SKKN Một số biện pháp kích thích trẻ 4-5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ tạo hình

 Đỗ Thị Quỳnh Trang – Trường Mầm non Hoa Hồng
 MỤC LỤC
 I. Đặt vấn đề...................................................................................................1
 II. Giải quyết vấn đề......................................................................................2
 1. Cơ sở lý luận của vấn đề..............................................................................2
 2. Thực trạng của vấn đề............................... ..................................................2
 3. Một số biện pháp kích thích trẻ 4 – 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ 
hoạt động tạo hình .....................................................................................................3
 4. Kết quả đạt được........................................................................................19
 III. Kết luận và khuyến nghị.......................................................................21
 1. Kết luận......................................................................................................21
 2. Khuyến nghị.............................................................................................. 21 Đỗ Thị Quỳnh Trang – Trường Mầm non Hoa Hồng
nhằm truyền thụ đến trẻ sao cho trẻ tiếp thu một cách nhẹ nhàng, thoải mái. Từ 
nhận thức trên, tôi đã đưa vào một số biện pháp để giúp trẻ hoạt động tích cực hơn 
trong giờ tạo hình. Dưới đây là: "Một số biện pháp kích thích trẻ 4 – 5 tuổi hoạt 
động tích cực trong giờ tạo hình”
 II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 1. Cơ sở lý luận của vấn đề
 Nghệ thuật tạo hình là một loại hình nghệ thuật hấp dẫn với trẻ và là môn 
học quan trọng trong chương trình giáo dục mầm non. Đó là phương tiện quan 
trọng trong giáo dục thẩm mỹ và có tác dụng to lớn trong việc hình thành nhân 
cách cho tre. Phát triển ở trẻ khả năng cảm thụ và cảm xúc thẩm mỹ, bồi dưỡng thị 
hiếu thẩm mỹ, hình thành tình yêu với cái đẹp trong thiên nhiên, trong cuộc sống và 
phát triển trí nhơ, trí tưởng tượng, sáng tạo của trẻ. Có thể nói, không trẻ nào không 
muốn ngắm nhìn những bức tranh, đồ dùng được trang trí đẹp. Hơn nữa, đó lại là 
nhưng sản phẩm do chính trẻ tạo ra. Chính vì thế, là một giáo viên mầm non tôi 
muốn được nâng cao nhận thức của bản thân đồng thời góp một phần nhỏ bé của 
mình vào việc nâng cao chất lượng giáo dục trẻ phát triển toàn diện.
 Đã nhiều năm dạy trẻ lứa tuổi 4 – 5 tuổi, tôi đã đúc rút được một số kinh 
nghiệm từ việc từ việc dạy trẻ môn tạo hình và đây cũng chính là môn dạy mà tôi 
yêu thích.
 2. Thực trạng của vấn đề
 2.1. Thuận lợi
 Trường có bề dày thành tích, có đội ngũ quản lý dày dạn kinh nghiệm. Ban 
giám hiệu có trình độ chuyên môn cao, 02 đồng chí có trình độ thạc sĩ, 01 đồng chí 
có trình độ đại học và có kinh nghiệm tổ chức quản lý giỏi. Đội ngũ cán bộ giáo 
viên trong trường 100% đạt chuẩn và trên chuẩn.
 Đồ dùng đồ chơi nhiều, phong phú, đa dạng. Tài liệu tham khảo cho hoạt 
động CSGD được trang bị đầy đủ. 
 Giáo viên thường xuyên được tham dự các lớp học tập huấn, các lớp học bồi 
dưỡng chuyên môn do Phòng Giáo dục – Đào tạo Quận tổ chức.
 Giáo viên có trình độ chuyên môn nắm vững các kỹ năng dạy tạo hình và 
nhiều năm dạy mẫu giáo.
 Lớp học rộng rãi, thoáng mát
 38 % trẻ có khả năng tạo hình trong đó 5% trẻ có khẻ năng tạo hình tốt.
