SKKN Biện pháp rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ lớp 4-5 tuổi B3 Trường Mầm non Song Mai

 2
 PHẦN A. ĐẶT VẤN ĐỀ
 Như chúng ta đã biết tự phục vụ là một kỹ năng quan trọng, thúc đẩy và 
giúp trẻ hoàn thiện mình một cách tốt nhất. Đây còn là cơ hội để trẻ nhanh 
chóng khôn lớn và trưởng thành trong cuộc sống.
 Giáo dục và rèn kỹ năng tự phục cho trẻ trong trường mầm non hiện nay là 
hoạt động được chú trọng trong mỗi nhà trường. Không có kỹ năng tự phục vụ 
sẽ dẫn đến trẻ lười biếng, khó khăn khi tham gia các hoạt động tập thể.
 Tuy nhiên việc rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ hiện nay chưa được tổ chức 
thường xuyên, liên tục, chưa kích thích được sự hứng thú và ý thức tự giác của 
trẻ. Ngoài ra nhiều gia đình còn nuông chiều con quá mức, thường làm thay cho 
con mọi việc dẫn đến việc trẻ thiếu tự tin trong cuộc sống. Vậy làm thế nào để 
truyền thụ kiến thức cho trẻ một cách nhẹ nhàng, thoải mái, hấp dẫn mà lại đạt 
được kết quả và chất lượng cao nhất? Chính vì những lý do trên mà năm học này 
tôi lựa chọn: “Biện pháp rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ lớp 4 – 5 tuổi B3 
trường mầm non Song Mai”
 PHẦN B: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 1. Thực trạng 
 - Xuất phát từ tình hình thực tế của trường, điều kiện của lớp và khả năng 
của bản thân trong quá trình tổ chức rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ, bản thân tôi 
nhận thấy có những ưu điểm và hạn chế sau: 
 1.1. Ưu điểm
 Nhà trường luôn quan tâm, chú trọng đến các hoạt động rèn kỹ năng sống, 
kỹ năng tự phục vụ cho trẻ.
 Được Ban giám hiệu giúp đỡ tạo mọi điều kiện để giáo viên được học tập, 
rèn luyện tham dự các buổi sinh hoạt của tổ chuyên môn của trường và chuyên 
đề do Phòng Giáo dục tổ chức.
 Bản thân tôi có nhiều năm công tác trong nghề luôn năng động, nhiệt tình 
yêu nghề, mến trẻ.
 1.2. Tồn tại, hạn chế và nguyên nhân hạn chế
 1.2.1. Giáo viên 4
 - Xây dựng góc kỹ năng
 - Bố trí khu vực để đồ dùng cá nhân hợp lý
 2.1.2. Cách thức, quá trình áp dụng biện pháp
 Đối với trẻ lứa tuổi mầm non, dạy trẻ kĩ năng tự phục vụ là vô cùng cần thiết. 
Đây là giai đoạn quan trọng để giúp trẻ có những kĩ năng cơ bản, giúp trẻ chủ động 
sáng tạo, tự tin vững vàng trước mọi khó khăn. Hiểu được tầm quan trọng của việc 
đó tôi đã quan tâm xây dựng môi trường thân thiện, gần gũi với trẻ.
 Để trẻ học tập tốt thì phải xây dựng môi trường học tập tốt nhất vì môi 
trường lớp học là nơi trẻ tiếp xúc hàng ngày. Nên ngay từ đầu năm học tôi và 
đồng nghiệp ở cùng lớp trang trí lớp học chú trọng xây dựng môi trường giáo 
dục lấy trẻ làm trung tâm. Môi trường lớp học có vị trí to lớn trong việc nhận 
thức của trẻ, là nơi để trẻ tiếp xúc hàng ngày để trẻ học tập và vui chơi. Vì hoạt 
động vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo. Tôi đã chủ động xây dựng 
góc kỹ năng tự phục vụ phong phú như kỹ năng tết tóc, kỹ năng buộc dây giày, 
kỹ năng cài khuy áo, kéo khóa áo, đóng cúc áo, đan tết
 Trẻ được vui chơi ở góc theo cách thức “ Học bằng chơi, chơi bằng học” 
Trẻ có nhiều cơ hội thực hành những công việc hằng ngày trẻ đã làm. Trẻ có 
nhiều lựa chọn và thực hiện các hoạt động, các bài tập theo hứng thú của mình. 
Tất cả các trẻ trong lớp khi tham gia vào hoạt động góc không phải cùng làm 
một thứ trong cùng một thời điểm. Trẻ có cơ hội lựa chọn học liệu và hoạt động 
của trẻ chủ động hơn trong khi chơi. Đồng thời trẻ có thể cùng nhau 
hợp tác, chia sẻ kinh nghiệm. 
 Trẻ tham gia chơi góc kỹ năng sống 6
 2.1.3. Kết quả áp dụng biện pháp:
 - Qua biện pháp trên giúp trẻ rèn luyện tính độc lập, biết tự phục vụ bản 
thân có thêm kỹ năng và biết ngăn nắp, nề nếp hơn.
