SKKN Một số biện pháp giáo dục tính tự lập, tự phục vụ cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi B1 Trường Mầm non Trung Sơn

 PHẦN A: ĐẶT VẤN ĐỀ
 Như chúng ta đã biết “Trẻ em hôm nay là thế giới ngày mai”. Trẻ em là mầm 
xanh tương lai của tổ quốc, là thế hệ tiếp nối và phát triển những thành quả đáng quý 
của dân tộc. Vì vậy nhiệm vụ chăm sóc giáo dục toàn diện cho trẻ luôn là mục tiêu 
hàng đầu của ngành giáo dục nói chung và giáo dục mầm non nói riêng.Và mục tiêu 
giáo dục của mầm non là giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm, thẩm mỹ hình 
thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách. Muốn đạt được những mục tiêu giáo dục 
đó người làm nhiệm vụ giáo dục cần chú trọng đến vấn đề giáo dục tính tự lập cho 
trẻ.
 Tính tự lập được hình thành rất sớm và là một biểu hiện tâm lí có ảnh 
hưởng trực tiếp đến quá trình hình thành các phẩm chất nhân cách của trẻ. Giáo dục 
tính tự lập cho trẻ ngay từ khi còn bé không những tạo ra cho trẻ khả năng tự lập 
trong sinh hoạt hằng ngày mà còn là một trong những điều kiện quan trọng để hình 
thành sự tự tin, năng động, sáng tạo, làm cơ sở hình thành các kĩ năng sống sau này.
 Bản thân tôi đã công tác trong nghành giáo dục gần 20 năm và trực tiếp dạy 
lớp 4-5 tuổi 13 năm tôi luôn băn khoăn chăn chở làm thế nào để trẻ có tính tự lập và 
trong năm học 2022-2023 tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân công dạy lớp 4-5 
tuổi B1. Bản thân tôi thiết nghĩ phải làm sao để việc tổ chức các hoạt động nhằm rèn 
tính tự lập cho trẻ 4-5 tuổi đạt kết quả cao, nhằm giúp trẻ có cơ hội được rèn luyện 
để phát triển bản thân một cách tốt nhất. Tôi thiết nghĩ phải làm thế nào để nhanh 
chóng giúp trẻ hứng thú mạnh dạn, tự tin khi tham gia vào các hoạt động mang tính 
tự lập. Giúp bản thân có kiến thức, kĩ năng trong việc rèn tính tự lập cho trẻ một 
cách tốt nhất, từ đó có niềm tin yêu từ các cháu cũng như các bậc phụ huynh. Nhận 
thức được tầm quan trọng đó tôi suy nghĩ tìm hiểu và đã tìm ra “ Một số biện pháp 
giáo dục tính tự lập, tự phục vụ cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi B1 trường mầm non Trung 
Sơn – Việt Yên”. 
 B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 1. Thực trạng việc giáo dục tính tự lập, tự phục vụ cho trẻ mẫu giáo 4- 5 
tuổi B1 trong trường mầm non Trung Sơn - Việt Yên
 1.1 Ưu điểm
 Về phía nhà trường: Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, đồ dùng, đồ chơi của 
nhà trường tương đối đầy đủ để phục vụ cho công tác chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục 
trẻ.Dưới sự chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu nhà trường, Việc lên kế hoạch, duyệt kế 
hoạch, dự giờ thăm lớp diễn ra thường xuyên. Công tác triển khai và thực hiện chuyên 
đề cũng được ban giám hiệu và giáo viên thực hiện nghiêm túc, kịp thời và tích cực. STT Nội dung đánh giá Số Kết quả
 trẻ 
 khảo Số trẻ Tỷ lệ Số trẻ Tỷ lệ 
 chưa đạt (%)
 sát đạt (%)
 1 Trẻ tự xúc cơm ăn, tự lấy cốc nước uống. 30 13 43 % 17 57 %
 2 Trẻ tự cài khuy áo, tự mặc áo. 30 7 23% 23 77%
 3 Trẻ tự lấy và cất ghế 30 15 50% 15 50%
 4 Trẻ tự cất đồ dùng đồ chơi đúng nơi quy 30 15 50% 15 50%
 định
 5 Trẻ biết tự lau mặt, rửa tay, xúc miệng 30 17 57% 13 43 %
 bằng nước muối.
 6 Trẻ biết đi vệ sinh đúng nơi quy định, tự 30 19 63 % 11 37 %
 nhặt giấy rác vào thùng rác.
