Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp giúp trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi học tốt môn toán

 Biện pháp giúp trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi học tốt môn toán
 MỤC LỤC
 NỘI DUNG Trang
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 2
I: Lý do chọn đề tài 2
II: Mục đích nghiên cứu 3
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 4
CHƯƠNGI: TỔNG QUAN 4
I: Nhữngcơ sở lý luận 4
II: Cơ sở thực tiễn. 5
CHƯƠNG II: NỘI DUNG VẤN ĐỀ CẦN NGHIÊN CỨU 6
I: Tìm hiểu thực trạng và khả năng hứng thú học toán của trẻ 6
II: Một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ 6
1: Tạo môt trường toán học cho trẻ 6
2. Sáng tạo, linh hoạt thay đổi hình thức gây hứng thú cho trẻ 9
3. Sáng tạo một số trò chơi 13
4. Ưng dụng công nghệ thông tin 15
III: Kết quả thực hiện 17
1. Kết quả 17
2: Bài học kinh nghiệm 17
PHẦN III: KẾT LUẬNVÀ NHỮNG KIẾN NGHỊ 19
PHẦN IV: MINH CHỨNG & H/ẢNH MINH HỌA
 1/19 Biện pháp giúp trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi học tốt môn toán
về thế giới xung quanh mình. Đến với môn làm quen với toán trẻ trở nên tích 
cực, nhanh nhẹn hơn, trẻ biết đếm, phân biệt nhiều hơn, ít hơn, trẻ biết tách gộp, 
phân chia nhóm, ngoài ra trẻ có thể xác định được các hình khối, xác định không 
gianNhư vậy trẻ đã dần hình thành những kiến thức sơ đẳng biểu tượng ban 
đầu của toán học.
 Môn toán là môn học rất khô khan và cứng nhắc. Các tiết học toán đặc biệt 
là tiết học hình thành các biểu tượng về số lượng, phép đếm thường lặp đi lặp lại 
nhiều lần các tiết học có nội dung giống nhau, chỉ khác về số lượng là 1, 2,3 
Cho nên nếu ta chỉ tập chung vào kiến thức dạy trẻ theo đúng các bước, nếu lặp 
lại khi học trẻ thường rất nhanh chán sẽ không thu hút được sự chú ý của trẻ.
 Hiệu quả của việc hình thành các biểu tượng toán học sơ đẳng cho trẻ 
mầm non, không chỉ phụ thuộc vào việc xây dựng hệ thống các biểu tượng 
toán học cần hình thành cho trẻ mà còn phụ thuộc vào phương pháp, biện 
pháp tổ chức các hoạt động mà trọng tâm là các “tiết học toán” cho trẻ ở 
trường nầm non. Làm thế nào để cho trẻ tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên 
phù hợp với sự nhận thức và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ ở lứa tuổi này là: 
“Học mà chơi, chơi mà học.” Nhận thức được tầm quan trọng đó tôi đã tập 
trung ngiên cứu, tìm tòi để tìm ra “Biện pháp giúp trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi 
học tốt môn toán’’.
 Thời gian nghiên cứu năm học 2021-2021
 Đối tượng nghiên cứu: học sinh lớp mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
 Trên cơ sở nghiên cứu sự hứng thú của trẻ Mẫu giáo nhỡ, qua đó đề xuất 
một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ mẫu giáo bé trong việc hình thành các 
biểu tượng toán sơ đẳng.
 3/19 Biện pháp giúp trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi học tốt môn toán
đẳng về phép đếm, về kích thước và hình dạng các vật, trẻ biết định hướng trong 
không gian và thời gian, trẻ nắm được phép đếm, biết xếp tương ứng 1: 1
 Các “ tiết học toán” với trẻ còn có vai trò đặc biệt trong sự phát triển hứng 
thú và những kỹ năng nhận biết cho trẻ. Sự hứng thú của trẻ chính là thái độ tích 
cực với thế giới xung quanh của những hiện tượng. Có cố gắng vượt qua giới 
hạn của những điều đã biết. Nó còn thể hiện ở sự luôn cố gắng mở rộng sự hiểu 
biết và ứng dụng nó một cách sáng tạo vào những mục đích mang tính lý luận và 
thực hành. Sự hứng thú của trẻ thể hiện ở sự thích thú tích cực nhận thức, thực 
hiện các nhiệm vụ khác nhau, nhiệm vụ của nhà sư phạm trước tiên là tạo sự 
hứng thú cho trẻ để phát huy một cách cao nhất tính tích cực nhận thức cho trẻ. 
