Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao kết quả giáo dục kĩ và rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi

 A. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài:
 Kỹ năng sống chính là chiếc chìa khóa vàng cho sự sống còn, sự phát 
triển và sự thành công của mỗi con người.
 Kỹ năng sống chính là phương tiện không thể thiếu để giúp trẻ tăng năng 
lực hội nhập, tích cực, chủ động, sáng tạo, mạnh dạn, tự tin vững vàng trước mọi 
khó khăn thử thách.
 Do vậy, tôi luôn trăn trở suy nghĩ làm thế nào để có một phương pháp truyền 
đạt đến trẻ những kỹ năng sống tốt nhất? và dạy dưới hình thức nào? Tuy nhiên 
trong quá trình giảng dạy tôi nhận thấy vẫn còn một số khó khăn sau:
 - Nhiều phụ huynh chưa hiểu và quan tâm đến việc giáo dục rèn luyện kỹ 
năng sống cho trẻ.
 - Trình độ nhận thức của trẻ không đồng đều, do đó cùng một thời gian và 
biện pháp dạy trẻ các nội dung kỹ năng sống nhưng kết quả trên trẻ đạt chưa 
tương đương với nhau.
 - Một số trẻ nhút nhát nên không tự tin khi tham gia vào các hoạt động, 
một số trẻ lại quá hiếu động nên khi hoạt động chưa chú ý vào sự hướng dẫn của 
cô, kỹ năng sống của trẻ còn nhiều hạn chế.
 - Trẻ được sống trong môi trường quá bao bọc khiến trẻ quen dựa dẫm, 
không có tính tự lập, ích kỷ, lãnh cảm với môi trường xung quanh.
 Qua một thời gian tìm tòi nghiên cứu, nhận thức được sâu sắc, ý nghĩa vai 
trò quan trọng của các kỹ năng sống đối với sự phát triển của trẻ. Với trái tim 
người mẹ thứ hai trong năm học 2018- 2019 đã thôi thúc tôi lựa chọn thực hiện 
đề tài “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4- 5 tuổi”.
2. Thời gian thực hiện
- Đề tài được thực hiện trong năm học 2018 – 2019 từ tháng 8/ 2018 đến tháng 
3/ 2019. 
3. Đối tượng nghiên cứu
 - Một số giải pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 4- 5 tuổi.
4. Phạm vi nghiên cứu và ứng dụng
- Tôi đã thực hiện đề tài “Một số biện pháp nâng cao kết quả giáo dục kĩ và 
rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo nhỡ 4- 5 tuổi” tại lớp B2 và đã thu 
được kết quả cao.
hay cho vấn đề nghiên cứu. 1. Biện pháp 1: Bồi dưỡng bản thân, nâng cao kiến thức giáo dục kỹ năng sống 
cho trẻ: 
 Để có thể thực hiện tốt “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho 
trẻ 4-5 tuổi” trước hết giáo viên mầm non không chỉ nghiên cứu nắm vững mục 
đích yêu cầu của hoạt động mà giáo viên còn cần phải nắm chắc được các 
phương pháp và biện pháp thực hiện giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách nhẹ 
nhàng, không bị gò bó, áp đặt, giúp trẻ hiểu bài sâu và vận dụng những điều đã 
học vào thực tế hàng ngày của trẻ. Vì vậy, để giúp trẻ 4 – 5 tuổi lớp tôi có được 
những kỹ năng sống cơ bản đó thì sự nhiệt tình, sáng tạo và yêu nghề đòi hỏi tôi 
phải không ngừng đọc và nghiên cứu kỹ chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ 
mầm non 4- 5 tuổi như:
 - Tham gia đầy đủ các đợt kiến tập và chương trình tập huấn chuyên đề do 
phòng, trường tổ chức.
 - Tìm đọc tham khảo giải pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ trên sách báo, tạp chí 
mầm non đó là:
 + Sách “Giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho trẻ mầm non” { nhà xuất 
bản đại học quốc gia}.
