Sáng kiến kinh nghiệm Làm thế nào để giúp trẻ 4-5 tuổi học thơ có hiệu quả

 " Làm thế nào để giúp trẻ 4 -5 tuổi học thơ có 
 hiệu quả"
 A. Lời mở đầu
 Ngay từ khi đứa trẻ sinh ra được đón nhận tình yêu đời của cha mẹ, mỗi bước 
đi và sự trưởng thành của trẻ đều có những dấu ấn riêng khó có thể phai mờ. Đó 
có thể là tiếng ru ầu ơ của mẹ, là bàn tay ấm áp của cha, là tiếng bà kể chuyện 
của mỗi trưa hè bên cánh võng
 Những câu chuyện ngộ nghĩnh , những câu ca dao, hò vèTất cả đều mang 
lại cho trẻ sự khám phá thích thú, nuôi dưỡng niềm tinh và ước mơ, khám phá thế 
giới tươi đẹp xung quanh.
 Qua lời ru của mẹ, những câu chuyện của bà trẻ được tiếp cận và phát triển 
ngôn ngữ, trí tuệ, tình cảm , đời sống tâm hồn của trẻ luôn được nuôi dưỡng và 
kích thích phát triển. 
 Quá trình giáo dục mầm non là quá trình hình thành cơ sở ban đầu về nhân 
cách con người phát triển một cách toàn diện. Việc cho trẻ làm quen với “văn 
học” là một nội dung quan trọng góp phần thực hiện thành công mục tiêu giáo 
dục để từ đó “văn học” được thấm nhuần vào trong tâm hồn của trẻ giúp cho trẻ 
biết yêu thương ông, bà, cha, mẹ, anh, chị , em, bạn bè, lòng yêu quê hương đất 
nước. “Văn học”còn làm cho trẻ biết yêu quý hướng tới cái thiện, căm ghét tránh 
xa cái ác, biết yêu lao động, quý các sản phẩm lao động.
 Trong những năm trước đây luôn sử dụng phương pháp cứng của bộ môn 
“văn học” và chưa đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào trong công tác giảng 
dạy nhưng việc cho trẻ “Làm quen văn học”cũng mang lại hiệu quả nhằm phát 
triển toàn diện cho trẻ. Tuy vậy vẫn chưa thực sự đáp ứng và chưa tạo được sự 
thích thú và lôi cuốn trẻ vào trong hoạt động có hiệu quả.Vì vậy là một giáo viên 
mầm non tôi đã trải qua một quá trình nghiên cứu tìm tòi, tích cực học hỏi và vận 
dụng một số biện pháp, sử dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy để giúp 
trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi hoạt động " Làm quen văn học" đạt hiệu quả cao.
 B. Nội dung
 I/ Cơ sở lý luận:
 Đối với lứa tuổi mầm non văn học là lĩnh vực phát triển ngôn ngữ rất gần 
gủi và cũng được con như là một hoạt động không thể thiếu được trong cuộc sống 
hàng ngày của trẻ, nó làm giàu vốn từ cho trẻ, ngôn ngữ của trẻ ngày một phong 
phú, giúp trẻ phát âm rỏ các từ trong tiếng việt, trẻ biết bày tỏ những mong muốn 
của mình bằng ngôn ngữ, có kỹ năng giao tiếp chào hỏi phù hợp với chuẩn mực 
văn hóa Việt Nam . 
Văn học còn giúp cho trẻ làm quen với việc đọc,viết để chuẩn bị bước vào trường 
tiểu học.Tuy nhiên đối với trẻ mẫu giáo chưa biết các từ trong một câu chuyện, 
bài thơ nhưng qua giọng đọc, lời kể của cô giáo, ông, bà, cha, mẹ trẻ hiểu được 
nội dung của bài thơ, câu ca dao, đồng dao, tục ngữ, những câu chuyện kể mang hoạt động văn học.
 * Khó khăn:
 - Phần lớn phụ huynh còn xem nhẹ về việc học của trẻ nên ít quan tâm bồi 
dưỡng thêm cho trẻ ở nhà về cách đọc thơ và chưa chú ý phát triễn ngôn ngữ cho 
trẻ.