 2.2. Khó khăn
 - Nhiều trẻ kỹ năng vẽ còn yếu, bài tạo hình chưa sang tạo, chưa biết cách 
sắp xếp bố cục bức tranh, chưa biết phối hợp các mảng mầu, và chưa biết nhận xét 
tranh
 - Một số trẻ còn mải chơi, không hứng thú tập trung chú ý trong giờ học
 - Nhiều phụ huynh chưa nhận thức được hết về tầm quan trọng của việc học 
tạo hình nên chỉ chú trọng các môn: Cho trẻ làm quen với Tiếng Anh, làm quen với Đỗ Thị Quỳnh Trang – Trường Mầm non Hoa Hồng
 Ví dụ 1: Tôi cho trẻ “Vẽ vườn cây ăn quả” Tôi lấy ra một mô hình sa bàn và 
rất nhiều những cây ăn quả đặt ở ngoài sa bàn, tôi cho trẻ lên đặt các cây vào trong 
sa bàn đó để tạo thành một vườn cây. Rồi cho trẻ quan sát để vẽ bức tranh về “vườn 
cây ăn quả”. Trẻ đã rất thích thú thực hiện đạt được kết quả cao.
 Ví dụ 2: Làm tranh về Tết Trung Thu (Một thể loại vẽ, in có sử dụng nguyên 
vật liệu tự nhiên như: rau, củ, quả).
 - Tôi tạo không khí lớp học bằng các loại đèn lồng.
 - Bảng treo tranh của trẻ là một tấm nhựa thể hiện bầu trời đêm có điểm 
nhấn là vầng trăng cổ tích và dải ánh sáng bạc có điểm xuyết bằng các bóng điện 
nhấp nháy. Với bảng treo sản phẩm này khi trẻ dán các bức tranh của mình lên 
trông sẽ rất đẹp và lung linh, điều đó giúp trẻ thích thú và tự tin hơn.
 Ví dụ 3: Vẽ về biển
 - Tôi cho trẻ gấp thuyền, ca nô, tàu thuỷ... từ chiều hôm trước, và chuẩn bị 3 
bến cảng. Một bến vẽ thuyền, 1bến vẽ ca nô, 1bến vẽ tàu thuỷ.
 - Vào giờ học tôi cho trẻ đi lấy đồ dùng trẻ gấp được và hỏi: “Hôm trước các 
con đã gấp được những cái gì? Thuyền buồm, tàu thuỷ... là những phương tiện gì? 
Nó hoạt động ở đâu? Vậy con thích chơi trò chơi với đồ chơi các con đã tạo được 
không? Cô đã thiết kế được các bến cảng cho tàu thuỷ, thuyền buồm, ca nô và 
chúng mình cùng chơi trò chơi cho các phương tiện đó về đúng bến của mình nhé. 
 - Sau khi chơi xong tôi cho trẻ ngồi xung quanh mình và hỏi: “Các con 
thường nhìn thấy thuyền, ca nô, tàu thuỷ hoạt động ở đâu? Vậy những ai đã được đi 
biển rồi? Các con thấy biển như thế nào? ” Trẻ kể theo hiểu biết của trẻ. Và cho trẻ 
xem 3 bức tranh vẽ về biển được cô xắp xếp nội dung bố cục vào thời gian khác 
nhau. Để trẻ tự nhận xét các bức tranh vẽ về biển theo ý hiểu của mình. Bằng ngôn 
ngữ miêu tả, tôi hướng trẻ nhận xét về vẻ đẹp của các bức tranh qua nội dung, mầu 
sắc, bố cục xắp xếp: về cảnh biển lúc bình minh, buổi trưa và cảnh biển khi hoàng 
hôn buông xuống
 - Có thể nói hiệu quả ngôn ngữ miêu tả rất cao giúp trẻ tái tạo, hình dung một 
cách sinh động. Khi trẻ đã có kiến thức về biển, tôi sẽ hỏi trẻ thích vẽ biển vào thời 
điểm nào, có những gì ở biển, rồi gợi ý cho trẻ cách vẽ bãi cát, sắc xanh của mây 
trời, của làn nước, hình dạng của thuyền buồm, dãy núi, cánh chim hải âu bay lượn. 
 Kết quả không những trẻ khá vẽ được mà những trẻ yếu cũng tạo ra sản 
phẩm có nội dung và mầu sắc bức tranh thật sinh động.
 Ngoài ra tôi còn cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên, xã hội, giúp trẻ có cảm xúc 
tốt. Trên cơ sở đó, bộc lộ trí tưởng tượng sáng tạo bằng các đường nét đơn giản có 
tính khái quát cao, mầu sắc tươi sáng và quan trọng là trẻ sẽ gửi vào đó các ấn 
tượng của mình về thế giới xung quanh.
