SKKN Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non

 MỤC LỤC
 Nội dung
 Trang
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 2
 1. Lý do chọn đề tài 2
 2. Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu 3
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 3
 1. Cơ sở lý luận 3
 2. Thực trạng vấn đề
 4
 * Đặc điểm tình hình
 2.1. Thuận lợi: 5
 2.2. Khó khăn: 5
 2.3. Khảo sát thực trạng trẻ đầu năm: 6
 3. Các biện pháp tiến hành 6
 3.1. Xây dựng kế hoạch nội dung kỹ năng sống cho trẻ theo 
từng chủ đề: 5
 3.2. Lựa chọn nội dung những kỹ năng đưa vào dạy trẻ phù 
hợp. 7
 3.3. Lồng ghép nội dung giáo dục dạy trẻ kỹ năng sống vào 
các hoạt động học: 13
 3.4. Dạy kỹ năng sống cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi: 15
 3.5. Phối kết hợp với phụ huynh: 16
 4. Hiệu quả của sáng kiến 18
PHẦN III: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ: 19
 1. Kết luận 19
 2. Bài học kinh nghiệm 19
 3. Khuyến nghị
PHẦN IV: PHỤ LỤC – MINH CHỨNG CHO SÁNG KIẾN
 1/19 
là đúng, thế nào là sai như ta thường làm. Các phương pháp cổ điển như bài 
giảng đi theo những chuẩn mực, cô hỏi trẻ chủ động trả lời sẽ hoàn toàn thất bại 
vì chúng chỉ cung cấp thông tin, mà từ thông tin và nhận thức đến thay đổi hành 
vi thì khoảng cách còn rất lớn. Giáo dục kỹ năng sống là giúp trẻ nâng cao năng 
lực để tự lựa chọn giữa những giải pháp khác nhau.
Tuy nhiên trên thực tế nơi tôi đang giảng dạy, phần lớn phụ huynh là lao động 
chân tay và làm nghề tự do, một số khác thì công nhân , một số phụ huynh chưa 
chú ý, chưa hiểu biết và chưa quan tâm đến việc dạy kỹ năng sống cho trẻ. 
Chính vì vậy, tôi đã mạnh dạn thực hiện đề tài “Một số biện pháp giáo dục kỹ 
năng sống cho trẻ 4-5 tuổi ở trường mầm non” để nghiên cứu và áp dụng trong 
năm học 2022-2023. Xin được trao đổi cùng bạn bè và đồng nghiệp.
 2. Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu:
 + Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 9 năm 2022 đến tháng 2 năm 2023
+ Đối tượng nghiên cứu “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4-5 
tuổi ở trường mầm non” 
 + Phạm vi nghiên cứu: Trường mầm non Trung Mầu – Huyện Gia Lâm
 Trong đó:
 - Tổng số trẻ: 30 trẻ/lớp 
 3/19 
 2. Thực trạng vấn đề
 * Đặc điểm tình hình.
 Trường mầm non tôi công tác có khuôn viên bồn hoa, cây cảnh đẹp, có 11 
phòng học rộng rãi, thoáng mát phù hợp với trẻ ở các lứa tuổi.
 Năm học 2022-2023 tôi được Ban giám hiệu phân công chủ nhiệm lớp mẫu 
giáo nhỡ 4-5 tuổi.
 Lớp : Có 02 giáo viên với trình độ đại học
 Trẻ: 40 trẻ, trong đó có 26 cháu nam, 14 cháu nữ, 100% trẻ ăn bán trú tại lớp.
 2.1, Thuận lợi: 
 - Được sự quan tâm của Phòng giáo dục và đào tạo huyện Gia Lâm, Ban giám 
hiệu nhà trường luôn sát sao chỉ đạo về chuyên môn, thường xuyên dự giờ thăm 
lớp góp ý để nâng cao chất lượng giảng dạy cho giáo viên.
 - Giáo viên: Có trình độ, hăng hái, nhanh nhẹn hoạt bát trong công việc, yêu 
nghề mến trẻ, ham tìm tòi học hỏi.
 - Trẻ: Nhanh nhẹn, năng động, thông minh, gần gũi với cô, có nề nếp, mạnh dạn 
tham gia các hoạt động của lớp, của trường.
 - Cơ sở vật chất: Phòng học được trang bị đầy đủ về các trang thiết bị hiện đại 
như: Máy chiếu, máy vi tính, loa vi tính, lắp mạng internet, bàn ghế mới đủ số 
lượng Đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho các hoạt động 
 - Một số phụ huynh là cán bộ công nhân viên có trình độ, có tri thức, thường 
xuyên quan tâm đến con cái, phối kết hợp tốt với giáo viên phụ trách lớp trong 
việc giáo dục và chăm sóc trẻ.
 2.2, Khó khăn:
 - Giáo viên: Việc lựa chọn các kỹ năng đưa vào từng chủ đề dạy trẻ còn chưa 
khoa học
 - Trẻ: + Một số trẻ được bố mẹ nuông chiều, thường làm hộ trẻ mọi việc.
