SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi

 Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ MGN
 A - ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
 Âm nhạc là loại hình nghệ thuật xuất hiện rất sớm trong lịch sử xã hội 
loài người và là nhu cầu không thể thiếu trong đời sống. Đặc biệt là đối với trẻ 
mầm non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu mượt mà vui tươi, 
trong trẻo của các tác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng cho 
tâm hồn trẻ thơ. Âm nhạc còn là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung 
quanh, phát triển lời nói, quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm.
 Âm nhạc là món ăn tinh thần, là ngôn ngữ chung của nhân loại và là thế 
giới kì diệu đầy cảm xúc với những âm thanh muôn màu không ngừng chuyển 
động. Nó phản ứng hiện thực khách quan bằng những hình tượng có sức biểu 
cảm cùng các yếu tố: Giai điệu, âm sắc, cường độ, hòa âm... 
 Một nhà soạn nhạc người Đức Robert Schumann đã từng phát ngôn: 
“Nhiệm vụ cao quý của âm nhạc là chiếu sâu vào những cõi sâu thẳm trong trái 
tim mỗi người”. Đúng vậy âm nhạc có sức mạnh to lớn trong việc thể hiện một 
cách tinh tế thế giới nội tâm của con người. Âm nhạc tác động trực tiếp vào lĩnh 
vưc tình cảm của con người và khả năng thống nhất con người trong cùng một 
nỗi xúc động và nó trở thành phương tiện giao tiếp hết sức nhạy cảm giữa con 
người với nhau mà không cần đến ngôn ngữ.
 Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, trẻ được nghe nhạc cổ điển từ 
trong bào thai sẽ kích thích sóng điện não giúp não phát triển tăng trí thông minh 
sau này. Đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non âm nhạc là môn học giúp trẻ phát triển 
toàn diện nhất. Thông qua âm nhạc trẻ sẽ linh hoạt, mạnh dạn, thông minh qua 
việc sáng tạo các động tác minh họa kết hợp khi hát và rèn luyện cho trẻ. Khi 
vận động theo nhạc sẽ thúc đẩy sự vận động cơ thể, sự nhanh nhẹn khéo léo, bền 
bỉ và dẻo dai qua các động tác.
 Trong chương trình giáo dục mầm non, bộ môn giáo dục âm nhạc là một 
bộ môn nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là 
nguồn hứng thú mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật và nó còn là phương tiện 
thiết thực cho các hoạt động giáo dục khác. Có thể coi âm nhạc là một bộ phận 
không thể tách rời với công tác chăm sóc, giáo dục trẻ.
 Âm nhạc trong trường Mầm non có nét đặc thù riêng, nó không chỉ mang 
tính giải trí đơn thuần mà nhằm giúp các em phát triển nhân cách toàn diện. Ý 
thức rõ vai trò của giáo dục âm nhạc cho nên hoạt động học có chủ đích “Giáo 
dục âm nhạc” đã trở thành một hoạt động không thể thiếu được trong trường lớp 
Mầm non.
 1/36 Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ MGN
 B- GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN
 Như chúng ta đã biết âm nhạc tác động vào con người ngay từ khi còn 
nằm trong nôi trẻ được nghe tiếng ru “à ơi” của bà của mẹ. Tâm hồn trẻ hồn 
nhiên trong sáng, luôn luôn vui vẻ cho nên tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu 
không thể thiếu với trẻ. Bởi chính ở đây, âm nhạc được coi như một phương tiện 
giáo dục toàn diện nhân cách chân, thiện, mỹ cho trẻ. 
 Âm nhạc vốn rất gần gũi với trẻ em nhưng ở những năm đầu tiên của 
cuộc sống, những phản ứng vui vẻ của trẻ khi nghe âm nhạc vẫn còn mơ hồ, 
thậm chí nhiều khi còn lẫn lộn giữa âm nhạc với các âm thanh khác nhau ở xung 
quanh. Khi trẻ bước vào tuổi mẫu giáo trẻ đã cảm nhận được những bài hát và 
những điệu nhạc một cách rõ ràng. Âm nhạc đối với trẻ là thế giới kỳ diệu đầy 
cảm xúc.
