SKKN Một số biện pháp kích thích trẻ 4-5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ học vẽ ở Trường Mầm non A Thị Trấn Văn Điển

 I. Cơ sở lý luận:
 “ Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai” đó là câu khẩu hiệu mà tất cả chúng ta đều 
biết, trẻ em không phải là niềm hạnh phúc của gia đình mà là hạnh phúc tương lai của 
toàn dân tộc. Vì vậy, việc chăm sóc giáo dục trẻ là trách nhiệm của mỗi người trong xã 
hội, đặc biệt là sự quan tâm gần gũi hơn của cha mẹ và cô giáo. Ngay từ khi chưa đến 
tuổi đi học các em được đến trường mầm non ở đó các em được chơi, được làm quen 
với toán, được khám phá về thế giới thiên nhiên kỳ diệu. Đặc biệt là các em được làm 
quen với hoạt động vẽ với nhiều thể loại qua các chủ đề. Có thể nói hoạt động tạo hình 
là món ăn tinh thần của trẻ ở lứa tuổi mầm non.
 Với mục đích chung của giáo dục mầm non thì hoạt động giáo dục tạo hình là một 
bộ phận của văn hoá tinh thần, nó gắn liền với những kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo và thể 
hiện nghệ thuật. Thông qua hoạt động tạo hình đem đến cho trẻ ấn tượng về cái đẹp và 
những cảm xúc chân thật, những phẩm chất tốt đẹp của nhân cách con người.
 Là những giáo viên mầm non mỗi chúng ta cần tìm ra cho mình những hình thức, 
phương pháp, biện pháp, phương tiện để cho trẻ phát huy tính tích cực của mình trong 
hoạt động vẽ được tốt nhất. Từ đó giúp trí tưởng tượng, sáng tạo và khả năng hướng tới 
cái đẹp của thế giới xung quanh của trẻ được chắt lọc vào trong lòng trẻ một cách sâu 
sắc.
II. Cơ sở thực tiễn:
1. Đặc điểm tình hình:
 - Trường mầm non A Thị tấn Văn Điển nhièu năm liên tục là trường tiên tiến xuất 
sắc. Trường có 13/13 lớp được trang bị đầy đủ về cơ sở vật chất cho cong tác giáo dục 
trẻ trong giờ học vẽ.
 - Năm học 2011 - 2012 tôi được nhà trường phân công phụ trách lớp mẫm giáo nhỡ 
4 - 5 tuổi với số học sinh là 55 trẻ.
 - Lớp có 4 cô phụ trách trong đó có 2 cô có trình độ Đại học sư phạm và hiện hai cô 
đang theo học lớp đại học sư phạm mẫu giáo của Trường Đại học sư phạm Hà Nội.
 - 75 % phụ huynh làm công nhân viên chức, 25 % làm nghề tiểu thương buôn bán.
 - Đa số trẻ đến lớp đã qua lớp mẫu giáo 3 - 4 tuổi nhưng kỹ năng vẽ của trẻ còn yếu.
 - 2/4 giáo viên ở lớp có năng khiếu vẽ, óc thẩm mỹ tốt. Từ những đặc điểm chung 
của lớp, tôi thấy có một số thuận lợi và khó khăn sau:
2. Thuận lợi:
 - Lớp được Ban Giám Hiệu nhà trường rất quan tâm và tạo mọi điều kiện tối đa về 
cơ sở vật chất cũng như đồ dùng học tập của các cháu.
 - Lớp học rộng rãi, thoáng mát với diện tích hơn 70m vuông.
 - Giáo viên có trình độ chuyên môn, nắm vững phương pháp, kỹ năng dạy tạo hình 
cho trẻ.
 - Giáo viên trong lớp tâm huyết với nghề, có lòng yêu thương trẻ, luôn có tinh thần 
học hỏi, nghiên cưu, sáng tạo trong giảng dạy.
 - Trong lớp có 40% số trẻ có khả năng vẽ tạo hình.
2.3. Khó khăn:
 - 60% số trẻ yếu về kỹ năng vẽ, nhiều bài vẽ chưa đạt yêu cầu, sự sáng tạo và thể hiện 
bố cục bức tranh con yếu, chưa biết phối hợp các mảng màu, khả năng nhận xét tranh 
của trẻ kém.
 2 Trẻ rất bất ngờ khi lạc vào không gian mới lạ, tôi tạo niềm vui và sự hào hứng cho trẻ 
bằng cách cho trẻ hát bài “ Đêm Noel” cho trẻ quan sát các bưu thiếp có sẵn để nhận xét 
về các biểu tượng, nội dung, hình ảnh, màu sắc, bố cục của bưu thiếp. Sau đó hỏi trẻ ý 
tưởng trang trí bưu thiếp như thế nào? Vẽ gì ? Tô màu như thế nào?
 Kết thúc giờ học cho trẻ treo bài của trẻ lên trưng bày và cùng cô nhận xét những bưu 
thiếp của mình và của bạn.
