Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp tổ chức các hoạt động rèn kỹ năng sống cho trẻ 4-5 tuổi

 Một số biện pháp tổ chức các hoạt động rèn kỹ năng sống cho trẻ 4-5 tuổi
 A. ĐẶT VẤN ĐỀ
1/ Lý do chọn đề tài:
 Giáo dục đào tạo là yếu tố quan trọng bậc nhất trong công tác xây dựng công 
nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước. Giáo dục đào tạo với chức năng nâng cao dân trí, 
đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước. Chỉ có giáo dục đào tạo mới có 
thể phát huy tiềm năng của con người và phát triển con người. Trong hệ thống giáo 
dục quốc dân, giáo dục Mầm non giữ vị trí vô cùng quan trọng trong sự nghiệp đào 
tạo thế hệ trẻ đó là những mầm non tương lai của đất nước. Muốn giáo dục con 
người phát triển toàn diện thì chúng ta phải giáo dục trẻ ở tất cả các lĩnh vực “ Thể 
chất, nhận thức, thẩm mỹ, tình cảm, xã hội.”
 Giáo dục kỹ năng sống là một nội dung quan trọng trong công việc giáo dục 
toàn diện ở lứa tuổi mầm non. Thông qua các hoạt động vui chơi, lao động, ăn 
uống, học tập .... cung cấp cho trẻ vốn tri thức đơn giản, những hiểu biết ban đầu đó 
sẽ là nền tảng cho việc học tập sau này.
 Kỹ năng sống là kho tàng vô tận làm cho tâm hồn trẻ trở lên phong phú, nó 
là một phương tiện quan trọng để hình thành nhân cách trẻ. Có rất nhiều phương 
pháp, hình thức dạy trẻ biết kỹ năng sống trong đó phải kể đến phương pháp trải 
nhiệm. Việc tổ chức cho trẻ thực hiện các quá trình trải nghiệm đơn giản về cuộc 
sống hàng ngày sẽ khích thích được tính tích cực nhận thức của trẻ, tạo cơ hội cho 
trẻ được tích cực hoạt động tìm tòi, khám phá thế giới xung quanh. Trải nghiệm là 
một phương tiện có hiệu quả để phát triển các quá trình nhận thức, đặc biệt là quá 
trình tư duy. Thông qua trải nghiệm trẻ có nhiều cơ hội để quan sát, nhận xét, phán 
đoán, học hỏi được cách thức giải quyết vấn đề, so sánh, suy luận, phán đoán và 
đưa ra kết luận cần có cho hành vi lành mạnh đối mặt với những thách thức của 
cuộc sống hằng ngày.
 Là một gi¸o viªn người làm công tác giáo dục Mầm non, tôi luôn trăn trở 
làm sao để trẻ có thể phát triển nhận thức thế giới xung quanh mình một cách tích 
cực và hứng thú, có hiệu quả nhất. Qua thực tế chỉ đạo công tác giảng dạy, tôi luôn 
nghiên cứu và học hỏi kinh nghiệm các đồng nghiệp, tôi nhận thấy sử dụng phương 
pháp trải nghiệm trong cuộc sống hàng ngày cho trẻ thực sự đáp ứng được những 
gì mà tôi tâm huyết và trăn trở bấy lâu nay. 
 Page 2 of 33 Một số biện pháp tổ chức các hoạt động rèn kỹ năng sống cho trẻ 4-5 tuổi
 Là phương pháp được sử dụng khi đã có nội dung khảo sát nhằm tiến hành 
phân tích các yếu tố cơ bản của nội dung cần nghiên cứu.
- Phương pháp tổng hợp : 
 Được sử dụng dựa trên kết quả đã phân tích. Tôi tiến hành tổng hợp và kết luận 
về nội dung đề tài. Từ đó có cơ sở để đề xuất một số ý kiến trong việc tổ chức rèn 
kỹ năng sống cho trẻ.
 Ngoài ra tôi còn sử dụng thêm một số phương pháp khác như:gợi mở,phương 
pháp đàm thoại phục vụ cho quá trình nghiên cứu.
 Theo dõi hoạt động vui chơi và hoạt động học của trẻ.
6/ Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu.
 Phạm vi nghiên cứu là cô và cháu trong các hoạt động tổ chức rèn kỹ năng sống 
theo các chủ đề trong trường Mầm non.
* Kế hoạch nghiên cứu:Thời gian thực hiện: Từ tháng 9 năm 2014 đến tháng 3 
năm 2015.
