SKKN Một số biện pháp lồng ghép tích hợp nội dung giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm cho trẻ 4-5 tuổi Trường Mầm Non Nga Yên

 Giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm hiện nay đang là vấn đề nóng 
bỏng, là mối quan tâm của toàn xã hội. Trong những năm gần đây, đã có nhiều vụ xảy 
ra ngộ độc thực phẩm ở các địa phương các bếp ăn tập thể trong cả nước làm ảnh hưởng 
đến sức khỏe và tính mạng của con người.
 “Các cơ sở giáo dục mầm non là nơi tập trung đông trẻ, bản thân trẻ còn yếu ớt, 
chưa chủ động, ý thức được đầy đủ về dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm”. Vì 
vậy ngành học mầm non đã đưa nội dung “Giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực 
phẩm” vào chương trình chăm sóc nuôi dưỡng và giáo dục trẻ ở lứa tuổi này. [1]
 Thực hiện nhiệm vụ của bộ giáo dục và đào tạo ngành học mầm non đã đưa nội 
dung chuyên đề giáo dục dinh dưỡng, vệ sinh an toàn thực phẩm vào chương trình chăm 
sóc giáo dục trẻ. Đây là việc làm vô cùng cần thiết, nó tạo được sự liên thông chăm sóc 
nuôi dưỡng từ độ tuổi mầm non cho đến lứa tuổi học đường. Chăm sóc nuôi dưỡng, giáo 
dục trẻ là một quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch lên tình cảm, lý trí của trẻ 
nhằm thay đổi nhận thức, thái độ, hành động để trẻ tự giác chăm lo đến vấn đề ăn uống, 
vệ sinh sức khỏe, cá nhân, tập thể và cộng đồng.
 Như vậy giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm ở trường mầm non là 
việc làm cần thiết, đối với trẻ mầm non nói chung, trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi nói riêng. Trẻ 
lứa tuổi này rất dễ nhạy cảm và mau chóng tiếp thu những điều học được ở trường, hình 
thành dấu ấn lâu dài, giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm cho trẻ mẫu giáo 
sẽ góp phần quan trọng tạo ra lớp người mới có sự hiểu biết đầy đủ về dinh dưỡng và vệ 
sinh an toàn thực phẩm, biết lựa chọn ăn, uống hợp lý, đúng cách, đảm bảo sức khoẻ tốt, 
thân thể hài hòa, cân đối....
 Với tầm quan trọng của việc giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm 
cho trẻ mầm non, bản thân tôi luôn suy nghĩ, tìm tòi những biện pháp, thủ thuật trong 
quá trình giáo dục trẻ, lôi cuốn trẻ tham gia vào các hoạt động dinh dưỡng, sức khoẻ và 
vệ sinh an toàn thực phẩm mọi lúc, mọi nơi một cách tích cực, đạt hiệu quả cao nhất. Vì 
vậy năm học này tôi đã chọn nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp lồng ghép tích hợp 
nội dung giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm cho trẻ 4-5 tuổi Trường 
Mầm Non Nga Yên”.
 1/29 xác.
 - Phương pháp tuyên truyền: Sử dụng tuyên truyền để phụ huynh tham gia phối 
kết hợp chuẩn bị cơ sở vật chất phục vụ chăm sóc giáo dục dinh dưỡng và VSATTP cho 
trẻ.
 2. NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận.
 Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống quốc dân, sự phát triển của 
trẻ thời kỳ này có một vị trí đặc biệt quan trọng trong giáo dục thế hệ trẻ, có vai trò quyết 
định, tạo tiền đề vững chắc cho phát triển về sau, xuyên suốt cả một đời người. Ở lứa 
tuổi này, cơ thể trẻ đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ và hoàn thiện dần. Vì thế 
cơ thể trẻ còn non yếu dễ bị phát triển lệch lạc và mất cân đối. Do vậy trẻ chỉ có thể phát 
triển tốt nếu như được chăm sóc một cách hợp lý. Bên cạnh đó sức khỏe của trẻ em phụ 
thuộc vào nhiều yếu tố như: Chế độ dinh dưỡng, phòng bệnh, di truyền, môi trường... 