 - Trong lớp có nhiều cháu ngôn ngữ phát triển chậm, nói ngọng, nói lắp 
nhiều nên chất lượng các hoạt động dạy“ Thơ”cho trẻ đạt hiệu quả chưa cao.
 - Một số bài thơ mới lạ của một số chủ đề tranh thơ do cô vẽ nên tính 
thẩm mỹ chưa cao và chưa tạo được sự hấp dẫn lôi cuốn trẻ.
 * Điều tra thực tiển:
 Vào đầu năm học ( Đầu tháng 10 ) tôi lên kế hoạch khảo sát chất lượng đầu 
vào nắm bắt được tình hình học tập của trẻ đạt được mức độ nào để có giải pháp 
giảng dạy, bồi dưỡng trẻ trong năm học
Cụ thể: Lĩnh vực phát triển ngôn ngữ ( Môn làm quen văn học) qua khảo sát đạt 
kết quả như sau:
 Tốt: 5/40 cháu chiếm tỷ lệ: 12,5%
 Khá: 10/40 cháu chiếm tỷ lệ: 25%
 TB : 12 /40 cháu chiếm tỷ lệ : 30%
 Yếu: 13/40 cháu chiếm tỷ lệ : 32,5%
 Với kết quả khảo sát thực tế ở trên tôi thấy hoạt động " Làm quen văn học"của 
lớp tôi là một vấn đề cần đặt lên hàng đầu và đây cũng là lý do tôi chọn đề tài " 
Làm thế nào để giúp trẻ 4-5 tuổi học tốt tiết thơ"
 IV- Biện pháp thực hiện:
 1/ Phân chia trẻ theo đối tượng để có biện pháp kèm cặp bồi dưỡng.
 Tôi bám vào kết quả khảo sát chất lượng đầu vào để nắm bắt mức độ nhận 
thức của trẻ để theo giỏi, giúp đỡ bồi dưỡng trẻ bằng các hình thức khác nhau: 
Ví dụ: Khi tổ chức một họat động chung dạy bài thơ mới tôi luôn chú ý đến 
những trẻ ngôn ngữ kém bằng cách cho trẻ được đọc thơ nhiều lần và chú ý sữa 
những từ, câu sai, cho trẻ đọc những từ khó trong bài thơ, sắp xếp cho những trẻ 
yếu ngồi cạnh trẻ khá để trẻ học tập bắt chước theo bạn, có kế hoạch chia số 
lượng trẻ yếu cho 2 giáo viên trong lớp để có kế hoạch bồi dưỡng trẻ có hiệu quả. 
Ngoài giờ học trong lớp ra tôi có kế hoạch bồi dưỡng thêm cho trẻ ở mọi lúc mọi 
nơi thời điểm đón, trả trẻ, thông các hoạt động khác trong ngày như : Hoạt động 
góc, hoạt động chiều, hoạt động ngoài trời cho trẻ dạo chơi xung quanh vườn 
trường để ôn luyện bài thơ củ hoặc làm quen với bài thơ mới sắp học.
 2/ Tạo môi trường, chuẩn bị tốt mọi điều kiện, phương tiện cho trẻ 
" Làm quen văn học"
 Muốn lĩnh vực phát triển ngôn ngữ đạt kết quả cao vào đầu năm học tôi xây 
dựng đầy đủ kế hoạch năm, kế hoạch thực hiện theo từng chủ đề, kế hoạch tuần, 
ngày phù hợp với đặc điểm tình hình của lớp, của địa phương nơi tôi đang công 
tác, đưa ra được mục đích, yêu cầu đảm bảo vừa sức của trẻ, chuẩn bị tốt các 
phương tiện học liệu, đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho hoạt động có hiệu quả như : 
máy vi tính, máy chiếu, tranh thơ, rối các loại, mô hình, đĩa nhạc. Đồng thời 
tôi tạo tâm thế thoải mái cho trẻ trước khi bước vào hoạt động, bố trí chổ ngồi sao * Đàm thoại trích dẫn:
 + Cô vừa đọc cho các con nghe bài thơ gì? do nhà thơ nào sáng tác?
