Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi khám phá khoa học

 2
 - Ngày kết thúc: 20/04/2021
 7. Mô tả bản chất sáng kiến.
 7.1. Cơ sở lý luận.
 Góp phần phát triển ở trẻ tình cảm thẩm mỹ, đạo đức, giúp trẻ thể hiện sự 
thích thú và đam mê khám phá thế giới xung quanh, giúp nuôi dưỡng tình yêu 
thiên nhiên yêu quê hương đất nước, trẻ biết yêu cái đẹp,
 - Giúp trẻ phát triển về ngôn ngữ.
 Tạo cho trẻ cơ hội được tiếp xúc với thiên nhiên, sự vật xung quanh trẻ và 
giúp trẻ miêu tả được bằng lời. Nói lên cảm nhận của chính mình qua sờ mó, quan 
sát và phán đoán. Trẻ trao đổi và giao tiếp với nhau trong học tập cũng như vui 
chơi, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc, rõ ràng, và hiểu hơn về nghĩa của các 
từ. Tích lũy cho trẻ vốn sống làm cơ sở để trẻ dễ dàng lĩnh hội những nội dung 
giáo dục của các hoạt động vui chơi, lao động và các môn học khác.
 - Giúp trẻ phát triển về tình cảm kỹ năng xã hội:
 Trẻ ý thức về bản thân, nhận biết và thể hiện cảm xúc tình cảm với con 
người, sự vật, hiện tượng xung quanh, hình thành hành vi và quy tắc ứng xử xã 
hội, trong sinh hoạt gia đình, trường lớp mầm non.
 vật quen thuộc, quan sát và so sánh nhận sét và thảo luận sự giống nhau và 
khác nhau rõ nét về tiếng kêu, cấu tạo bên ngoài....giữa hai con vật.
 + Thu thập tranh ảnh về các loại động vật khác nhau. Chơi chọn tranh hoặc 
đồ chơi về các con vật theo dấu hiệu cho trước
 + Phân loại các con vật theo 1-2 dấu hiệu chung.
 + Quan sát phán đoán một số mối liên hệ đơn giản giữa đặc điểmcấu tạo với 
môi trường sống, vận động và cách kiếm ăn của các con vật quen thuộc với trẻ
 + Cho các con vật ăn uống quan sát và thảo luận.
 - Môi trường thiên nhiên
 + Tiếp tục dạy trẻ biết tên gọi, ích lợi và phân biệt một số cây, hoa, rau, quả, 
con vật phổ biến và đa dạng qua dấu hiệu đặc trưng.
 + Dạy trẻ biết mối quan hệ giữa cấu tạo với môi trường sống, giữa cấu tạo và 
khả năng vận động của con vật và cây cối...
 + Dạy trẻ biết quan sát, phân biệt các hiện tượng tự nhiên và dấu hiệu rõ nét 
của 2 mùa chính ttrong năm: mùa đông, mùa hè.
 + Tổ chức cho trẻ chơi với đất, đá, cát, nước. và tìm hiểu đặc điểm của chúng.
 7.2. Thực trạng việc tổ chức cho trẻ 4-5 tuổ khám phá khoa học ở trường 
mầm non:
 Năm học 2020 - 2021 tôi được phân công chủ nhiệm lớp 4-5 tuổi với số trẻ 
là 30 trẻ. Trong quá trình thực tổ chức cho trẻ khám phá khoa học ở trường mầm 
non tôi đã gặp những thuận lợi và khó khăn như sau: 4
bản cần dạy trẻ 4-5 tuổi.
 - Khích lệ trẻ suy nghĩ về những gì chúng đang nhìn thấy, đang làm và phát 
triển những suy nghĩ, ý tưởng của mình và quan tâm đến MTXQ.
 - Sử dụng những câu hỏi gợi mở giúp trẻ phát triển suy nghĩ.
 - Cho phép trẻ được hoạt động và làm những công việc phục vụ bản thân 
vì đó có thể là những bài học và trải nghiệm tốt cho trẻ về khoa học.
 - Tạo môi trường hoạt động phong phú, hấp dẫn với các ĐD - ĐC, các 
nguyên vật liệu khác nhau.
 - Trò chuyện, thảo luận về nội dung cần hoạt động.
 - Xem tranh, ảnh, băng hình về nội dung hoạt động.
 - Kể chuyện, đọc thơ, câu đố liên quan đến nội dung hoạt động.
 - Làm album ảnh, sách tranh...
 - Tham quan, trải nghiệm, trò chuyện với những nhân vật quan trọng ( nếu 
 có điều kiện).
 Tham mưu đầu tư cơ sở vật chất, đồ dùng, đồ chơi cho trẻ khám phá khoa 
học.
 Chính vì vậy, ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành thống kê, kiểm tra lại 
CSVC và các điều kiện cơ sở vật chất phục vụ các hoạt động của lớp mình phụ 
trách, từ đó báo cáo với Ban giám hiệu nhà trường có kế hoạch tu sửa hoặc bổ 
sung thêm đáp ứng với nhu cầu của nhóm lớp.