 Ví dụ: Những giờ học cho trẻ học ngoài trời để tiếp xúc với thiên nhiên như: 
Vẽ hoa mùa xuân, vẽ trường mầm non, vẽ vườn cây ăn quả, vẽ theo ý thích, thổi 
hoa từ màu nước, làm cây quất, làm cây thông Noel...
 Với cách thay đổi các hình thức vào bài, các tiết học tôi thấy trẻ có cảm giác 
sảng khoái, hứng thú và bài có kết quả cao. Đỗ Thị Quỳnh Trang – Trường Mầm non Hoa Hồng
ngày sinh nhật của các bé hay những ngày lễ lớn: trung thu, ngày nhà giáo Việt 
Nam, ngày phụ nữ Việt Nam 20-10, noel, tết, ngày phụ nữ thế giới 8-3, ngày quốc 
tế thiếu nhi đó là những động lực cho trẻ làm những món quà để tặng cho người trẻ 
thương yêu, những người mà trẻ quan tâm, hay để trang trí cho những ngày lễ trẻ 
sẽ hứng thú và làm một cách say mê.
 Ví dụ:
 - Vào ngày 20/10 ngày của bà của mẹ tôi gây hứng thú cho trẻ bằng những 
món quà ý nghĩa mà con có thể tặng mẹ, tặng bà những người mà trẻ yêu quý nhất. 
 - Ngày Noel tôi cho trẻ làm những bông tuyết, những chiếc giầy trang trí cho 
lớp học đón Noel.
 Trẻ làm hoa tặng mẹ ngày 8/3
 3.5. Biện pháp 5: Sử dụng nguyên vật liệu gần gũi, đẹp, phong phú
 Muốn trẻ vẽ được một bức tranh đẹp thì đồ dùng của cô như tranh mẫu, vật 
mẫu, tranh gợi ý phải đẹp, chuẩn mang tính thẩm mĩ. Vì tư duy của trẻ là tư duy 
trực quan hình tượng. Trẻ thu hút bởi các mầu sắc rực rỡ, những hình thù ngộ 
nghĩnh sinh động. Những chất liệu để làm nên những sản phẩm mẫu của cô có thể 
rất gần gủi với trẻ hoặc là những chất liệu mới mà cô sưu tầm được. Dưới mắt trẻ 
cái gì cũng mới mẻ, cũng gợi cho trẻ sự tò mò. Sự phong phú trong đồ dùng còn 
giúp trẻ thả sức mà sang tạo ra những sản phẩm của riêng mình, kích thích sự tìm 
tòi khám phát triển tư duy của trẻ.
 Vì lẽ đó, muốn thu hút trẻ vào giờ học vẽ, ngoài các bức tranh bằng mầu 
nước, mầu sáp, tôi còn sưu tầm nhiều tranh nghệ thuật, tranh dân gian, tranh Đông 
Hồ ... và làm thêm nhiều tranh bằng các chất liệu khác nhau như: tranh vườn cây ăn 
quả bằng đất nặn, tranh ngôi nhà của bé bằng nguyên liệu thiên nhiên (như lá cây, 
các loại hạt ...), những vật liệu nhân tao tranh chùa một cột bằng len, vải vụn, bằng 
hột hạt.... Đỗ Thị Quỳnh Trang – Trường Mầm non Hoa Hồng
 Những bức tranh đó đều đảm bảo về nội dung, mầu sắc để trẻ quan sát và nhận 
xét, giúp trẻ tích luỹ được nhiều cảm xúc, vốn hiểu biết của trẻ để thể hiện trong 
tranh vẽ của mình. Từ đó phát huy được trí tưởng tượng sáng tạo của trẻ.
 3.6. Sử dụng sản phẩm đẹp của trẻ làm đồ dùng trực quan
 Không phải với tất cả các hoạt động tạo hình của trẻ đều phải sử dụng đồ 
dùng trực quan như vậy nhưng cách sử dụng đồ dung trực quan do các anh chị lớn 
tuổi hơn làm ra sẽ gây được sự chú ý và tạo hứng thú đáng kể cho trẻ. 
 Ví dụ: Vẽ tranh về một cảnh đẹp quê hương
 Tranh của bé lớp mẫu giáo lớn Tranh của bé lớp mẫu giáo nhỡ Đỗ Thị Quỳnh Trang – Trường Mầm non Hoa Hồng
 Cách sử dụng các loại giấy gói quà có kẻ sọc màu đậm và trầm cũng mang 
lại một hiệu quả bất ngờ trong việc dán tranh cho trẻ. 
