SKKN Một số biện pháp giáo dục ý thức cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi bảo vệ môi trường

 Một số biện pháp giáo dục ý thức cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi bảo vệ môi trường 
 I: ĐẶT VẤN ĐỀ 
Trong thập kỷ qua, nhân loại đã và đang chịu ảnh hưởng nặng nề do tác động 
của tình trạng ô nhiễm môi trường do con người gây ra. Trong đó có một phần 
biến đổi khí hậu dẫn đến tình trạng của con người phải chịu hậu quả về sức 
khỏe, những bệnh tật khôn lường. Cũng như hiện nay, khi mà nhiều căn bệnh lạ, 
trong đó có bệnh ung thư đang hoành hành ở nhiều nơi, ngành y tế cảnh báo 
trong đó có nguyên nhân là do ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Lời cảnh báo 
đó chúng ta không thể xem thường. Môi trường của chúng ta đang bị xuống cấp, 
ô nhiễm đến mức báo động. Những vụ phá rừng, chặt trộm cây, đốt rừng vẫn 
diễn ra thường xuyên. Nạn ô nhiễm chất thải công nghiệp, nạn ô nhiễm không 
khí vì khí thải, nạn phun thuốc trừ sâu bừa bãiđang ngày giờ diễn ra. Đặc biệt 
trẻ ở độ tuổi mầm non rất nhạy cảm với những ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, 
môi trường xung quanh, dễ bị hấp thụ không khí ô nhiễm. Vì vậy việc giáo dục 
cho trẻ có ý thức, có kỹ năng sống trong việc bảo vệ môi trường có ý nghĩa vô 
cùng quan trọng trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và giáo dục bảo 
vệ môi trường nói riêng.
 Vấn đề môi trường và bảo vệ môi trường ở thời đại nào,thời điểm nào cũng hết 
sức quan trọng.Sinh thời Bác Hồ dù bận trăm công nghìn việc, Người vẫn quan 
tâm, dặn dò nhân dân, cán bộ, chiến sỹ về bảo vệ môi trường, giữ gìn vệ sinh, 
bảo vệ sức khỏe, vì sức khỏe là vốn quý nhất của con người.Con người có sức 
khỏe thì làm việc mới hiệu quả, chất lượng. Người đã dặn rằng: “ Cần giáo dục 
rộng khắp tới mọi người biết giữ gìn vệ sinh sạch sẽ. Phải tuyên truyền một cách 
rộng rãi thiết thực và rộng khắp cho mọi người hiểu rõ: Phải giữ gìn vệ sinh, ăn 
sạch, uống sạch, mặc sạch, ở sạch.”
 Thấm nhuần những lời dạy của Bác, là một giáo viên màm non tôi luôn suy 
nghĩ và trăn trở mình sẽ phải làm gì để các cháu hiểu biết về môi trường sống 
của bản thân và có thói quen giữ vệ sinh môi trường làm cho môi trường trong 
lành, sạch đẹp? Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non là cung cấp cho 
trẻ những kiến thức sơ đẳng về môi trường phù hợp với khả năng nhận thức của 
trẻ nhằm hình thành cho trẻ thái độ hành vi đúng của trẻ với môi trường xung 
quanh. Môi trường sống bao gồm các yếu tố tự nhiên, xã hội và vật chất nhân 
tạo bao quanh con người. Môi trường có tầm quan trọng đặc biệt đối với đời 
sống con người và sự phát triển kinh tế văn hóa của đất nước và của mỗi cá nhân 
chúng ta. Chính vì vậy mà môi trường sống cần được bảo vệ gìn giữ, đó cũng 
chính là cách tự bảo vệ cuộc sống của chúng ta. 
 Hiện nay trước sự tiến bộ của khoa học công nghệ đã cải thiện cơ bản cuộc 
sống của con người nhưng xã hội và nền công nghiệp ngày càng phát triển thì 
 2/28 Một số biện pháp giáo dục ý thức cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi bảo vệ môi trường 
II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 1. Cơ sở lý luận:
 Giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non là cung cấp cho trẻ những 
kiến thức sơ đẳng về môi trường phù hợp với khả năng nhân thức của trẻ nhằm 
tạo ra thái độ, hành vi đúng của chúng đối với môi trường xung quanh. Vì vậy 
nếu trẻ được trang bị những kiến thức, kỹ năng đầy đủ thì không những chất 
lượng cuộc sống được tăng lên mà còn góp phần phát triển xã hội lành mạnh, 
bền vững. 