 + Sách “Bé thực hành các tình huống giáo dục kỹ năng sống dành cho trẻ mẫu 
giáo”. 
 + Sách “Các hoạt động phát triển kĩ năng xã hội dành cho trẻ mẫu giáo”. 
Sách “Phương pháp giáo dục giá trị kỹ năng sống”
 + Xem các chương trình truyền hình như “Quà tặng cuộc sống”, “Cuộc sống 
quanh ta” trên các kênh truyền hình như VTV3 vào tối chủ nhật hàng tuần
2. Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng sống cho trẻ đưa vào kế 
hoạch giáo dục tháng: 
 Kế hoạch giáo dục kỹ năng sống năm học 2018 - 2019
Tháng Nội dung Kết quả
 9 - Cách rửa tay, rửa mặt 97% trẻ đạt
 - Cách vắt khăn ướt 3% trẻ chưa đạt
 - Cách súc miệng nước muối
 - Chào hỏi khi gặp mọi người
 - Biết giúp đỡ mọi người xung quanh
 - Cách lau lá cây.
 10 - Tự đánh răng, tự chải tóc, buộc tóc 90% trẻ đạt
 - Biết đi nhẹ nhàng, không lê giày dép, nói vừa đủ 10% trẻ chưa đạt
 nghe 
 lịch sự khi khách đến nhà vai các nhân vật trong câu truyện. giáo dục trẻ không tham lam ích kỷ, biết lắng 
nghe ý kiến của người khác, tôn trọng hợp tác với bạn bè, với những người xung 
quanh.
* Thông qua hoạt động làm quen văn học: Qua câu chuyện “Người bạn tốt”
 Cô đàm thoại cùng trẻ:
 - Linh và Trang là đôi bạn như thế nào?
 - Khi Linh gặp nạn thì Trang đã làm gì?
 - Con học tập được đức tính gì ở hai bạn?
 - Cô giáo dục trẻ tình đoàn kết, thương yêu giúp đỡ bạn bè, biết nói 
 những lời cảm ơn chân tình khi được người khác giúp đỡ mình.
 * Thông qua hoạt động nghệ thuật: Như nhảy múa, ca hát, vẽ tranhTôi 
sẽ kích thích trẻ bộc lộ những suy nghĩ, bộc lộ tình cảm, khả năng tưởng tượng 
và sáng tạo của mình. Phát triển sự tự tin cho trẻ bằng những lời động viên, 
khích lệ.
 Ví dụ: Dạy bài hát “Rửa mặt như mèo”
 Qua bài hát này đã giáo dục trẻ thói quen tự vệ sinh thân thể sạch sẽ.
Từ đó trẻ có ước mơ về nghề trong tương lai, yêu thích các nghề của bố mẹ.
 * Thông qua hoạt động khám phá xã hội: Qua bài tìm hiểu động vật sống 
trong rừng “Hổ, báo, cừu, khỉ, voi” tôi cho trẻ thảo luận theo nhóm, nhằm 
hình thành ở trẻ kỹ năng hợp tác nhóm.
 * Thông qua hoạt động thể dục: Tôi cùng giáo viên trong lớp tổ chức cho 
trẻ các vận động như: Bò qua chướng ngại vật, đi trên ghế thể dục, chuyền bóng, 
bật qua vật cản, Nhảy từ độ cao 45cm, ném trúng đích thẳng đứng, Bò zíc zắc 
qua 7 điểm, Đi nối gót qua đó rèn cho trẻ các kỹ năng nhanh nhẹn, mạnh dạn, 
tự tin, khéo léo khi tham gia vận động, biết bảo vệ sức khỏe. (Hình ảnh 1)
 * Thông qua hoạt động “Làm quen với toán” đề tài “Sắp xếp theo quy 
tắc” tôi sử dụng trò chơi gắn các dụng cụ của nghề sắp xếp theo quy tắc, đội nào 
gắn đúng, nhanh đội đó sẽ chiến thắng. Như vậy buộc trẻ phải thảo luận với 
nhau, hợp tác mới hoàn thành bài tập, và trong giờ học nào tôi cũng sưu tầm 
những đồ dùng sáng tạo để có thể giúp trẻ phát triển thật tốt khả năng sáng tạo 
của mình, qua đó kĩ năng của trẻ ngày một nâng cao.