 Giáo dục âm nhạc là hoạt động nghệ thuật có tác dụng giáo dục thẩm mỹ, 
ngoài ra nó còn giúp trẻ phát triển trí tuệ, trẻ có khả năng trải nghiệm những cảm 
xúc trong quá trình cảm thụ và thể hiện âm nhạc: Khi nghe nhạc, trẻ cảm nhận 
được tính chất, tình cảm của âm nhạc, ảnh hưởng những trạng thái cảm xúc có 
trong tác phẩm. Ngoài ra âm nhạc còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển tai 
nghe và cảm xúc cho trẻ.
 Âm nhạc có ảnh hưởng tốt đến hành vi văn hóa của trẻ, giáo dục cho trẻ 
văn hóa giao tiếp, văn hóa hành vi và tính tập thể, tạo điều kiện hình thành phẩm 
chất đạo đức của trẻ. Khi trẻ tham gia các hoạt đông âm nhạc thì mỗi trẻ đều 
phải chấp hành tốt tổ chức, biết điều khiển vận động phù hợp với nhạc, biết 
nhường nhịn, giúp đỡ nhau.
 Giáo dục âm nhạc trong trường mầm non là giáo dục cho trẻ lòng yêu âm 
nhạc, biết cảm thụ âm nhạc thông qua các hoạt động âm nhạc phong phú như: 
Ca hát, vận động, nghe hát, múa, trò chơi âm nhạc. Giáo dục âm nhạc đã đem lại 
cho trẻ những ấn tượng, những khái niệm âm nhạc, dần hình thành trong tâm 
hồn trẻ, tạo điều kiện phát triển thị hiếu âm nhạc. Đây là bước khởi đầu giúp trẻ 
biết lựa chọn, đánh giá tác phẩm âm nhạc và biết cách biểu diễn ở mức độ đơn 
giản.
 Giáo dục âm nhạc là một trong những con đường hoàn thiện đạo đức, trí 
tuệ, thẩm mĩ và thể lực. Nhà sư phạm V.Xu-khôm-lin-xki đã đánh giá rất cao 
hiệu quả giáo dục toàn diện của âm nhạc: “Chất lượng công việc giáo dục trong 
một nhà trường được xác định phần lớn bởi mức độ hoạt động âm nhạc trong 
hoạt động của nhà trường đó”.
 3/36 Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ MGN
nhạc, có khả năng cảm thụ âm nhạc và sử dụng đàn organ giúp tiết học thêm 
phong phú sinh động. 
 Tôi thường xuyên được tham dự lớp tập huấn và các buổi kiến tập về 
chuyên môn do trường và phòng GD tổ chức. Qua đó tôi càng hiểu sâu hơn về 
chuyên môn, đặc biệt là bộ môn âm nhạc.
2. Khó khăn
 Dụng cụ âm nhạc quá quen thuộc như: Xắc xô, phách trẻ không hấp dẫn và 
phong phú.
 Trẻ hầu như chưa có kỹ năng hát, vận động, thể hiện thái độ tình cảm. Khả 
năng cảm nhận âm nhạc còn hạn chế, chưa mạnh dạn tự tin trong các hoạt động 
văn nghệ. 
 Phụ huynh đa số làm nghề nông chưa thực sự quan tâm đến việc học tập 
của con em mình nhất là với hoạt động mang tính chất nghệ thuật như hoạt động 
âm nhạc.
 Giáo viên chưa phát huy hết nghệ thuật lên lớp, sáng tạo khi cho trẻ làm 
quen với tác phẩm âm nhạc. 
III. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
 Để nắm được thực trạng vấn đề nghiên cứu sau khi nhận lớp, tôi đã tổ 
chức một số hoạt động nhằm phát triển khả năng âm nhạc cho trẻ như: Dạy hát, 
dạy vận động, nghe hát, hoạt động biểu diễn, trò chơi và một số hoạt động giao 
lưu ...cho trẻ ở lớp mẫu giáo nhỡ và có kết quả khảo sát trên trẻ như sau:
 Với tổng số học sinh lớp mẫu giáo nhỡ: 30 trẻ
 Số trẻ
STT Nội dung Đ Tỷ lệ CĐ Tỷ lệ 
 % %
 1 Sự hứng thú 17 57 13 43
 2 Trẻ hát đúng giai điệu, lời ca. 14 47 16 53
 3 Trẻ vận động và múa nhịp nhàng 12 40 18 60
 4 Khả năng cảm thụ âm nhạc. 15 50 15 50
 5 Trẻ mạnh dạn, tự tin biểu diễn văn nghệ. 11 37 19 64
 Từ bảng khảo sát trẻ tôi thấy:
 Khả năng ca hát và vận động của trẻ còn hạn chế, chưa mạnh dạn tự tin 
khi biểu diễn
 Nhiều trẻ hát chưa đúng giai điệu lời ca, vận động và múa chưa nhịp 
nhàng.
