Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ 4-5 tuổi

 Với đề tài này trẻ sẽ có thói quen vệ sinh cá nhân, có hành vi văn minh và 
phòng chống bệnh tật, nhằm giúp trẻ khỏe mạnh. 
 Mỗi cá nhân, mçi gia đình cộng đồng đều có vai trò quan trọng trong việc 
chăm sóc giáo dục hình thành ở trẻ một số nề nếp thói quen vệ sinh, hành vi văn 
minh và kĩ năng sống đơn giản ban đầu, góp phần tạo cơ hội cho trẻ sống, phát triển 
một cách khoẻ mạnh.
 II. PHẦN NỘI DUNG
 1. Thực trạng: 
 Năm học 2014 - 2015 tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo 4-5 
tuổi, qua quá trình thực hiện việc chăm sóc, giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ bản 
thân tôi đã gặp một số thuận lợi và khó khăn sau:
 Thuận lợi: 
 Được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của ban giám hiệu nhà trường. Cơ sở vật 
chất của nhà trường tương đối khang trang. Tất cả các phòng học trong nhà trường 
đều có khu vệ sinh khép kính. Khu vực vệ sinh cho trẻ luôn được khô ráo, sạch sẽ, 
thoáng mát. Trong lớp có góc tuyên truyền cho các bặc cha mẹ biết. Nhà trường đã 
trang bị đầy đủ đồ dùng vệ sinh cá nhân cho trẻ như xà phòng, khăn lau mặt, chậu 
đựng nước, bàn chải đánh răng, mô hình bàn chải... đủ cho từng trẻ. 
 Phụ huynh quan tâm đến việc chăm sóc sức khỏe cho trẻ. Đa số phụ huynh có 
nhận thức về mục đích, yêu cầu của công tác giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ, tin 
tưởng và phối hợp tốt với giáo viên và nhà trường rèn luyện thói quen cho trẻ.
 Bản thân cũng có không ít kinh nghiệm trong công tác chăm sóc, giáo giục vệ 
sinh cá nhân cho trẻ.
 Khó khăn:
 Khả năng tiếp thu kiến thức của trẻ còn hạn chế, thao tác của trẻ không đồng 
đều.
 Hai giáo viên trong lớp đôi khi xây dựng kế hoạch chăm sóc, giáo dục vệ sinh 
cá nhân cho trẻ còn thiếu cụ thể và phối hợp với nhau chưa thật nhịp nhàng. 
 Công tác phối kết hợp với với gia đình cùng thực hiện để tạo nề nếp, thói quen 
cho trẻ còn nhiều hạn chế. Một số phụ huynh chưa quan tâm đến việc rèn luyện 
thói quen vệ sinh cá nhân cho trẻ. 
 Cơ sở vật chất trong khu vực vệ sinh của lớp đã có một số hư hỏng như vòi 
nước rữa tay, bệ nhà cầu hay bị tắc... Gấp đôi một lần nữa
 Lau cái cổ cái cằm
 Mắt bé nhìn chăm chăm
 Kìa cô khen bé giỏi
 ( Nguyễn Thị Lành)
 Mặt khác tôi sưu tầm thơ, truyện, làm sách tranh có nội dung giáo dục vệ sinh 
ở góc thư viện đọc cho trẻ nghe, cho trẻ xem để trẻ biết các thao tác khi rửa tay, 
rửa mặt
 Vào đầu năm học việc nhận biết kí hiệu cá nhân đối với các cháu 4 - 5 tuổi quả 
là một vấn đề hết sức khó khăn vì trẻ còn nhỏ, một số trẻ hay quên . Cho nên tôi 
phải thường xuyên quan sát, hướng dẫn trẻ nhận biết và làm quen kí hiệu của mình 
bằng cách: Tôi phân loại kí hiệu theo tổ ( tổ thỏ trắng, tổ hoa hồng, chim non). Đồ 
dùng của trẻ để đúng nơi qui định theo tổ vừa giúp cô dễ nhớ kí hiệu vừa giúp trẻ 
có thói quen ngay từ đầu. Kí hiệu của trẻ cùng một chủng loại dễ nhận biết từ sổ bé 
ngoan đến sổ sức khỏe, vở tạo hình, vở toán đến đồ dùng vệ sinh. Các kí hiệu 
của trẻ dễ nhận biết, đơn giản. Ví dụ : Con chim, bông hoa, chiếc lá....Tôi tập cho 
trẻ nhận biết kí hiệu với nhiều hình thức khác nhau. Trẻ nhớ kí hiệu của mình thì 
trẻ mới lấy đúng đồ dùng các nhân của trẻ. Và tôi cũng xem đây là một thao tác 
dạy vệ sinh cho trẻ, vì nếu trẻ không nhận biết được đồ dùng cá nhân thì nguy cơ 
lây lan các bệnh về mắt, răng miệng rất nguy hiểm.