Toán học là một môn khoa học cần có độ chính xác cao. Do trẻ ở độ tuổi mẫu 
giáo chưa có một biểu tượng khoa học nào. Nên nhiệm vụ của giáo viên là phải 
hình thành cho trẻ các biểu tượng toán học, cung cấp những kỹ năng cơ bản nhất 
để trẻ có thể vận dụng vào trong thực tế.
 Dựa vào mục tiêu và yêu cầu đó, tôi đã nghiên cứu và tìm ra biện pháp 
giúp trẻ học đạt hiệu quả hơn và phát huy tối đa khả năng sáng tạo của mình 
thông qua môn học làm quen với toán.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN 
• Thuận lợi:
 - Được sự quan tâm, tạo điều kiện của các cấp, Phòng Giáo dục- Đào tạo 
Huyện Gia Lâm và chính quyền địa phương. Trường mầm non Trung Mầu đã 
được xây mới một ngôi trường khang trang có 9 phòng học.Các cháu được học 
trong phòng học sạch sẽ, có đầy đủ các tiện nghi cần thiết đồ dùng đồ chơi 
tương đối đầy đủ phục vụ cho việc học tập và vui chơi của trẻ. 
 - Lớp học luôn nhận được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường đầu 
tư cơ sở vật chất như mua sắm bộ học toán, lô tô toán cho các cháu 
 - Hàng năm chúng tôi được học lớp bồi dưỡng trong hè và dự các buổi 
chuyên đề của phòng, của trường bạn và nhà trường tổ chức. Đó cũng là điều 
kiện để tôi được học tập, củng cố thêm kiến thức phục vụ cho tiết dạy của mình.
 - Mỗi giáo viên đều có kế hoạch giảng dạy các môn học và các hoạt động 
rất cụ thể ngay từ đầu năm học.
 - Đối với phụ huynh môn toán là một trong mối quan tâm hàng đầu, họ 
luôn mong muốn con em học tốt môn toán.
• Khó khăn:
 Phụ huynh ở lớp phần lớn là làm nông thôn nên ít có thời gian và điều 
kiện quan tâm đến con em mình, đặc biệt là việc kèm cặp các cháu học.
 5/19 Biện pháp giúp trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi học tốt môn toán
Thực tế cho thấy việc dạy học nói chung và dạy học ở trường mầm non nói riêng 
đã có nhiều đổi mới về phương pháp, hình thức tổ chức tiết học. Nhưng phương 
pháp dạy học kích thích tự tìm tòi và khám phá của học sinh đặc biệt được chú 
trọng đó là việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động nhằm giúp các cháu quan sát 
sự vật, hiện tựơng một cách trực quan, trẻ có cơ hội trải nghiệm từ đó trẻ nhận 
thức sâu hơn nội dung bài học. Chính vì vậy tôi tạo môi trường học tập trong lớp 
cho trẻ 4-5 tuổi hoạt động một cách tích cực góp phần thực hiện tốt phương 
pháp đổi mới giáo dục mầm non cụ thể như sau:
1.1. Tạo môi trường lớp học xung quanh trẻ
 Một môi trường học tập tốt có hiệu quả là môt trường gây hứng thú cho 
trẻ, phát huy được trí tưởng tượng, sáng tạo cho trẻ. chính vì vậy tôi luôn cố 
gắng tạo ra nhiều đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn trang trí xung quanh lớp. ví dụ cắt 
những chú thỏ bằng mút gián lên tường, vẽ các bức tranh con vât, phương tiện 
giao thông,treo những chiếc vòng nhiều màu sắc..v..v.. nói trung trang trí theo 
chủ đề, cho trẻ đếm và có thể học các môn khác.
