Sáng kiến kinh nghiệm Làm thế nào để thực hiện tốt hoạt động tạo hình “Vẽ theo đề tài” cho trẻ 4-5 tuổi

 Đề tài sáng kiến này là đề tài bản thân tôi tìm tòi nghiên cứu, điểm mới của 
đề tài là dạy trẻ biết yêu quý cái đẹp thông qua các sản phẩm tạo hình mà từ đôi bàn 
tay của trẻ làm ra. Trẻ biết ngồi đúng tư thế, biết cách cầm bút để vẽ và tô màu các 
bức tranh thật đep. Đặc biệt, thông qua đề tài nhằm phát huy ở trẻ tính tích cực, khả 
năng sáng tạo trong việc tạo ra sản phẩm. 
 Trẻ không chỉ hoạt động với bút sáp, giấy màu, đất nặn để tô, vẽ, cắt, xé, 
nặn,.... tạo thành sản phẩm mà trẻ còn được sử dụng các nguyên vật liệu sẳn có ở địa 
phương như lá cây, vải vụn, len thô, bông,...và biết sáng tạo ra các sản phẩm mới lạ 
khác.
 Đề tài sáng kiến kinh nghiệm Làm thế nào để thực hiện tốt hoạt động tạo 
hình “Vẽ theo đề tài” cho trẻ 4-5 tuổi đã áp dụng cho các giáo viên trong khối, 
trong nhà trường và các trường bạn trên toàn huyện.
 Với đề tài sáng kiến kinh nghiệm này, tôi hy vọng rằng sẽ có những đóng góp 
nhỏ bé vào sự chăm sóc giáo dục và quá trình tổ chức các hoạt động cho trẻ nhất là 
hoạt động tạo hình. Mong rằng, hội đồng khoa học các cấp sẽ bổ sung, góp ý để bản 
sáng kiến của tôi được hoàn thiện và được áp dụng rộng rãi hơn.
 II. PHẦN NỘI DUNG:
 1. Thực trạng của đề tài:
 Dạy trẻ hoạt động tạo hình đóng vai trò vô cùng quan trọng trong chương 
trình học tập của trẻ, cũng như các hoạt động khác. Chính vì thế là một giáo viên 
mầm non tôi muốn được nâng cao nhận thức của bản thân đồng thời góp một phần 
nhỏ bé của mình vào việc nâng cao chất lượng giáo dục trẻ phát triển toàn diện. Với 
mục đích chung của giáo dục mầm non thì hoạt động giáo dục tạo hình là một bộ 
phận của văn hoá tinh thần, nó gắn liền với những kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo và thể 
hiện nghệ thuật. Thông qua hoạt động tạo hình đem đến cho trẻ ấn tượng về cái đẹp 
và những cảm xúc chân thật, những phẩm chất tốt đẹp của nhân cách con người, tạo 
hình chính là phương tiện để trẻ thể hiện mình, nó có tác dụng thẩm mỹ cũng như 
việc hình thành nhân cách cho trẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện tâm sinh lý thông qua 
hoạt động tạo hình. Trẻ được phản ánh hiện thực bằng hình tượng, tư duy, qua đó trẻ còn rập khuôn theo bạn mà chưa đọc lập tư duy để tạo ra sản phẩm của riêng 
mình.
- Một số trẻ còn mãi chơi, chưa hứng thú, tập trung chú ý trong giờ vẽ
- Là một trường nằm ở vùng bán sơn địa, hầu hết là con em của những gia đình nông 
nghiệp, nên nhận thức một số phụ huynh chưa đồng đều, còn cho rằng việc trẻ đến 
trường chỉ là chơi chứ học vẫn chỉ là thứ yếu. Một số phụ huynh tuy cũng quan tâm 
tới việc học của trẻ, song phương pháp dạy trẻ vẽ chưa đúng như: cầm tay vẽ, vẽ sẳ 
cho trẻ tô màu. 