 Trước khi tổ chức cho trẻ rữa tay bằng xà phòng thì tôi phải trò chuyện với 
trẻ để trẻ hiểu được tầm quan trọng của việc rửa tay với xà phòng trước khi ăn và 
sau khi đi vệ sinh. Tôi đặt những câu hỏi gợi mở cho trẻ trả lời: 
 + Vì sao trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, khi tay bẩn phải rửa tay? 
 + Vì sao phải rửa tay với xà phòng? ... 
 Khi trẻ trả lới các câu hỏi đó thì trẻ sẽ có ý thức và biết được tầm quan trọng 
của việc rửa tay với xà phòng. Ngoài ra tôi cũng có thể cho trẻ đọc các bài thơ, bài 
hát về giáo dục vệ sinh như bài thơ: "Mẹ ơi cô dạy"
 Mẹ ! mẹ ơi ! Cô dạy
 Phải rữa sạch đôi tay
 Bàn tay mà dây bẩn
 Sách áo cũng bẩn ngay...
 Sau đó tôi cho trẻ thực hiện theo thao tác cùng cô cách rửa tay, rửa đúng quy 
trình, rửa thật sạch nhưng không bắn nước ra ngoài và tiết kiệm nước. Sau đó tôi được sạch sẽ đấy các cháu ạ. Các con phải học tập bạn giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ 
nhé".
 Ví dụ: Qua hoạt động có chủ đích: Khám phá khoa học “ Tìm hiểu về cơ thể 
của bé” tôi lồng ghép giáo dục vệ sinh như để cơ thể phát triễn khỏe mạnh thì 
ngoài ăn uống đủ chất ra các cháu phải luôn giữ gìn vệ sinh cho cơ thể được sạch 
sẽ như rửa tay, lau mặt, tấm rửa... 
 Hoặc qua giờ học: phát triển ngôn ngữ: Thơ: “ Đôi mắt của em”.Tôi lồng giáo 
dục vệ sinh cá nhân cho trẻ theo cách khác tránh sự lặp lại và nhàm chán cho trẻ. 
Tôi cho trẻ trò chuyện về đôi mắt. 
 + Đôi mắt giúp chúng ta những gì?
 + Nếu mắt bị bệnh, đau không nhìn thấy thì điều gì sẽ xảy ra?
 + Muốn cho đôi mắt sáng trong veo, không bị đau, các con phải làm gì? 
 Từ đó không những giúp trẻ tiếp thu bài nhanh mà còn hiểu được và biết cách 
bảo vệ mắt: Không dụi tay bẩn lên mắt, rửa mặt thường xuyên bằng nước sạch, đi 
ra đường phải có kính bảo vệ mắt 
 Làm bảng tin tuyên truyền với nội dung phong phú, hình ảnh đẹp để tuyên 
truyền đến các bậc phụ huynh và các cháu. 
 2.3.Tăng cường sự phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường:
 Để hoàn thành tốt công tác chăm sóc và giáo dục vệ sinh cho trẻ thì cần có 
sự phối hợp và hỗ trợ giữa gia đình và nhà trường. Thực hiện tốt sự phối hợp đó tôi 
đã mạnh dạn và chia sẽ suy nghĩ với phụ huynh về tầm quan trọng của việc chăm 
sóc giáo dục vệ sinh cho trẻ, để từ đó phụ huynh có nhận thức đúng đắn và xác định 
vai trò của mình trong việc chăm sóc giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ. Chính vì vậy 
tôi thường tuyên truyền đến phụ huynh bằng các hình thức sau:
 Tuyên truyền qua góc phụ huynh:
 “ Trăm nghe không bằng một thấy”. Chính vì vậy góc phụ huynh của lớp tôi 
được đặc biệt chú ý bởi những hình ảnh, nội dung tuyên truyền phong phú, hấp dẫn 
về giáo dục vệ sinh cá nhân và được thay đổi thường xuyên. Những nội dung tuyên 
truyền ở đây rất thực tế vì nó phản ánh các hoạt động vệ sinh của lớp nên rất được 
phụ huynh chú ý mỗi khi đón trả trẻ.