 Page 4 of 33 Một số biện pháp tổ chức các hoạt động rèn kỹ năng sống cho trẻ 4-5 tuổi
không biết chú ý lắng nghe và làm việc theo nhóm, điều này làm cho trẻ không thể 
tập trung lĩnh hội những điều cô giáo dạy! Vì vậy, việc hình thành các kỹ xảo và 
thói quen cho trẻ có tầm quan trọng hàng đầu trong quá trính giáo dục kỹ năng 
sống. Đặc điểm của trẻ là khả năng bắt chước. Trong khi đó trẻ chưa thật sự phát 
triển tính tự giác của hành vi, chưa biết kiểm tra hành động của mình, chưa hiểu nội 
dung của hành vi, điều đó có thể dẫn đến những hành động xấu. Bởi vậy, phải hình 
thành ở trẻ những kỹ xảo và thói quen hành vi khác nhau như: Đảm bảo an toàn 
cho bản thân (Khi gặp tình huống nguy hiểm, cách xử lý và phòng tránh) Thể hiện 
lòng kính trọng đối với người lớn (Nhận biết, thể hiện cảm xúc, nghe lời, chào hỏi, 
cảm ơn, xin lỗi) Thái độ tốt với bạn bè (Quan tâm, nhường nhịn, hợp tác, chia 
sẻ); Thể hiện tính tự tin, tự lực (Yêu lao động, cất dọn đồ dùng, đồ chơi, tự mặc, 
cởi áo quần) Thể hiện hành vi và qui tắc ứng xử xã hội (Không nói to, không làm 
ảnh hưởng đến người khác, không trêu ghẹo người tàn tật, lịch thiệp); Thể hiện ý 
thức quan tâm bảo vệ môi trường (Bỏ rác đúng nơi qui định, chăm sóc cây).
 Những kỹ năng sống của trẻ được hình thành dưới ảnh hưởng của hệ thống tác 
động có mục đích của giáo dục và điều kiện sống của trẻ ở gia đình và trường mầm 
non. Tập thể trẻ em trong trường mẫu giáo là một “xã hội thu nhỏ” đầu tiên của 
mỗi trẻ trong cuộc đời. Chính trong tập thể ấy, những khuynh hướng xã hội đầu 
tiên của nhân cách trẻ được hình thành. Tập thể trẻ là phương tiện quan trọng của 
giáo dục. Trong tập thể trẻ bộc lộ những nét cá tính, phẩm chất và năng lực hoạt 
động, trẻ cũng bộc lộ thái độ của mình với bạn bè và mọi người xung quanh. Hiểu 
được ý nghĩa và vai trò của môn học trước khi tổ chức các hoạt động tôi luôn tham 
khảo nghiên cứu các tài liệu liên quan trao đổi víi gi¸o viªn trong líp cùng nhau 
thống nhất, để tæ chøc thùc hiÖn dạy cho trẻ về kỹ năng sống.
 Tuy nhiên trong quá trình thực hiện tôi đã gặp những thuận lợi và khó khăn 
sau:
III/ Thuận lợi và khó khăn 
1.Thuận lợi:
 a) Cơ sở vật chất:
 Được sự quan tâm của các cấp, phòng giáo dục và ban giám hiệu nhà trường, 
các lớp được đầu tư đầy đủ trang thiết bị hiện đại, khang trang.Trường học rộng, 
đẹp, thoáng mát, sạch sẽ. 
 Page 6 of 33 Một số biện pháp tổ chức các hoạt động rèn kỹ năng sống cho trẻ 4-5 tuổi
IV/ Giải quyết vấn đề
Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch thực hiện cho cả năm
 Để phù hợp với đặc điểm nhận thức của trẻ ở lứa tuổi Mầm non, các nội dung 
dạy trẻ làm kỹ năng sống ở từng độ tuổi là khác nhau. Tôi đã nghiên cứu kỹ 
chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ để lựa chọn chủ đề, nội dung, cho phù hợp 
với từng độ tuổi, như ở chủ đề ( Trường MN của bé, Bản thân bÐ vµ gia ®×nh , BÐ 
biÕt nh÷ng nghÒ g× , Động vật, BÐ yªu c©y xanh vµ nh÷ng ngµy tÕt vui vÎ , Giao 
thông, Nước và mïa hÌ, Quê hương đất nước Bác Hồ” làm sao toát lên được các 
đối tượng cụ thể của từng chủ đề.
 Khi lựa chọn các nội dung của từng chủ đề xong thì ngay từ đầu năm tôi đã 
xây dựng kế hoạch rồi thống nhất vµ ®­a vµo thùc hiÖn 
 Kế hoạch thực hiện dạy trẻ kỹ năng sống
 STT CHỦ NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG
 ĐIỂM
 Trường 
 1 - Làm quen - Rèn kỹ năng sử dụng đồ vật và thói 
 Mầm 
 người bạn quen giữ gìn, bảo vệ chúng (không làm 
 non cña 
 mới, trường vỡ, không làm hỏng, rửa sạch, để ngăn 
 bÐ 
 lớp có gì nắp và trật tự khi dùng xong).
 - Tổ chức chơi trò chơi Bạn ở đâu, Bạn 
 nào hát, trường con có gì? Lớp con đâu ...