 + Bài thơ nói về bà đang làm gì?
 + Trong khi bà ngủ em bé dặn các con vật như thế nào?
 “ Này chú gà nâu
 Cãi nhau gì thế
 Này chị Vịt Bầu
 Chớ gào ầm ĩ
 Bà tớ ốm rồi
 Cánh màn khép rủ
 Hãy yên lặng nào
 Cho bà tớ ngủ”
 + Khi bà ngủ em bé làm gì cho bà? (Quạt cho bà)
 “Bàn tay nhỏ nhắn
 Phe phẩy quạt nan
 Đều đều ngọn gió
 Rung rinh góc màn”
 + Không chỉ em bé quạt cho bà ngủ mà cảnh vật lúc này như thế nào?
 “Căn nhà vắng vẻ
 Khu vườn lặng im
 Hương bưởi hương cau
 Lẩn vào tay quạt
 Cho bà nằm mát
 Giữa vòng gió thơm”
 + Qua bài thơ về nhà các con biết làm gì? ( Yêu thương, giúp đỡ bà)
 - Cô đọc cho trẻ nghe lần 3 kết hợp cho trẻ xem mô hình
* Dạy trẻ đọc thơ: 
 Tôi cho trẻ đọc thơ bằng các hình thức: Lớp - Tổ- Nhóm - Cá nhân. Cho trẻ 
đứng đọc, ngồi đọc để tránh sự nhàm chán đối với trẻ. Trong khi trẻ đọc cô chú ý 
sửa những từ, câu sai, đọc đúng âm điệu, nhịp điệu của bài thơ, chú ý cho trẻ đọc 
đúng những từ như “Cãi nhau”, “ầm ĩ”,“Hãy ngủ”Cho trẻ đọc bài thơ qua tranh 
thơ chữ to để trẻ được làm quen với chữ viết, làm quen cách đọc bài thơ từ trên 
xuống dưới, từ trái sang phải. Động viên khuyến khích những trẻ ngôn ngữ kém 
cho trẻ được nói nhiều, đọc nhiều nhằm giúp trẻ tiến bộ hơn.
 + Hoạt động 3: Cho trẻ về từng nhóm để vẽ những người thân trong gia 
đình của mình
 + Hoạt động 4: kết thúc: Cũng cố- giáo dục trẻ
 Trong quá trình cung cấp kiến thức cho trẻ tôi thấy được những nét đặc trưng 
nổi bật của hoạt động, những cái gì cần cung cấp ở trẻ, đồng thời giúp trẻ tính 
mạnh dạn, tự tin, ngôn ngữ của trẻ phát triễn, vốn từ ngày càng đa dạng và phong 
phú hơn nhiều.
 V/ Kết quả đạt được:
 Qua quá trình thực hiện các phương pháp, biện pháp hướng dẩn tổ chức hoạt 
động “Dạy thơ” cho trẻ cùng với sự chỉ đạo sát sao của phòng giáo dục, Ban Trên đây là những kinh nghiệm thực tế qua các hoạt động “Dạy thơ” được tổ 
chức trên lớp, và đây cũng là những kết quả sau quá trình nghiên cứu tâm lý của 
lớp tôi. 
 Mong muốn lớn nhất của tôi là làm sao ở mỗi tiết học trẻ được vừa chơi vừa 
học và thấm sâu vào trong tâm hồn trong sáng của trẻ những tình cảm tốt đẹp 
đồng thời giúp cho trẻ phát triển toàn diện về các lĩnh vực và đặc biệt là lĩnh vực 
phát triển ngôn ngữ./.
 Trân trọng cảm ơn những đóng góp của hội đồng chuyên môn nhà 
trường và hội đồng thi đua của nghành.
 Phú Thủy, ngày 19 tháng 5 năm 2011
 Người viết sáng kiến
 Nguyễn Thị Tịnh