 Việc giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ mầm non luôn là một hoạt động 
mang tính giáo dục cao, nó đòi hỏi chúng ta phải nhạy bén, linh hoạt, lồng ghép 
nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào các môn học một cách chọn lọc. Hoạt 
động này được bắt đầu bằng việc cho trẻ làm quen với cuộc sống của các động 
vật, thực vật gần gũi, quen thuộc xung quanh trẻ, mối quan hệ của nó với môi 
trường sống cụ thể và sự phụ thuộc của nó vào môi trường. Khi chăm sóc các 
con vật, cỏ cây, trẻ biết sự khác nhau của chúng trong từng giai đoạn phát triển, 
hiểu rằng lao động của con người sẽ góp phần tạo nên môi trường sống bền 
vững xung quanh
 Để đạt được hiệu quả giúp trẻ có ý thức bảo vệ môi trường ngay từ những 
buổi ban đầu chúng ta cho trẻ tìm hiểu thế nào là môi trường? Ô nhiễm môi 
trường là gì? Vì sao phải bảo vệ môi trường? Thông qua các môn học làm quen 
với thế giới xung quanh trẻ
 Vì sao cần phải giáo dục trẻ ý thức bảo vệ môi trường? Giáo dục bảo vệ 
môi trường là một quá trình thông qua các hoạt động giáo dục chính quy và 
không chính quy nhằm giúp cho con người có thái độ, kỹ năng và hành vi tốt 
trong việc bảo vệ môi trường, tạo điều kiện cho họ tham gia vào sự phát triển 
một xã hội bền vững về sinh thái. 
 Đã có nhiều hồi chuông cảnh báo về vấn đề ô nhiễm môi trường, là một 
giáo viên mầm non hàng ngày trực tiếp giáo dục những thế hệ tương lai của đất 
nước, tôi nhận ra một điều quan trọng trong công việc của mình là cần phải giáo 
dục cho trẻ ngay từ bậc học mầm non ý thức bảo vệ môi trường để góp phần nhỏ 
bé của mình vào công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc ngày càng xanh – sạch – 
đẹp .
 Như vậy đưa nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào chương trình giáo 
dục mầm non là hợp lí với các hình thức khác nhau thông qua khai thác nội dung 
các chủ để giáo dục. Chương trình Giáo dục mầm non được thiết kế theo hướng 
tích hợp thông qua các chủ đề giáo dục đã tạo được ưu thế cho việc đưa lồng 
ghép nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào chương trình.
 4/28 Một số biện pháp giáo dục ý thức cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi bảo vệ môi trường 
 Thông qua quan sát hành vi, ý thức của trẻ tại lớp trong các hoạt động, phối 
hợp kiểm tra thực tế để đánh giá thực trạng ý thức bảo vệ môi trường của trẻ, tôi 
đã phân tích và làm rõ nguyên nhân để xây dựng các biện pháp tốt nhất nhằm 
nâng cao ý thức trẻ 4-5 tuổi bảo vệ môi trường trong mầm non Hoa Thủy Tiên . 
Kết quả cho thấy trẻ đã biết BVMT nhưng không thường xuyên bới một số 
nguyên nhân khách quan:
- Phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc hình thành ý thức cho trẻ bảo vệ 
môi trường cho trẻ nên trẻ con lơ là chưa thực sự nghĩ bảo vệ môi trường là việc 
cần thiết. - - Thêm đó là khả năng nhận thức của trẻ con còn chênh lệch, việc 
lồng ghép giáo dục trẻ bảo vệ môi trường còn chưa sáng tạo nên trẻ con chưa 
được khắc sâu, hay quên. Chính từ thực trạng đó đòi hỏi cô giáo cần có nhiều 
tìm tòi hơn nữa để có những biện pháp tốt nhất để trẻ được học hỏi một cách nhẹ 
nhàng, không gượng ép để từ đó nâng cao hành vi ý thức bảo vệ môi trường 
trong mỗi trẻ nhỏ.
 Ngay từ đầu năm điều trước tiên tôi khảo sát trên trẻ thông qua các hoạt động 
để có hướng giáo dục ý thức bảo vệ môi trường.
 Kết quả khảo sát trẻ đầu năm học
 STT NỘI DUNG TỔNG SỐ (43 trẻ)
 Đạt % Chưa đạt %
 1 Biết chăm sóc và bảo vệ cây 26 = 54% 17 = 46 %
 2 Có ý thức giữ gìn vệ sinh công 24 = 49 % 19 = 51 %
 cộng, vệ sinh trường lớp
 3 Có ý thức lấy, cất dọn đồ dùng, đồ 29 = 62% 14 = 38 %
 chơi đúng nơi quy định
 4 Có ý thức không vứt rác ra đường, 25 = 51 % 18 = 49 %
 biết nhặt rác vào thùng
 5 Phân biệt được những hành động 27 = 57 % 16 = 43 %
 đúng, hành động sai để bảo vệ môi 
 trường
 6 Có ý thức tiết kiệm điện, nước khi 28 = 59 % 15 = 41 %
 sử dụng
 7 Nhắc nhở người lớn không vứt rác 31 = 68 % 12 = 32 %
 bừa bãi
3.2. Biện pháp 2: Tự bồi dưỡng nâng cao chuyên môn trong giảng dạy.
 Giáo viên là người trực tiếp đứng lớp, ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục trẻ 
tại lớp. Vì thế bản thân tôi luôn tích cực học tập, tham khảo tài liệu sách vở, học 
 6/28 Một số biện pháp giáo dục ý thức cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi bảo vệ môi trường 
 lên tường.