 - Cách làm này không những hiệu quả với các sản phẩm tranh tạo hình trong 
tiết học mà ta có thể sử dụng ở các góc trong lớp.
 - Khi sử dụng các mảng tường, tấm treo tranh dạng này nên dung tấm nhựa 
và hồ dán giấy để khi bóc ra thay nền khác không làm hỏng giấy.
 Đối với nền của sản phẩm là đồ chơi thì ta tạo khung cảnh: Làm ngã tư 
đường phố với hoạt động “Làm ô tô từ vỏ hộp” để trưng bày. Làm một ngôi nhà 
nhỏ với khoảng sân rộng có mấy bụi cỏ để trưng bày sản phẩm nặn về đàn gà, về 
chú thỏ, một cây quất bỏ đi sau Tết đã bỏ hết quả rất thích hợp để gắn quả của trẻ 
nặn trong hoạt động “ Nặn quả tròn”... Đỗ Thị Quỳnh Trang – Trường Mầm non Hoa Hồng
 Thông thường ta hay sử dụng khổ giấy A3, A4 cho trẻ thực hiện bài tập điều đấy 
sẽ gây sự nhàm chán cho trẻ chính vì vậy tôi đã tạo hứng thú cho trẻ bằng cách 
thi thoảng thay đổi kích thước, hình dáng của tranh sẽ tạo nhiều hứng thú cho trẻ 
Giấy hình vuông, hình lục giác, hình tròn. Chúng ta cũng có thể cho trẻ làm những 
hình bưu thiếp, khung tranh để  trẻ vẽ lên đấy tạo cảm giác mới lạ cho trẻ.
 3.8. Biện pháp 8: Sử dụng các bài thơ, câu truyện gần gũi để gây hứng thú 
cho trẻ.
 Những câu chuyện, những bài thơ luôn là niềm đam mê và thích thú của trẻ. 
Khi trẻ được nghe những câu chuyện thì không chỉ nội dung hay những tình tiết 
trong câu chuyện, bài thơ được trẻ ghi nhớ mà những hình ảnh, những khung cảnh 
trong câu chuyện cũng được trẻ khắc sâu trong tâm trí. Tôi gợi cho trẻ nhớ lại 
những hình ảnh đó giúp trẻ làm các tác phẩm tạo hình từ những hình ảnh mà trẻ ghi 
nhớ. Điều đó không chỉ giúp trẻ có kỹ năng tạo hình tốt mà còn giúp trẻ có một đầu 
óc tổng hợp khi học tập, trẻ không chỉ ghi nhớ những hình ảnh mà trẻ còn biết 
tưởng tượng lại những hình ảnh đó và thể hiện vào các tác phẩm tạo hình của mình. 
Để làm được điều đó tôi kể cho trẻ nghe những câu chuyện, bài thơ phù hợp với 
chủ đề, liên quan đến nội dung bài dạy. Cô hỏi trẻ cảm nhận gì về câu truyện, các 
con có cảm nhận gì về những hình ảnh trong câu truyện. tôi gợi hỏi ý tưởng của trẻ, 
hướng dẫn để trẻ có thể làm thành một tác phẩm tạo hình theo yêu cầu của cô. Từ 
đó tạo cho trẻ hứng thú cho trẻ vào bài
 Những hình ảnh trong các tác phẩm văn học tôi cung cấp cho trẻ là những 
hình ảnh phong phú, với những màu sắc thái, cảm súc khác nhau qua cảm nhận và 
tưởng riêng của từng trẻ, từ đó trẻ tự định hướng và làm sản phẩm theo cảm nhận 
riêng của mình. Chính vì vậy cùng một tác phẩm văn học nhưng tôi lại có được 
những sản phẩm phong phú đa dạng và khong giống nhau của trẻ.
 Ví dụ: Tôi tạo hứng thú và cung cấp hình ảnh cho trẻ về tiết tạo hình “Vẽ con 
gà” thông qua tác phẩm văn học bài thơ “Đàn gà con”
 Hay tôi cho trẻ vẽ về mẹ thông qua tác phẩm văn học bài thơ: “Mưa”
 - Qua truyện kể: Trẻ vẽ tranh về bà thông qua câu chuyện “Tích chu”