Trong đó dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm có vai trò quan trọng, ảnh hưởng trực 
tiếp đến sự phát triển của trẻ em.
 Trong thời đại của nền văn minh trí tuệ giáo dục mầm non đang có những chuyển 
biến mới về chất lượng, đổi mới chung của ngành giáo dục. Dưới ánh sáng của nghị 
quyết về công tác cải cách giáo dục điều lệ trường mầm non cũng đã nêu lên nhiệm vụ 
hàng đầu trong 4 nhiệm vụ của trường mầm non, vì vậy việc chăm sóc sức khỏe cho trẻ 
nhằm phát triển cân đối hài hòa, nhằm chống đỡ bệnh tật. Vì thế nếu chúng ta chăm sóc 
nuôi dưỡng, vệ sinh không tốt về cá nhân trẻ, môi trường trong và ngoài lớp đều gây cho 
trẻ ốm đau, bệnh tật, dẫn đến sự phát triển về thể chất bị kìm hãm, các quá trình tâm sinh 
lý đang trên đà hình thành và phát triển cũng không thể nào phát triển trên một cơ thể 
gầy còm, ốm yếu.
 Mặt khác, năm học .............là năm thứ tư thực hiện chuyên đề phát triển vận
động nên việc lồng ghép nội dung giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm 
cho trẻ trong các hoạt động hàng ngày là việc làm vô cùng quan trọng vì sức khỏe vốn 
là quý, qua đây tạo điều kiện cho trẻ phát triển tốt cả về thể lực và trí tuệ sau này. Vì vậy 
 3/29 đó nguồn thực phẩm tươi ngon phục vụ cho trẻ trở nên khan hiếm và đắt đỏ hơn, gây 
nhiều khó khăn cho công tác nuôi dưỡng trẻ.
 - Bản thân chưa chú trọng đến khả năng gây hứng thú cho trẻ vào các hoạt động, 
nhất là hoạt động giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm còn nhiều hạn chế.
 - Trẻ lớp tôi đa số là con em nông thôn nên sự hiểu biết về dinh dưỡng và vệ sinh 
an toàn thực phẩm còn hạn chế. Những món ăn trẻ được tiếp xúc còn ít, nhiều trẻ còn 
chưa biết mình thích ăn món gì nhất.
 - Sự hiểu biết về ăn uống đúng cách để có lợi cho sức khoẻ và phòng tránh bệnh 
tật còn nhiều hạn chế.
 - Một số bậc phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến sức khoẻ của trẻ để trẻ ăn, ngủ, 
vệ sinh tuỳ thích, mất vệ sinh. Từ đó dẫn đến số trẻ suy dinh dưỡng còn nhiều và mắc 
một số bệnh tật như: Sâu răng, còi xương, đau mắt, tiêu chảy,....
 * Xuất phát từ thực tế đó tôi nhận thấy và đã tiến hành tổng hợp kết quả cân đo, 
khám sức khỏe trẻ lần 1 và khảo sát về nhận biết dinh dưỡng giúp con người khỏe mạnh, 
chống đỡ được các loại bệnh tật cũng như hiểu biết về vệ sinh của trẻ trong lớp. Kết quả 
cho thấy: Tổng số có 35 cháu trong đó 16 trẻ gái và 19 trẻ trai. Trong đó:
* Kết quả cân đo, chấm biểu đồ:
T. Số Kết quả cân nặng Kết quả chiều cao
Trẻ Kênh SDD K cao hơn 
 Kênh Dưới -2 Và - Kênh Kênh
 TL % TL % tuổi trên +2 TL % TL % TL %
 BT 3 và +3 BT TC
35 31 88,6 4 11,4 0 0 30 86 5 14
* Kết quả khám sức khỏe:
T. Kết quả Khám bệnh
Số Hô TL Ỉa chảy TL Đau TL Sâu TL N/ TL Ngoài TL% Còi TL%Bệnh TL%
 hấp % % mắt % răng % giun % Da xương khác
Trẻ
 5/29 TT ND khảo sát Tổng Kết quả trên trẻ
 số
 Đạt Chưa đạt
 Số trẻ Số trẻ
 TL TL
 % %
 1 Trẻ biết gọi tên các loại thực phẩm đơn giản 35 28 80 7 20
 2 Phân loại nhận biết phân biệt được 4 nhóm thực 
 35 26 74 9 26
 phẩm thông thường
 3 Trẻ biết ăn nhiều loại thực phẩm khác nhau 35 27 77 8 23
 4 Biết hoạt động chế biến các món ăn đơn giản 35 25 71 10 29
 5 Trẻ biết sử dụng dụng cụ ăn uống đơn giản, có 
 35 29 83 6 17
 thói quen vệ sinh
 6 Có thói quen vệ sinh văn minh trong ăn uống, có 
 35 28 80 7 20
 thói quen vệ sinh cá nhân
 (Kết quả khảo sát từng trẻ: Xem phụ lục 1)
 Qua bảng khảo sát cho thấy kết quả chung trên trẻ còn thấp:
 - Tỷ lệ trẻ đạt chưa caovà tỷ lệ trẻ chưa đạt còn nhiều.
