Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi là quen về tập hợp và số lượng

 CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 ĐỘC LẬP - TỰ DO - HẠNH PHÚC
 BẢN CAM KẾT.
I/ Lời tác giả:
- Họ và tên: Trần Kim Phương.
- Ngày, tháng, năm sinh: Ngày 30 tháng 6 năm 1962.
- Đơn vị: Trường mầm non Cát Bi - quận Hải An - Hải Phòng.
- Điện thoại cơ quan: 0313977182
- Điện thoại di động: 01226455039.
- Email: mn-catbi@haian.edu. vn
 II/ Sản phẩm:
 * Tên tác phẩm:
 "MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 4 - 5 TUỔI
 LÀM QUEN VỀ TẬP HỢP VÀ SỐ LƯỢNG”
 III/ Cam kết:
 Tôi xin cam kết nghiên cứu khoa học sư phạm này là sản phẩm của cá nhân tôi. 
Nếu có sảy ra tranh chấp về quyền sở hữu đối với một sản phần hay toàn bộ nghiên 
cứu khoa học này, tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước lãnh đạo đơn vị, lãnh đạo 
Phòng GD& ĐT Quận Hải an về tính trung thực của bản cam kết này.
 Cát Bi ngày 6 tháng 1 năm 2014.
 Người cam kết.
 Trần Kim Phương.
 2 Đề tài
 "MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ 4-5 TUỔI
 LÀM QUEN VỀ TẬP HỢP VÀ SỐ LƯỢNG”
Người nghiên cứu: Trần Kim phương.
Giáo viên trường mầm non Cát Bi - quận Hải An - Thành phố Hải Phòng.
 I. TÓM TẮT ĐỀ TÀI
 Việc cho trẻ 4-5 tuổi làm quen với toán về tập hợp và số lượng là một trong những 
môn học rất quan trọng của trẻ ở trường mầm non. Nó là một trong những hoạt động giúp 
trẻ phát triển toàn diện một cách tốt nhất. Trong đó dạy trẻ làm quen với toán về tập hợp 
và số lượng giúp trẻ có những hiểu biết về thế giới xung quanh, các mối quan hệ về tập 
hợp và số lượng, về hình dạng, kích thước, khả năng định hướng không gian. Trẻ làm quen 
với toán về tập hợp và số lượng còn góp phần tạo điều kiện hình thành những tư duy toán 
học sơ đẳng, phát triển nhận thức, phát triển trí tuệ, là nền móng vững chắc vào việc hình 
thành nhân cách cho trẻ sau này.. Nó để lại những dấu ấn trong tiếm thức suốt cả quá trình 
học toán ở các cấp sau này của trẻ.
 Để thực hiện tốt kế hoạch, nhiệm vụ năm học 2013-2014 được giao, tôi luôn luôn băn 
khoăn, lo lắng, suy nghĩ phải làm gì, và làm như thế nào giúp trẻ tiếp thu nhận thức về 
môn toán một cách thoải mái, nhẹ nhàng nhưng đạt kết quả cao nhất, trẻ được học toán về 
tập hợp và số lượng một cách tốt nhất. Bởi chỉ có như thế ngay từ tuổi ấu thơ giáo viên 
mới cung cấp cho trẻ những kiến thức sơ đẳng về toán, về tập hợp và số lượng, các nhóm 
đối tượng với nhau, chúng có thể giống và khác nhau về hình dạng, kích thước, màu sắc, 
cao thấp...trẻ được tư duy, suy nghĩ, làm quen với phép đếm, biết được số lượng, các số 
tương ứng trong phạm vi 5...
 Chính vì nhận thức được tầm quan trọng trên, tôi đã lựa chọn nội dung bài viết này để 
nghiên cứu ứng dụng sư phạm thuộc lĩnh vực phát triển nhận thức với đề tài: “ Một số 
biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi là quen về tập hợp và số lượng” ở trường mầm non. Tôi đã 
dùng phương pháp thực nghiệm lấy 2 nhóm trẻ ở 2 lớp để cùng nghiên cứu , quan sát, so 
sánh đối chứng tìm ra kết quả tốt nhất cho mình.
 * Nhóm lớp đối chứng : Là lớp 4 A2 có 20 cháu.
 * Nhóm lớp thực nghiệm : Là lớp 4A1 có 20 cháu.
 Tôi so sánh đầu vào của 2 nhóm theo các chỉ tiêu sau:
 - Khả năng chú ý quan sát.
 - Khả năng nhận thức .
 - Kỹ năng hoạt động cá nhân.
 - Tính tích cực tham gia hoạt động của trẻ.
 Khi tiến hành thực nghiệm, tôi áp dụng các biện pháp của mình vào nhóm thực nghiệm, 
còn nhóm đối chứng để nguyên phương pháp hiện hành, tôi tiếp tục đo đầu ra của 2 nhóm 
sau một quá trình nghiên cức, thực nghiệm.
 Qua đó tôi thấy các biện pháp mình đưa ra mang lại kết quả rất rõ rệt.
