SKKN Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi tích cực tham gia hoạt động khám phá khoa học ở trường mầm non

 1/19
 MỤC LỤC
I. ĐẶT VẤN ĐỀ.......................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài. .................................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................................2
3. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................................2
4. Phạm vi kế hoạch nghiên cứu..............................................................................................2
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ......................................................................................................3
1. Cơ sở lý luận.........................................................................................................................3
2. Thực trạng vấn đề.................................................................................................................3
III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP........................................................................................................4
1. Biện pháp 1: Xây dựng cơ sở vật chất..................................................................................5
2. Biện pháp 2: Sử dụng đồ dùng trực quan: ............................................................................6
3. Biện pháp 3: Thường xuyên cho trẻ hoạt động nhóm trong các giờ học khám phá:............8
4. Biện pháp 4: Biện pháp Tăng cường tổ chức cho trẻ làm thí nghiệm, trải nghiệm thực tế:10
5. Biện pháp 5: Cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên thông qua hoạt động tham quan dã ngoại..12
IV. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ ...............................................................................................16
1. Kết luận: .............................................................................................................................16
2. Bài học kinh nghiệm...........................................................................................................17
3. Kiến nghị - đề xuất .............................................................................................................17
Lời cảm ơn..............................................................................................................................19
 Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi tích cực tham gia hoạt động khám phá ở 
 trường Mầm Non 2/19
triển toàn diện. Qua sự thành công này, đối với lớp lớn tôi rất mong muốn 
truyền đạt thật nhiều kiến thức cho trẻ mọi lứa tuổi để giúp trẻ phát triển hết 
những khả năng vốn có của mình. Để trẻ mầm non của trường tôi nói riêng và 
trẻ em Việt Nam nói chung sẽ sánh vai cùng các bé trên thế giới làm rạng rỡ quê 
hương, làm chủ nhân tương lai của đất nước.
 “Trẻ em như búp trên cành
 Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan”
 Quả đúng như vậy, ở độ tuổi này cái mà các cháu cần chính là sự quan tâm, 
chăm sóc của người lớn. Các em cần được chăm sóc vì em như là búp, là chồi 
non, thế nhưng những chồi non ấy chính là nền móng , là tương lai của chính 
người lớn chúng ta. Vì vậy, việc học mà chơi, chơi mà học là điều đáng quan 
tâm mà người làm cha làm mẹ và làm cô giáo phải suy nghĩ. Từ những điều trăn 
trở ấy nên tôi càng cố gắng học hỏi, cố gắng tìm tòi tham khảo qua sách báo, 
qua mạng để những tiết học “khám phá” được sinh động, hấp dẫn mới mẻ trẻ, và 
đặc biệt đáp ứng được nhu cầu học mà chơi, chơi mà học cho trẻ.những giờ thí 
nghiệm thật vui, thật bổ ích bởi những gì trẻ suy nghĩ, những gì trẻ băn khoăn 
đều có câu trả lời xác thực. Trẻ phải suy nghĩ, phải bàn luận và đưa ra kết quả 
của mình, đối với người lớn điều đó tưởng chúng nhỏ bé giản đơn, nhưng đối 
với trẻ đó là một quá trình lao động, suy nghĩ và làm việc rất sôi nổi. Thế nên tôi 
thấy tiết học “ Khám phá khoa học” thực sự cần thiết cho trẻ mầm non. Bởi 
những điều hấp dẫn và thú vị ấy, nên tôi xin được chia sẻ một số biện pháp 
“Một số biện pháp giúp trẻ 4 -5 tuổi tích cực tham gia hoạt động khám phá 
khoa học ở trường mầm non”
2. Mục đích nghiên cứu
 - Nghiên cứu nội dung chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non 
hoạt động ứng dụng thực tiễn, từ đó tìm ra một số biện pháp tổ chức hoạt động 
khám phá một số biện pháp tổ chức hoạt động khám phá khoa học cho trẻ mẫu 
giáo 4 - 5 tuổi ở lớp mẫu giáo nhỡ B3 trường mầm non Quang Trung.
3. Phương pháp nghiên cứu
 - Phương pháp quan sát
 - Phương pháp đàm thoại
 - Phương pháp cho trẻ thực hành
 - Phương pháp cho trẻ thực hành trải nghiệm.
 - Phương pháp tổng kết.