 * Điều tra thực tiễn:
 Để nắm được chất lượng đầu vào trong hoạt động tạo hình của trẻ, vào đầu 
năm học bản thân tôi tiến hành khảo sát, phân loại kỹ năng của trẻ với kết quả như 
sau:
 Tốt Khá Trung bình Yếu
 Nội dung khảo sát Số trẻ Tỉ lệ Số Tỉ lệ Số trẻ Tỉ lệ Số trẻ Tỉ lệ 
 % trẻ % % %
 Kỹ năng vẽ 3/20 15 4/20 20 7/20 35 6/20 30
 Kỹ năng phối màu 2/20 10 4/20 20 7/20 35 7/20 35
 Bố cục tranh 5/20 25 5/20 25 5/20 25 5 25
Kết quả khảo sát cho thấy kỹ năng vẽ của trẻ không đều, tỉ lệ trung bình và yếu còn 
cao. Để nâng cao kỹ năng vẽ cho trẻ, trong giờ học tôi giành nhiều thời gian đến các 
cháu yếu nhiều hơn, gợi ý động viên trẻ kịp thời. 
Trong các hoạt động khác, tôi lên kế hoạch bồi dưỡng, rèn luyện kỹ năng cho trẻ 
như giờ hoạt động góc, hoạt động ngoài trơi, giờ đón trả trẻ Để xứng đáng với vị trí nhiệm vụ của mình trong nhà trường tôi thường 
xuyên chăm lo bồi dưỡng tay nghề, tích luỹ kinh nghiệm giảng dạy, tìm tòi học hỏi 
qua sách báo, qua các phương tiện thông tin đại chúng.
 Tham gia các tiết dạy sinh hoạt chuyên môn liên trường, thao giảng do phòng, 
cụm, trường tổ chức.
 Thường xuyên dự giờ đồng nghiệp để học hỏi kinh nghiệm giảng dạy của 
những giáo viên dạy lâu năm. 
 Luôn tìm kiếm, sưu tầm, sáng tạo những tiết dạy hay, những đồ dùng, đồ chơi, 
tranh ảnh đẹp, phong phú để phục vụ cho việc dạy học có hiệu quả cao.
 Thường xuyên làm đồ dùng, đồ chơi từ vật liệu sẵn có ở địa phương để trẻ 
khám phá từ đó giáo viên có thể hướng trẻ đi vào hoạt động dễ dàng hơn. 
 2.3. Tạo môi trường, chuẩn bị đồ dùng, phương tiện dạy học:
 Tạo điều kiện cho trẻ thường xuyên tiếp xúc với môi trường xung quanh cả 
lớp, các biểu tượng phong phú về đối tượng cho trẻ tự khám phá bằng cách huy động 
sự tham gia của các giác quan, các quá trình tâm lý khác nhau để lĩnh hội. Tạo cơ 
hội để trẻ khám phá đối tượng và tự diễn đạt nhận thức cảm xúc của mình với đối 
tượng. 
 Ví dụ: “Vẽ vườn hoa” tôi cho trẻ ngắm vườn hoa trong trường, giới thiệu cho 
trẻ biết bông cao bông thấp, hoa cánh dài, cánh tròn
 Trẻ được ngắm vườn hoa thực tế, kết hợp với lời giảng giải của cô, trẻ sẽ biết 
sử dụng phôi hợp các kỹ năng vẽ nét cong, xiên, thẳngđể tạo ra sản phẩm đẹp hơn.
 Bên cạnh đó tôi cũng đã tiến hành tạo môi trường học tập trong và ngoài lớp 
học sạch sẽ và đẹp mắt. Tận dụng những sản phẩm của trẻ để tạo môi trường, thông 
qua đó, trẻ có thể quan sát, khám phá, tìm hiểu cái đẹp và cái chưa đẹp.
 Ngoài ra, chỉ cho trẻ thấy được vẽ đẹp của những mảng màu sơn trên tường 
hoặc những vật dụng trang trí, của những bức tranh hay xem băng đĩa có các cảnh 
quan đẹp để trẻ minh họa cho những tiết vẽ đề tài của mình thêm sinh động hơn.
 Muốn trẻ tham gia vào hoạt đông tạo hình “Vẽ theo đề tài” có hiệu quả thì 
giáo viên phải chuẩn bị những hình mẫu đẹp mắt, chuẩn và mang tính thẩm mỹ, tư Đây là một hình thức quan trọng, nó hỗ trợ và làm giàu vốn biểu tượng phong 
phú phục vụ cho giờ hoạt động của trẻ. Do vậy, ở mọi lúc mọi nơi cô giáo phải biết 
tận dụng mọi điều kiện tốt nhất, thường xuyên tổ chức cho trẻ được trải nghiệm, 
quan sát các biểu tượng sống động xung quanh trẻ. Từ đó, trẻ có thể ghi nhớ được 
các đối tượng qua xúc cảm của mình.