 Chúng ta biết rằng trẻ nhỏ luôn yêu thích các đẹp, trí tưởng tượng của trẻ 
là vô cùng phong phú do vậy môi trường học tập xung quanh trẻ là một yếu tố 
cực kỳ quan trọng kích thích đứa trẻ tư duy và sáng tạo.ta cần tạo cho trẻ một 
tâm lý thật thoải mái, coi lớp học như ngôi nhà thân yêu của mình và trong ngôi 
nhà đó trẻ được tham gia dọn dẹp, trang trí,sáng tạo theo ý mình.chính vì vậy tôi 
dã khuyến khích trẻ sưu tầm đồ chơi, tranh ảnh để trang trí lớp học theo hướng 
đổi mới với nhều góc mở để trẻ hoạt động một cách tích cực. Với những hình 
ảnh bắt mắt, mỗi hình ảnh là biểu tượng của góc và những góc mở bên dưới giúp 
kích thích trẻ để trẻ hứng thú hợt động.
 Tôi xây dựng góc toán phong phú, nhiều chủng loại sắp xếp bố trí đồ chơi 
gọn gàng,đồ chơi luôn để ở tư thế “mở’’ để kính thích trẻ hứng thú hoạt động, 
đồ dùngđồ chơi phải đảm bảo thuận tiện cho thao tác sử dụng,được xắp xếp sao 
cho dễ lấy, dễ cất và đặc biệt có thể sử dụng vào các môn học và các hoạt động 
khác. Góc toán phải được bố trí thật nổi, thật đẹp mắt, vừa đảm bảo tính thẩm 
mỹ, lại vừa đảm bảo tính chính xác. 
 - Các đồ dùng đồ chơi trong góc toán được phân chia thành từng “mảng” 
riêng biệt.
 - To nhỏ
 - Tương ứng 1: 1
 - Không gian
 7/19 Biện pháp giúp trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi học tốt môn toán
 Thông thường thì những hành động thoải mái và có tính khám phá đối với 
trẻ sẽ không đảm bảo cho việc học và việc nhận thức sâu các khái niệm.ta phải tạo 
điều kiện thuận lợi để tạo môi trường,khuyến khích môi trường tư duy toán học ta 
cần nhận thức được điều gì cho trẻ muốn học. John Holt đã nói “ Khi chúng ta kích 
thích sự khát khao khám phá, để nhận thức cái mới của trẻ và dành được quyền 
kiểm soát nó, không cố gắng bắt buộc trẻ phải nhanh hơn và hơn nữa khi trẻ đã sẵn 
sàng, thì cả thày và trò đều cảm thấy thoải mái và tạo được nhiều tiến bộ”.
* Biện pháp 2: Linh hoạt, sáng tạo thay đổi hình thức trong việc hình thành 
các biểu tượng toán học cho trẻ
 Tận dụng giờ đón trẻ tôi trò chuyện với phụ huynh xem khi về nhà các 
con thích chơi gì? Trẻ thường chơi như thế nào? Trong giờ học tôi quan tâm 
xem trẻ học yếu chỗ nào về định hướng không gian.
 Sau khi tìm hiểu kỹ vấn đề tôi nhận thấy một số nguyên nhân cơ bản sau:
 - Trẻ chưa biết cách quan sát
 - Trẻ chưa biết cách định hướng khi quan sát
 - Tư duy phát triển chưa đồng đều
 - Một số trẻ quá hiếu động bên cạnh đó lại còn nhiều trẻ nhút nhát
 - Có tới 82% số phụ huynh chưa quan tâm đến bộ môn này.
 Đặc biệt việc dạy trẻ định hướng không gian cần phải chính xác, rõ ràng 
cho nên giáo viên càng nắm vững trình độ làm quen với toán của trẻ sẽ giúp cho 
việc dạy trẻ học toán đạt kết quả cao.
 Trong giờ học, tôi cho trẻ ngồi xen kẽ giữa trẻ học khá với trẻ học yếu để 
những trẻ học khá có thể giúp những bạn học yếu nắm bắt kiến thức tốt hơn và 
chính xác hơn.
 Ví dụ: Khi tôi dạy trẻ xác định phía trước – phía sau, phía trên – phía dưới 
của bản thân.
 Trước tiên tôi tạo tình huống gợi mở dẫn dắt để trẻ có thể xem xét, quan 
sát và phát hiện những biểu tượng mới. Cụ thể để trẻ xác định được phía trên – 
phía dưới, tôi treo một đồ vật ở trên cao và để có thể nhìn thấy trẻ phải ngẩng 
đầu lên. Cô hỏi trẻ: Đồ vật đó ở phía nào của con? Tại sao con biết nó ở phía 
trên? Trẻ phải nói được rằng vì con phải ngẩng đầu nên con mới nhìn thấy nó.