4. Phạm vi kế hoạch nghiên cứu
 - Phạm vi nội dung: Biện pháp tổ chức hoạt động khám phá khoa học cho 
trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi
 Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi tích cực tham gia hoạt động khám phá ở 
 trường Mầm Non 4/19
 - Nhận thức của trẻ không đồng đều có trẻ mạnh nhanh, có trẻ quá nhút 
nhát, khi khám phá khi làm thí nghiệm chậm thiếp thu, chưa nêu được ý kiến 
của mình khi tham gia hoạt động.
 - Phụ huynh chưa thực sự quan tâm tới con em ở bậc học mầm non nên việc 
tổ chức khám phá còn hạn chế.
 - Các thiết bị dạy học, giáo cụ trực quan phục vụ cho quá trình khám phá 
chưa phong phú, hấp dẫn về chủng loại, màu sắc, chưa đáp ứng được nhu cầu 
của trẻ.
 - Trẻ bị ảnh hưởng bởi cuộc sống phát triển hiện đại như: Internet, tivi, các 
trò chơi điện tử
 - Vốn hiểu biết về môi trường xã hội của trẻ còn hạn chế .
 2. Khảo sát thực tế
 Trước khi thực hiện đề tài này tôi đã tiến hành khảo sát thực trạng khám 
phá khoa học của trẻ lớp mình. Kết quả khảo sát như sau.
 Bảng kết quả đánh giá giờ hoạt động khám phá khoa học của trẻ trước khi 
làm thực nghiệm (Tổng số trẻ là 40): 
 Tổng số Kết quả
 Các kỹ năng của trẻ
 trẻ
 Số lượng Tỷ lệ %
 Hứng thú tham gia KPKH 40 21/40 52,5
 Phát triển ngôn ngữ 40 18/40 45
 Kỹ năng quan sát, phán đoán 40 15/40 37,5
 Kỹ năng suy luận 40 14/40 35
 Khám phá khoa học đạt hiệu quả cao hơn. Từ đó tạo cho trẻ hứng thú khi 
tham gia giờ học khám phá nhằm nâng dần khả năng quan sát, so sánh và phán 
đoán và suy luận, trẻ có các kĩ năng, thao tác thử nghiệm, làm phong phú biểu 
tượng về môi trường xung quanh trong mỗi trẻ.
 Dựa vào vốn kiến thức đã học và được bồi dưỡng chuyên môn, tôi đã tìm ra 
một số biện pháp sau:
 III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP
 Giáo viên đã biết kết hợp, sử dụng các phương tiện trực quan trong quá 
trình giảng dạy như: trang ảnh, đồ chơi, vật chất, hình ảnh kết hợp với bài giảng, 
giải thích để cung cấp cho trẻ kiến thức cần thiết. Tuy nhiên, đây cũng là biện 
phát nhất thời bởi lẽ nó chưa giúp trẻ khám phá được mối liên hệ giữa các sự vật 
hiện tượng hay giải thích các hiện tượng khoa học một cách dễ dàng. Như vậy 
trong môn khám phá khoa học chứ phát huy được hết tiềm năng của nó. Thế nên 
 Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi tích cực tham gia hoạt động khám phá ở 
 trường Mầm Non 6/19
 - Sưu tầm trên mạng internet nhạc, tranh ảnh, video thực hành các thí 
nghiệm, các hình ảnh khám phá khoa học ngộ nghĩnh phù hợp với trẻ để trang 
trí lớp
 - Lớp được nhà trường cung cấp cho một số đồ dùng, dụng cụ phục vụ 
cho các tiết khám phá khoa học được sinh động và hấp dẫn. Trẻ thích thú với 
các đồ dùng hiện đại giúp tinh thần của trẻ được sảng khoái và hứng thú hơn 
trong hoạt động
 Một số đồ dùng, dụng cụ phục vụ cho các tiết khám phá khoa học
2. Biện pháp 2: Sử dụng đồ dùng trực quan:
 Sử dụng đồ dùng trực quan trong hoạt động khám phá có một ý nghĩa vô 
cùng quan trọng đối với việc cung cấp kiến thức, kỹ năng và thái độ cho trẻ 
mầm non. Sử dụng đồ dùng trực quan giúp cho giờ dạy đạt hiệu quả cao hơn và 
giúp bồi dưỡng cho trẻ khả năng quan sát, miêu tả, suy nghĩ, lập luận, phán đoán 
và tự giải quyết vấn đề.
