SKKN Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt làm quen với Toán

 2 | 16
 A. ĐẶT VẤN ĐỀ
 I. LÝ DO c HỌN ĐỀ TÀI
 Hoạt động làm quen với toán là một phần quan trọng trong chương trình 
giáo dục mầm non nhằm cung cấp những kiến thức sơ đẳng ban đầu cho trẻ. Trẻ 
làm quen với biểu tượng toán từ nhỏ rất thuận lợi. Bởi lẽ trẻ càng nhỏ khả năng lưu 
trữ thông tin dễ dàng hơn, đây là lợi thế vượt trội của trẻ. Tuy nhiên không phải tất 
cả trẻ đều hào hứng khi học toán.. Đối với trẻ mầm non, vui chơi là hoạt động chủ 
đạo vì vậy cho trẻ làm quen với toán tốt nhất là thông qua các hoạt động như: Hoạt 
động vui chơi, khám phá trải nghiệm. Vì vậy cần tạo cơ hội cho trẻ học toán qua 
các hoạt động gần gũi, bình thường hằng ngày trong cuộc sống của trẻ. Làm quen 
với những biểu tượng toán ngay từ tuổi mầm non là một việc rất cần thiết vì đó 
chính là cơ hội tốt để giúp trẻ hình thành phẩm chất, năng lực hoạt động cho mình 
như: Tìm tòi, quan sát, so sánh... thông qua hoạt động với toán giúp trẻ hình thành 
những biểu tượng ban đầu như: Nhận biết con số, số lượng, kích thước, hình dạng, 
định hướng không gian để sau này trẻ vững vàng tự tin hơn khi tiếp nhận những 
kiến thức về toán những giai đoạn tiếp theo. Trước tầm quan trọng của hoạt động 
làm quen với toán trong trường mầm non, hiện nay giáo viên đã quan tâm và chú 
trọng đến việc hình thành những biểu tượng toán cho trẻ nhất là trẻ 4-5 tuổi. Tại 
trường mầm non chúng tôi vấn đề này rất được quan tâm, đã có những kết quả tốt 
như trẻ yêu thích toán, tư duy nhanh tuy nhiên vẫn còn những tồn tại cần khắc phục 
như: Một số giáo viên khả năng tổ chức cho trẻ làm quen với toán chưa hấp dẫn 
đối với trẻ,các hoạt động còn đơn điệu chưa chú ý đến khả năng phát triển của trẻ, 
không gây hứng thú, không kích thích tính tò mò cho trẻ. Một số trẻ không yêu 
thích, tích cực tham gia hoạt độnglàm quen với toán, mức độ nhận thức của các 
cháu chưa đồng đều. Với tầm quan trọng như vậy nên bản thân tôi đã đề cập tới 
vấn đề: “Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt làm quen với toán”
 II. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI THỜI GIAN NGHIÊ N CỨU:
 1. Đối tượng nghiên cứu:
 Trẻ mẫu giáo nhỡ 4 - 5 tuổi
 2. Pham vi nghiên cứu: - Phạm vi nghiên cứu: L ớp mẫu giáo 4-5 tuổi B1
 3. Thời gian nghiên cứu.
 - Thời gian từ tháng 9 năm 2020 - tháng 3 năm 2021.
 III. MỤC ĐÍCH NGHIÊ N CỨU.
 Qua đề tài giúp:
 - Giúp cho giáo viên có được những phương pháp mới, sáng tạo, linh hoạt 
 trong tiết dạy toán cho trẻ 4 -5 tuổi.
 - Chỉ ra được thực trạng hoạt động làm quen với toán tại trường mầm non và 4 | 16
nhiều đồ dùng, đồ chơi đa dạng phong phú về chủng loại về màu sắc... kích thích 
sự hứng thú, tích cực cho trẻ hoạt động.
 2. c ơ sở thực tiễn.
 Thực tế với sự đổi mới hiện nay yêu cầu cho trẻ làm quen với toán cần đảm 
bảo mục tiêu từ đơn giản đến phức tạp, đảm bảo tính logic, phù hợp năng lực theo 
độ tuổi, nhu cầu, mong muốn của trẻ, từ cái chung đến cái riêng, tính hiện đại và 
hữu ích, nội dung giáo dục vừa giữ được giá trị của môn học còn giúp trẻ hiểu được 
các thuật ngữ toán phù hợp với độ tuổi như: Tên gọi các con số, các hình học, đặc 
điểm các phần của chính (góc, cạnh, các mặt của hình... )Việc lựa chọn nội dung 
hoạt động làm quen với toán sao cho phù hợp với độ tuổi, với khả năng, nhu cầu 
hứng thú của trẻ phong phú về hình thức và căn cứ vào khả năng của giáo viên, 
của trẻ, điều kiện của lớp để tổ chức cho trẻ làm quen với toán.