 Từ thực trạng trên để nâng cao chất lượng giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn 
thực phẩm cho trẻ tôi đã nghiên cứu tìm tòi sáng tạo và áp dụng các hình thức giáo dục 
phù hợp giúp trẻ tiếp thu một cách nhẹ nhàng, thoải mái. Từ đó giúp trẻ phát triển một 
cách toàn diện hơn.
2.3. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN.
 Thông qua thực trạng trên tôi đã đưa ra các biện pháp hữu hiệu nhất phù hợp với 
thực tế của trường, của lớp và của địa phương.
 2.3.1. Tuyên truyền, phối hợp phụ huynh chuẩn bị cơ sở vật chất phục vụ 
chăm sóc giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh ao toàn thực phẩm.
 Hàng năm vào dịp đầu năm học trường tôi tổ chức buổi họp phụ huynh riêng của 
 7/29 để trẻ trải nghiệm, khám phá thế giới xung quanh thông qua các góc chơi của môi 
trường giáo dục.
 Ngay từ đầu năm học tôi đã vận động phụ huynh cùng tham gia làm đồ dùng đồ 
chơi trang trí lớp, nhằm giúp trẻ tích cực khám phá tìm tòi phục vụ trong quá trình học 
tập của trẻ thông qua 6 góc chơi trong lớp.
 Trong lớp tôi đã trang trí làm nổi bật góc “Bé tập làm nội trợ” đây là góc hoạt 
động xuyên suốt cả năm và hoạt động mọi lúc mọi nơi cho trẻ. Với nhiều nội dung 
phong phú gắn liền với từng chủ đề thực hiện. Ở góc này, tôi đã cùng phụ huynh mua 
sắm những đồ chơi bằng nhựa và đồ chơi tự làm như bộ nấu ăn: Xoong, nồi, bát thìa, 
bộ đồ chơi những loại rau, quả, các nhóm thực phẩm phục vụ cho việc chơi cũng như 
việc giáo dục dinh dưỡng cho trẻ. Bên cạnh đó trẻ còn được thực hiện các quy trình 
thông qua các góc mở.
 Ở góc xây dựng: Tôi đã chuẩn bị những đồ dùng đồ chơi cho trẻ xây dựng những 
trang trại, những vườn rau sạch phù hợp với từng chủ đề trong năm học.
 Ở góc thiên nhiên: Tôi cho trẻ quan sát sự nảy mầm của hạt. Đồng thời giáo dục 
trẻ biết gieo hạt, hạt nảy mầm thành cây và cây được lớn lên như thế nào? Từ đó trẻ 
được quan sát, khám phá trải nghiệm và hiểu được lợi ích của cây.
 Tại góc bác sĩ: Tôi đã chuẩn bị cho trẻ bộ đồ khám sức khỏe để trẻ hoạt động, qua 
đó tuyên truyền giáo dục cho trẻ cách phòng tránh bệnh tật, bảo vệ sức khỏe cho mình 
cũng như mọi người xung quanh.