 Ví dụ: những bài thơ câu truyện ngắn gọn phù hợp: “Vì sao bé phải rửa tay” 
hoặc những bệnh tật lây từ mắt, tay, các bênh theo mùa trong năm...Các hình ảnh về 
các bước rửa mặt, rửa tay, cách giữ vệ sinh để cho phụ huynh nắm bắt và có thể kết 
hợp giáo dục trẻ ở nhà.
 Tuyên truyền qua các buổi gặp mặt đầu năm, giữa kỳ... nghiệp để tìm ra những phương pháp, biện pháp mới linh hoạt sáng tạo hơn. Đồng 
thời mạnh dạn áp dụng những phương pháp trong chương trình GDMN mới trong 
các tập san, chuyên đề mà bản thân tự nghiên cứu và được bồi dưỡng.
 Tổ chức thực hiện thường xuyên hoạt động chăm sóc vệ sinh cá nhân cho trẻ. 
Báo cáo kịp thời và trung thực với Ban giám hiệu nếu trẻ trong lớp có mắc các 
bệnh liên quan đến vấn đề vệ sinh.. 
 Cần có đủ đồ dùng, phương tiện đảm bảo cho việc chăm sóc vệ sinh trẻ. 
Những đồ dùng phương tiện nên để đúng nơi quy định, thuận tiện và đảm bảo an 
toàn cho trẻ sử dụng.
 Nâng cao chất lượng giảng dạy các hoạt động như chăm sóc vệ sinh cá nhân, 
lao đông tự phục vụ...
 Kiểm tra nhắc nhở uốn nắn kịp thời các hoạt động thao tác vệ sinh của trẻ.
 Phối hợp các biện pháp thi đua khen thưởng để tạo hứng thú và nâng cao chất 
lượng chuyên đề. 
 Giáo dục trẻ có ý thức tự chăm sóc phục vụ vệ sinh cá nhân là một việc làm 
phù hợp mang lại nhiều lợi ích thiết thực góp phần giúp trẻ khỏe mạnh và phát 
triển toàn diện, trẻ sẽ trở thành những chủ nhân tương lai với cách sống văn minh, 
trí tuệ.
 III. PHẦN KẾT LUẬN
 1. Ý nghĩa của đề tài: 
 Sau một thời gian thực hiện các biện pháp nêu trên tôi thấy các cháu đã dần 
dần hình thành có kĩ năng, kĩ xảo thực hiện thao tác và cách chăm sóc vệ sinh cá 
nhân trẻ. Đến thời điểm này tôi thực sự vui mừng khi thấy sự tiến bộ rất rõ trong các 
cháu, các cháu đã thật sự có thói quen giữ gìn vệ sinh cá nhân. Trẻ biết rửa tay với 
xà phòng lúc tay bẩn và sau khi đi vệ sinh. Rửa mặt đúng quy trìnhđem lại nhiều 
lợi ích thiết thực cho việc chăm sóc sức khỏe trẻ.
 Vệ sinh cá nhân là động tác cần làm hằng ngày. Những việc làm tưởng như 
đơn giản này lại có ý nghĩa rất quan trọng, bởi vệ sinh cá nhân kém sẽ ảnh hưởng 
nhiều đến sức khoẻ. Ngược lại, vệ sinh cá nhân thường xuyên, đúng cách giúp bảo 
vệ sức khỏe, loại trừ rất nhiều yếu tố gây bệnh từ môi trường bên ngoài bám dính 
trên bề mặt cơ thể, ngăn chặn các mầm bệnh xâm nhập vào cơ thể, từ đó giúp 
phòng tránh bệnh tật. 
 2. Kiến nghị và đề xuất.