SKKN Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4-5 tuổi A1 Trường Mầm non Tam Đa, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh

 2
 PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 1. Thực trạng việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4-5 tuổi A1 Trường 
Mầm non Tam Đa, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh
 Năm học 2022 - 2023 tôi chủ nhiệm lớp 4 - 5 tuổi A1, tổng số 29 trẻ với 
15 bạn nữ và 14 bạn nam. Trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ, tôi nhận thấy 
có một số ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân hạn chế như sau:
 a. Ưu điểm
 - Ban giám hiệu nhà trường luôn chỉ đạo sát sao quan tâm bồi dưỡng 
chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên, luôn quan tâm trong việc cải tạo cảnh quan 
sư phạm để tạo môi trường xanh - sạch - đẹp thân thiện tạo cho trẻ sân chơi sạch 
đẹp để trẻ có thể vui chơi thỏa thích, các con trong lớp ngoan ngoãn, khỏe mạnh, 
biết nghe lời cô giáo. 
 - Bản thân giáo viên có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, yêu nghề, mến trẻ, 
có năng khiếu trong nhiều lĩnh vực và tổ chức tốt các hoạt động trải nghiệm cũng 
như ứng dụng tốt công nghệ thông tin vào giảng dạy.
 - Các con trong lớp đa số đã học qua lớp 3 - 4 tuổi, trẻ ngoan ngoãn khỏe 
mạnh biết nghe lời cô giáo.
 - Phụ huynh quan tâm các hoạt động của trường lớp cũng như quá trình 
chăm sóc giáo dục trẻ.
 b. Hạn chế và nguyên nhân hạn chế
 - Các con tuy cùng một độ tuổi nhưng khả năng nhận thức của trẻ không 
đồng đều, nhiều cháu chưa có kỹ năng sống cần thiết, ngại tham gia vào các hoạt 
động, thích được người khác nuông chiều phục vụ. 
 - Một số trẻ khá hiếu động không chịu hợp tác với nhóm khi chơi. Một số 
trẻ lại khá nhút nhát chưa dám thể hiện mong muốn suy nghĩ của bản thân.
 - Giáo viên vẫn còn áp dụng một số hình thức biện pháp giáo dục truyền 
thống trong quá trình dạy học, việc áp dụng phương pháp đổi mới chưa thực sự 
sáng tạo. 4
những điều nên làm, điều không nên làm và có khả năng thích ứng với thay đổi 
của điều kiện sống. Từ xác định được mục đích của việc dạy kỹ năng sống cho 
trẻ tôi đã xác định được những nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4-5 tuổi 
ở lớp tôi như sau:
 * Dạy trẻ kỹ năng sống tự tin trong giao tiếp ứng xử
 Tự tin là hoàn toàn tin tưởng vào bản thân mình. Vậy thì cha mẹ cũng như 
các cô có thể giúp trẻ gây dựng sự tự tin bằng cách tạo cho trẻ thật nhiều cơ hội 
để rèn luyện và thành thục các kỹ năng sống mới. Hãy tỏ ra thích thú và vui mừng 
mỗi khi trẻ thể hiện cho mình thấy trẻ đã tạo thành một kỹ năng mới và khen ngợi 
trẻ khi trẻ đạt được mục tiêu mình đề ra. Trẻ em không phải trẻ nào cũng có sự 
tự tin luôn mà còn rất nhiều trẻ nhút nhát, sợ mình làm không được việc sợ bị cô 
mắng, sợ các bạn cười cho nên việc trẻ không dám làm, dám nói và dám phát 
biểu. Vì vậy tạo sự tự tin cho cá nhân trẻ là rất cần thiết vì trẻ có tự tin trẻ mới 
làm tốt tất cả mọi việc và tự tin còn giúp cho trẻ mạnh dạn hơn trong giao tiếp 
cũng như mọi hoạt động sau này. 