 7 Trẻ biết tự đi vào lớp không cần bố mẹ bế, 30 24 80 % 6 20 %
 biết chào hỏi cô giáo
 8 Trẻ biết giúp đỡ người khác khi cần thiết 30 17 56 % 13 44 %
 9 Trẻ tự làm không cần cô nhắc nhở 30 12 40 % 18 60 %
 Từ những thuận lợi và khó khăn nêu trên, tôi đã đề ra một số biện pháp hợp lý, 
 khả thi hơn để nâng cao việc rèn tính tự lập cho trẻ như sau:
 2. Biện pháp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tính tự lập, tự phục 
 vụ cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi B1 trong trường mầm non Trung Sơn – Việt Yên.
 2.1. Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch giáo dục kĩ năng tự lập, tự phục vụ cho 
 trẻ
 2.1.1. Nội dung biện pháp
 + Khảo sát tính tự lập của trẻ.
 + Xây dựng kế hoạch kỹ năng theo tháng. Để từ đó cô lựa chọn những kỹ năng 
 phù hợp nhất cho trẻ
 2.1.2. Cách thức quá trình áp dụng biện pháp
 Tôi không ngừng học tập, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ trong công tác nuôi 
 dưỡng chăm sóc giáo dục trẻ, đặc biệt là cung cấp thêm kiến thức cho bản 
 thân trong tổ chức các hoạt động nhằm rèn tính tự lập cho trẻ, giúp trẻ hứng thú, thoải 
 mái, vui vẻ tích cực hoạt động. Tìm hiểu qua sách, báo, qua mạng Internet.....các Tháng Kĩ năng
 Tháng 9 - Biết lấy và cất đồ dùng cá nhân khi đến lớp và ra về.
 - Biết tự đi lấy nước uống và cất cốc đúng nơi quy định.
 Tháng 10 - Biết tự chào hỏi người lớn
 - Biết tháo giầy, dép và để dép đúng nơi quy định
 - Biết tự đi vệ sinh khi có nhu cầu
 Tháng 11 - Biết rửa tay trước khi ăn có sự hướng dẫn của cô
 - Biết tự lấy,gấp chăn của mình khi ngủ dậy
 - Biết cất, xếp đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy định.
 Tháng 12 - Biết tự cầm thìa xúc ăn và cất bát sau khi ăn xong.
 - Biết bỏ rác đúng nơi quy định
 - Biết nhặt lá, nhổ cỏ chăm sóc cây, rau.
 Tháng 1 - Biết tự rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và khi tay bẩn 
 bằng xà phòng
 - Biết tự xúc miệng nước muối sau khi ăn
 Tháng 2 - Biết giúp đỡ người khác khi được yêu cầu
 - Biết cởi, mặc quần áo
 Tháng 3 - Biết kêu gọi sự giúp đỡ của người khác khi cần
 - Trẻ tự tin làm một số công việc
 2.1.3. Kết quả khi thực hiện giải pháp
 Giao công việc vừa sức nên trẻ tiếp thu nhanh, trẻ đã tự phục vụ cho bản thân 
những công việc đơn giản .Việc xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng giúp tôi trong 
khi rèn trẻ không bị chồng chéo công việc.
 2.2. Biện pháp 2: Lồng ghép giáo dục kỹ năng tự lập, tự phục vụ cho trẻ 
vào mọi hoạt động trong ngày.
 2.2.1. Nội dung 
 Hình ảnh trẻ tự cất balo
 b. Thông qua hoạt động học
 Cô sẽ chuẩn bị sẵn đồ dùng cho trẻ ở giá để đồ, sau đó cho trẻ tự lấy đồ dùng 
về bàn của mình, khi kết thúc giờ học cho trẻ cất dọn đồ dùng đồ chơi đúng nơi quy 
Hình ảnh trẻ tự lấy và cất đồ dùng học tập c. Thông qua hoạt động ngoài trời
 - Tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động ngoài trời như: nhặt lá dụng ,nhổ cỏ, nhặt 
rác quanh sân trường bỏ vào thùng ráccho trẻ làm theo nhóm, mỗi nhóm làm công 
việc khác nhau, trẻ gặp khó khăn cô cùng làm với trẻ, nói cho trẻ về ý nghĩa trẻ đang 
làm, sau đó khen ngợi trẻ để trẻ hứng thú tự tin, năng động hơn
 Hình ảnh trẻ chăm sóc cây
 Hình ảnh trẻ tự xúc cơm * Giờ lau mặt, rửa tay
 Vì trẻ còn nhỏ, nên mọi thao tác 
 vệ sinh của trẻ vẫn còn rất vụng về 
 và mang tính chất nhanh ẩu. Chính 
 vì thế ngay từ đầu năm tôi đã chú 
 trọng đến việc rèn trẻ các thao tác vệ 
 sinh cá nhân như rửa tay, lau 
 mặtvào mọi lúc mọi nơi. Sau mỗi 
 một lần trẻ gặp khó khăn hay thất 
 bại nào đó trong mọi vấn đề thì 
 những lời động viên và sự phân tích 
 rõ ràng cho trẻ hiểu, cho trẻ thử làm, 
 tập làm và rồi đó trở thành việc làm 
 thường xuyên.