 4 Phụ huynh phần lớn vẫn chưa có sự nhận thức đúng về tầm quan trọng của các môn 
học ở trường mầm non, nhất là môn toán. Phụ huynh hiểu một cách đơn giản, trẻ đến lớp 
chỉ là học hát, học múa, nghe cô kể truyện, đọc thơ. Chính vì vậy một phần nào làm cho 
sự nhận biết của trẻ về môn toán vẫn còn rất hạn chế.
 Trước thực trạng trên, tôi rất băn khoăn, lo lắng, trăn trở, suy nghĩ và tìm ra một số 
biện pháp dạy trẻ "Làm quen với toán về tập hợp và số lượng" một cách thiết thực và 
đạt kết quả cao. Sau đây là những giải pháp tôi đã làm.
 - Tạo môi trường cho trẻ học tập:
 - Thay đổi hình thức dạy trên tiết học.
 - Lựa chọn và làm đồ chơi sáng tạo để dạy trẻ.
 - Phối hợp với phụ huynh có nhiều nguyên vật liệu phong phú cho trẻ hoạt động.
 3. Vấn đề nghiên cứu:
 Để giúp trẻ phát triển nhận thức tốt nhất, học môn toán đạt kết quả cao nhất về tập 
hợp và số lượng tôi đã nghiên cứu đề tài:
 4. Giả thuyết nghiên cứu:
 ”Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi làm quen về tập hợp và số lượng”,
 Nghiên cứu một số biện pháp giúp trẻ 4- 5 tuổi phát triển nhận thức thông qua hoạt 
động làm quen với toán về tập hợp và số lượng nhằm giúp trẻ có những hiểu biết về thế 
giới xung quanh, các mối quan hệ về tập hợp và số lượng, về hình dạng, kích thước, khả 
năng định hướng không gian. Cho trẻ làm quen với toán là góp phần tạo điều kiện hình 
thành những tư duy toán học sơ đẳng, là nền móng vững chắc góp phần quan trọng vào 
việc phát triển toàn diện, hình thành nhân cách,.nó để lại những dấu ấn trong tiếm thức 
suốt cả quá trình học toán ở các cấp sau này của trẻ.
 5. Một số nghiên cứu gần đây có liên quan đến đề tài:
 - Tôi đã nghiên cứu đề tài: “Dạy trẻ 3 tuổi làm quen với toán về tập hợp và số lượng”
 - Đề tài: “Một số biện pháp giúp trẻ 4 tuổi làm quen với toán về tập hợp và số 
 lượng”...
 III. PHƯƠNG PHÁP:
 l.Khách thể nghiên cứu:
 - Tôi chọn trường mầm non Cát Bi - Quận Hải An- Hải Phòng là nơi tiến hành 
nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng.
 - Giáo viên:
 * Tôi là : Trần Kim Phương - giáo viên lớp 4a1 (Là lớp thực nghiệm).
 * Cô giáo: Nguyễn Thị Tuyết Lan - giáo viên lớp 4a2 (Là lớp đối chứng).
 Hai cô giáo giảng dạy ở 2 lớp đều là giáo viên có kinh nghiệm dạy lâu năm, nhiệt 
tình, yêu nghề mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao và nhiều năm là giáo viên dạy giỏi 
của trường và của quận.
 Học sính ở 2 lớp được chọn tham gia nghiên cứu đều có điểm tương đối đồ ng đều, 
các thành tích học tập của 2 lớp trong những năm trước đánh giá theo 5 lĩnh vực phát 
 6 Bảng 2:
 Mức độ
 Nhóm lớp Số trẻ Tổng ( X)
 1 2 3
 Thực nghiệm 20 14 cháu 6 cháu 0 cháu 2,7
 Đối chứng 20 4 cháu 8 cháu 8 cháu 1,8
 Lúc này nhìn vào 2 bảng ta thấy kết quả của 2 nhóm khác nhau rõ rệt.
 * Khi đo đầu vào của nhóm thực nghiệm kết quả cho thấy:
 - X = 1,8 ( X là số giao tiếp trung bình lớp đối chứng ) của 20 trẻ.
 * Đo đầu ra ta được kết quả :
 - X = 2,7 ( Lớp thực nghiệm ) ta thấy đã có kết quả rõ rệt. Chất lượng học 
toán của trẻ ỏ lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng.
 * Bảng 3: Thiết kế nghiên cứu:
 Kiểm tra trước tác Kiểm tra sau tác 
 Nhóm động (Tổng số giao Tác động động (Tổng số giao 
 tiếp trung bình) tiếp trung bình)
 Dạy theo các biện pháp 
 Thực nghiệm 1,45 2,7
 thực nghiệm
 Dạy theo biện pháp hiện 
 Đối chứng 1,65 hành vẫn được thực hiện ở 1,8
 trường mầm non.
 Ở thiết kế này tôi sử dụng biện pháp kiểm tra đầu vào và đầu ra của trẻ để 
 đánh giá kết quả cho trẻ 4-5 tuổi làm quen với toán về tập hợp và số lượng.