 Hình ảnh: Trẻ đứng trước lớp giới thiệu 6
 * Dạy trẻ kỹ năng hỗ trợ người khác
 - Lấy cất đồ dùng học tập, chuẩn bị bàn ăn cùng cô, trẻ biết xếp bát gọn 
gàng sau khi ăn xong, biết lấy ly nước uống khi được nhờ, biết giúp cô tưới cây, 
biết giúp bạn giúp cô cất dọn đồ chơi...
 Việc xác định kỹ năng như trên đã giúp tôi định hướng được nhiệm vụ của 
mình trong công tác chăm sóc trẻ.. 
 Hình ảnh: Trẻ cất đồ dùng học tập
 b. Biện pháp 2: Phát triển các kỹ năng sống cơ bản cho trẻ thông qua 
các hoạt động hàng ngày
 + Thông qua giờ đón và trả trẻ
 Như chúng ta đã biết đặc điểm tâm lý của trẻ 4 -5 tuổi là trẻ đã biết sử dụng 
liên tưởng trí nhớ để nhận lại và nhớ lại các sự vật hiện tượng, vì vậy việc rèn 
luyện kỹ năng cho trẻ phải thường xuyên liên tục.
 Ví dụ: Khi trẻ đến lớp hay trẻ ra về, tôi luôn nhắc nhở trẻ phải biết chào 
cô, chào cha mẹ, hoặc chào người thân. Từ đó giúp trẻ học tập nề nếp lễ giáo, 
thói quen lễ phép chào hỏi. Qua nhiều lần như vậy, trẻ sẽ tự tin biết tự chào hỏi 
mà không cần cô giáo phải nhắc nhở. 8
 + Thông qua hoạt động học
 Để giáo dục kỹ năng cho trẻ trong các giờ hoạt động trên lớp tôi cho trẻ 
thể hiện khả năng của mình trước bạn bè và cô giáo để trẻ có cơ hội chia sẻ với 
các bạn thông qua hoạt động nhóm. Mặt khác, khi trẻ rèn luyện thường xuyên 
qua các hoạt động trẻ sẽ tự tin, mạnh dạn khi thể hiện khả năng của mình cũng 
như giới thiệu về bản thân, gia đình mình ....trước cô giáo và các bạn trong lớp. 
 Ví dụ: Hoạt động khám phá “Tôi là ai?”
 Khi tổ chức hoạt động này, tôi cho trẻ tự lên giới thiệu về bản thân và gia 
đình qua ảnh, tên, tuổi, giới tính, nơi ở, học lớp nào, trường nào, cô giáo nào, sở 
thích của mình ....Qua hoạt động trên tôi thấy trẻ rất tự tin, vui vẻ, hứng thú. 
 Hình ảnh: Trẻ đang hào hứng kể về bản thân và gia đình mình qua ảnh
 Nắm bắt được nhu cầu mong muốn của trẻ nên tôi thường xuyên tổ chức 
các hoạt động khám phá nhằm khai thác tối đa các kỹ năng chia sẻ, hợp tác, sự 
khéo léo, tính kiên trì nhẫn nại của trẻ thông qua các trò chơi, hoạt động trải 
nghiệm hay cùng nhau thực hiện các dự án steam, các thí nghiệm vui giúp trẻ 
cảm thấy vui vẻ tự tin thoải mái như được chơi tại chính ngôi nhà của trẻ. 10
 Sản phẩm của trẻ
 + Thông qua giờ chơi, hoạt động ở các góc
 Đối với trẻ mầm non hoạt động vui chơi của trẻ là hoạt động chủ đạo, qua 
đó hầu như bất kỳ đứa trẻ nào cũng luôn tò mò khám phá, muốn được trải nghiệm 
để thỏa mãn tính tò mò của bản thân, vì vậy trong giờ hoạt động chơi ở các góc 
tôi luôn gợi ý để trẻ mạnh dạn tự tin chọn vai chơi, 
 Ví dụ: Ở góc phân vai khi trẻ chơi trò chơi Bé làm Bác sỹ, trẻ phải biết tự 
lấy đồ của mình ra để phục vụ khám cho bệnh nhân, Bác sỹ là người khám bệnh 
cho bệnh nhân Bác sỹ phải ân cần, nhẹ nhàng, niềm nở với bệnh nhân, bệnh nhân 
biết chia sẻ về bệnh của mình và phải biết nghe theo lời chỉ bảo của Bác sỹ và 
biết cám ơn Bác sỹ, như vậy trẻ đã hình thành được những kỹ năng giao tiếp, ứng 
xử trong cuộc sống hàng ngày. 12
 Qua góc chơi xây dựng: Các bác xây dựng cùng nhau thảo luận, phân công 
công việc cho nhau. 