 2.5. Xây dựng nề nếp 
 Nề nếp của trẻ là bước đầu của một tiết học, nếu chúng ta không đưa trẻ vào 
nề nếp thì giờ học không đạt kết quả cao. Khi trẻ có nề nếp tốt cùng với sự hướng 
dẫn khoa học của cô ngay ban đầu trẻ sẽ say mê vói giờ học. Tôi đã rèn luyện nề nếp 
bằng cách : xếp xen kẽ cháu mạnh dạn với cháu nhút nhát, cháu nam xen cháu nữ, 
chia tổ, đặt tên cho tổ và bầu ra bạn tổ trưởng để nhắc nhở thành viên của mình. Tôi 
luôn động viên trẻ trong tiết học, uốn nắn tác phong ngồi học cho trẻ, trẻ ngồi đúng 
tư thế không nói chuyện, không nói leo..Với những biện pháp trển trẻ đã có thói 
quen tốt trong việc xây dựng nề nếp học tập. 
 2.6. Tổ chức cho trẻ hoạt động:
 a. Chuẩn bị giáo cụ trực quan.
 Như chúng ta đã biết, lứa tuổi mầm non là lứa tuổi tư duy trực quan hình 
tượng. Vì vậy, khi tổ chức cho trẻ tham gia vào hoạt động, giáo viên cần phải chuẩn 
bị đầy đủ các giáo cụ trực quan nhằm thu hút sự chú ý tập trung của trẻ, lôi cuốn trẻ 
vào vấn đề. 
 Hoạt động “Vẽ theo đề tài”, đòi hỏi tranh vẽ gợi ý phải rõ nét, màu sắc hài hoà 
đẹp mắt, cân đối, phù hợp với đặc điểm sở thích của trẻ. Tranh gợi ý phải đặt ở vị trí 
vừa tầm sao cho mọi trẻ dễ thấy, dễ quan sát. Một hoạt động “Vẽ theo đề tài” 
thường phải có từ 2-3 bức tranh gợi ý. Tranh dùng để gợi ý chứ không dùng để bắt 
trẻ phải thực hiện giống mẫu của cô. Do vậy, tranh gợi ý phải vẽ về các sự vật hiện 
tượng gần gũi với trẻ, nhằm giúp trẻ dễ hình dung và dễ nắm được đặc điểm của đối 
tượng. Sử dụng tranh vẽ phải chú ý đến đường nét, màu sắc. Đường nét phải rõ ràng, 
cụ thể nhằm giúp trẻ dễ định hình. Không nên cầu kỳ hoặc chi tiết quá làm trẻ khó 
nắm bắt, khó tưởng tượng. Màu sắc khi sử dụng cũng phải phù hợp như: Màu bút Cô đàm thoại cùng trẻ: Hôm trước các con đã gấp được các phương tiện giao thông 
gì? Thuyền buồm, tàu thủylà những phương tiện gì? Nó hoạt động ở đâu ? Vậy 
những ai đã được đi biển rồi? Các con thấy biển như thế nào? Trẻ kể theo sự hiểu 
biết. 
Cho trẻ xem 3 bức tranh về biển, nội dung vào những thời gian khác nhau. Cô và trẻ 
tiến hành đàm thoại nhận xét về các bức tranh. Khi trẻ đã có kiến thức về biển, tôi sẽ 
hỏi ý định của trẻ, và gợi ý cho trẻ vẽ thêm các chi tiết. 
Qua theo dõi đánh giá cho trẻ thấy, trẻ có cùng một độ tuổi nhưng sự tiếp thu của trẻ 
không đồng đều và khả năng tạo hình của trẻ cũng khac nhau. Những trẻ khá vẽ 
được biển đẹp và sinh đông còn những trẻ yếu hơn cũng tạo ra được sản phẩm tuy 
không được hoàn chỉnh 
(tô màu, bố cục) nhưng nhìn chung trẻ đã tạo ra bức tranh về biển khá sinh động. 
