SKKN Một số biện pháp hướng dẫn trẻ 4-5 tuổi làm quen với các biểu tượng sơ đẳng về Toán đạt hiệu quả cao từ việc áp dụng phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại Trường Mầm non Hoa Mai

 hứng, trẻ có thời gian suy nghĩ, phán đoán và suy luận, trẻ tự lựa chọn, quyết định 
và thực hiện đến cùng nhiệm vụ của mình.
 Bản thân tôi đã tìm hiểu tài liệu, học hỏi kinh nghiệm, suy nghĩ và tìm tòi 
để làm sao tìm ra nhiều biện pháp sáng tạo, đổi mới hình thức trong việc tổ chức 
các hoạt động cho trẻ làm quen với các biểu tượng sơ đẳng về toán qua áp dụng 
quan điểm, phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Những hiệu quả đạt được 
từ khi vận dụng sáng tạo và tổ chức thành công nhiều tiết dạy thao giảng, tập huấn, 
chuyên đề, hoạt động học, hoạt động hàng ngày đã thúc đẩy quá trình tổ chức các 
hoạt động cho trẻ trở nên hấp dẫn và phong phú hơn. Quá trình thực hiện áp dụng 
phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm giúp tôi đúc rút được một số kinh 
nghiệm và lựa chọn đề tài: “Một số biện pháp hướng dẫn trẻ 4-5 tuổi làm quen với 
các biểu tượng sơ đẳng về toán đạt hiệu quả cao từ việc áp dụng phương pháp giáo 
dục lấy trẻ làm trung tâm”. Mong rằng từ những biện pháp nhỏ này có thể góp phần 
vào việc hướng dẫn trẻ hoạt động một cách tích cực và đạt được hiệu quả hơn.
 1.2. Điểm mới và phạm vi áp dụng của đề tài:
 1.2.1. Điểm mới của đề tài:
 Đề tài tập trung nêu ra những biện pháp hướng dẫn trẻ 4-5 tuổi làm quen 
với toán đạt hiệu quả cao thông qua việc áp dụng phương pháp giáo dục lấy trẻ làm 
trung tâm. Đề tài tập trung vào những mặt đã làm được, đề xuất những hình thức 
mới mà giáo viên đã áp dụng phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm để tổ chức 
cho trẻ làm quen với các biểu tượng ban đầu về toán có hiệu quả mà phương pháp 
truyền thống trước đây chưa làm được.
 1.2.2. Phạm vi áp dụng:
 Đề tài được thực hiện trong năm học 2016-2017. Đề tài này có thể áp dụng 
đối với lớp mẫu giáo 4 - 5 tuổi trong nhà trường những năm tiếp theo và có thể áp 
dụng rộng rãi đối với các trường mầm non trên địa bàn tỉnh Quảng Bình nói riêng 
và có thể áp dụng cho tất cả các trường mầm non trên toàn quốc núi chung.
 2. Phần nội dung:
 2.1.Thực trạng nội dung cần giải quyết:
 Năm học 2016-2017 bản thân tôi trực tiếp giảng dạy lớp mẫu giáo bé 4-5 
tuổi với tổng số là 44 cháu. Bước vào thực hiện đề tài này lớp chúng tôi có được 
những thuận lợi và gặp một số khó khăn sau:
 2.1.1. Thuận lợi:
 Hoạt động của lớp được sự quan tâm chỉ đạo chặt chẽ của Phòng GD-ĐT 
Lệ Thủy, ban giám hiệu nhà trường và tổ chuyên môn.
 2 Tích cực tham mưu với ban giám hiệu nhà trường mua sắm đầy đủ các loại 
đồ dùng đồ chơi, các trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động chăm sóc giáo dục 
trẻ trong lớp.
 Ví du: Ngay từ đầu năm học, tôi đã đưa nội dung các hạng mục đồ dùng đồ 
chơi cần mua trong năm đặc biệt là các đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ làm quen 
các biểu tượng sơ đẳng về toán như các đồ dùng học tập (bút chì, tranh lôtô các 
loại, bộ đồ dùng học toán cho cô và trẻ, vỡ toán) để ban giám hiệu có kế hoạch chủ 
động trong việc trang cấ hay mua phần mền kidsmart cài đặt cho trẻ ở máy tính ở 
lớp.