 - Tình huống 
 bị trêu trọc: - Làm quen với các bài thơ câu chuyện: 
 nhận thức, Tình bạn, Cảm ơn, Đôi bạn tốt..
 cách xử lý
 - Cho trẻ xẹm băng đĩa tình huống các 
 bạn trong lớp trêu trọc và tranh giành 
 nhau đồ chơi. Hỏi nhận xét của trẻ và 
 - Tình huống 
 cách xử lý tình huống đó nếu là con.
 xung đột: 
 nhận thức, - Cho trẻ chơi lô tô các hành động đúng 
 cách xử lý và hành động sai
 Page 8 of 33 Một số biện pháp tổ chức các hoạt động rèn kỹ năng sống cho trẻ 4-5 tuổi
 điện thoại, đề: Người lạ vào nhà , cháy, bị ngã ... 
 biết một số số 
 - Một số công viẹc vừa sức giúp đỡ bố 
 điện thoại 
 mẹ, người thân trong gia đình, Biết sống 
 khẩn cấp 
 cởi mở, thật thà và ứng xử đúng trong 
 114,115
 giao tiếp. Sống có trật tự, ngăn nắp và vệ 
 sinh trong gia 
 BÐ biÕt 
3 -Ước mơ của - Trẻ vẽ về nghề mình thích, ước mơ 
 nh÷ng 
 bé tương lai của mình rồi cho trẻ kẻ, nói, 
 nghÒ 
 thuyết trình về ước mơ 
 nµo ? -Làm quen 
 với nghề - Tổ chức cho trẻ chơi trò chơi đóng vai là 
 nghiệp của bố bác sỹ, cô giáo, cảnh sát, người đầu bếp 
 mẹ giỏi trẻ sẽ có những hiểu biết về nghề 
 nghiệp, biết kính trọng cá nghề có trong 
 -Sử dụng đồ 
 xã hội, biết ứng xử và giao tiếp nơi công 
 dùng sản 
 cộng.
 phẩm của các 
 nghề đúng -Tham gia những hoạt động trên trẻ sẽ tự 
 công dụng và tin thể hiện mình ở trong gia đình, môi 
 biết giữ gìn trường tập thể 
 sản phẩm 
 §éng 
4 - Con vật yêu -Mỗi nhóm trẻ cùng vo giấy xé dán hoặc 
 vËt 
 thích tô màu tạo thành môi trường sống của 
 một số loài động vật, sưu tầm tranh ảnh 
 - Cách tiếp 
 về tư liệu quay về moi trường sống, tập 
 xúc và bảo vệ 
 tính sinh hoạt, sinh sản ... của các loài 
 các con vật 
 động vật phải làm gì để bảo vệ các loài 
 gần gũi
 động vật, vứt rác đúng nơi qui địnhlàm 
 - Lợi ích của ảnh hưởng đến môi trường sống của các 
 việc nuôi con con vật
 vật
 -Thực hành:Chăm sóc con vật 
 - Thăm quan vườn thú, trại chăn nuôi
 Page 10 of 33 Một số biện pháp tổ chức các hoạt động rèn kỹ năng sống cho trẻ 4-5 tuổi
 sinh hoạt đến, Vì sao mùa hè cần uống nhiều nước, 
 muốn có nguồn nước sạch phải làm gì? 
 Khi khát, nóng , nắng con sẽ làm gì ? Con 
 sẽ làm gì để có nguồn nước sạch?
 - Đưa ra một số tình huống để cung cấp 
 kỹ năng cho trẻ: Nguồn nước bị ô nhiễm, 
 hạn hán lũ lụt
 Quª 
8 - Xóm làng - Trẻ biết một vài tên họ khác nhau của 
 h­¬ng 
 của bé, các Bác Hồ. Biết quê Bác, nơi Bác đang yên 
 B¸c Hå 
 địa danh của nghỉ. Biết tình cảm của Bác đối với trẻ em 
 các miền và người lớn lúc sinh thời. Giáo dục trẻ 
 lòng yêu quý đối với lãnh tụ.
 - Ngày lễ hội 
 của địa - Chơi trò chơi" Hướng dẫn viên du lich, 
 phương quầy bán vé, cửa hàng lưu niệm, nhà hàng 
 đặc sản, nghề truyền thồng của quê 
 - Nét đẹp văn 
 hương, xây các địa danh..." 
 hoá cho thủ 
 đô, quê Dạy trẻ biết tên gọi, trang phục, nơi ở, đặc 
 hương bạn điểm nhà ở và một vài công việc làm 
 chính của một số dân tộc sống trên đất 
 - An toàn của 
 nước Việt Nam.
 bé khi tham 
 quan, chơi, Giáo dục trẻ lòng yêu thương, quý trọng 
 đối với trẻ em và người lớn của các dân 
 tộc khác. 
 - Mở rộng sự hiểu biết của trẻ về tên gọi 
 và trang phục, nơi làm việc một vài công 
 việc làm chính của một số lực lượng vũ 
 trang.
 - Giáo dục trẻ lòng yêu kính, sự biết ơn và 
 có ước mơ khi lớn lên trở thành những 
 người trong lực lượng vũ trang.
 Page 12 of 33