 + Lao động hàng ngày: trực nhật phòng nhóm.
 Tháng 10/2016 - Giáo dục trẻ để hình thành các thói quen tốt trong 
 sinh hoạt: rửa tay, lau mặt trước khi ăn, đi vệ sinh 
 đúng nơi quy định, không vứt rác bừa bãi cần vứt 
 rác vào thùng, biết nhặt cơm rơi vãi vào khay...
 - Quý trọng và giữ gìn đồ dùng, đồ chơi, quần áo 
 sạch và dùng lâu bền.
 - Khám phá các bộ phận cơ thể mình: đôi tay bé có 
 thể làm được những gì? Để lồng ghép giáo dục trẻ 
 BVMT như: Tay bé vứt rác vào thùng, tay bé trồng 
 cây, gieo hạt, tưới cây...Mắt bé nhìn thấy rác rơi để 
 nhặt vào thùng...
 - Nhận biết nhà sạch, nhà bẩn
 - Biết giúp bố mẹ công việc vừa sức, lau dọn bàn 
 ghế, quét nhà tưới cây, sắp xếp đồ dùng đồ chơi 
 gọn gàng
 - Bước đầu biết phân loại, vứt rác vào đúng thùng 
 rác của gia đình để nhân viên gom rác thuận tiện 
 cho công việc
 - Nhận biết 1 số đồ dùng sử dụng điện ở trường và 
 ở nhà, biết lợi ích của việc tiết kiệm điện và có 1 số 
 hiểu biết về việc sử dụng tiết kiệm điện
 Tháng 11/2016 - Trẻ nhận biết có nhiều ngành nghề trog xã hội, 
 biết công việc của bác lao công làm nhiệm vụ vệ 
 sinh môi trường.
 - Nhận biết hành động đúng để bảo vệ môi trường.
 8/28 Một số biện pháp giáo dục ý thức cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi bảo vệ môi trường 
thức với những đặc trưng riêng. 
- Sự kiện: Trường mầm non của bé
 Lớp học là nơi sinh hoạt và gần gũi với trẻ sau ngôi nhà thân yêu của bé. Có 
thể nói lớp học là ngôi nhà thứ 2 của bé trong những năm tháng đầu đời. Ngoài 
việc cung cấp những kiến thức trong bài học nhận biết về môi trường trường lớp 
gồm; các phòng nhóm, sân vườn, các đồ dùng của lớp, cá nhân của cô và trẻ, đồ 
chơi, con người như giáo viên, trẻ, nhân viên.. thì tôi đã lồng ghép dạy trẻ phân 
biệt môi trường sạch, môi trường bẩn ở trường như sau:
 + Môi trường sạch: lớp học ngăn nắp, ánh sáng đầy đủ, không có bụi, khói, 
mồ hôi, nấm mốc, tiếng ồn; trường lớp có nhiều cây xanh.
 + Môi trường bị ô nhiễm: các đồ dùng sắp xếp không ngăn nắp bụi bẩn, ô 
nhiễm bởi rác, nước thải, tiếng ồn...
 + Vứt rác đúng nơi qui định; không khạc nhổ bừa bãi; không bẻ cành hái hoa; 
vẽ bậy lên tường...
 + Lau bụi đồ dùng đồ chơi vào các buổi chiều thứ 6 hàng tuần cùng cô.
 + Sắp xếp đồ dùng đồ chơi ngăn nắp gọn gàng đúng nơi qui định sau mỗi hoạt 
đông.
 + Yêu quí giữ gìn đồ dùng cá nhân, đồ dùng trong lớp, trường.
 + Chăm sóc cây trồng góc thiên nhiên; lau lá, tưới cây.
 + Lao động trực nhật phòng ăn, góc thiên nhiên, chuẩn bị giờ ăn, giờ học: lớp 
có bảng trực nhật phân công rõ ràng.
 +VD: Với HĐ khám phá “Lớp học của bé” : Tôi đưa các hành vi bé biết 
BVMT trong trường mầm non như sau để trẻ nhận biết và củng cố luyện tập:
 10/28