 Tuyên truyền với phụ huynh về tầm quan trọng, mục đích sử dụng của đồ 
dùng đồ chơi phục vụ hoạt động của trẻ ở lớp. Từ đó, phụ huynh sưu tầm các loại 
đồ dùng phế thải trong sinh hoạt hàng ngày đem tới lớp để giáo viên làm các đồ 
dùng cho trẻ như vỏ hộp sữa, các loại chai nhựa tái sử dụng .vừa rẻ tiền, vừa hấp 
dẫn trẻ.
 2.2.2. Làm tốt công tác tự bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ.
 Phải nói rằng việc tự học hỏi để nâng cao năng lực, kỹ năng nghề nghiệp là 
điều đặt lên hàng đầu cho mỗi giáo viên. Hiểu rõ điều đó, bản thân tôi đã tranh thủ 
mọi cơ hội, điều kiện có thể để tìm tòi, học hỏi, sáng tạo bằng nhiều cách khác 
nhau: Tham quan trường bạn, dự giờ, tìm hiểu qua sách, báo, các phương tiện 
thông tin đại chúng trong đó mạng internet là một kênh thông tin phong phú cho 
những ai muốn góp nhặt kinh nghiệm cho bản thân.
 Luôn nắm vững đặc điểm tâm sinh lý độ tuổi của trẻ để có các phương 
pháp tác động phù hợp, kích thích tính tò mò, hứng thú ở trẻ.
 Nghiên cứu chương trình GDMN mới để nắm vững mục tiêu, nội dung, 
phương pháp giáo dục trẻ.
 Tham gia đầy đủ các buổi sinh hoạt chuyên đề của trường, của phòng, của 
sở, của Bộ GD & ĐT. Tham gia lớp học nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
 Luôn có ý thức học hỏi chị em đồng nghiệp trong trường, trong cụm như 
dự giờ, tham quan để rút những kinh nghiệm cho bản thân trong công tác chăm sóc 
giáo dục trẻ.
 Nghiên cứu kỹ modulmn 22: Ứng dụng phương pháp dạy học tích cực 
trong lĩnh vực phát triển nhận thức.
 Khi tổ chức cho trẻ làm quen với các biểu tượng sơ đẳng về toán tôi luôn 
dành thời gian trao đổi, học hỏi kinh nghiệm từ Ban giám hiệu, tổ mạng lưới 
chuyên môn, thảo luận với chị em đồng nghiệp để đưa ra hình thức tổ chức hay 
nhất, phù hợp với trẻ và phù hợp với chủ đề hoạt động.
 4 2.2.4. Chọn các nội dung lồng ghép tích hợp các hoạt động vào giờ học
 Để lồng ghép tích hợp các hoạt động vào giờ học đòi hỏi giáo viên có sự 
sáng tạo linh hoạt và khéo léo khi vận dụng, quá trình vận dụng tích hợp cần lựa 
chọn nội dung phù hợp, logic, tránh quá trình hoạt động trở nên rời rạc chắp vá.
 Giáo viên phối hợp các phương pháp dạy học khác nhau như: Kể chuyện, 
chơi trò chơi, bài hát để dẫn dắt trẻ vào tiết học một cách nhẹ nhàng mà không thụ 
động.
 Ví dụ 1: Trẻ hát múa bài: “Đồng hồ báo thức” để tạo hứng thú, dẫn dắt trẻ 
vào giờ học: “Nhận biết các buổi: Sáng, trưa, chiều, tối”.
 Ví dụ 2: Cho trẻ thăm mô hình trang tạ chăn nuôi ở có các loại con vật khác 
nhau như con lợn, con gà, con vịt, con chó, con thỏ tạo tình huống lôi cuốn trẻ vào 
hoạt động: “Chia 4 đối tượng thành 2 phần bằng nhiều cách khác nhau” trong chủ 
đề Động vật.