Ví dụ 2: Vẽ biển
 Chuẩn bị cho trẻ gập thuyền, ca nô, tàu thuỷ từ chiều hôm trước và chuẩn bị 3 bến 
cảng: 1 bến vẽ thuyền, 1 bến vẽ ca nô, 1 bến vẽ tàu thuỷ.
 Vào giờ học tôi cho trẻ đi lấy tàu, thuyền, ca nô hôm trước trẻ đã gập và hỏi: Hôm 
qua các con đã gập được các phương tiện giao thông gì? Tàu thuỷ, thuyền buồm, ca nô 
những phương tiện đó là phương tiện giao thông đường gì? Nó hoạt động ở đâu? Vậy 
các con cùng chơi với các đồ chơi mà các con vừa tạo được nhé? Cô đã thiết kế các bến 
cảng cho tàu thuỷ, thuyền buồm và ca nô và các con cùng chơi trò chơi cho các phương 
tiện về đúng bến nhé! ( Chơi 2 lần )
 Sau khi chơi xong tôi cho trẻ ngồi xung quanh và hỏi: Các con thường nhìn thấy 
thuyền, tàu thuỷ, ca nô hoạt động ở đâu? Vậy ai đã được đi biển rồi? Các con thấy biển 
như thế nào? Trẻ kể theo hiểu biết của trẻ và cho trẻ xem 3 bức tranh vẽ về biển
 riu*—
 Trang trí lớp theo không gian ngày giáng sinh
 4 Sau khi tạo tâm trạng hứng thú cho trẻ, chúng tôi cho trẻ được trực tiếp quan sát 
hoa nở trong vườn trường. Trẻ lớp tôi rất thích đuợc quan sát hoa trong vườn trường. 
Trẻ đuợc ngắm, được sờ, ngửi và miêu tả bằng lời nói về đặc điểm của các loại hoa. 
Điều đó đã gây ấn tượng mạnh, hình thành biểu tượng về hoa 1 cách chính xác.
 Kết quả: Khi vào giờ tạo hình bài của trẻ rất phong phú, đa dạng, có nhiều sáng tạo 
trong miêu tả các loại hoa.
 Với cách thay đổi hình thức vào bài, từng bước cho trẻ tiếp cận đối tượng qua các 
tiết học vẽ, tôi thấy trẻ rất tập trung chú ý, thể hiện sự phấn chấn, sảng khoái, hứng thú 
và bài có kết quả cao.
3. Phát triển khả năng vẽ cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi:
 Ngoài việc tạo hứng thú cho trẻ ở tiết học vẽ, tôi còn nghiên cứu tạo hứng thú cho 
trẻ ở mọi lúc mọi nơi, trong giờ đón trả trẻ, hoạt động ngoài trời. Ngoài vẽ, tôi còn động 
viên trẻ làm đồ dùng đồ chơi trong giờ hoạt động góc. Trẻ biết tự làm búp bê, trang trí 
khung ảnh, trang trí bưu thiếp bằng nhiều cách sử dụng nhiều loại màu vẽ khác nhau: 
màu nước, sáp màu, hồ nước pha màu, vẽ trang trí mặt nạ, làm váy áo để trình diễn thời 
trang.
 Được hoạt động, được chơi với sản phẩm của mình làm ra, trẻ rất thích thú tự hào, 
càng say mê với môn học vẽ và làm ra các sản phẩm đồ dùng đồ chơi cho lớp. Và từ 
những hoạt động này, khả năng thẩm mỹ, sự khéo léo của đôi tay ở trẻ đã được nâng lên 
rất nhiều.
 Ngoài ra, để phát huy hơn nữa khả năng vẽ của trẻ, tôi đã tích hợp cho trẻ vẽ vào 
các môn học khác như: văn học, toán, khám phá khoa học hoặc xen kẽ vào các hoạt 
động: vui chơi, ngoài trời, hoạt động chiều.
Ví dụ 1: Tích hợp vào môn toán:
 Cho trẻ vẽ tranh hoa, quả hay đồ vật có chứa chữ số theo yêu cầu, hay tô màu xanh 
vào khoảng trống có số 1, màu đỏ vào khoảng trống có số 2, màu vàng vào khoảng trống 
số 3. Sau khi tô màu xong sẽ có bức tranh phối màu nền sinh động, rõ nét về hoa quả, 
hay đồ vật, con vật giúp trẻ rất say mê và phấn đấu hoàn thành sản phẩm để xem đó là 
gì?
Ví dụ 2: Tích hợp vào môn văn học:
 Kết thúc tiết học, tôi cho trẻ vẽ hoặc tô mầu theo ý thích nhân vật trong truyện.
Ví dụ 3: Giờ hoạt động ngoài trời:
 Trẻ dùng phấn để in cánh hoa, lá hoa, vẽ những biểu tượng mà trẻ thích. Khi hoạt 
động ngoài trời tôi yêu cầu trẻ lượm lá khô, cành khô để làm vật liệu cho trẻ hoạt động 
tạo hình.
Ví du 4: Giờ sinh hoạt chiều:
 Tôi cho trẻ kể về những con vật mà trẻ thích và cho trẻ vẽ những con vật đó.