 Qua quá trình dạy trẻ làm quen với toán, tôi nhận thấy trẻ chưa thực sự hào 
hứng, sự chú ý đến các hoạt động toán chưa cao, một số giáo viên còn hạn chế khi 
sử dụng những biện pháp nhằm khơi gợi, kích thích trẻ sáng tạo, hình thức tổ chức 
còn đơn điệu, gò bó, còn áp đặt trẻ theo khuôn mẫu, chưa chú ý đến hình thức tổ 
chức, đôi khi còn mang tính chất ôm đồm, tích hợp nội dung chưa phong phú,chưa 
biết tận dụng môi trường xung quanh để làm giàu các biểu tượng cho trẻ, còn áp 
đặt, vì vậy trẻ chưa hứng thú trong giờ học.
 Bản thân tôi được phụ trách lớp 4T - B1, tôi thấy thực tế các bé trong lớp 
tôi đã được làm quen với toán ngay từ lứa tuổi nhà trẻ. Nhưng hầu hết các trẻ trong 
lớp tôi đều chưa nhận thức đồng đều, trẻ còn rụt rè trong giờ học, khi học còn lúng 
túng trả lời ngập ngùng. Vì vây tôi mong muốn mình phải làm thế nào để giúp trẻ 
học thật tốt và nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với toán, tôi đã không ngừng 
suy nghĩ, tìm tòi, và sáng tạo, để tìm ra những cách thức hay những phương pháp 
tốt nhất cho bài giảng của mình, tạo ra môi trường học tập tốt nhất cho trẻ chính vì 
điều đó trong năm học này tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 
4-5 tuổi học tốt làm quen với toán”
 3- THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
 Trong quá trình thực hiện đề tài tôi gặp một số thuận lợi và khó khăn 
 sau: a. Thuận lợi
 * Nhà trường:
 - L à trường đạt chuẩn quốc gia, địa điểm trường nằm ngay trung tâm khu dân 
cư thuận lợi cho việc trao đổi với phụ huynh khi đón, trả trẻ.
 - Nhà trường luôn nhận được sự quan tâm của Phòng Giáo dục đã tổ chức 
nhiều chuyên đề bồi dưỡng cho giáo viên
 - Đảm bảo đầy đủ về cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi phục vụ 6 | 16
chưa mạnh dạn, chưa tự tin khi trả lời các câu hỏi, và khi tham gia các hoạt động
 - Khả năng tập chung của trẻ còn chưa cao.
 * Phụ huynh:
 - Đa số phụ huynh làm nông nghiệp nên chưa thực sự quan tâm đên việc 
chăm sóc, dạy trẻ ở nhà.
 4-SỐ LIỆU ĐIỀU TRA TRƯỚC KHI THỰC HIỆN
 Căn cứ vào kê hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học 2020- 2021 của trường, 
nhằm đánh giá được hiệu quả thực tê tôi đã tiên hành khảo sát phân loại để nắm 
bắt tình hình chât lượng của lớp, tôi tiên hành khảo sát trẻ trước khi thực hiện đê 
tài thể hiện qua số liệu sau :
 Khả năng hiểu biêt của trẻ như sau:
 Tổng số trẻ điêu tra là 28 trẻ.
 Tỉ lệ Chưa Tỉ lệ 
STT Nội dung khảo sát Đạt
 (%) đạt (%)
 Trẻ hứng thú tham gia hoạt động làm 
 1 11 39,2 17 61
 quen với toán
 Kỹ năng nhận biêt số lượng và so sánh
 2 9 32 19 68
 3 Kỹ năng vận dụng vào thực tê 10 36 18 64,2
 4 Kỹ năng sử dụng ngôn ngữ mạch lạc 8 28,5 20 71,4
 Qua khảo sát, tôi thây khả năng nhận biêt của trẻ chưa đông đêu, nhiêu trẻ 
chưa có mạnh dạn tự tin khi học toán. Vậy để nâng cao chât lượng tôi động viên 
kịp thời để trẻ bạo dạn, thể hiện, tạo cho trẻ học một cách thoải mái, tự tin, không 
gò bó, trẻ luôn hứng thú trong giờ học.