 Ví dụ 3: Trẻ hát múa về chú bộ độ trước khi vào hoạt động “Xác định vị trí 
“phía phải- phía trái”.
 Qua đó giáo viên vừa lồng ghép hoạt động âm nhac, hoạt động khám phá 
xã hội, giáo dục trẻ hăng say học tập, giữ gìn đồ dùng cẩn thận. Dựa trên những 
kinh nghiệm trẻ đã có để dẫn dắt trẻ thu nhận kiến thức mới và để làm được điều 
đó thì giáo viên phải là chiếc cầu nối biến các hoạt động giữa trẻ và cô thành các 
hoạt động giữa trẻ với trẻ để trẻ tự kiểm tra lẫn nhau, bày cho nhau cách đọc, cách 
đếm, cách chơi.
 Ngoài ra giáo viên phải biết sử dụng hợp lý các biện pháp, biết giải quyết 
tình huống một cách mềm dẻo, biết tận dụng các thời cơ tình huống dễ dạy.
 2.2.5 Xây dựng giờ dạy trên lớp theo phương pháp lấy trẻ làm trung 
tâm.
 2.2.5.1. Thay đổi phương pháp dạy học:
 Thay đổi hương pháp dạy học cho trẻ là việc làm mấu chốt để giúp trẻ nâng 
cao hiệu quả việc cho trẻ làm quen các biểu tượng sơ đẳng về toán.
 Phương pháp dạy học tích cực áp dụng trong quá trình tổ chức cho trẻ làm 
quen các biểu tượng sơ đẳng về toán không có nghĩa là gạt bỏ các phương pháp 
giáo dục truyền thống như làm mẫu, quan sát, đàm thoại, thực hành, luyện tập 
mà nó kế thừa và phát huy hết những ưu điểm và khả năng có sẵn của phương 
pháp truyền thống, đồng thời phối hợp các phương pháp trong quá trình tổ chức 
các hoạt động của trẻ một cách khéo léo, hợp lý nhằm phát huy tối đa hoạt động 
tích cực nhận thức và sự hợp tác, chủ động, tư duy sáng tạo của trẻ.
 Cụ thể với việc tổ chức các hoạt động học cho trẻ làm quen với toán thay 
bằng các phương pháp cũ là cô làm mẫu sau đó trẻ làm theo hay trẻ thực hiện theo 
 6 + Cho trẻ luyện tập cách sắp xếp bằng cách sử dụng bút trên bảng tương tác 
điện tử.
 + Bằng kinh nghiệm của trẻ tổ chức cho trẻ luyện tập với các đồ dùng của 
chú bộ đội hải quân.
 Ví dụ 3: Giờ “Nhận biết các hình tam giác, chữ nhật, hinh vuông, hinh 
tròn”:
 + Trò chuyện về nghề công nhân, hát múa.
 + Trẻ cầm các hình, xem, sờ, và nêu nhận xét.
 + Luyện tập gọi tên các hình.
 + Lần lượt từng nhóm luyện tập.
 + Sử dụng các hình để chơi lắp ghép mô hình.
 Nếu như với các tiết dạy làm quen với toán theo các phương pháp truyền 
thống chủ yếu trẻ hoạt động theo lớp đa số thì với phương pháp lấy trẻ làm trung 
tâm này, các tiết dạy tôi luôn đề cao hoạt động nhóm nhỏ để nhằm giúp trẻ tính 
chia sẻ, hợp tác, kỹ năng làm việc nhóm.
 Ví dụ: Phần luyện tập của tiết “chia nhóm 4 đối tượng thành 2 phần khác 
nhau” chủ đề “Động vật”. Tôi tổ chức 2 trò chơi luyện tập.
 + Trò chơi 1: Thi xem đội nào nhanh.
 Cách chơi: Chia trẻ thành 4 đội hàng dọc khi có hiệu lệnh bắt đầu, các 
thành viên của đội luân phiên nhau chạy nhanh lên bảng chọn các con vật gắn vào 
cho đủ số lượng 4 hoặc tách ra theo yêu cầu của hình vẽ trên bảng (Lần 1: Cho trẻ 
lên gắn thêm các con vật thành nhóm có số lượng 4, Lần 2: Trẻ lên tách thành các 
con vật thành 2 nhóm cô đã gắn thẻ số sẵn).