Tổ chức cho trẻ khám phá khoa học dưới nhiều hình thức khác nhau.
, giúp trẻ hoạt động khám phá một cách tích cực và hiệu quả. Góc chơi có rất nhiều 
hình ảnh kích thích tính tư duy tìm hiểu khám phá cho trẻ như quá trình về sự phát 
triển của cây giúp trẻ hình thành những hiểu biết về sự sinh trưởng và phát triển 
của cây xanh. Bảng pha màu giúp trẻ hiểu biết về cách pha trộn màu sắc từ hai 
màu hay ba màu có thể tạo ra màu mà trẻ yêu thích. Hay những hình ảnh mang 
tính chất giáo dục giúp trẻ có những thái độ đúng đắn với thiên nhiên và sự vật 
xung quanh. Để phát triển toàn diện nhận thức cho trẻ thông qua góc chơi thì ngoài 
những hình ảnh mang tính lý thuyết, giáo viên cần cho trẻ được thực hành để trẻ 
được trải nghiệm và giải quyết tình huống một cách sáng tạo. Trong những giờ 
hoạt động góc tôi thường xuyên chuẩn bị chu đáo các đồ dùng để trẻ được chơi và 
tham gia hoạt động thực tế nhằm đem lại niềm vui cho trẻ, giúp trẻ phát triển tư 
duy, óc sáng tạo và quan tâm hơn đến khoa học một cách tự nhiên.
 Kết quả xây dựng góc khám phá khoa học sáng tạo và hấp dẫn trẻ: học sinh 
lớp tôi đã rất tích cực tham gia vào các hoạt động khám phá, qua đó phát triển vốn 
hiểu biết cho trẻ về thế giới xung quanh, phát huy khả năng tư duy sáng tạo. Trẻ 
lớp tôi luôn tò mò, tự đặt câu hởi về những sự vật, hiện tượng xung quanh với bạn, 
cô và người lớn. Các cháu còn biết tự tìm hiểu những điều trẻ chưa biết. 6
lại )
 Sau đó tôi giải thích: Không khí đang ở trong túi các con đấy!..
 Tiếp theo tôi cho các trẻ chơi với túi không khí, lấy kéo cắt túi để thấy không 
khí xì ra, lấy kim nhọn đâm nhẹ sẽ thấy hơi thoát ra đó là không khí.
 Tiết học sôi động và vui vẻ hẳn lên các cháu hiểu biết thêm là: không khí 
luôn luôn ở bên cạnh con người, con người phải có không khí thì mới sống, mới 
thở được.
 Qua đó tôi thấy nếu cho trẻ tự khám phá trẻ sẽ rất hứng thú, kiến thức đến 
với trẻ nhẹ nhàng mà khắc sâu phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, để trẻ tự 
đừng đánh mất cái tôi của trẻ.
 * Cho trẻ khám phá khoa học thông qua việc thực hành trải nghiệm:
 Ví dụ: Khám phá về sự kì diệu của nam châm.
- Mục tiêu:
 Cho trẻ biết nam châm có thể hút các vật làm từ kim loại, còn những vật 
không làm bằng chất kim loại thì nam châm không hút.
- Chuẩn bị:
 Cục nam châm, cái đinh, cái kéo, thìa nhôm, thước nhựa, cái bát nhựa và 
một số đồ dùng khác trong lớp.
- Tiến hành:
 Cho trẻ quan sát những đồ dùng đã chuẩn bị gọi tên chúng và nêu chất liệu 
của từng đồ dùng.
 Mời 6 - 7 trẻ lên lấy 1 trong số những vật mà cô chuẩn bị hỏi trẻ:
ra giúp trẻ không bị nhàm chán lại dễ tiếp thu để trẻ ghi nhớ và chính xác hoá các 
biểu tượng của mình.
 Giải pháp 5: Cho trẻ khám phá khoa học thông qua các trò chơi thực 
nghiệm trong từng chủ đề..
 Bản thân tôi là người yêu thích bộ môn khám phá nên tôi và đồng nghiệp 
sưu tầm, sáng tạo trò chơi thực nghiệm, đặc biệt là các trò chơi thực nghiệm giúp 
trẻ phát triển lành mạnh hơn cả về thể chất và tình yêu, sự hiểu biết về sự vật hiện 
tượng, lòng nhân ái và khả năng tìm hiểu môi trường xung quanh. Khi sáng tạo 
các trò chơi thực nghiệm giúp trẻ khám phá khoa học, tôi luôn lưu ý đến các yêu 
cầu đối với các trò chơi thử nghiệm như: những thử nghiệm tiến hành phải có sự 
thay đổi rõ ràng để giúp trẻ dễ nhận biết. Thử nghiệm không đòi hỏi điều kiện đặc 
biệt, dễ thực hiện, là những hiện tượng diễn ra trong cuộc sống. Những thử nghiệm 
không được gây thiệt hại cho vật làm thử nghiệm ( Ví dụ : Làm chết cây, chết con 
vật). Không chọn thử nghiệm có thời gian quá lâu vì trẻ dễ quên mất những gì xảy 
ra ban đầu. Phải đảm bảo an toàn cho trẻ trong quá trình thử nghiệm ( an toàn về 8
 * Cách tiến hành:
 - Cô chiếu ánh sáng lên tường và dùng các ngón tay tạo thành bóng hình 
các con vật. Cô giáo động đậy các ngón tay để cho hình các con vật thêm sinh 
động
 - Cho trẻ tạo thành hình bóng các con vật và thi xem bạn nào tạo thành 
nhiều hình các con vật nhất
 * Cách tiến hành:
 - Trẻ tạo nhóm lấy hoa giấy ra gấp, xếp thành nụ hoa và thả vào chậu 
nước xem có hiện tượng gì xảy ra.