 II. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN.
 Từ việc khảo sát trên, tôi đã nghiên cứu và tìm ra được các biện pháp hiệu 
quả cho trẻ trong trườngnhư sau:
 Biện pháp 1: C huẩn b ị tốt đồ dùng sáng tạo để tổ chức hoạt động
 a. Đồ dùng của cô
 Đặc điểm tư duy của trẻ là tư duy trực quan vì vậy đô dùng, đô chơi phục vụ 
giảng dạy là rât cần thiêt, đô dùng, đô chơi là chiêc cầu nối giữa trẻ và hoạt động 
nhận thức.Cho trẻ hoạt động với đô dùng, đô chơi là cách thức giúp trẻ lĩnh hội 
kiên thức và kinh nghiệm sống. Tiêt học không thể đạt kêt qua cao nêu như đô 
dùng giảng dạy không phong phú, đầy đủ. Do đó việc lựa chọn đô dùng giáo cụ 
phù hợp với tiết dạy là vô cùng quan trọng. Muốn dạy một giờ học đạt kết qua cao 
thi khâu chuẩn bị chiếm 50%. Đồ dùng trực quan cũng như những đồ dùng để phục 
vụ cho trẻ trong hoạt động làm quen với toán phải đẹp, an toàn, để sử dụng, sinh 8 | 16
 Hình ảnh 3: Trẻ xếp hình vuông, chữ nhật b ằng que tính , ống hút
 Các đồ dùng trên không chỉ sử dụng trong hoạt động làm quen với toán “Tách 
gộp trong phạm vi 4 và 5, dạy trẻ so sánh chiều cao của 2 đối tượng, dạy trẻ so 
sánh chiều dài của 3 đối tượng” mà còn sử dụng trong các hoạt động làm quen với 
toán khác như: “Nhận biết, tạo nhóm, thêm bớt trong phạm vi 3, 4, 5, tách gộp 
trong phạm vi 3, 5, sắp xếp theo quy tắc 1 - 1, 2 ~ 1, 1.” hay các hoạt động khác 
như hoạt động khám phá, hoạt động tạo hình, hoạt động góc... Qua các hoạt động 
sử dụng các đồ dùng sáng tạo tôi nhận thấy trẻ hứng thú tham gia hoạt động, tiết 
học sinh động.
 Như vậy đồ dùng đồ chơi áng tạo để tổ chức hoạt động làm quen với toán 
giúp trẻ nhận thức ngay được với những hoạt động mà trẻ sẽ thực hiện và giúp trẻ 
hứng thú và hoạt động tích cực,tạo điều kiện dạy trẻ, kỹ năng chơi với các trò chơi 
với toán và kỹ năng tập hợp và số lượng, về kích thước, kỹ năng về hình dạng, kỹ 
năng về định hướng không gian tạo điều kiện cho trẻ làm quen với kỹ năng học 
toán ở Mọi lúc mọi nơi.
 Biện pháp 2: Ứng dụng công nghệ thông tin vào trong dạy học
 Hiện nay, ứng dụng công nhệ thông tin vào dạy học ở trường mầm non rất 
phổ biến, rộng rãi. Công nghệ thông tin giúp hạn chế, giảm tải sự vất vả của giáo 
viên trong việc làm đồ dùng đồ chơi tổ chức các hoạt động cho trẻ. Thực tế tôi 
cũng thường xuyên áp dụng và đã đạt nhiều hiệu quả trong tất cả các hoạt động 
trong đó có cả hoạt động làm quen với toán.
 Để nâng cao chất lượng dạy học tôi thường ứng dụng công nghệ thông tin vào 
quá trình dạy học, thu hút sự chú ý của trẻ, nhằm tăng cường tài liệu phong phú, 
tôi thường xuyên sưu tầm hình ảnh trên mạng để dạy trẻ.
 Ví dụ: Bài so sánh chiều cao của 3 đối tượng tôi cho trẻ quan sát trên máy vi 
tính trong chương trình powerpoint sau đó hướng dẫn trẻ sử dụng chuột tìm và so 
sánh các đối tượngtheo yêu cầu của cô trên màn hình máy vi tính, qua đó trẻ rất 
thích và tiếp thu bài tốt hơn.