 + Một số trẻ hiếu động, còn chưa chú ý và chưa nghe theo lời hướng dẫn 
của cô giáo, chưa biết đoàn kết khi chơi với bạn.
- Một số phụ huynh chưa hiểu được tầm quan trọng của việc giáo dục kĩ năng 
sống cho trẻ.
 2.3. Khảo sát thực trạng trẻ đầu năm:
 Số trẻ đạt Số trẻ chưa đạt
 Tỉ lệ 
 STT Các mặt phát triển Số trẻ % Số trẻ Tỉ lệ %
 1 Kỹ năng tự phục vụ 18 45% 22 55%
 2 Kỹ năng tự bảo vệ 18 45% 22 55%
 3 Kỹ năng hợp tác 16 40% 24 60%
 5/19 
 nghiệp khi bị mệt, nghịch đồ làm nghề những mọi nghề 
 bị đau ốm. dùng của gì? công việc trong xã 
 một số vừa sức. hội.
 nghề
 Cách đội mũ Đeo khẩu Thể hiện Bé giúp Bé thực 
 Tháng 1 bảo hiểm trang, đeo vai chú mẹ đội mũ hiện đúng 
 Phương đảm bảo an kính, đội cảnh sát bảo hiểm theo tín 
 tiện và toàn. mũ để đảm giao hiệu đèn 
5
 luật lệ bảo an toàn thông. giao 
 giao khi tham thông.
 thông gia giao 
 thông.
 Ăn quả xong Để đảm Bé giúp Bé và các Khi ai cho 
 biết bỏ vỏ bảo an toàn cô chăm bạn chăm gì phải 
 Tháng 2
6 vào thùng không trèo sóc cây. sóc cây biết xin 
 Thực vật
 rác. cây bé nhé. xanh. và cảm ơn 
 khi nhận. 
 Cách xử lý Cách Phân Giúp bố Cách bảo 
 khi bị muỗi, phòng nhóm mẹ, cô vệ các 
 Tháng 3 côn trùng tránh 1 số động vật giáo chăm con vật 
7
 Động vật đốt con vật hung dữ, sóc vật nuôi trong 
 hung dữ. hiền nuôi. gia đình.
 lành.
 Tháng 4 Đội mũ, mặc An toàn khi Bé cùng 
 Quê trang phục đi du lịch. bố mẹ 
8 hương, phù hợp khi chuẩn bị 
 đất nước. đi nắng. đồ khi đi 
 tham quan
 Lựa chọn Bé không Khi thấy Rót nước 
 trang phục chơi gần trời mưa vừa phải 
 phù hợp theo nơi có ao, to, sấm khi uống, 
 Tháng 5
 mùa. hồ. chớp. khóa vòi 
9 Nước và 
 nước sau 
 mùa hè.
 khi dùng 
 xong.
 7/19 
- Các mối nguy hiểm trong gia đình, trường học: Ổ điện, quạt điện, bếp ga, 
phích nước nóng, bàn làtôi sẽ lồng vào hoạt động khám phá để dạy trẻ. Tôi 
cho trẻ kể tên về những đồ dùng trong gia đình nhà mình, sau đó cho trẻ xem 
hình ảnh trên máy vi tính về những đồ dùng đó, hỏi trẻ xem những đồ dùng này 
các con có được sử dụng không? Vì sao?
 - Các mối nguy hiểm ngoài xã hội: bắt cóc, lạc đường, những nơi nguy hiểm 
gần ao hồ, cột điện, nơi công trường đang thi côngvới những mối nguy hiểm 
này tôi sẽ truyền đạt cho trẻ bằng các câu hỏi tình huống, cho trẻ xem những 
đoạn videocô và trẻ cùng nhau thảo luận đẻ trẻ hiểu được đó là những mối 
nguy hiểm mà cần phải tránh xa.
- Với tình huống: Đi chơi công viên trẻ bị lạc bố, mẹ. Tôi dạy cho trẻ những kỹ 
năng bình tĩnh, không khóc và chạy lung tung mà hãy đứng yên một chỗ chờ. Vì 
bố, mẹ sẽ có thể quay lại chỗ đó để tìm bé. Hoặc bé có thể đến chỗ chú bảo vệ 
nhờ sự giúp đỡ gọi điện thoại, hoặc thông báo lên loa để tìm bố mẹ. Tuyệt đối 
không đi theo người lạ dù người đó có hứa sẽ đưa về với bố mẹ, vì có thể đó là 
người xấu lợi dụng và sẽ bắt cóc con. Với tình huống này tôi sẽ đưa ra nhiều 
biện pháp để giúp trẻ hiểu được nắm bắt thông tin của bố, mẹ và gia đình là rất 
quan trọng để giải quyết các tình huống xảy ra trong cuộc sống hàng ngày.