 - Cho trẻ nêu ý kiến về các hiện tượng trẻ quan sát được.
 * Giải thích và kết luận:
 Nụ hoa làm bằng giấy khi thả xuống nước, đợi một thời gian ngắn nước sẽ 
ngấm vào trong làm các cánh hoa bung ra giống như nụ hoa đang nở thành bông 
hoa
 6. Chủ đề: Phương tiện giao thông
 VD: Trò chơi thử nghiệm: Đồ chơi chìm và nổi
 * Mục đích:
 - Giúp trẻ nhận biết và phân biệt được những đồ chơi chìm và nổi trên mặt 
nước
 - Nhận biết có những đồ chơi chìm - nổi trên mặt nước là tùy thuộc vào 
chất liệu khác nhau
 * Chuẩn bị:
 - Chậu đựng nước sạch
 - Thuyền gấp bằng giấy, ô tô ( xe máy, xe đạp, xích lô...) làm bằng sắt
 * Cách tiến hành:
 - Cho trẻ ngồi thành nhóm thả đồ chơi xuống chậu nước và xem có điều gì 
xảy ra khi đồ chơi gặp nước
 - Những đồ chơi làm bằng sắt có trọng lượng nặng nên khi thả vào nước sẽ 
bị chìm xuống nước. Còn những đồ chơi làm bằng chất liệu là giấy, nhựa.. có trọng 
lượng rất nhẹ nên khi thả vào nước sẽ nổi trên mặt nước một thời gian.
 7. Chủ đề “Nước và mùa hè ” ( Các hiện tượng thiên nhiên, không khí, ánh 
sáng.)
 VD: Trò chơi thử nghiệm: Những đồ vật bay và không bay
 * Mục đích:
 - Giúp trẻ nhận biết và phân biệt được những thứ gió thổi bay và có những 
thứ gió thổi không bay
 - Nhận biết có những đồ vật bay được và không bay được tùy thuộc vào 
chất liệu khác nhau 10
trẻ vào các hoạt động mà giáo viên tổ chức, trẻ háo hức được phát biểu ý kiến của 
mình. Các trò chơi thực nghiệm đã cụ thể hóa, trực quan hóa các kiến thức khoa 
học trừu tượng, giúp trẻ tiếp thu dễ dàng hơn.
 Như vậy, kết quả thực nghiệm của tôi thành công và tạo thêm cảm hứng cho 
tôi thiết kế thêm những trò chơi thực nghiệm mới phục vụ cho việc giảng dạy ngày 
một tốt hơn.
Bảng kết quả khảo sát đầu năm (lần 2) phụ huynh đạt được các mức độ
 Các bậc phụ huynh đã có nhận thức và quan tâm , hiểu biết hơn đến hoạt 
động khám phá khoa học của của trẻ, và sự ủng hộ nguyên vật liệu làm đồ dùng 
đồ chơi của trẻ cũng được phụ huynh quan tâm và nhiệt tình cao hơn.
 Bản thân tôi nhận được rất nhiều kiến thức và kinh nghiệm dạy trẻ qua các 
giờ học, các hoạt động, được phụ huynh tin yêu, đồng nghiệp quý mến.
 10.2. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ 
chức, cá nhân:
 Sáng kiến kinh nghiệm này khi triển khai thực hiện mở rộng cho giáo viên 
trong tổ 4 -5 tuổi ở trường tôi đã được các giáo viên đón nhận hưởng ứng nhiệt 
tình, đánh giá cao, có thể áp dụng rộng rãi để bồi dưỡng cho các giáo viên dạy trẻ 
4-5 tuổi của các năm học tiếp theo.
 Ngoài ra khi thực hiện đề tài này giúp giáo viên tiết kiệm được rất nhiều 
thời gian, sức lực và kinh phí. Hiện nay đề tài “ Một số giải pháp nâng cao chất 
lượng cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi khám phá khoa học”” đã và đang được xây 
dựng và thực hiện nhân rộng ra trong toàn trường đối với trẻ mẫu giáo nhỡ 4- 5 
tuổi tại trường mầm non;
 11. Danh sách những tổ chức cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến
 Yên Lạc, ngày tháng 6 năm 2021
 XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP CƠ SỞ
 (Ký tên, đóng dấu)