 2.7 Giáo viên biết cách đánh giá sản phẩm, dạy trẻ biết nhận xét tranh
 Trẻ rất thận trọng sản phẩm của mình, vì vậy trẻ rất vui khi sản phẩm của 
mình được nhiều bạn thích, khen ngợi. Chính vì vậy, việc nhận xét sản phẩm của trẻ 
cho thật khách quan mà không làm mất hứng thú của trẻ là rất quan trọng. Muốn dạy 
trẻ biết cách nhận xét tranh, giáo viên phải có sự hiểu biết về tác phẩm tạo hình. Đặc 
biệt khi nhận xét về tranh vẽ của trẻ, cần dựa trên yêu cầu của tiết học và khả năng 
vẽ của từng trẻ. Trong khi nhận xét cần lưu ý khen động viên trẻ là chính, biết khơi 
gợi cảm xúc, ý tưởng của trẻ, không nên chê trách hoạc la mắng đối với trẻ chưa 
thực hiện được. 
Khi dạy trẻ nhận xét tranh của bạn hãy giới thiệu về tranh của mình, tôi đã gợi mở 
hướng dẫn trẻ nhận xét về nội dung, bố cục, màu săc. Nếu như bức tranh chưa hoàn 
thiện thì gợi ý trẻ vẽ thêm 1 số chi tiết để bức tranh đẹp hơn, nhiều lần như vây, trẻ 
sẽ biết nhận xét tranh mình và tranh bạn. 
 3. Kết quả đạt được:
 Với những biện pháp như trên tôi đã vận dụng vào tình hình thực tế một cách 
hợp lý và đã thu được những kết quả đáng khích lệ.
 * Đối với trẻ: - Bên cạnh đó còn giúp tôi nắm bắt được đặc điểm tâm lý, mức độ nhận thức 
của trẻ để có hướng giáo dục trẻ được tốt hơn.
 * Đối với phụ huynh:
 - Đa số các bậc phụ huynh phấn khởi và yên tâm hơn, vì thế mà phụ huynh đã 
có những cách nhìn nhận tốt hơn về năng lực của con em mình. 
 - Luôn tạo điều kiện tốt cho trẻ tham gia hoạt động tạo hình như: Cung cấp 
tranh ảnh, báo chí, các nguyên vật liệu sẳn có ở địa phương... mua sắm đồ dùng học 
tập, phối hợp với giáo viên để giúp trẻ ngày càng tiến bộ hơn.
 III. PHẦN KẾT LUẬN:
 1. Ý nghĩa của đề tài:
 Qua việc tổ chức cho trẻ hoạt động tạo hình vẽ theo đề tài, từ những giải pháp 
thực tế và kết quả đạt được. Bản thân tôi rút ra được những bài học kinh nghiệm sau:
 - Giáo viên phải nắm vững phương pháp dạy bộ môn, thường xuyên đầu tư phương 
pháp dạy học linh hoạt, sáng tạo.
 - Khảo sát chất lượng trẻ đầu năm để nắm được khả năng tạo hình của trẻ và có kế 
hoạch dạy trẻ phù hợp. 
 - Cho trẻ tiếp xúc với các sản phẩm tạo hình, các bức tượng, tìm kiếm các loại
tranh ảnh, tranh phong cảnh, tranh đồ họa, tranh dân gian cũng như tạo điều kiện cho 
trẻ tiếp xúc với môi trường tự nhiên để làm giàu vốn hiểu biết cho trẻ
- Cần chuẩn bị đầy đủ đồ dùng, các giáo cụ trực quan linh hoạt, đúng lúc để gây 
hứng thú, lôi cuốn trẻ vào vấn đề, giúp trẻ hiểu được vấn đề đó dễ dàng hơn, nhưng 
không được lạm dụng thái quá.
- Tự bồi dưỡng chuyên môn khả năng tạo hình cho bản thân, luôn thay đổi hình thức 
, tạo tình huống bất ngờ để thu hút sự cú ý của trẻ trong giờ học. 
- Kết hợp chặt chẽ với phụ huynh để giúp phụ huynh nhận thấy được tầm quan trọng 
của việc cho trẻ hoạt động với tạo hình. Từ đó, phụ huynh đóng góp nguyên vật liệu, 
tạp chí, tranh ảnh... tạo mọi điều kiện tốt nhất cho trẻ tham gia hoạt động.