 Với trẻ mầm non, kỹ năng sống chưa có một giáo trình nào cụ thể, chưa được 
đưa vào như một giờ học chính nên chúng ta cần khéo léo lồng ghép vào các 
hoạt động trong ngày, vào các chủ đề, vào các thời điểm trong ngày: Trò chuyện 
sáng, hoạt động ngoài trời, hoạt động học, hoạt động góc, hoạt động giao 
lưuTrang bị cho trẻ những kỹ năng này sẽ giúp trẻ cảm thấy tự tin, luôn sẵn 
sàng đối diện và vượt qua các mối nguy hiểm trong cuộc sống.
c. Kỹ năng hợp tác:
 Hợp tác là khi mọi người biết làm việc chung với nhau và cùng hướng về một 
mục tiêu chung. Một người biết hợp tác sẽ nhận được sự hợp tác. Khi có yêu 
thương thì có sự hợp tác. Ở độ tuổi này trẻ bắt đầu quan tâm đến bạn trong 
nhóm, trẻ sẵn sàng chia sẻ với bạn những suy nghĩ của mình, biết hợp tác với 
nhau để xây dựng một công trình (Khi chơi ở góc xây dựng), biết hợp tác với 
nhau để tạo ra một bức tranh ( Khi chơi góc tạo hình). Để làm được điều này, 
tôi thường tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi theo nhóm, trò chơi dân gian, trò 
chơi vận động: kéo co, rồng rắn lên mây, chèo thuyềncác trò chơi có luật tiếp 
sức để trẻ thể hiện rõ tinh thần đồng đội giúp đỡ nhau cùng hoàn thành nhiệm 
vụ.
 9/19 
thức và nắm rõ được bản thân mình, chứ không có nghĩa là tin tưởng bản thân 
một cách mù quáng. Thiếu tự tin là hệ quả của việc đánh giá thấp bản thân, điều 
này khiến con người không thể phát huy được những khả năng tiềm ẩn. Mất tự 
tin làm chúng ta nhụt chí, không dám nỗ lực, ngại thử thách, tự ti với bản thân 
và sống khép mình với xã hội.
 Vậy làm thế nào để giáo dục trẻ kỹ năng sống tự tin cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 
tuổi? Đó quả là một vấn đề không phải đơn giản, vì trên thực tế trẻ lớp tôi phụ 
trách đa phần là con em có cha mẹ làm nghề tự do nhiều nên sự hiểu biết về 
cách dạy kỹ năng sống tự tin cho con còn nhiều phụ huynh chưa hiểu rõ hết. 
Những ngày đầu đến lớp nhiều trẻ còn hay khóc, rất ít nói, trong giờ học khi 
được cô giáo gọi lên trả lời câu hỏi trẻ không đứng lên trả lời mà trẻ còn khóc. 
Nắm bắt được điều đó nên vào đầu năm học khi phân tổ tôi thường phân những 
trẻ nhút nhát ngồi gần những trẻ mạnh dạn để giúp trẻ có thể giao lưu, trò 
chuyện giúp trẻ mạnh dạn hơn. Buổi sáng khi bố mẹ đưa đến lớp tôi thường 
quan tâm, hỏi han trẻ để trẻ giao lưu với cô.
Ví dụ: Trong giờ hoạt động học âm nhạc, tôi giúp trẻ tự tin khi lên biểu diễn, khi 
biểu diễn trẻ biết hát kết hợp cử chỉ, điệu bộ minh họa, hoặc khi vận động múa, 
hay vận động minh họa trẻ biết thể hiện bằng nét mặt, động tác và ánh mắt.
 Ngoài ra vào các thời điểm trong ngày khi tổ chức cho trẻ tham gia vào hoạt 
động lao động vào chiều thứ 2 hàng tuần, tôi phân công cho từng nhóm, mỗi 
nhóm sẽ phụ trách lau dọn một góc. Trước khi vào phân công tôi giao nhiệm vụ 
cho trẻ: Hôm nay cô và các con sẽ cùng lau dọn giá đồ chơi của lớp mình cho 
thật sạch sau đó các con sẽ giúp cô sắp xếp đồ dùng đồ chơi lên giá cho thật gọn 
gàng, các nhóm sẽ cùng thi đua xem nhóm nào làm nhanh, sạch và sắp xếp gọn 
gàng nhất nhé! 
Ví dụ: Chủ đề giao thông: Với giờ học khám phá, tôi cung cấp cho trẻ các kiến 
thức về an toàn giao thông, đồng thời tôi dạy trẻ các kỹ năng qua đường như:
- Khi đi qua đường con phải làm gì?
- Nếu có nhiều xe cộ qua lại con sẽ làm như thế nào?
- Khi nào con được qua đường?
- Các bạn nhỏ khi qua đường phải có ai đi cùng?
Sau đó tôi cho trẻ chơi đóng vai “ Bé và mẹ qua đường”.
Ngoài ra việc giao lưu tình cảm, tiếp xúc với trẻ là một cách tạo ra sự tin tưởng, 
gắn bó giữa trẻ với người xung quanh. Tăng cường sự phát triển các giác quan, 
góp phần tích cực phát triển các kỹ năng xã hội, trong đó có kỹ năng sống tự tin. 
Bên cạnh đó để giúp trẻ có kỹ năng sống tự tin, vào các thời điểm trong ngày tôi 
luôn tạo cơ hội gần gũi, trò chuyện với trẻ bằng lời nói, cử chỉ thể hiện cảm xúc, 
 11/19