 Với chủ đề nhánh gia đình của bé, trẻ xây dựng ngôi nhà, trong khi xây dựng 
thì tất cả trẻ trong nhóm phải cùng nhau thảo luận, phân công công việc cho nhau 
và cùng làm công việc được giao, để cuối cùng trẻ hoàn thành công trình xây 
dựng của nhóm. Đó là kỹ năng hợp tác, chia sẻ cùng làm việc. 
 Hình ảnh: Các bé đang chơi góc xây dựng
 + Thông qua hoạt động chơi ngoài trời
 Tiếp tục thực hiện xây dựng cảnh quan sư phạm trong và ngoài lớp học 
đảm bảo “Môi trường xanh - sạch - đẹp - an toàn - thân thiện”, việc tạo cảnh 
quan sư phạm trong và ngoài lớp học cũng là một tiêu chí đóng vai trò quan trọng 
không thể thiếu. Xác định được tầm quan trọng đó nên tôi luôn chú ý tạo cảnh 
quan sư phạm trong và ngoài lớp học, đồ dùng đồ chơi được sắp xếp gọn gàng, 
ngăn nắp, từng góc riêng biệt. Đặc biệt là góc thiên nhiên được trang trí và trồng 
nhiều cây cảnh để tạo cho trẻ một không gian xanh, để mỗi ngày trẻ có thể tự 
mình chăm sóc cây xanh, gần gũi với thiên nhiên. Qua hoạt động này kích thích 
trẻ yêu lao động, hình thành thói quen lao động ở trẻ và tạo cho trẻ biết yêu cái 
đẹp, yêu thiên nhiên, cây cối xung quanh mình. Để hoạt động này đạt hiệu quả 
tốt, tôi thường tổ chức hoạt động lao động, chăm sóc vườn cây, vườn rau sạch 
của bé: Cho trẻ nhặt lá cây, nhổ cỏ, tưới nướcđặc biệt là cho các tổ tự trồng, tự 14
 Hình ảnh: Trẻ chơi trò chơi Mèo đuổi chuột
 Hình ảnh: Trẻ chơi trò chơi Kéo co
 Ngoài vui chơi, ca hát cũng là một nội dung vô cùng quan trọng giúp trẻ 
cảm thấy tinh thần thoải mái mỗi khi đến lớp. Tôi thường xuyên mở những bản 16
 Vào giờ ngủ trưa, trước khi các con ngủ tôi chuẩn bị phòng ngủ sạch sẽ, an 
toàn, mát mẻ về mùa hè, ấp áp vào mùa đông. Để trẻ có một giấc ngủ ngon thì 
trước khi ngủ tôi mở các bài hát ru, dân ca êm dịu ru trẻ ngủ,  Trẻ khó ngủ, tôi 
gần gũi vỗ về trẻ để trẻ dễ ngủ hơn và hát ru như vậy trẻ sẽ cảm thấy thoải mái 
khi được nằm gọn trong vòng tay âu yếm của cô và được nghe những lời hát ru 
giống như từ mẹ của mình giúp các con và đi vào giấc ngủ dễ dàng hơn. Đồng 
thời khi trẻ ngủ tôi luôn bao quát, quan tâm đến các con từ những việc nhỏ nhất 
như: Đắp chăn, theo dõi nhiệt độ cơ thể và sửa tư thế cho trẻ
 Hình ảnh: Cô chăm sóc trẻ ngủ
 c. Biện pháp 3: Phối kết hợp với phụ huynh
 Trong cuộc sống, một số gia đình ít dành thời gian, ít quan tâm đến con đã làm 
ảnh hưởng đến tâm sinh lý trẻ. Chính vì vậy ngay từ đầu năm học, tôi đã thường 
xuyên trao đổi với phụ huynh về việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. 18
cháu này phải như cháu kia, đặc biệt không so sánh con mình với con người khác 
giúp cho trẻ tự tin, chủ động, mạnh dạn tham gia hoạt động, không còn e dè, nhút 
nhát
 Tôi luôn đổi mới xây dựng bảng tin tuyên truyền tại cửa lớp in các nội dung 
tuyên truyền về những điều cha mẹ cần biết, dinh dưỡng, bài thơ, câu chuyện, bài 
hát cô dạy trên lớp trong chủ đề treo ở cửa lớp để phụ huynh nắm bắt và hướng 
dẫn con tại gia đình, từ đó phụ huynh cũng có thêm các kiến thức, cách thức hướng 
dẫn con học tại nhà, từ đó trẻ mạnh dạn, tự tin và khi đến lớp rất vui vẻ, tích cực 
trình bày ý kiến của mình.