 Hình ảnh trẻ tự rửa tay đúng cách
 2.2.3. Kết quả khi thực hiện giải pháp
 Qua thực tế thực hiện tôi thấy trẻ lớp tôi rất hứng thú và tiến bộ rõ rệt, nhiều 
trẻ đã có ý thức tự lập, không ỉ nại cho cô giáo, hay bố mẹ. 
 Khi tổ chức hoạt động lao động vệ sinh, ngoài việc trẻ biết nhặt rác, nhổ cỏ ra, còn 
giúp trẻ ý thức bảo vệ môi trường. 
 2.3.Biện pháp 3: Động viên khen ngợi việc làm của trẻ
 2.3.1. Nội dung
 Trẻ được khuyến khích, đông viên khen ngợi kịp thời trẻ sẽ phát hiện những 
việc trẻ nên làm, và không nên làm của bản thân
 2.3.2. Cách thức quá trình áp dụng biện pháp
 Để việc khen ngợi, động viên trẻ đạt được kết quả cao hơn, tôi thiết nghĩ cần 
phải được khen ngợi bằng nhiều hình thức khác nhau.
 1. Hình thức khen ngợi thông qua lời nói
 Việc khen ngợi cần được xem như một hành động công nhận trẻ đã hoàn 
thành một công việc nào đó, ở bất cứ một mức độ nào (Sơ sài, bình thường hay hoàn 
chỉnh). Chính vì vậy tôi đưa ra lời khen ngợi bằng sự nhận xét tích cực sau mỗi việc 
mà trẻ đã làm. Xuất phát từ những điều mà tôi tìm hiểu được, tôi đã lên kế hoạch tuyên truyền 
cho phụ huynh, phần nào giúp phụ huynh hiểu vì sao lại cần cho trẻ tự lập, tự phục vụ 
và giáo dục kỹ năng cho trẻ ngay từ nhỏ vào giờ đón trả trẻ.
 Một cách đơn giản để việc tuyên truyền với phụ huynh đạt kết quả cao là xây 
dựng góc tuyên truyền, góc tuyên truyền được tôi bố trí ở phái ngoài lớp, nơi phụ 
huynh dễ quan sát nhất, nội dung tuyên truyền rất phong phú, được thay đổi thường 
xuyên theo tuần, tháng, năm học. Trên góc tuyên truyền tôi có dán một số hình ảnh Phụ huynh hiểu hơn về vai trò của việc rèn tính tự lập cho trẻ là rất cần thiết
 Giáo viên có sự phối hợp nhịp nhàng từ phía phụ huynh mà tôi đã thấy sự thay 
 đổi rõ rệt của học sinh lớp tôi. Sự mạnh dạn, tự tin, có trách nhiệm với công việc đã 
 xuất hiện trong đại đa số trẻ lớp tôi.
 Sau khi áp dụng các biện pháp trên tôi đã đưa ra bảng so sánh đối chiếu như sau: 
 Bảng kết quả trước và sau khi áp dụng biện pháp 30 trẻ
STT Nội dụng Trước Kết Sau Kết Ghi chú
 khi quả khi quả
 áp áp 
 dụng dụng
 1 Tự xúc cơm ăn, tự lấy cốc uống nước Tăng
 13/30 43% 28/30 93 % 50%
 2 Tự cài khuy áo, tự mặc áo Tăng
 7/30 23% 26/30 86% 63%
 3 Tự lấy và cất ghế Tăng
 15/30 50% 29/30 97% 47%
 4 Trẻ biết tự cất đồ dùng đồ chơi đúng Tăng
 nơi quy định
 15/30 50% 26/30 86% 36%
 5 Trẻ biết tự lau mặt, rửa tay, xúc miệng Tăng
 nước muối
 17/30 57% 29/30 97% 40%
 6 Trẻ biết đi vệ sinh đúng nơi quy định, Tăng
 tự nhặt giấy rác vào thùng rác.
 19/30 63% 30/30 100% 37%
 7 Trẻ biết tự đi vào lớp không cần bố Tăng
 mẹ bế, biết chào hỏi cô giáo
 24/30 80% 30/30 100% 20%
 8 Trẻ biết giúp đỡ người khác khi cần Tăng
 thiết
 17/30 56% 29/30 97% 41%
 9 Trẻ tự làm được không cần cô nhắc Tăng
 nhở
 12/30 40% 29/30 97% 57%