Ví dụ 5: Góc nghệ thuật trẻ:
 Một nhóm trẻ có thể tạo nên một bức tranh vẽ về “ Ngôi nhà của bé”. Có cảnh vật 
xung quanh ngôi nhà.
 Bên cạnh dạy trẻ vẽ ở lớp tôi thường gợi ý cho trẻ hoạt động vẽ ở nhà bằng cách 
trao đổi với phụ huynh để cùng nhắc nhở, động viên trẻ, hướng dẫn trẻ thực hiện một 
vài bài tập ở nhà như vẽ tranh theo đề tài, vẽ theo ý thích, hay vẽ theo một hình ảnh nào 
đó, theo các đề tài mà trẻ đã được làm quen ở lớp.
 6 Trẻ ngồi quan sát hình ảnh các con vật trên màn hình vi tính
 Ví dụ: Bài: “ Vẽ về gia đình bé”, tôi cho trẻ xem hình ảnh về gia đình của các bạn
trong lớp trên chương trình Powerpoint, trẻ thảo luận rất sôi nổi. Kết quả bài vẽ nhiều
trẻ đẹp, sáng tạo, phản ánh được cảnh sinh hoạt và các thành viên trong gia đình rất đa
 ií*.
 Trẻ ngồi quan sát hình ảnh các gia đình trên màn hình vi tính KẾT THÚC VẤN ĐỀ
I. Kết luận:
 Hoạt động tạo hình nói chung và đặc biệt hoạt động vẽ nói riêng có vai trò to lớn 
trong đời sống trẻ em, nó như là dòng suối mát nuôi dưỡng tâm hồn trẻ em hướng về cái 
đẹp góp phần hình thành nhân cách trẻ ngay từ “ Lứa tuổi hoa”.
 Thông qua hoạt động vẽ là cái nôi nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ hướng tới cái đẹp, 
cái hoàn mỹ của thiên nhiên kỳ diệu. Là nơi mà trẻ bộc lộ và phát huy được tính tích 
cực, chủ động, sáng tạo của mình. Qua đó, trẻ thể hiện được cái tôi cá nhân của mình 
một cách rõ ràng đậm nét nhất.
 Vẽ chính là sự thể hiện những biểu tưọng, ấn tượng và suy nghĩ, tình cảm của trẻ, 
là sự giao tiếp, “ nói chuyện” bằng các hình thức, phương tiện mang tính vật thể. Vẽ 
giúp trẻ suy nghĩ và hình thành các ý tưởng sáng tạo qua đó tư duy, trí tuệ của trẻ phát 
triển rõ nét.
II. Bài học kinh nghiệm
 Đạt được kết quả trên đây tôi rút ra một số kinh nghiệm sau:
+ Bản thân giáo viên cần nắm rõ phương pháp của bộ môn một cách vững vàng theo 
chương trình giáo dục mầm non mới.
+ Giáo viên cần chịu khó nghiên cứu giáo án, sử dụng nhiều chất liệu màu, khuyến khích 
kịp thời để trẻ tự tin thể hiện tranh vẽ theo trí tuởng tuợng của trẻ.
+ Tích cực lựa chọn các hình thức gây hứng thú, cung cấp kiến thức cho trẻ phù hợp với 
nhận thức và phù hợp với đề tài dạy vẽ cho trẻ.
III. Khuyến nghị:
 Qua thực tế phát huy tính tích cực trong hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo nhỡ 
và qua thực tế thực hiện “ Một số biện pháp kích thích trẻ 4-5 tuổi hoạt động tích cực 
trong giờ học vẽ” tôi có một số đề xuất như sau:
 + Đề nghị Ban Giám Hiệu ngày càng quan tâm và trang bị thêm cơ sở vật chất, giá 
vẽ, màu vẽ và các đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho việc kích thích trẻ tích cực trong hoạt 
động giờ học vẽ được tốt hơn.
 + Số giáo viên mới vào nghề tại các trường mầm non hàng năm đều phát triển, để 
đáp ứng yêu cầu chăm sóc giáo dục cháu đề nghị Sở Giáo Dục và Phòng Giáo Dục tiếp 
tục mở các lớp tập huấn chuyên đề tạo hình; như vậy sẽ giúp giáo viên có thêm kiến 
thức, kỹ năng tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ.
 Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ tôi đã áp dụng có kết quả tốt trong các giờ dạy 
vẽ tại lớp mẫu giáo nhỡ lớp B1 trong năm học vừa qua. Trẻ lớp tôi rất hào hứng tham 
gia vào các giờ học vẽ. Tuy kinh nghiệm còn khiêm tốn nhưng được tôi rút ra từ thực 
tiễn giảng dạy, tôi muốn tổng hợp lại để cùng trao đổi với các bạn đồng nghiệm. Rất 
mong được sự góp ý của Phòng Giáo Dục, Ban Giám Hiệu và các bạn đồng nghiệm giúp 
tôi làm phong phú hơn kinh nghiệm giảng dạy môn vẽ nói riêng và các môn học khác 
nói chung.
 10