 Đồ dùng trực quan được tôi sử dụng vào các tiết học khám phá là: vật thật, 
tranh, ảnh, mô hình, sách, máy vi tính 
 Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi tích cực tham gia hoạt động khám phá ở 
 trường Mầm Non 8/19
 Hình ảnh 3: Bình lọc nước tạo ra từ cát và sỏi
 Tùy thuộc vào điều kiện thực tế, nội dung khám phá và khả năng của trẻ mà 
giáo viên sử dụng các loại đồ dùng trực quan khác nhau. Với những đề tài có thể 
sử dụng vật thật, tôi luôn cố gắng chuẩn bị vật thật để trẻ được trải nghiệm. 
Trong trường hợp không có vật thật thì có thể sử dụng tranh ảnh, mô hình thay 
thế. Ngoài ra, tôi còn phối kết hợp giữa các đồ dùng trực quan với nhau khi cho 
trẻ khám phá một đối tượng nhằm giúp trẻ hiểu đối tượng một cách sâu sắc hơn.
 Ví dụ: Với đề tài: “Con cá”, ngoài việc sử dụng cá thật cho trẻ khám phá, 
còn chuẩn bị sách nói về con cá, truyện kể, thơ, bài hát, câu đố và các đồ dùng, 
phương tiện để cho trẻ trải nghiệm và làm thí nghiệm.
 Tóm lại, để giúp trẻ tích cực trong giờ học khám phá khoa học thì việc sử 
dụng tốt đồ dùng trực quan sẽ đem lại hiệu quả vô cùng to lớn.
3. Biện pháp 3: Thường xuyên cho trẻ hoạt động nhóm trong các giờ học 
khám phá:
 Trẻ mầm non học qua tương tác, chia sẻ kinh nghiệm với cô giáo, bạn bè 
và người xung quanh. Bằng tư duy và giao tiếp ngôn ngữ, trẻ thu được kinh 
nghiệm và kết hợp các kiến thức mới vào kiến thức có sẵn để làm phong phú 
vốn hiểu biết, vốn kinh nghiệm của mình. 
 Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi tích cực tham gia hoạt động khám phá ở 
 trường Mầm Non 10/19
4. Biện pháp 4: Biện pháp Tăng cường tổ chức cho trẻ làm thí nghiệm, trải 
nghiệm thực tế:
 * Tăng cường tổ chức cho trẻ làm thí nghiệm: 
 Làm thí nghiệm là tổ chức cho trẻ hoạt động, tác động vào đối tượng, làm 
thay đổi đối tượng nhằm kiểm nghiệm một tính chất nào đó của sự vật hoặc tạo 
dựng lại một hiện tượng nào đó trong tự nhiên.
 Trẻ mầm non ở lứa tuổi này trẻ rất thích tìm hiểu, khám phá thế giới xung 
quanh, trẻ rất vui sướng khi được trải nghiệm và tự tay thực hiện các thí nghiệm. 
 Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi tích cực tham gia hoạt động khám phá ở 
 trường Mầm Non 12/19
 Hình ảnh: Trẻ quan sát kết quả thí nghiệm của mình
5. Biện pháp 5: Cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên thông qua hoạt động tham 
quan dã ngoại.
 Theo nghiên cứu của các chuyên gia, vui chơi giúp tạo ra sự cân bằng giữa 
học tập và thư giãn để trẻ em phát triển tốt cả về tinh thần và thể chất, giữa hoạt 
động trí óc và vận động cơ thể. Không chỉ là hình thức tiêu khiển, vui chơi còn 
góp phần quan trọng trong việc hỗ trợ sự phát triển trí thông minh, cách bày tỏ 
cảm xúc và kỹ năng giao tiếp của trẻ. Vui chơi là cơ hội tốt để trẻ áp dụng 
những kiến thức trong sách vở, phát huy sáng kiến, chủ động tạo ra nhiều tình 
huống phong phú thông qua cảm nhận từ thực tế. Các hoạt động vui chơi cũng 
giúp trẻ phát triển các mối quan hệ, hòa nhập với bạn bè ở các lứa tuổi, tạo điều 
kiện cho trẻ bộc lộ bản thân mình và học cách cư xử thân thiện với mọi người.
 Trong số các hoạt động vui chơi dành cho trẻ, tham quan dã ngoại là hoạt 
động mà trẻ rất thích. Việc kết hợp những chuyến dã ngoại với học tập chính là 
một trong những biện pháp giúp trẻ có được sự trải nghiệm cuộc sống tốt nhất.
 Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi tích cực tham gia hoạt động khám phá ở 
 trường Mầm Non