 Dạy kỹ năng sống cho trẻ không phải gò ép trong những tiết học chính 
 thức mà phải kết hợp qua các hoạt động vui chơi của trẻ.
3.2. Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động vui chơi 
 - Như chúng ta đã biết ở trẻ mẫu giáo hoạt động vui chơi giữ vai trò chủ 
 đạo, thông qua hoạt động này bộc lộ rõ nét những hành vi tốt và không tốt. 
 Trong hoạt động vui chơi trẻ được thực hành trãi nghiệm với nhiều vai chơi + Trưng bày các hình ảnh sưu tập: Hình ảnh có nội dung mọi người cùng 
chơi, làm việc với nhau và cho trẻ thảo luận nội dung của các hình ảnh đó.
 => Kết quả: Trẻ đã thể hiện được hết các kĩ năng mà cô đã hướng dẫn giúp 
trẻ tựu tin trong các hoạt động ở lớp cũng như các hoạt động ngoài xã hội.
4. Biện Pháp 4: Giáo dục trẻ kỹ năng sống thông qua các hoạt động khác trong 
ngày.
 Ngoài hoạt động chung, hoạt động vui chơi ra tôi còn hướng dẫn dạy trẻ 
kỹ năng sống thông qua các hoạt động khác như: 
 - Trong giờ đón trả trẻ: Giờ đón trẻ và trả trẻ tôi ân cần và chuẩn mực 
 trong cách xưng hô với bố mẹ trẻ, tôi tập cho trẻ chào thưa lễ phép với cô và bố 
 mẹ trẻ.
 - Trong giờ thể dục sáng: Dưới sân trường tôi kết hợp kỹ năng xếp hàng 
lấy dép, và đi theo hàng lối, không chen lấn xô đẩy bạn
- Trong giờ vệ sinh: Tôi dạy trẻ các kỹ năng tự phục vụ như: Rửa mặt, rửa tay 
bằng xà phòng, cách trải tóc, cách gấp quần áo và đi vệ sinh đúng nơi quy 
định (Hình ảnh 3, 4) 
- Trong giờ ăn cũng vậy, tôi cùng các giáo viên khác dạy trẻ những văn hóa 
trong ăn uống qua đó dạy trẻ những kỹ năng tự lao động phục vụ, rèn tính tự lập 
như: Biết tự đi lấy bát thìa theo số lượng của tổ mình và biết được lần lượt ngày 
trực nhật của mình theo tổ, khi ăn, biết ăn uống lịch sự, không nói chuyện trong 
khi ăn, và chỉ ăn uống tại bàn ăn của mình, biết cách sử dụng những đồ dùng, 
vật dụng trong ăn uống một cách đúng đắn, biết ăn hết xuất, không làm rơi vãi 
khi ăn, khi ăn nhai nhỏ nhẹ không gây tiếng ồn, ngậm miệng khi nhai thức ăn, 
biết mời trước khi ăn, biết tự dọn, cất bát thìa đúng nơi quy định, biết giúp người 
lớn dọn dẹp, ngồi ngay ngắn không làm ảnh hưởng đến người khác.(Hình ảnh 5)
 - Trong giờ hoạt động ngoài trời: Tôi đưa kỹ năng sống tự tin: Một trong 
những kỹ năng đầu tiên mà giáo viên cần chú tâm là phát triển sự tự tin, lòng tự 
trọng của trẻ. Nghĩa là giúp trẻ cảm nhận được mình là ai, cả về cá nhân cũng 
như trong mối quan hệ với những người khác. Kỹ năng sống này giúp trẻ luôn 
cảm thấy tự tin trong mọi tình huống ở mọi nơi. 