 Trẻ chưa mạnh dạn tham gia biểu diễn và chơi trò chơi.
 5/36 Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ MGN
 Ví dụ 2: Khi cho trẻ nghe bài hát: “Ba ngọn nến lung linh”, cô hát với nhịp 
điệu mượt mà, nhẹ nhàng, uyển chuyển, trầm bổng, với nét mặt tươi cười, gần 
gũi với trẻ thể hiện tình cảm yêu thương của cha mẹ với các con, để gây sự hứng 
thú cho trẻ.
 Ví dụ 3: Khi hát bài: “Múa đàn” cô có thể làm động tác gảy đàn, nhún chân 
theo nhịp điệu, sẽ gây thu hút hứng thú của trẻ tham gia vào bài hát.
 Múa là dạng vận động có tác dụng phát triển thẩm mĩ, hình thành tư thế 
dáng điệu. bài múa được xây dựng trên cơ sở nội dung, tính chất, nhịp điệu âm 
nhạc, lời ca. Múa được sử dụng chủ yếu ở lứa tuổi mẫu giáo nhất là với trẻ 5-6 
tuổi đã có kĩ năng múa rõ ràng, đa dạng. Bởi vậy, khi dạy trẻ múa giáo viên phải 
làm mẫu đẹp, động tác rõ ràng, nhịp nhàng, chính xác và biết thể hiện cảm xúc 
khi múa sao cho phù hợp với nội dung tính chất bài hát.
 Ví dụ 4: Khi dạy trẻ múa bài: “Múa cho mẹ xem”. Giáo viên thể hiện 
động tác múa trên đôi bàn tay thật mềm dẻo kết hợp nhún chân nhịp nhàng, mắt 
nhìn theo tay, thể hiện sự vui tươi. 
 Muốn thực hiện tốt việc giáo dục âm nhạc, giáo viên phải có khả năng, có 
kiến thức âm nhạc, biết biểu diễn, vì hiệu quả giáo dục ảnh hưởng trực tiếp đến 
trẻ. Bên cạnh đó, giáo viên cũng cần biết đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi của trẻ 
trong mối quan hệ với âm nhạc, đặc điểm cơ quan phát âm của trẻ... để có 
phương pháp dạy thích hợp. Đặc biệt, giáo viên cần phải biết truyền đạt, biết thể 
hiện thật hấp dẫn và phù hợp với trẻ.
 Để xây dựng kế hoạch hoạt động âm nhạc theo đề tài trong hoạt động 
học, tôi đã kiên trì rèn luyện bằng nhiều hình thức: Trước hết nghiên cứu tài liệu 
về âm nhạc, tâm sinh lí lứa tuổi...tham gia học tập chuyên môn, dự giờ đồng 
nghiệp để cùng nhau trao đổi kiến thức kĩ năng âm nhạc và học tập qua truyền 
thanh, truyền hình, ti vi, băng đài... nắm chắc phương pháp, hình thức tổ chức 
hoạt động âm nhạc cho trẻ. Mỗi bài tôi chuẩn bị dạy cho trẻ, tôi phải học thuộc, 
hát đúng cao độ, trường độ, thể hiện được tình cảm và hòa mình vào với ca 
khúc. Với những bài vận động minh họa hay múa tôi phải lựa chọn những động 
tác phù hợp với giai điệu, lời ca của bài hát, phù hợp với lứa tuổi mẫu giáo nhỡ, 
rồi tập luyện cho nhuần nhuyễn để chuẩn bị dạy cho trẻ...Từ đó tôi đã gây hứng 
thú, ngẫu hứng tham gia vào hoạt động âm nhạc cho trẻ và trẻ muốn bắt chước, 
tái tạo lại ca khúc bằng khả năng của mình. Do đó, chất lượng âm nhạc của trẻ 
được nâng cao hơn.
2. Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch giảng dạy phù hợp khả năng nhận thức 
của trẻ và tổ chức tiết học linh hoạt sáng tạo
2.1. Xây dựng kế hoạch
 7/36