 Hình ảnh 4: Trẻ được thực hành trên máy tính
 Ngoài ra tôi đã tự thiết kế một số trò chơi ở dạng trắc nghiệm đúng sai và sử 
dụng để ôn luyện các kiến thức đã học cho trẻ, đó là các trò chơi: + Sắp xếp bút 
chì vào hộp theo thứ tự từ ngắn nhất đến dài nhất (chủ đề trường mầm non)
 + Sắp xếp các ngôi nhà theo thứ tự từ 1 đến 4 (chủ đề gia đình)
 + Sắp xếp các cây theo thứ tự từ thấp nhất đến cao nhất (chủ đề thực vật) + 
Trò chơi ôn luyện kỹ năng đếm và làm quen chữ số (số 5 chủ đề thực vật) Đối với 
các tiết học định hướng về không gian trong phần ôn và phần luyện tôi cho trẻ chơi 
các trò chơi như: "Truy tìm hạt mứt, Đồng hồ cát"... Các tiết học về hình, kích c ỡ 10 | 16
 * Lựa chọn nội dung, sắp xếp nội dung vào các chủ đề:
 Như chúng ta biết làm quen với toán luôn đòi hỏi mức độ chính xác cao và 
có tính phát triển từ cao đến thấp, từ đơn giản đến phức tạp vậy nên việc suy nghĩ 
cân nhắc, lựa chọn làm sao để phù hợp với khả năng của trẻ lớp mình, cũng như 
phù hợp với từng giai đoạn, từng chủ đề là rất quan trọng.
 Ví dụ: Chủ đề bản thân có 4 chủ đề con tôi lựa chọn 4 dề tài phù hợp với chủ 
đề như sau để dạy trẻ:
 - Dạy trẻ xác định phía trên, phía dưới, phía trước, phía sau của đối tượng có 
 sự định hướng.
 - Dạy trẻ xác định phía trên, phía dưới, phía trước, phía sau của đổi tượng 
 khác có sự định hướng.
 - Dạy trẻ phân biệt phía phải, phía trái của bản thân trẻ
 - Dạy trẻ phân biệt phía trước, phía sau, phía trên - dưới của bản thân trẻ
 Cứ như vậy tùy từng giai đoạn, theo chương trình giáo dục và đặc điểm phát 
triển nhận thức của trẻ và các chủ đề con tôi chọn đề tài phù hợp để làm sao không 
cao cũng không thấp quá so với sự phát triển và khả năng của trẻ lớp tôi.
 * Lựa chọn hình thức tổ chức và sử dụng câu hỏi:
 Không những lựa chọn nội dung mà để tiết dạy thành công thì lựa chọn hình 
thức tổ chức tiết học là một trong những yếu tố quan trọng, cần thiết để giúp trẻ 
nắm vững kiến thức và biết được trẻ hiểu bài đến đâu, cũng là cách giúp trẻ lưu 
tâm vì vậy tôi chọn các hình thức như: Học theo nhóm, học theo tổ 2 bạn ngồi dối 
diện cùng nhau học, cùng nhau trao đổi kiến thức và sửa sai cho nhau để trẻ được 
thực hành, trải nghiệm trên đồ vật, đồ chơi nhiều hơn. Hình thức học nhóm đối với 
trẻ là một trong những cách học mang lại hiệu quả cao nhất bởi khi học nhóm trẻ 
sẽ không còn nhút nhát và luôn biết cách cùng bạn trong nhóm hoàn thành nhiệm 
vụ mà cô giao. Vì vậy trong giờ học toán tôi thường hay tổ chức cho trẻ học theo 
nhóm bằng cách chia ra các nhóm nhỏ và giao nhiệm vụ cụ thể cho từng nhóm và 
yêu cầu hoàn thành công việc sau một khoảng thời gian nhất định để trẻ tự khám 
phá, trải nghiệm nhằm xác định sự hiểu biết của mình sau đó tôi mới hỏi kết quả 
của từng nhóm và có sự động viên kịp thời để các nhóm luôn có sự thi đua.
 Cho trẻ liên hệ thực tế: Ở các tiết dạy, để khắc sâu kiến thức cho trẻ, tôi thường 
cho trẻ tìm các đồ dùng đồ chơi trong lớp, trong thực tế có liên quan đến bài 
học.Trong quá trình trẻ học nhóm tôi luôn quan sát các hoạt động của nhóm để 
thấy được khả năng nhận thức của trẻ qua đó với hình thức học nhóm tạo cho trẻ 
được thoải mái, tự do khám phá, tự mình nêu lên các ý tưởng để cùng các bạn thảo 
luận và tìm ra kết quả tốt nhất cho nhóm của mình.
 Tuy nhiên trong một tiết toán thì ngoài việc lựa chọn hình thức thì câu hỏi