 5. Biện pháp 5: Ứng dụng công nghệ thông tin trong giáo dục kỹ năng 
sống cho trẻ: 
 Để việc giáo dục kỹ năng sống gây hứng thú và đạt hiệu quả hơn cho trẻ 
tôi đã tìm và sử dụng các hình ảnh trong quá trình giáo dục cho trẻ qua sát, (VD: 
hình ảnh một bạn cõng bạn bị khuyết tật đi học để trẻ biết giúp đỡ người 
khác.), sử dụng những bài học có hình ảnh ngộ nghĩnh về các hành vi, các kỹ - Giao tiếp giữa cha mẹ và con cái đã gần gũi thường xuyên chia sẻ với 
con hơn, ít la mắng trẻ, phân việc cho trẻ, hướng dẫn trẻ tự làm những công việc 
phục vụ bản thân như: Trẻ tự đeo ba lô, tự vào lớp...
 - Cha mẹ cảm thấy hài lòng với kết quả của con mình đạt được và đã có 
sự quan tâm bằng việc ủng hộ giáo viên những nguyên vật liệu để giáo viên và 
trẻ làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ ở lớp...
* Về phía trẻ:
 - 27/30 trẻ đạt 93,3% trẻ đều được cô giáo và cha mẹ tạo mọi điều kiện 
khuyến khích, khơi dậy tính tò mò, phát triển trí tưởng tượng và óc sáng tạo, 
năng động, mạnh dạn, tự tin.
 - 27/30 trẻ đạt 93,3% trẻ có thói quen lao động tự phục vụ, được rèn luyện 
kỹ năng tự lập, nhận thức, kỹ năng vận động thô, vận động tinh thông qua các 
hoạt động hàng ngày trong cuộc sống của trẻ.
 - 28/30 trẻ đạt 95,5% trẻ được rèn luyện kỹ năng xã hội, kỹ năng về cảm 
xúc, giao tiếp, chung sống hòa bình, và tuyệt đối không sảy ra xúc phạm và bạo 
hành trẻ.
- 100% trẻ được giáo dục, chăm sóc nuôi dưỡng tốt, được bảo vệ sức khỏe, được 
bảo đảm an toàn, phòng bệnh, được theo dõi cân đo.
- 25/30 trẻ đạt 88,9% trẻ luôn có kết quả tốt trong học tập thông qua bảng đánh 
giá ở lớp sau mỗi giai đoạn và cuối độ tuổi, qua kểm tra đánh giá chất lượng sau 
mỗi tiêu chí.
 Qua quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài “Một số biện pháp giáo dục 
 kỹ năng sống cho trẻ 4-5 tuổi” đã giúp tôi xác định được rõ mục tiêu và tầm 
 quan trọng, giúp tôi có phương pháp tốt hơn, sáng tạo hơn, tích cực hơn, hứng 
 thú hơn khi tham gia học tập, rèn luyện. 
 Các bậc phụ huynh có những chuyển biến rõ rệt về phong cách, về lời ăn 
 tiếng nói và quan tâm đến con em mình ngày càng nhiều hơn.
 Bản thân tôi được trau dồi kiến thức và có thêm những kinh nghiệm trong 
 việc giáo dục trẻ, được phụ huynh và các bạn đồng nghiệp thương yêu, quí mến 
 hơn.
 Cụ thể bằng những giải pháp sau:
 + Biện pháp 1: Tìm tòi, bồi dưỡng bản thân, nâng cao kiến thức giáo dục 
kỹ năng sống cho trẻ
 + Biện pháp 2: Tổ chức các hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 
thông qua các hoạt động học và hoạt động vui chơi.
 + Biện pháp 3: Giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động khác 
trong ngày.