn toàn xác định rõ những hình ảnh cụ thể. Âm nhạc bằng 
 - 4 - Sáng kiến kinh nghiệm
nhạc với các hoạt động trong cuộc sống hằng ngày ở trường Mầm non một 
cách lôgich, có hiệu quả.
 Bởi vậy, muốn thực hiện tốt việc lồng ghép phù hợp, nhuần nhuyễn, 
muốn có trò chơi mới trong hoạt động giáo dục âm nhạc hoặc trong các ngày 
hội ngày lễ chúng ta cần sử dụng đầy đủ 3 phương pháp cơ bản của giáo dục 
âm nhạc là :
 Phương pháp trực quan thích giác: là phương pháp đặc thù của giáo 
dục âm nhạc, trong đó âm nhạc gợi lên những tâm trạng , cảm xúc, tình cảm 
đa dạng, gần gũi trẻ.
 Phương pháp dùng từ (giảng giải, chỉ dẫn...) hướng đến ý thức của trẻ. 
đối với trẻ, lời nói cụ thể và có hình ảnh của giáo viên là một trong những 
phương tiện nhận thức đặc biệt gần gũi, dễ hiểu.
 Phương pháp thực hành nghệ thuật : Trẻ hát, chơi trò chơi âm nhạc, 
vận động, sử dụng nhạc cụ, hoạt động sáng tạo dưới sự hướng dẫn của giáo 
viên.
 Cho nên ở đơn vị tôi giảng dạy việc tổ chức lồng ghép giáo dục âm nhạc 
trong các hoạt động từ thể dục buổi sáng cho đến hoạt động chiều cũng đã áp 
dụng và có hiệu quả, cải biên, sưu tầm, sáng tác một số trò chơi có phần 
phong phú hơn.
 1. Khái quát về tình hình kinh tế xã hội của địa phương:
 Đông Cứu là một xã nông nghiệp nằm ở phía tây bắc huyện Gia Bình 
tỉnh Bắc Ninh, với tổng số hộ dân là 2599 hộ, tổng số dân là 9459 người, chủ 
yếu sống bằng nghề nông nghiệp.
 Tình hình kinh tế, chính trị, xã hội ổn định và phát triển đi lên. Là một xã 
có truyền thống hiếu học, không ngừng phát huy và kế thừa sự nghiệp của 
ông cha, luôn vượt mọi khó khăn để vươn lên. Tự hào về truyền thống quê 
hương, nơi có đền thờ Trạng nguyên khai khoa Lê Văn Thịnh.
 Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao và nhận thức đúng đắn của các cấp 
lãnh đạo, đặc biệt là Đảng bộ, Chính quyền địa phương nhân dân xã Đông 
 - 6 - Sáng kiến kinh nghiệm
 Là một giáo viên có tinh thần trách nhiệm và đầy lòng nhiệt tình, yêu 
nghề mến trẻ. Bản thân tôi xác định mục đích tầm quan trọng của giáo dục âm 
nhạc đối với trẻ 4 – 5 tuổi trong trường mầm non và tìm ra các giải pháp hữu 
ích nhất để nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục âm nhạc đối với trẻ 4 – 5 
tuổi trong trường mầm non.
 2.2. Những thuận lợi, khó khăn:
 * Thuận lợi:
 Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo đầu tư mua sắm cơ sở vật chất, 
sự quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu về chuyên môn xây dựng phương 
pháp đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục mầm non. Tạo mọi điều 
kiện giúp tôi những nguyên vật liệu để làm đồ dùng dạy học và đồ chơi cho 
các cháu.
 * Khó khăn:
 - Đồ dùng trang thiết bị dạy, học cho cô và trẻ chưa đầy đủ đúng theo 
thông tư 02 của Bộ GDMN. 
 - Kinh phí đầu tư cho việc dạy và học môn âm nhạc còn hạn chế. 
 - Do trình độ nhận thức không đồng đều, số trẻ nam nhiều hơn số trẻ nữ.
 - Do giáo viên ở lứa tuổi dưới năng khiếu âm nhạc chưa tốt cô hát còn sai 
về cao độ và trường độ dẫn đến trẻ hát còn bị chênh nhạc, không biết cách 
vận động
 Do đó lớp tôi chủ nhiệm còn gặp nhiều khó khăn.
 Một số phụ huynh đi làm ăn xa chưa quan tâm đến con em mình.
 Với những khó khăn như trên tôi phải dần dần khắc phục, sửa đổi và tìm 
ra những biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục âm nhạc đối với 
trẻ 4 - 5 tuổi trong trường mầm non.
 Qua quá trình tiếp xúc với trẻ bản thân tôi thấy rất lo lắng về vấn đề này 
và tôi nghĩ rằng mình phải tìm tòi suy nghĩ và nghiên cứu tài liệu để tìm ra 
biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 4 – 5 tuổi 
một cách có hiệu quả nhất để có thể giúp trẻ tự tin hơn khi giao tiếp với mọi 
người.