 - Qua việc xây dựng môi trường trong và ngoài lớp học như vậy, tôi thấy 
trẻ lớp tôi thực hiện đúng thao tác và có kỹ năng thực hiện rất tốt vì thông qua 
hình ảnh mà giúp nhắc nhở trẻ thực hiện thường xuyên, nhờ đó tạo 
thành thói quen.
 - Bản thân tôi được trau dồi kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm tổ chức hoạt 
động rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ, ngày càng nắm vững phương pháp và tự 
tin, sáng tạo trong quá trình giảng dạy.
 2.2. Biện pháp 2: Rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi.
 2.2.1. Nội dung biện pháp
 - Rèn kĩ năng tự phục vụ cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi.
 + Hoạt động đón, trả trẻ.
 + Hoạt động góc.
 + Hoạt động ngoài trời.
 + Hoạt động vệ sinh, ăn, ngủ.
 + Hoạt động chiều.
 + Hoạt động trải nghiệm, rèn kỹ năng sống.
 2.2.2. Cách thức, quá trình áp dụng biện pháp
 * Hoạt động đón, trả trẻ:
 Trong hoạt động đón, trả trẻ tôi vừa giao tiếp với trẻ, với phụ huynh đồng 
thời cũng quan sát những hành động, kỹ năng của trẻ từ đó có những uốn nắn 
kịp thời cho trẻ. 
 Ví dụ: Trong giờ đón trẻ, lớp tôi có trẻ đến lớp cất dép và cất ba lô lên giá 
nhưng không đúng, ba lô để xộc xệch trong tủ, giày dép chiếc trái, chiếc phải 
không ngay ngắn. Đối với trường hợp như vậy tôi đã xử lý như sau: Tôi đã lại 
gần trẻ nhắc nhở: Con để chưa đẹp rồi, con để lại đi. Sau đó tôi hỏi thêm con nói 
cho cô biết các bước cất ba lô, dép đúng quy định nào! Sau khi trẻ nói xong cô 8
tất, cho em ănTừ những hoạt động hàng ngày của người lớn mà trẻ đã vận dụng 
vào xã hội thu nhỏ thông qua hoạt động góc. Ngoài ra khi trẻ tham gia chơi góc 
trẻ có kỹ năng bày biện đồ dùng, sắp sếp đồ dùng ngăn nắp gọn gàng.
 Trẻ sắp xếp đồ chơi ngăn nắp, gọn gàng.
 * Hoạt động ngoài trời:
 Hoạt động ngoài trời là hoạt động trẻ được tự do hòa mình với thiên nhiên, 
với môi trường xung quanh. Thông qua hoạt động ngoài trời, tôi cung cấp cho 
trẻ những kỹ năng giữ vệ sinh chung, không vứt rác bừa bãi, nhặt rác đúng nơi 
quy định, nhặt lá, tưới cây...trong vườn trường.Từ đó tôi đánh giá được kỹ năng 
của trẻ đã đạt được trong thực tế khi được cô hướng dẫn. Trong quá trình chơi 
và hoạt động tự chọn, nhắc nhở trẻ biết bảo quản, giữ gìn đồ chơi, thu dọn, cất 
đồ dùng, đồ chơi vào đúng nơi quy định. Khi vào lớp, yêu cầu trẻ tự cất giày dép 
đúng nơi quy định, tự rửa tay, lau mặt, nghỉ vài phút để chuẩn bị cho hoạt động 
tiếp theo. 
 Ví dụ: Giờ hoạt động ngoài trời.
 + Chủ đề nhánh “Một số nghề phổ biến trong xã hội” (Trò chuyện về bác 
lao công).
 + Trò chơi vận động: Chuyền bóng. 
 + Chơi tự do: Chơi với đồ chơi ngoài trời, phấn, lá cây. 
 Tôi cho trẻ ra sân để tham gia hoạt động, tôi cùng trẻ trò chuyện về công 
việc, dụng cụ lao động của các bác lao công, tôi cho trẻ được trải nghiệm cách 10
khi ăn, cô còn lại chuẩn bị và hướng dẫn một số trẻ trực nhật bữa ăn. Hoặc có 
hôm tôi phân công một bạn trong lớp quan sát các bạn khác rửa tay, lau mặt và 
phân công một số bạn trực nhật bữa ăn. 
 Trẻ rửa tay trước khi ăn
 Sau khi trẻ ăn xong, tôi cho trẻ tự cất ghế về đúng nơi quy định, lấy khăn 
lau miệng và uống nước, xúc miệng nước muối. Trẻ ăn xong trước, tôi cho trẻ đi 
giúp cô chuẩn bị gối, chăn. Sau khi trẻ ngủ dậy, trẻ tự đi vệ sinh và lau mặt, rửa 
tay sạch sẽ, trước và sau khi ăn phụ. 