 3. Qui trình nghiên cứu:
 * Chuẩn bị của giáo viên: Tôi dạy trẻ ở lớp thực nghiệm do chính tôi nghiên 
 cứu và thiết kế các hoạt động cho trẻ có sử dụng các biện pháp thực nghiệm.
 - Cô Nguyễn Thị Tuyết Lan dạy trẻ ở lớp đối chứng: Thiết kế các hoạt động 
 không sử dụng các biện pháp thực nghiệm, qui trình thực hiện theo các biện pháp vẫn 
 thường được áp dụng ở trường mầm non.
 8 sự hứng thú cho trẻ tích cực tham gia các hoạt động, học toán về tập hợp và số lượng 
tiếp thu bài học tốt, đạt kết quả cao nhất.
 Nhóm đối chứng tổ chức cho trẻ làm quen với toán về tập hợp và số lượng theo 
các biện pháp vẫn thường được áp dụng hiện hành ở trường mầm non.
 Nhóm thực nghiệm tổ chức hướng dẫn trẻ làm quen với toán về tập hợp và số 
lượng theo các biện pháp mà tôi nêu ra.
 * Các bước tiến hành thực nghiệm:
 Bước 1: Tạo môi trường cho trẻ học tập.
 Môi trường là nơi giúp trẻ nhận thức về thế giới xung quanh, mở rộng hiểu biết 
để trẻ khám phá tìm tòi 1 cách tích cực những sự vật, hiện tượng xung quanh trong 
thiên nhiên, trong cuộc sống, tôi đã tạo mọi điều kiện phong phú về môi trường toán 
giúp trẻ làm quen về tập hợp và số lượng, cách ghép đôi tương ứng 1 - 1, các nhóm đối 
tượng tương ứng, giúp trẻ so sánh, nhận xét, phân loại.. và trẻ được dễ dàng quan sát 
thường xuyên trong các góc chơi, các tranh ảnh về chủ điểm, các tranh mẫu, sách báo 
hoạ mi...
 Bước 2: Thay đổi hình thức dạy trên tiết học.
 Trước đây giờ học toán theo chương trình cũ gò bó, khô khan, không gây hứng 
thú cho trẻ và kết quả bài dạy chưa cao. Kiến thức truyền thụ cho trẻ còn mang tính 
chất áp dặt, trẻ còn thụ động vào các hoạt động của cô, các hoạt động còn đơn điệu, 
nhàm chán.
 Nay nắm bắt "Chương trình giáo dục mầm non mới" khi tổ chức 1 giờ dạy toán 
tôi thường xuyên thay đổi hình thức tổ chức, lồng nghép, tích hợp một số trò chơi, mô 
hình, các hình thức thi đua, lựa chọn chủ đề, chủ điểm, tổ chức các hội thi. cho phù hợp 
với nội dung, yêu cầu của bài dạy một cách linh hoạt, sáng tạo, kích thích trẻ hoạt động, 
phát triển tư duy, chú ý nghi nhớ có chủ định và óc sáng tạo của trẻ.
 Bước 3: Lựa chọn và làm đồ chơi sáng tạo.
 Chính vì xác định được tầm quan trọng của các đồ dùng, đồ chơi sáng tạo là vô 
cùng cần thiết không thể thiếu được trong các hoạt động học và chơi cho trẻ ở trường 
mầm non, nhất là với chương trình "Đổi mới phương pháp giáo dục mầm non mới". 
Việc giáo viên biết lựa chọn và làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo cho giờ học toán là rất 
quan trọng và cần thiết. Đồ chơi đẹp, sáng tạo, đảm bảo an toàn, phù hợp với bài dạy 
sẽ gây hứng thú, kích thích giúp trẻ hoạt động tích cực và sáng tạo, trẻ tiếp thu bài 
nhanh. Đối với giờ dạy toán trước đây, giáo viên thường sử dụng đồ chơi bằng nhựa có 
bán sẵn và đồ dùng theo yêu cầu từng bài dạy của chương trình soạn sẵn.
 Vì vậy, sau 1 số giờ học trẻ sẽ chóng chán không hứng thú. Từ khi vận động phụ 
huynh đóng góp các nguyên phụ liệu như: Mút xốp, vỏ hộp, chai lọ, vải len vụn ... tôi 
đã tạo được rất nhiều đồ chơi, đồ dùng phong phú cả về chủng loại, màu sắc. Điều này 
đã khắc phục được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ "Luôn luôn thích cái mới". Đặc biệt, 
tôi đã áp dụng nó để dạy toán cho trẻ thông qua các chủ điểm 1 cách linh hoạt và phù 
hợp cho từng bài của mình.
 Khi thực hiện các chủ điểm đang học, tại các góc học tập của trẻ tôi thường tạo 
môi trường phong phú giúp trẻ “Chơi mà học, học mà chơi”, tiếp thu những kiến thức 
 10