 + Trò chơi 2: Bé yêu học toán.
 Cách chơi: Cô chia trẻ thành 5 nhóm, mỗi nhóm có nhiều ao với số lượng 
con vật là 4. Nhiệm vụ của mỗi nhóm là trao đổi, thảo luận để dùng sợi len chia đôi 
các hồ thành 2 phần với nhiều cách khác nhau. Sau đó đại diện một bạn trong 
nhóm lên trình bày ý tưởng của đội mình.
 2.2.5.3. Tạo không khí sôi nổi trong giờ học, các hoạt động:
 Các giờ hoạt động giáo dục của trẻ giáo viên nên linh hoạt tổ chức cho trẻ 
được hoạt động một cách logic, sôi động, không ngắt quãng thời gian hoạt động, 
phải luân chuyển làm sao cho giờ học không bị nhàm chán, không khí giờ học luôn 
sôi nổi, trẻ hứng thú hoạt động và giờ học lại đạt hiệu quả.
 Lựa chọn các thủ thuật cho phù hợp để tổ chức hoạt động cho trẻ.
 Ví dụ 1: Hoạt động chia 4 đối tượng thành 2 phần bằng nhiều cách khác 
nhau (chủ đề nghề nghiệp):
 8 Lấy ý tưởng từ hoạt động “Đếm đến 4, nhận biết nhóm đối tượng có số 
lượng 4” tôi trang trí các hình ảnh về chú bộ đội tương ứng với số lượng 3, chú 
công an tương ứng với số lượng 4, áo quần bộ đội tương ứng với số lượng 2 từ 
đó trẻ nhận bết,chia nhóm đối tượng dễ dàng hơn.
 Góc: “Bé học toán”
 Môi trường hoạt động mang tên: “Bé học toán” Rất thuận tiện cho tôi trong 
việc thúc đẩy hứng thú của trẻ khi tham gia làm quen với toán. Trẻ có thể tự học 
mọi lúc, mọi nơi, cùng trao đổi với nhóm bạn bè, cùng thảo luận nhóm. Điều đó 
giúp giáo viên rất nhiều trong việc ôn luyện kiến thức toán học cho trẻ. 
Ngoài ra, với mỗi chủ đề khác nhau tôi chuẩn bị các loại đồ dùng đồ chơi phong 
phú đa dạng như các loại hình học, các loại hột hạt đậu đỗ, các loại tranh lô tô, các 
loại vỡ, các loại đồ dùng cô và trẻ tự làm được để ở giá dưới dạng mở, ngang 
tầm mắt để trẻ nhìn thấy dễ dàng nhằm kích thích trẻ lựa chọn các hoạt động theo 
sở thích.
 Hơn nữa, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động góc không 
kém phần quan trọng được tôi chú trọng đúng cách. Từ đầu năm học tôi đã cài đặt 
chương trình kirdmast với các ngôi nhà khác nhau như ngôi nhà toán học của nàng 
Bò MILLI với 8 căn phòng, ở đó cho phép trẻ được học bằng chơi, chơi mà học 
giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách tự nhiên, thích thú.
 Ví dụ:
 + Căn phòng “Bé xíu bé xíu, bé vừa và bé bự” trẻ được học kỹ năng so 
sánh về độ lớn, kích thước.
 + Căn phòng “Xây một ngôi nhà chuột” giúp trẻ nhận biết các hình hình 
học, kỹ năng chắp ghép các hình hình hình học tạo thành hình mới theo sở thích và 
yêu cầu của trò chơi.
 + Với căn phòng “Chơi trò làm toán” ở đó trẻ được tương tác với nàng Vịt 
ĐÔ RÔ THY để học kỹ năng đếm, kỹ năng thêm bớt, chia nhóm, phát âm chữ số.
 + Hay ở căn phòng “Anh Bin và Chị Bon” thì phát triển kỹ năng nhận biết, 
sắp xếp xen kẽ các đối tượng cho trẻ.
 10