 - 8 - Sáng kiến kinh nghiệm
 Chương 2: CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN MỘT SỐ BIỆN PHÁP 
 NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC ÂM NHẠC 
 CHO TRẺ 4 - 5 TUỔI TRONG TRƯỜNG MẦM NON
 Giáo viên không nhất thiết phải có biệt tài gì trong việc múa hát mới 
thành công trong việc dạy nhạc, vận động cho trẻ, bởi vì đức tính quan trọng 
nhất của một cô giáo là có một thái độ tích cực, biết công nhận và trân trọng 
các biểu hiện của trẻ. Mỗi trẻ cần có một môi trường mang thông điệp: “Ở 
đây con làm gì cũng được, các sáng tạo của con thật tuyệt vời vì con đã tự 
nghĩ ra”. Giáo viên phải biết động viên, khen ngợi trẻ kịp thời, có thể thổi vào 
trẻ bầu không khí tin tưởng bằng những hành động sáng tạo và chơi trò chơi 
đóng kịch. Khi trẻ nhận ra rằng cô giáo tôn trọng và hoan nghênh các biểu 
hiện cá nhân của chính mình, thì trẻ sẽ tự tin hơn, nhiều chi tiết phong phú 
hơn, đồng thời giúp trẻ say sưa, thích thú hơn trong nhiều giờ hoạt động 
khác.
 Dựa vào tình hình thực tế ở từng địa phương, ở lớp bản thân tôi đã tìm ra 
các giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 4 – 5 tuổi 
trong trường mầm non như sau
 1. Giải pháp thứ nhất: Nâng cao trình độ chuyên môn cho giáo viên
 Để tổ chức tốt trò chơi, vận động sáng tạo theo nhạc cho trẻ đòi hỏi giáo 
viên lập kế hoạch và tập duyệt nghiêm túc như thể sẽ biểu diễn thực sự trước 
khán giả. Nếu trong lúc đang dẫn dắt trẻ múa mà giáo viên còn lo ngó vào 
sách, vở bài soạn thì sẽ không thể giao tiếp trực tiếp phát hiện phản ứng của 
trẻ. Nếu giáo viên thiếu tự tin khi nhớ thiếu lời bài hát thì sao giáo viên có thể 
lôi kéo trẻ tập trung được? Giảng dạy hiệu quả đòi hỏi cô giáo phải “làm bài 
tập ở nhà”. Cô giáo cũng sẽ đạt được sự tự tin qua luyện tập như các trẻ nhỏ 
vậy thôi.
 2. Giải pháp thứ hai: Giáo dục âm nhạc trong đời sống hằng ngày 
đối với trẻ ở trường Mầm non
 2.1. Giờ đón trẻ:
 - 10 - Sáng kiến kinh nghiệm
 Cho trẻ nghe những bài trẻ có thể hát theo được như ở trên. Ngoài tác 
động âm nhạc còn giúp trẻ làm quen, củng cố các bài trong chương trình trẻ 
phải học hát. Còn có nhiều bài hát không cần trẻ phải hát được cũng tạo 
không khí vui vẻ khi đến trường: “Đi học” của Bùi Đình Thảo, “Bài ca đi 
học” của Phan Trần Bảng không chỉ giúp trẻ làm quen, nhận biết cuộc sống 
xung quanh mà còn chăm từng bữa ăn giấc ngủ: “Cô giáo như mẹ hiền”, 
“Ngày đầu tiên đi học” của Nguyễn Ngọc Thiện.
 Sau mỗi một chủ đề tôi cho trẻ nghe qua băng đài, các bài hát trẻ được 
nghe. Khi vào bài dậy trẻ, các cháu nhanh thuộc các giai điệu, trường độ, cao 
độ nên trẻ hát đúng - hát chuẩn nhạc.
 Ngoài giờ đón trẻ, tôi còn tổ chức cho trẻ nghe nhạc trong các giờ khác. 
Đây là phương pháp giáo dục tổng hợp đạt hiệu quả cao  Có sự tham gia 
của hoạt động giáo dục âm nhạc sẽ làm cho tiết học trở lên phong phú hơn.
 2.2. Trong giờ hoạt động chung:
 Đối với hoạt động âm nhạc, tôi luôn trăn trở là làm thế nào để dậy trẻ đạt 
kết quả cao, các cháu cảm nhận được bài hát, hát đúng về cao độ, trường độ 
(hát đúng nhạc) biết vận động bài hát thành thạo, các cháu biết chơi thành 
thạo các trò chơi. Để đạt được những yêu cầu đó tôi phải nghiên cứu kỹ từng 
đề tài khi dậy trẻ, đưa ra mục đích yêu cầu phù hợp, làm đồ dùng đồ chơi sáng 
tạo. Trong quá trình dậy luôn kết hợp giữa trò chơi động và tĩnh. Vận dụng 
những phương pháp sáng tạo, kết hợp các môn học khác phù hợp.
 Ví dụ: Khi dậy đề tài âm nhạc “đàn gà trong sân”
 Chủ điểm: thế giới động vật.
 Tôi kết hợp với môn Phát triển ngôn ngữ (văn học) khám phá môi trường 
xung quanh và thiết kế tiết dạy như sau:
 Đề tài: Âm nhạc “Đàn gà trong sân”
 Chủ điểm: Thế giới động vật.
 Thời gian: 25 phút.
 Đối tượng: học sinh 4 - 5 tuổi.
 Số lượng: 33 trẻ.
 - 12 -