 Tương tự như vậy muốn dạy trẻ xác định phía dưới tôi dấu đồ vật ở dưới 
gầm ghế và hỏi trẻ muốn nhìn thấy vật dấu đó con phải làm như thế nào? Trẻ 
phải dựa vào vốn kinh nghiệm của mình và suy nghĩ để trả lời câu hỏi đó của cô 
là cần phải cúi xuống mới nhìn thấy vật đó vì nó để ở phía dưới.
 9/19 Biện pháp giúp trẻ mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi học tốt môn toán
ngôi nhà. Với yêu cầu của bài trẻ không chỉ chọn màu tô đúng mà trẻ còn phải 
xác định phía trước phía sau là bạn nào.
 Ví dụ: Khi cho trẻ hoạt động ngoài trời cô cho trẻ chơi trò chơi “Bắt bướm” 
Các cháu rất thích chơi trò chơi này vì nó phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của 
trẻ là ưa hoạt động . Hơn thế nữa tôi muốn dùng trò chơi này để ôn lại cho trẻ 
kiến thức về định hướng không gian, cụ thể là trẻ cần phải nhìn xem bướm đang 
bay ở đâu? Bướm bay ở phía trên thì trẻ muốn bắt được nó thì trẻ phải ngẩng đầu 
lênvà nhảy lên để bắt con bướm đó.Vậy là lại thêm một lần nữa những kiến thức 
toán đã học và ôn luyện củng cố lại, như vậy trẻ sẽ nhớ kiến đó lâu hơn.
 Với những kinh nghiệm dạy trẻ định hướng trong không gian tôi còn tạo 
tình huống để trẻ phản ứng nhanh khi trẻ làm quen với biểu tượng này.
 Ví dụ : Khi tổ chức cho trẻ ra hoạt động ngoài trời, bỗng có một đàn chim 
bay ngang qua. Tôi hỏi trẻ đàn chim bay ở phía nào của các con?
 Ngoài việc cho trẻ làm quen với biểu tượng toán về định hướng không 
gian ở lớp học qua các giờ học, qua các trò chơi còn phải kể tới sự đóng góp 
không nhỏ của các bậc phụ huynh về chuyên đề này.
 Tôi trao đổi với phụ huynh thường xuyên vì số phụ huynh quan tâm tới bộ 
môn này còn ít, họ nhận thức về chương trình giảng dạy trong trường mầm non 
còn hạn chế, để các con tiếp thu bài một cách đầy đủ và có tính liên tục và thường 
xuyên thì sự phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường là vô cùng cần thiết.
 Hàng ngày tôi thường tranh thủ thời gian lúc đón và trả trẻ trao đổi, phản 
ánh tình hình học tập cũng như mọi hoạt động khác của trẻ trên lớp cho phụ 
huynh nắm bắt kịp thời để cùng cô giáo ở lớp dạy trẻ sao cho thật tốt. . Để giúp 
cho phụ huynh có cơ sở nắm bắt về hình thức tổ chức và phương pháp dạy các 
con học môn làm quen với toán tôi đã tổ chức tiết dạy mẫu trong thời gian đầu 
năm mời phụ huynh dự để phụ huynh nắm được nhằm giúp trẻ học toán tốt hơn. 
Mặt khác ngoài việc tham gia các hội thi do trường tổ chức như hội thi “Bé 
thông minh nhanh trí”  ở lớp tôi cũng tổ chức nhiều hội thi như hội thi “Xem 
ai tài”, hội thi “Bé khỏe bé ngoan” trong từng hội thi giáo viên liên hệ với phụ 
huynh chuẩn bị đồ dùng cho trẻ để phụ huynh hỗ trợ. Trong mỗi lần tổ chức hội 
thi giáo viên mời phụ huynh của tất cả các cháu trong lớp đến dự. Trong phạm 
vi nhỏ (lớp học) nhưng đã góp phần trong việc tuyên truyền kiến thức chăm sóc 
giáo dục trẻ đến phụ huynh, đặc biệt việc tuyên truyền thực hiện chuyên đề làm 
quen với toán trong năm học này.
 Trẻ nhỏ không học các khái niệm toán học bằng cách học vẹt hay bằng 
các quy tắc. trẻ được khuyến khích trong quá trình học, biết tìm kiếm các chuẩn 
 11/19