 Ở góc sách: Cùng với phụ huynh tôi đã sưu tầm được những tranh ảnh, họa báo 
về dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm cho trẻ xem, quan sát, để từ đó giúp trẻ 
tiếp thu kiến thức về dinh dưỡng được tốt hơn.
 Trong góc bán hàng: Tôi cũng đã chuẩn bị những đồ dùng đồ chơi như: Các loại 
thực phẩm, các loại rau quả, để trẻ được thực hành vai chơi của mình.
 Tất cả những đồ dùng, đồ chơi chế biến dinh dưỡng tôi đều sắp xếp ở các góc chơi 
một cách khoa học để giúp trẻ dễ thấy, dễ lấy, và dễ cất.
 * Xây dựng môi trường ngoài lớp:
 - Góc tuyên truyền với phụ huynh: Ở góc này tôi đã xây dựng góc trao đổi phụ 
huynh để phụ huynh biết về sức khỏe phát triển của trẻ theo giai đoạn có kế hoạch 
 9/29 thời phối kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường và gia đình quan tâm đến vấn đề dinh dưỡng 
và vệ sinh an toàn thực phẩm cho trẻ.
 - Môi trường bên ngoài giáo dục trẻ: Ở đây nếu tháng nào thực hiện chuyên đề 
giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm thì tôi chuyển lô tô, tranh ảnh sách 
báo những hình ảnh về nội dung chuyên đề này. Bên cạnh đó tôi đã lên kế hoạch 1 
tháng/1 lần tổ chức các hoạt động học có lồng ghép nội dung giáo dục dinh dưỡng vệ 
sinh an toàn thực phẩm dưới nhiều hình thức câu đố, trò chơi, thơ truyện, ... giúp trẻ 
hứng thú tham gia học tập tốt. Mời phụ huynh đến tham gia, từ đó phụ huynh nắm được 
kiến thức cũng như kỹ năng cùng phối hợp với cô giáo để giáo dục dinh dưỡng, vệ sinh 
an toàn phẩm cho trẻ đạt kết quả tốt.
 Trong năm học với khu vực vườn rau của bé: Được nhà trường đã phân công mỗi 
nhóm lớp một luống. Tôi đã cùng với các bác phụ huynh của lớp trồng mùa nào rau 
đấy, gồm các loại rau: Muống, đay, mồng tơi, cải bắp, cải thìa, cà
rốt .....Để trẻ cùng cô hàng ngày tưới, chăm sóc. Đặc biệt là trẻ biết được đây là
nguồn rau sạch, an toàn, biết được phải lao động vất vả mới có rau ăn, được tìm hiểu 
về tác dụng của các loại rau đối với cơ thể con người....
 Việc xây dựng môi trường trong lớp và ngoài lớp theo các chủ đề, xuyên suốt cả 
năm học trong đó có kế thừa đồ dùng đồ chơi của chủ đề trước sang chủ đề sau. Đặc 
biệt là xây dựng môi trường giáo dục dinh dưỡng, vệ sinh an toàn thực phẩm, giúp cho 
100% phụ huynh hiểu để cùng với cô giáo dạy trẻ nhận biết giá trị của các chất dinh 
dưỡng và giữ được vệ sinh an toàn thực phẩm. Hơn nữa trong các đợt nhà trường tổ 
chức chấm điểm trang trí lớp và xây dựng môi trường giáo dục lớp tôi đều xếp loại tốt.
2.3.3. Giáo dục dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm cho trẻ thông qua các 
hoạt động trong ngày ở mọi lúc mọi nơi.
 3.3.3.I. Giờ đón trả trẻ.
 - Tôi trò chuyện với trẻ về các loại thực phẩm mà trẻ biết tác dụng của thực phẩm 
đó đối với sức khoẻ con người phù hợp với chủ đề, giáo dục trẻ giữ gìn vệ sinh cá nhân, 
vệ sinh chung.
 Ví dụ: Ở chủ đề “Thế giới thực vật ” tôi trò chuyện với trẻ về các loại rau, quả 
 11/29