 Việc rèn trẻ đi vệ sinh đúng nơi quy định là nội dung cần thực hiện thường 
xuyên, trẻ biết đi vệ sinh đúng nơi, đúng chỗ, biết xả nước sau khi đi vệ sinh
 *Hoạt động chiều:
 Trong các buổi hoạt động chiều thứ ba và thứ năm hàng tuần là hoạt động 
vệ sinh và hoạt động lao động, tôi lên kế hoạch trong chương trình chăm sóc 
giáo dục trẻ hàng tuần các hoạt động như: Soi gương chải tóc, rửa mặt, rửa 
tay...hay khi thực hiện hoạt động lao động như: Gấp chăn, chiếu, gấp quần áo, 
lau bàn ghế, lau giá đồ chơi...
 Tôi cho trẻ xem băng hình giáo dục các kỹ năng tự phục vụ hoặc tôi làm 
thao tác mẫu cho trẻ xem sau đó cho trẻ thực hiện cùng cô. Việc rèn trẻ các kỹ 
năng tự phục vụ trong các hoạt động buổi chiều như vậy, tôi thấy trẻ lớp tôi đã 
có thói quen, nề nếp trong việc tự phục vụ của bản thân, trẻ có ý thức tự lập hơn 12
 2.2.3. Kết quả áp dụng biện pháp:
 - Trẻ hứng thú với hoạt động rèn kỹ năng tự phục vụ.
 - Trẻ mạnh dạn, tự tin hơn khi thực hiện một số kỹ năng đơn giản như: Cất 
ba lô, giày dép... đúng nơi quy định.
 - Giáo viên linh hoạt hơn trong tổ chức các hoạt động rèn kỹ năng tự phục 
vụ cho trẻ, tạo sự hứng thú cho trẻ khi tham gia.
 2.3. Biện pháp 3: Phối hợp với phụ huynh để rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ
 2.3.1. Nội dung biện pháp
 - Kết hợp cùng phụ huynh học sinh rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ thông 
qua hình thức tuyên truyền. Trao đổi với phụ huynh trong giờ đón, trả trẻ hoặc 
tuyên truyền với phụ huynh qua nhóm zalo của lớp.
 2.3.2. Cách thức, quá trình áp dụng biện pháp
 Trước thực trạng đa số phụ huynh chưa quan tâm, chú trọng đến việc dạy và 
rèn luyện những kĩ năng tụ phục vụ bản thân cho trẻ. Tôi thường xuyên đăng hình 
ảnh trẻ đang lao động tự phục vụ cho phụ huynh xem thông qua nhóm zalo của 
lớp kèm theo những lời nhận xét, khen ngợi trẻ đã có nhiều tiến bộ. Đồng thời tôi 
cũng đề nghị phụ huynh dạy trẻ những kĩ năng tự phục vụ khi ở nhà hay chụp lại 
và gửi vào nhóm zalo của lớp để nâng cao hiệu quả của việc tuyên truyền. 
 Hình ảnh tuyên truyền rèn kỹ năng cho trẻ trong nhóm zalo lớp 14
 Các bậc phụ huynh đã nhận thức rõ được tầm quan trọng của việc rèn kỹ 
năng tự phục vụ cho trẻ, tạo điều kiện,nhiệt tình kết hợp với giáo viên giúp trẻ 
hứng thú, tự tin hơn trong các hoạt động rèn kỹ năng tự phục vụ.
 PHẦN C: MINH CHỨNG VỀ HIỆU QUẢ CỦA BIỆN PHÁP
 * Một số văn bản và hướng dẫn làm cơ sở cho việc lựa chọn biện pháp:
 - Số: 09/KH-MNSM, ngày 15 tháng 9 năm 2021. Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ 
Giáo dục mầm non năm học 2021 – 2022 của trường mầm non Song Mai.
 - Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ Giáo dục mầm non năm học 2021 – 2022 của tổ 
mẫu giáo 4 – 5 tuổi, trường mầm non Song Mai.
 * Báo cáo số liệu trước khi thực hiện biện pháp và kết quả sự tiến bộ của 
trẻ sau khi thực hiện biện pháp.
 Trước khi áp Sau khi áp dụng 
 Số trẻ dụng biện pháp biện pháp
Stt Nội dung nghiên cứu khảo 
 Số trẻ Số trẻ 
 sát Tỷ lệ % Tỷ lệ %
 đạt đạt
 Trẻ hứng thú, mạnh dạn, 
 1 tự tin tham gia vào các 32 23/32 71.9% 30/32 93.8%
 công việc tự phục vụ
 2 Trẻ có tính tự lập cao 32 20/32 62.5% 29/32 90.6%
 Trẻ có kỹ năng thực hiện 
 3 32 24/32 75% 30/32 93.8%
 công việc tự phục vụ 
 PHẦN D: CAM KẾT
 Tôi cam kết biện pháp trên đây của tôi không sao chép vi phạm bản 
quyền, các biện pháp đã triển khai thực hiện và minh chứng về sự tiến bộ của 
học sinh là trung thực.
 Song Mai, ngày 20 tháng 04 năm 2022
 GIÁO VIÊN
 Nguyễn Thị Khánh Ly