 Hình ảnh: Bảng tuyên truyền của lớp
 - Bên cạnh đó tôi cũng trao đổi với phụ huynh khi ở nhà hãy nói chuyện, 
chia sẻ, quan tâm đến trẻ nhiều. Có được tình yêu thương của bố mẹ và mọi người 
trong gia đình, khi ra ngoài xã hội trẻ cũng sẽ học được cách yêu thương, tạo hạnh 
phúc cho mình và cho mọi người. Ngoài ra, tôi cũng luôn trao đổi với phụ huynh 
để nắm bắt, những biểu hiện, thay đổi của trẻ để có những định hướng tiếp cận, 
quan tâm, giao tiếp với trẻ hiệu quả hơn. 20
 * Đối với phụ huynh
 - Được phụ huynh tin tưởng, ủng hộ các hoạt động của lớp. Thấu hiểu nỗi 
 vất vả của giáo viên mầm non.
 - Nhiều phụ huynh đã thông cảm chia sẻ và phối hợp với giáo viên để tìm 
kiếm các nguyên vật liệu để giáo viên làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động.
 - Phụ huynh đã an tâm gửi gắm con và đã nắm được tầm quan trọng của 
việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. 
 BẢNG 2: KẾT QUẢ KHẢO SÁT TRẺ CUỐI NĂM HỌC 2022-2023
 Tháng 5 năm 2023
 Tổng số 
 Tỉ lệ Chưa Tỉ lệ
 STT Nội dung khảo sát trẻ khảo Đạt
 % đạt %
 sát 
 1 Kỹ năng mạnh dạn tự tin, 28 97% 1 3%
 giao tiếp ứng xử 
 29
 Kỹ năng tự phục vụ bản 28 97% 1 3%
 2
 thân 
 3 Kỹ năng giữ gìn vệ sinh 29 100% 0 0%
 4 Kỹ năng hỗ trợ người khác 28 97% 1 3%
b. Điều chỉnh, bổ sung sau thực nghiệm
 Thứ nhất: Giáo viên cần kịp thời ghi nhận rõ sự tiến bộ, tâm lý của trẻ để trao 
đổi với phụ huynh của các con nhằm qua đó giúp đỡ các con có được hứng thú 
đối với quá trình học kỹ năng sống.
 Thứ hai: Giáo viên cần tiếp tục cố gắng tìm tòi sáng tạo các phương pháp dạy 
hay, học hỏi những kinh nghiệm giáo dục tiên tiến áp dụng phù hợp với trẻ ở lớp.
 4. Kết luận
 Trẻ em luôn cần được yêu thương quan tâm của người lớn, sự yêu thương 
quan tâm chăm sóc giáo dục tốt giúp trẻ từng bước trưởng thành, học được nhiều 
điều hay bổ ích để dần dần hoàn thiện bản thân.